The fall of the American empire
|
|
- Guido Mertens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 The fall of the American empire The Sun shall be turned to darkness... before that great, resplendent day, the day of the Lord, shall come. - Acts 2:20 Met deze Bijbelse tekst begon de nieuwsbrief van Rude Awakening deze week. Deze beleggingsnieuwsbrieven gaan over het algemeen verder dan de reguliere beschouwingen over de beurs. De gekozen tekst was geselecteerd in verband met de volledige zonsverduistering van de afgelopen week in de VS. In de oudheid werden zonsverduisteringen vaak gezien als boodschappen van de goden. Ze voorspelden oorlogen, voedseltekorten en ziekten. Het woord eclipse zou komen van het Griekse woord ékleipsi, wat zoveel betekent als verlatenheid. De schrijver van het artikel, Brian Maher, maakte op speelse wijze de link tussen de recente eclipse en de naderende apocalypse. Wordt Noord-Korea de oorzaak, of toch de schuldencrisis met een eventuele shutdown van de Amerikaanse overheid die niet meer aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen? Of wordt het de naderende recessie? Al met al was het artikel, naar aanleiding van de eclipse, luchtig bedoeld. Het is zeker geen serieuze indicator voor korte termijn onrust op de financiële markten. Toch werd de eclipse weer aangegrepen om de zorgelijke staat van de VS te benoemen. Het eclipse verhaal is een mooie bruggetje naar 3 andere publicaties die wij recent gelezen hebben. Namelijk het boek The Fall of the Roman Empire van Michael Grant, het artikel Now, a trade war is a shooting war next van Jim Rickards in The Daily Reckoning en het artikel The Transformation of the American Dream van Robert J. Shiller in The New York Times. Hoe meer je leest en dus hoe meer je weet van de geschiedenis, des te angstiger worden de visioenen voor de toekomst. Het is uiteraard gevaarlijk om gebeurtenissen uit het verleden exact te spiegelen naar de toekomst, maar het lijkt erop dat de mensheid weinig leert van haar fouten. Bij het lezen van het boek van Michael Grant, wat overigens een pittige opgave was, werd ik voortdurend geprikkeld om de gebeurtenissen rond het begin van onze jaartelling te spiegelen aan de huidige tijdsperiode. Hoe kon een machtig rijk, zoals het Romeinse Rijk, ten onder gaan? Een Rijk wat zijn basis had in Rome. Een stad die in ons huidige tijdperk juist wordt gezien als een hoofdstad van een politiek zwalkend en financieel aan de afgrond verkerend land. Het kan verkeren. w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 1
2 De essentie van de val van het Romeinse Rijk ligt volgens Grant zowel aan externe als interne factoren. Uiteraard waren er voortdurend oorlogen met volkeren buiten het Rijk. Waarbij er veel dreiging kwam van Duitse stammen. De Romeinse legers dienden uiteraard betaald te worden. Hoe groter het Rijk, des te omvangrijker werden de landsgrenzen die verdedigd moesten worden. Om alles te financieren moest er belasting worden geïnd. De druk werd steeds groter om deze bij het gewone volk te incasseren. Er waren ook regelmatig pogingen om de zittende emperor van de troon te stoten. Het verschil tussen arm en rijk groeide tot extreme omvang. Uiteindelijk viel eerst het westelijke deel van het Rijk (grotendeels het huidige West-Europa). Het oostelijke deel (Griekenland, Turkije en het Afrikaanse en Aziatische Middellandse Zeegebied) hield langer stand. Al lezende, in het praktisch onmogelijke Engels wat Grant gebruikt, ontkom je er niet aan om voortdurend de vergelijking te maken met de huidige situatie in de VS. The American Empire is qua geografisch gebied wellicht nog groter. De machtsinvloeden reiken tot alle uiteinden van de wereld. Het is zeker geen aaneengeschakeld gebied zoals bij het Romeinse Rijk het geval was. Dat maakt het militair bewaken van de grenzen nog kostbaarder. Zo heeft bijvoorbeeld het economisch machtige Japan tot de dag van vandaag geen officieel leger. Dit werd tijdens de capitulatie in 1945 vastgelegd. De VS heeft indirect sindsdien een beschermplicht voor Japan. Ook de NAVO werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht. Ook hier spelen de Amerikanen een belangrijke rol. Al jaren vormen de w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 2
3 defensie-uitgaven van de VS een belangrijke bijdrage om The American Empire te beschermen. Hun bijdrage is, volgens de laatste jaarverslagen van de NAVO, dubbel zo groot dan die van de Europese landen uitgedrukt als percentage van het Bruto Binnenlands Product. Voortdurend zijn de Amerikanen op één of meerdere plekken in de wereld in oorlog ter bescherming van zichzelf of haar partners. Trump heeft deze week aangekondigd de troepenmacht in Afghanistan te vergroten. Daarnaast maakt hij zich ook druk over Venezuela, maar de meeste dreiging op korte termijn lijkt uit te gaan van Noord-Korea. Maar de dreigingen komen niet alleen van buiten de VS. Het Rijk staat ook onder druk door binnenlandse strubbelingen. Er is een ware machtsstrijd gaande in het Witte Huis zoals dat vroeger ook in de Romeinse tijd plaatsvond. Hoelang gaat Trump hier weerstand aan kunnen bieden? Daarnaast lijken de inkomens- en vermogensverschillen tussen arm en rijk steeds meer een voedingsbodem voor links en rechts extremistisch geweld. Het land lijkt op drift geraakt. Trump probeert, in tegenstelling tot de Romeinse leiders, de belastingen te verlagen. Maar hoe kun je met minder inkomsten de voorgenomen plannen verwezenlijken? Met meer schulden? Evenals ten tijde van de Romeinse geschiedenis staat het financiële systeem nu ook weer onder druk. Eind september wordt het schuldenplafond in de VS weer bereikt. Waarschijnlijk weer een nonevent, want elke keer wordt de lat verder naar boven gelegd. Inmiddels bedraagt de overheidsschuld 106% van het BBP. Een omvang die de laatste keer aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd bereikt. De staatsschuld in de VS bereikte zijn all-time high in de moderne geschiedenis in 1946 met een staatsschuld van bijna 119% van het BBP. Volgens de publicatie van Jim Rickards Now, a trade war is a shooting war next staan wij mogelijk aan het begin van een nieuwe geldverslindende oorlog. Volgens zijn inzichten veranderen de huidige valutaoorlogen in handelsoorlogen. Die op hun beurt weer evolueren in militaire oorlogen. Met valutaoorlogen lijken wij al een paar jaar te maken te hebben. Trump beschuldigt China regelmatig als zogenaamde currency manipulator. Ook andere landen beschuldigen elkaar over en weer. Met w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 3
4 monetair beleid proberen centrale banken zelfzuchtig beleid ter bescherming van hun eigen economie uit te voeren. Hoe meer de eigen valuta daalt, des te beter is de concurrentiepositie. Een lage wisselkoers heeft mogelijk een voordeel voor de eigen economie doordat producten relatief goedkoop zijn ten opzichte van andere handelspartners. Als de monetaire bazooka s zijn uitgewerkt, wat bij 0% rente een heel eind het geval is, dan moet er met grover geschut worden gewerkt. Handelssancties lijken dan de volgende fase. Importheffingen of zelfs importverboden. Subsidies voor de eigen industrie waardoor deze goedkoper kunnen produceren dan buitenlandse concurrenten. Uiteraard worden dit soort maatregelen door andere landen niet onbeantwoord gelaten. Ook zij gaan over tot dezelfde soort egoïstische maatregelen. De wereldhandel zal hiervan grote schade ondervinden. Het is de VS die ook op dit gebied wild om zich heen slaat. Naar Rusland, richting China, naar Noord-Korea, eigenlijk naar iedereen. Zelfs naar de eigen partners die onder de invloedssfeer van The American Empire vallen. Zonder blikken of blozen noemt Trump dit America First. Na valuta- en handelsoorlogen is het nog een kleine stap richting echte oorlogen. Jim Rickards refereert in zijn publicatie naar het begin van de vorige eeuw. Toen begonnen de valutaoorlogen met de hyperinflatie in Weimar Duitsland ( ). Daarna volgde Frankrijk met een devaluatie (1925), toen Groot-Brittannië (1931), de VS (1933) en weer Frankrijk en Groot-Brittannië (1936). Ook andere landen werden meegetrokken in deze valutaire oorlogsvoering. Nederland hield zich lang staande als onthouder van devaluaties, maar dit zou economische zelfmoord hebben betekend. Na de valutaoorlogen braken ook de handelsoorlogen uit in de jaren 30. De VS kwam met de Smoot- Hawley tariff act. Meer dan geïmporteerde goederen werden door de VS onderworpen aan importheffingen. De handelsoorlogen werden al snel vergezeld door wapen gekletter met uiteindelijk het binnenvallen van Duitsland in Polen (1939) en de Japanse aanval op Pearl Harbor (1941). Er was een wrede oorlog nodig om de koppen bij elkaar te steken. Nieuwe afspraken werden gemaakt en ook werd het financiële systeem herschreven tijdens de conferentie van Bretton Woods in Ik weet niet of Rickards het boek van Grant heeft gelezen, maar ook hij ziet grote gelijkenissen in de gebeurtenissen van dit moment met hetgeen er plaatsvond begin vorige eeuw. De geschiedenis lijkt zich met deze tijdsperiode te vergelijken. In de tussentijd gaat Trump verder met het doorhalen van handelsverdragen. Blijkbaar kan hij met een pennenstreep eerdere akkoorden van voorgangers doorhalen. Hij zet zijn handelspartners onder druk. Hij wil in vrijwel ieder geval een aanpassing in het voordeel van de handelspositie van de VS. In ieder geval een betere verdeling voor zijn Amerika. Het is volkomen begrijpelijk dat handelspartners not amused zijn. Mocht er niet via een normale dialoog tot overeenstemming worden gekomen, dan lijkt het vrijwel zeker dat de wereld tendeert naar een escalatie van problemen. The American Empire ligt op ramkoers en slaat wild om zich heen. Zij proberen hun hegemonie overeind te houden, maar het lijkt erop dat zij aan de verliezende hand zijn. Het ooit zo machtige Amerika verliest aan invloed. Niet alleen extern, maar ook intern. Robert J. Shiller licht dit in zijn artikel in The New York Times The transformation of the American Dream toe. Een artikel wat ook de zwakheden van het Amerikaanse economische model benoemd. Trump verklaarde in zijn w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 4
5 inauguratie speech begin januari The American Dream is back. Volgens Shiller bedoelde Trump hiermee dat alle Amerikanen weer moeten kunnen dromen van een eigen woning, een eigen bedrijf of in ieder geval allemaal sowieso een baan. Deze doelen zijn vooral materialistisch. Volgens Shiller stond The American Dream in de jaren 30 voor vrijheid, wederzijds respect en gelijke kansen. Het was niet zozeer materialistisch, maar vooral gericht op de moraliteit. Tegenwoordig gaat het over geld waarbij letterlijk en figuurlijk over lijken wordt gegaan. Het gaat om maximale winst en niet om maximale klanttevredenheid of het welzijn van de totale bevolking. The American Dream zou veel meer gericht moeten zijn op sociale orde, waarin iedere burger zijn maximale bijdrage kan leveren naar zijn of haar mogelijkheden. En worden gewaardeerd voor wat zij doen en zijn. In de jaren 30 en 40 ging die droom helemaal niet over huizenbezit of arbeidssucces. Een selecte groep Amerikanen bezitten miljarden. Zij hebben volgens de standaarden van nu de droom gerealiseerd. Maar een veel grotere groep is diep teleurgesteld in de huidige VS. The American Dream volgens de standaarden van nu, maar ook die van vroeger, ligt ver buiten hun bereik. Het is niet vreemd dat de Amerikanen november vorig jaar als proteststem voor Trump hebben gekozen. Helaas lijkt het erop dat het een verloren stem is. De droom die ze hadden zal ook onder Trump niet worden gerealiseerd. The Fall of the American Empire lijkt meer te gaan over de vraag wanneer dan of het gebeurt. Het probleem is dat het verval van het Romeinse Rijk volgens het boek van Grant vele eeuwen heeft geduurd. Tussen het begin van de hyperinflatie in Duitsland en het binnenvallen in Polen heeft ook bijna 18 jaar gezeten. De val van Amerika, als absolute wereldmacht, valt niet te voorspellen. Pas na de vorige wereldoorlogen werd Amerika de supermacht die het nu is. Het is niet te hopen dat er een nieuwe wereldoorlog nodig is om de nieuwe machtsverhoudingen te bepalen. Wij dienen er rekening mee te houden dat de machtsverschuivingen in de wereld grote invloed zullen hebben op de financiële markten. De valutaoorlogen zijn dit jaar voor iedereen voelbaar in de beleggingsportefeuille. Rendementen van Amerikaanse beleggingen hebben sterk te lijden onder de zwakke dollar. Nieuwe handelsverdragen zullen van grote invloed zijn op koersen van aandelen en obligaties van de getroffen sectoren. Over de meest extreme oorlogsvorm willen wij niet nadenken. Toch dient een portefeuille ook rekening te houden met dit scenario. Hoe klein de kans ook is. De Mexican Peso crisis (1994), LTCM/Azië crisis (1998), ICT crisis (2000/2001) en de kredietcrisis (2007/2008), allemaal crisissen waarin de VS een belangrijke rol vervulde. De kans is groot dat de volgende crisis ook met de VS te maken zal hebben. Het lijkt erop dat de Amerikanen zich dit steeds meer beseffen. Het is te hopen dat Trump en de overige beïnvloeders snel het licht gaan zien. De eclipse is voorlopig geen spelbreker meer. Amerika kan de goden in ieder geval niet de schuld geven mocht het onverhoopt fout gaan. w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 5
6 Disclaimer Golden Crosses B.V.: Op deze publicatie is de disclaimer van Golden Crosses B.V. van toepassing. Verkorte disclaimer: Alle aanbevelingen inzake de aantrekkelijkheid van bepaalde effecten dienen niet gezien te worden als aanbod om effecten en/of andere zakelijke waarden te kopen of te verkopen, noch als een uitnodiging of aansporing tot het doen van enige investering. Alle communicatie is generiek van aard en houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie, kennis en ervaring en beleggingshorizon van de betreffende lezer. Alle informatie mag dan ook niet worden aangemerkt als een persoonlijk advies. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van alle uitingen van Golden Crosses in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de lezer dient zelf de restricties te achterhalen. Golden Crosses verbiedt het geheel of gedeeltelijk verspreiden van alle uitingen van Golden Crosses en aanvaart geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derden op grond van inzichten van Golden Crosses. Het intellectueel eigendom van alle publicaties van Golden Crosses behoort toe aan Golden Crosses. De gehele disclaimer kunt u lezen op de website w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 6
Geld (r)evolutie. De strijd om de wereldmacht. Marco Knulst RBA Aardenburg, 7 november 2018
Geld (r)evolutie De strijd om de wereldmacht Marco Knulst RBA Aardenburg, 7 november 2018 Oprichter Ford Motor Company 30 juli 1863 t/m 7 april 1947 RUILHANDEL De aandelenhausse van 1720 Het Groote
Nadere informatieGeld (r)evolutie. De strijd om de wereldmacht. Marco Knulst RBA Eemnes, 28 mei 2019
Geld (r)evolutie De strijd om de wereldmacht Marco Knulst RBA Eemnes, 28 mei 2019 Oprichter Ford Motor Company 30 juli 1863 t/m 7 april 1947 De aandelenhausse van 1720 Het Groote Tafereel der Dwaasheid,
Nadere informatieRace to the bottom. 24-Uurtje: 20 oktober 2017
Race to the bottom A race to the bottom leads to a stairway to heaven. Zo zou je de huidige financiële wereld kunnen omschrijven. Mondiaal is er een wedloop gaande die eindigt op de bodem. Rentepercentages
Nadere informatieGoud en rente. 24-Uurtje: 14 juli 2017
Goud en rente Er wordt de laatste jaren veel geschreven over het monetaire beleid van onze centrale banken. De rol van onze centrale bankiers wordt de hemel ingeprezen door grote groepen economen, politici
Nadere informatieDoomsday clock. 24-Uurtje: 7 april 2017
Doomsday clock De doemdagklok wordt al sinds 1947 bijgehouden. Deze symbolische klok wordt bijgehouden door het Bulletin of the Atomic Scientists die gevestigd is in de universiteit van Chicago. Deze onheilspellende
Nadere informatieDe Chinese angst. 24 Uurtje: 20 januari 2017
De Chinese angst Vandaag wordt president Trump geïnaugureerd. De 45 ste president van de VS will make America great again. Een slogan die doet vermoeden dat de Amerikanen zelf sterke twijfels hebben of
Nadere informatieAngst en hebzucht. 24-Uurtje: 6 januari 2017
Angst en hebzucht Beleggers worden over het algemeen gedreven door 2 emoties; angst en hebzucht. De ene belegger slaat door naar de angst kant, de andere naar de hebzucht kant. Het afgelopen jaar werd
Nadere informatieZombificatie. 24-Uurtje: 31 maart 2017
Zombificatie Vandaag staat er in het Financieel Dagblad een interview met Klaas Knot. Onze president van de centrale bank, De Nederlandsche Bank, spreekt zijn zorgen uit over het huidige monetaire beleid
Nadere informatieMayday. 24-Uurtje: 23 juni 2017
Mayday De verkiezingen in Groot-Brittannië zijn achter de rug. Waar vorig jaar eerst premier Cameron, na het door hem verloren Brexit referendum, het veld moest ruimen lijkt het nu de beurt aan Theresa
Nadere informatieWaarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015
Waarom loopt de economie nog steeds niet echt lekker? Michiel Verbeek, 2 december 2015 4 Onderwerpen: 1. De financiële crisis van 2008 2. Geldschepping 3. Hoe staan de landen er economisch voor? 4. De
Nadere informatieMonetair extremisme (het vervolg)
Monetair extremisme (het vervolg) Kenneth Rogoff schetst in zijn boek The Curse of Cash zijn denkwijze over een mogelijk nieuw financieel systeem. Een systeem waarin de rente kan dalen naar ongekend lage
Nadere informatieStabiele wisselkoersen
Stabiele wisselkoersen Volgens Trump komt er binnen afzienbare tijd een einde aan alle valutamanipulaties door centrale banken. Sneller dan wij met zijn allen nu voor mogelijk houden was dit zijn standpunt
Nadere informatieDe 3-dagen-regel waarschuwt
De 3-dagen-regel waarschuwt Iedere morgen wordt in Amsterdam op de beursgong geslagen, een teken dat de beursdag geopend is. Collega Albert Jellema van ProBeleggen heeft deze eer ook een keer gehad. Het
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland
Nadere informatieTerugblik. Maandbericht mei 2018
Maandbericht mei 2018 Terugblik Crisis Italië had weinig vat op aandelen in mei, veilige havens floreren Ondanks de politieke onrust in Italië zijn alle modelportefeuilles met een positief rendement geëindigd
Nadere informatieHet inflatie dilemma
Het inflatie dilemma Het monetaire beleid is de afgelopen jaren zeer bepalend geweest voor het herstel van de economie en de financiële markten. Door de historisch lage rentestanden hebben consumptie en
Nadere informatieEconomie en financiële markten
Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese
Nadere informatieDe economische omgeving. Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa
De economische omgeving Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa Inhoud Wereldeconomie Traag herstel Verengde Staten Europa Nederland Ook 2017 een conjunctureel goed jaar Ons land staat er heel goed
Nadere informatieCurrency wars. 24-Uurtje: 13 januari 2017
Currency wars Het lijkt erop of de valutaoorlog van de laatste jaren zijn eindfase ingaat. Sinds de kredietcrisis proberen veel landen/muntunies door ruim monetair beleid hun economieën weer terug op het
Nadere informatieMichiel Verbeek, januari 2013
Michiel Verbeek, januari 2013 1 2 Eens of oneens? De bankiers zijn schuldig aan de kredietcrisis. De huidige economische crisis is het gevolg van de kredietcrisis van 2008. Als een beurshandelaar voor
Nadere informatieHoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie
Hoofdstuk 5: Koude Oorlog en Dekolonisatie Geschiedenis VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Nieuwe ontwikkelingen na de Tweede Wereldoorlog Nieuwe machtsverhoudingen: Verenigde Staten en de Sovjet-Unie nieuwe supermachten
Nadere informatieBeleggingsthema s 2016. What a difference a day makes (1975), Dinah Washington
Beleggingsthema s 2016 What a difference a day makes (1975), Dinah Washington Inleiding De dagen die in 2015 het verschil maakten, zijn de dagen waarop centrale bankiers uitspraken deden, what a difference
Nadere informatieVan Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters
In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik
Nadere informatieNaslagwerk Economie van Duitsland. Hoofdstuk 8: Financiële stelsel. 8.1 Overzicht
Naslagwerk Economie van Duitsland 8.1 Overzicht Het Duitse bankenstelsel is anders georganiseerd dan in de meeste andere landen. Naast een centrale bank, de Bundesbank, de reguliere zaken en retailbanken
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur
Nadere informatieOpbouw van de Europese Monetaire Unie
Opbouw van de Europese Monetaire Unie Seminarie voor leerkrachten, NBB Brussel, 21 oktober 2015 Ivo Maes DS.15.10.441 Construct EMU 21_10_2015 NL Opbouw van de Europese monetaire unie 1. Beschouwingen
Nadere informatieLeidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming
Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming - Internationalisering Leidse regio www.leidenincijfers.nl BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl
Nadere informatieWat te doen bij toenemende politieke risico s
Wat te doen bij toenemende politieke risico s De afgelopen maanden is er weer bijzonder veel gebeurd. De belangrijkste gebeurtenissen hebben betrekking op de politiek. Vooraf werd gedacht dat veel van
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieBron: Reuters, Shiller, MSCI, IBIS. Bron: Reuters, Shiller, S&P, IBIS
In deze nieuwsbrief gaan wij in op de extra risico s die de afgelopen maanden naar voren zijn gekomen. Wij zullen vooral stilstaan bij de wensen die de nieuwe Italiaanse regering heeft en op de handelsbelemmeringen
Nadere informatiePraten als Brugman. 24-Uurtje: 16 september 2016
Praten als Brugman De franciscaanse monnik Brugman hield in de 15 de eeuw een aantal vurige preken met als doel het stichten van een nieuw klooster in Amsterdam. Zijn preken lieten zoveel indruk achter
Nadere informatieHoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011
Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële
Nadere informatieOp de vlucht. 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden!
Op de vlucht 1) Waarom vlucht men eigenlijk? Er zijn vele redenen; politieke vervolging, marteling, oorlog of burgeroorlog zijn enkele voorbeelden! 2) Waar komen de vluchtelingen vandaan? Syrië Sinds in
Nadere informatieDOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN
DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DECEMBER 2014 1. Economie VS blijg anker Het IMF verwacht een wereldwijde economische groei van 3,8% in 2015 Met een verwachte economische
Nadere informatieExpected Returns. Lukas Daalder, CIO Robeco Investment Solutions Amsterdam November 2015
Expected Returns Lukas Daalder, CIO Amsterdam November 2015 Sophisticated model ontwikkeld voor voorspelling rendement aandelen Geannualiseerd rendement eerste twee jaar : +13,0%... Werkwijze 5 jaars outlook
Nadere informatieMaartse buien. 24-Uurtje: 10 maart 2017
Maartse buien Maartse buien worden ze wel genoemd. In deze periode van het jaar kunnen buien voorkomen met veel regen, maar ook met sneeuw en hagel. Het typeert de overgang van de winter naar de lente.
Nadere informatieTwaalf grafieken over de ernst van de crisis
Twaalf grafieken over de ernst van de crisis 1 Frank Knopers 26-04-2012 1x aanbevolen Voeg toe aan leesplank We hebben een aantal grafieken verzameld die duidelijk maken hoe ernstig de huidige crisis is.
Nadere informatie10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017
In onze tweede nieuwsbrief nieuwe stijl blikken wij terug op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor het komende kwartaal.
Nadere informatieOpkomende markten: do s en don ts
Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013
Nadere informatieMonopoly. 24 Uurtje: 7 december 2016
Monopoly Soms is het beter om iets complex heel simpel te maken. Wellicht het meest complexe systeem in de wereld is ons financiële geldstelsel. Een systeem van centrale banken, de BIS (bank van de centrale
Nadere informatieBeursupdate september 2015 Is het weer net zo erg als in 2008?
Beursupdate september 2015 Is het weer net zo erg als in 2008? Karel Mercx Sinds september weer terug bij Beleggers Belangen Beleggingsspecialist RTL Z Beursspel (2015) Beurstwitteraar van het jaar (2014)
Nadere informatieSCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden
Nadere informatieSpirit AeroSystems Holdings Inc.
TIP 3: Spirit AeroSystems Holdings Inc. Beurs Land Ticker Symbol ISIN Code Sector New York Stock Exchange Verenigde Staten SPR US8485741099 Industrial Goods - Aerospace/Defense Products & Services Spirit
Nadere informatiemputeer Griekenland om de eurozone te redden FTM
mputeer Griekenland om de eurozone te redden FTM van 6 11-07-17 16:13 ftm.nl Amputeer Griekenland om de eurozone te redden FTM Edin Mujagic 7-9 minuten Vorige week schreef ik waarom het grotendeels kwijtschelden
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieBurn-out in arbeidsbeloning
Burn-out in arbeidsbeloning Door economen wordt er voortdurend op gehamerd dat onze productiviteit naar boven moet. Productiviteit wordt gezien als de relatie in de economie waarmee productiemiddelen kunnen
Nadere informatieDe Duurzaamheid van de Euro
Sustainable Finance Lab : De Duurzaamheid van de Euro #susfinlab www.sustinablefinancelab.nl De euro is niet houdbaar Arjo Klamer Munten komen en gaan Gevallen munten Papiermark (Duitsland) 1914-1924 Hyperinflatie
Nadere informatieOktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur :
Oktober 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Zoals al aangegeven in ons vorig bulletin heeft de Amerikaanse centrale bank FED de beleidsrente niet verhoogd. Maar goed ook, want naderhand werden
Nadere informatieTRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS
TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1
Nadere informatieVan Lieshout & Partners Nieuwsbrief 1 e kwartaal 2019
In deze nieuwsbrief blikken wij terug op het afgelopen jaar, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor de komende periode. Terugblik 2018 Voordat
Nadere informatieEen ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen
Een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen de totale financiële markten. De kredietcrisis ligt weer al geruime tijd achter ons. De crisis ontstond in de zomer van 2007 en bereikte haar kookpunt
Nadere informatieHet 4 e kwartaal van 2014.
1 Het 4 e kwartaal van 2014. Zoals werd aangegeven aan het einde van het derde kwartaal van 2014 zou voorzichtigheid betracht worden bij het investeren in aandelen. De kansen op topvorming werden zo groot
Nadere informatieDe kracht van de Dow Jones
De kracht van de Dow Jones Wekelijks informeren wij u over de golden- en dead crosses in bepaalde beleggingen. De stand van de grafieken vertelt ons de visie van de markt c.q. beleggers. De grafiek werkt
Nadere informatiePerspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke
Perspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke Serious Money. Taken Seriously. Actuele stand van zaken Repressie houdt aan Verbeteringen en verslechteringen in Zuid-Europa Regelingen
Nadere informatieStilte voor de storm?
Stilte voor de storm? Gefeliciteerd! U heeft het dit jaar weer overleeft. Jawel, 19 oktober is weer voorbij en uw portefeuille staat er, als het goed is, nog fier bij. Hoe anders was dat 29 jaar geleden.
Nadere informatieEindexamen economie vwo II
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een
Nadere informatieAnders denken. 24-Uurtje: 9 september 2016
Anders denken Heeft u ooit belegd in effecten waarin u helemaal geen vertrouwen heeft? Waarvan u eigenlijk denkt dat ze gaan dalen. Waarschijnlijk belegt u enkel in beleggingen waarmee u verwacht winst
Nadere informatieVerdieping: Kan een land failliet gaan?
Verdieping: Kan een land failliet gaan? Korte omschrijving werkvorm De leerlingen lezen fragmenten uit artikelen over wat het betekent als Griekenland failliet gaat en maken daar verwerkingsvragen over.
Nadere informatieONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE
ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om Elzas-Lotharingen Elzas-Lotharingen Welke grondstoffen vindt men terug in dit gebied? Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om
Nadere informatie= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land.
1 De wisselmarkt 1.1 Begrip Wisselkoers = de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. bv: prijs van 1 USD = 0,7
Nadere informatieSpreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog
Spreekbeurt Geschiedenis tweede wereldoorlog Spreekbeurt door een scholier 1325 woorden 15 mei 2009 5,3 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Begin van de tweede wereldoorlog De tweede wereldoorlog duurde
Nadere informatieBlijvende onrust op de beurs: hoe nu verder?
Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Zoals u waarschijnlijk weet, is de beurs nog steeds bijzonder nerveus en vooral negatief. De directe aanleiding is de tegenvallende groei in China waar wij
Nadere informatieVisie Van Lanschot 2012. BeterBusiness. Haarlem, 19 april 2012
Visie Van Lanschot 2012 BeterBusiness Haarlem, 19 april 2012 Welkom Frank Olde Agterhuis Directeur Van Lanschot Bankiers Haarlem Programma 16.40 tot 17.30 uur Visie Van Lanschot 2012 Slechte economie,
Nadere informatieDe Tweede Wereldoorlog: aanloop en verloop
De Tweede Wereldoorlog: aanloop en verloop Instap/actualiteit: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/journaal/2.38887?video=1.2338096 http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/2.38741?eid=1.2414225
Nadere informatieWispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper. Augustus 2018
Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper Augustus 2018 Managementsamenvatting Voor het afdekken van valutarisico gebruiken pensioenfondsen valutaforward contracten (hierna:
Nadere informatieGasgeven of uitstappen
Disclaimer De informatie in deze uiting is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies en moet daarom worden gezien als beleggingsaanbeveling. Deze aanbeveling is opgemaakt door LYNX en/of derden en
Nadere informatie25-01-2015, Jaargang 2, Editie 4. Mario Draghi slaagt voor zijn eerste examen
25-01-2015, Jaargang 2, Editie 4 Mario Draghi slaagt voor zijn eerste examen Het is alweer ruim twee jaar geleden, dat Mario Draghi een verdere verdieping van de crisis in Europa afwendde. Hij deed dat
Nadere informatieDames en heren, Mijn besef van oorlog en vrede. heb ik meegekregen van mijn. vader, die de gastvrijheid van. de Duitse bezetter aan den lijve
Dames en heren, Mijn besef van oorlog en vrede heb ik meegekregen van mijn vader, die de gastvrijheid van de Duitse bezetter aan den lijve heeft mogen ondervinden. Mijn vader heeft in Scheveningen gezeten,
Nadere informatieIn deze nieuwsbrief voor Q2 2014
In deze nieuwsbrief voor Q2 2014 Werkloosheid Verenigde Staten - Fed blijft op toneel Rusland eist rol op, p.1. - Aandelen meest kansrijk in 2014, p.2. - Obligaties winnen in Q1 - weinig potentie, p.2.
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 economie CSE GL en TL GT-0233-a-18-1-b Handelsakkoord informatiebron 1 wisselkoers 1 US dollar ($) in euro ( ) 0,780 wisselkoers 0,770 0,760 0,750 0,740 0,730 0,720
Nadere informatieIn Beeld: Infographic de Europese schuldencrisis
In Beeld: Infographic de Europese schuldencrisis Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen analyseren aan de hand van een stappenplan een infographic over de schuldencrisis. Leerdoel: De leerlingen leren
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2
Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:
Nadere informatieEen conflict niet alleen maar om macht en belangen, maar ook tussen 2 ideologieën: Kapitalisme/democratie en Communisme
Samenvatting door M. 508 woorden 21 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting GS Definitie Koude Oorlog: Conflict waarbij alle middelen (economisch, politiek, ideologisch, etc.) worden
Nadere informatieOpgave 4 Conflict Noord-Korea en Zuid-Korea
Opgave 4 Conflict Noord-Korea en Zuid-Korea Bij deze opgave horen figuur 3 en de teksten 7 tot en met uit het bronnenboekje. Gebruik tekst 7. Er zijn twee vormen van dictaturen: autoritaire en totalitaire
Nadere informatie'De dialoog met Rusland herstellen is broodnodig: net dat ontbrak 100 jaar geleden'
'De dialoog met Rusland herstellen is broodnodig: net dat ontbrak 100 jaar geleden' Dirk Rochtus www.knack.be 13/08/2014 Glijden we in 2014 af in een oorlog met Rusland, net zoals honderd jaar geleden?
Nadere informatieT4 Oefen SED Geschiedenis Module 6
T4 Oefen SED Geschiedenis Module 6 1. Bekijk bron 1. De titel van de onderstaande Russische cartoon is: De Amerikaanse stemmachine. De Verenigde Staten drukken op het knopje voor, dat naast het knopje
Nadere informatieDe Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich
(les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Samenwerking slaat om in wantrouwen in 1945 => Tijdens WO 2: USSR en VSA werken samen tegen Duitsland => In
Nadere informatieEindexamen vwo economie 2014-I
Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor
Nadere informatie3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016 Samenvatting cijfers per 30 september 2016 Dekkingsgraad (UFR): 99,7% Beleidsdekkingsgraad: 99,1% Belegd vermogen: 24,3 miljard Rendement 2016 t/m
Nadere informatie11 juli Onderzoek: De NAVO-norm
11 juli 2018 Onderzoek: De NAVO-norm Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 vwo 2003-II
4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord
Nadere informatieWaar liggen de kansen?
Grip op je vermogen Waar liggen de kansen? Bob Homan ING Investment Office 20 april 2012 Welke economie is het snelst gegroeid na invoering van de euro?* a) Zwitserland b) Duitsland c) VS d) Griekenland
Nadere informatieOp zoek naar rendement? Zoek niet langer
Op zoek naar rendement? Zoek niet langer High-yield en opkomende markten Juni 2014 Uitsluitend voor professionele beleggers De rente op staatsobligaties blijft nog lang laag. In het nauw gedreven door
Nadere informatieBronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden
Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Rek in het arbeidsaanbod 1 maximumscore 2 Doordat het aanbod van
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART UUR 13:00 UUR. Belangrijke informatie
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART 2015 11.30 UUR 13:00 UUR Belangrijke informatie SPD Bedrijfsadministratie Algemene ecomonie Maandag 2 maart 2015 B / 9 2015 Stichting
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%
Nadere informatieMiljoenennota Helmer Vossers
Helmer Vossers Helaas niet helemaal waar 8 5 1/2 2010 2011 69,5 66,0 0 1 3/4 Groei Werkloosheid Saldo 2010 Saldo 2011 Schuld 2011 (% bbp) (% beroepsbevolking) (% bbp) (% bbp) (% bbp) -4,0-6,3-5,8-5,6
Nadere informatieHeeft Le Pen een Franse haan met gouden eieren?
Marketing communicatie 9 februari 2017 Heeft Le Pen een Franse haan met gouden eieren? Dagbericht RaboResearch Global Economics & Markets mr.rabobank.com Teeuwe Mevissen Senior Macro Strategist +31 30
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 havo 2004-II
4 Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 artikel 1 Een verklaring waaruit
Nadere informatiePersbericht ABP, eerste halfjaar 2008
Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008 Hoofdpunten Rendement over eerste helft 2008 is 5,1%. De dekkingsgraad is medio 2008 uitgekomen op 132%. De kredietcrisis eist zijn tol. Vooral aandelen en onroerend
Nadere informatieMacro Update jaareinde 2017: Kijken onder de motorkap van de groeimachine.
Macro Update jaareinde 2017: Kijken onder de motorkap van de groeimachine. Het macro-economische beeld ziet er aantrekkelijk uit. De markten voor zakelijke waarden hebben hier al ruimschoots op geanticipeerd:
Nadere informatieMoeilijke besluiten voor de Europese Raad
Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.
Nadere informatieEconomische prognose IMF voor het GOS
Economische prognose IMF voor het GOS Jan Limbeek Twee keer per jaar, in april en september of oktober, publiceert het IMF zijn World Economic Outlook, waarin het zijn economische verwachtingen voor de
Nadere informatieKracht van de trend AEX index
Kracht van de trend AEX index Ieder kwartaal analyseren wij de kracht van de trend op basis van de Golden Crosses risico-indicator. Een risico-indicator die wij strikt toepassen in ons beleggingsbeleid.
Nadere informatieBeleggen in de VS, Europa of Emerging Markets?
Beleggen in de VS, Europa of Emerging Markets? Rob Stuiver & Tycho Schaaf Amsterdam, 18 september 2018 Uw sprekers van vanavond Rob Stuiver Tycho Schaaf Fund Manager VOC Fonds Beleggingsexpert LYNX Blogger
Nadere informatieEindexamen havo economie 2012 - I
Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 3 bij (1) substitueerbaar voor bij (2) stijging
Nadere informatieKOUDE OORLOG. Opgavenblad
ARUBA SE 3 MIDDAGMAVO AVONDMAVO GESCHIEDENIS 2018-2019 Tijdvak-1 KOUDE OORLOG Opgavenblad Dit School Examen (SE) bestaat uit 42 vragen. Voor dit SE zijn maximaal 70 punten te behalen. Dit SE bestaat uit
Nadere informatieZet herstel bankensector door?
ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de
Nadere informatie