HANDLEIDING GEMEENTERAADS VERKIEZINGEN GEMEENTE MOERDIJK 3 MAART 2010

Transcriptie

1 HANDLEIDING GEMEENTERAADS VERKIEZINGEN GEMEENTE MOERDIJK 3 MAART 2010 Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

2 Ruim kiesgerechtigde inwoners van Moerdijk kunnen op 3 maart naar de stembureaus gaan om uit te maken wie gedurende de zittingsperiode hun vertegenwoordigers zijn in het gemeentebestuur. De komende maanden zullen de kiezers ongetwijfeld door de verschillende politieke groeperingen worden geïnformeerd over hun programma. Het is dan ook een goede zaak dat de medewerkers van de cluster gegevensbeheer van de afdeling Informatievoorziening en facilitaire zaken een brochure hebben vervaardigd, waarin de gang van zaken rond de gemeenteraadsverkiezing wordt beschreven. Met name de politieke partijen kunnen met dit spoorboekje hun voordeel doen. Overigens geldt dat ook voor andere belangstellenden. De samenstellers hebben zich voor de duidelijkheid beperkt tot de belangrijkste regels, maar natuurlijk kunt u altijd voor nadere informatie bij hen terecht. Zij zijn te bereiken bij de afdeling I&F, cluster gegevensbeheer, Pastoor van Kessellaan 15 te Zevenbergen, tel / Ik wens u veel plezier bij het lezen van deze handleiding. De voorzitter van het centraal stembureau van de gemeente Moerdijk, Drs. W.M.J. Denie (burgemeester)

3 INHOUDSOPGAVE Blz. Hoofdstuk I Hoofdstuk II Hoofdstuk III Hoofdstuk IV Hoofdstuk V Hoofdstuk VI Algemene Informatie Actief kiesrecht 3 Passief kiesrecht 3 Uitsluiting kiesrecht 4 Hoofdstembureau/centraal stembureau 4 Registratie Algemeen 4 Tijdstip registratie 4 Doorwerking registratie 4 Uitzondering doorwerking 5 Over te leggen stukken bij registratie 5 Wat registreren 5 Waarborgsom 5 Voorwaarden bij registratie 5 Beroep 5 Samenvatting 6 Kandidaatstelling Algemeen 6 Inlevering kandidatenlijsten 6 Over te leggen stukken 7 Waarborgsom kandidaatstelling 7 Voorwaarden kandidatenlijst 8 Wijze van vermelding op de kandidatenlijst 8 Onderzoek kandidatenlijst 9 Verbinding tot lijstencombinaties 9 Geldigheid kandidatenlijst 9 Ondersteuningsverklaring 10 Lijstencombinatie 10 Nummering lijsten 11 Verkiezingscampagne Verkiezingsborden 11 Geen verkiezingspropaganda In stemlokalen 11 Het stemmen Stempas 12 Voorwaarden volmacht 12 Legitimatieplicht 12 Zetelverdeling Toewijzing van de zetels aan de kandidaten en de voorkeurstem 13 Blanco/ongeldige stemmen 13 Verkiezingsavond 13 Voorlopige verkiezingsuitslag 13 Hertellen van stemmen 13 Hoofdstuk VII Benoeming kandidaten 14 Hoofdstuk VIII Belangrijke data voor de gemeenteraadsverkiezing op woensdag 3 maart

4

5 I. ALGEMENE INFORMATIE Het kiesrecht valt uiteen in het actief en het passief kiesrecht. Het actief kiesrecht is het recht dat kiezers hebben deel te nemen aan de rechtstreekse verkiezing van de leden van de gemeenteraad. Het passief kiesrecht is het recht dat zij hebben gekozen te worden tot lid van de gemeenteraad. Actief kiesrecht Stemgerechtigd zijn degenen die: op 19 januari 2010 staan ingeschreven in het kiezersregister van de gemeente Moerdijk; niet van het kiesrecht zijn uitgesloten; op 3 maart 2010 achttien jaar of ouder zijn; indien geen Nederlander en geen onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie: a. rechtmatig in Nederland verblijven op grond van artikel 8, onder a, b, d, e, of l, van de Vreemdelingenwet 2000 of op grond van een overeenkomst tussen een internationale organisatie en de Staat der Nederlanden inzake de zetel van deze organisatie in Nederland, en b. op 19 januari 2010 een onafgebroken periode van ten minste vijf jaar ingezetene van Nederland waren en beschikten over een verblijfsrecht als bedoeld onder a, dan wel rechtmatig in Nederland verbleven op grond van artikel 8, onder c, van de Vreemdelingenwet Passief kiesrecht Gedurende de zittingsperiode bestaat de gemeenteraad van Moerdijk uit 25 leden. Het raadslid moet: ingezetene van Moerdijk zijn; minstens 18 jaar oud zijn; niet uitgesloten van het kiesrecht; indien geen Nederlander en geen onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie: a. rechtmatig in Nederland verblijven op grond van artikel 8, onder a, b, d, e, of l, van de Vreemdelingenwet 2000 of op grond van een overeenkomst tussen een internationale organisatie en de Staat der Nederlanden inzake de zetel van deze organisatie in Nederland, en b. zij onmiddelijk voorafgaand aan de dag waarop de gemeenteraad beslist over de toelating als lid tot de gemeenteraad gedurende een onafgebroken periode van ten minste vijf jaren ingezetene van Nederland waren en beschikten over een verblijfsrecht als bedoeld onder a dan wel over een verblijfsrecht op grond van artikel 8, onder c, van de Vreemdelingenwet Artikel 13 Gemeentewet: 1. Een lid van de raad kan in ieder geval niet tevens zijn: a. minister; b. staatssecretaris; c. lid van de Raad van State; d. lid van de Algemene Rekenkamer; e. Nationale ombudsman; f. substituut-ombudsman als bedoeld in artikel 9, eerste lid, van de Wet Nationale ombudsman; g. commissaris van de Koningin; h. gedeputeerde; i. secretaris van de provincie; j. griffier van de provincie; k. burgemeester; l. wethouder; m. lid van de rekenkamer; n. lid van een deelraad; o. lid van het dagelijks bestuur van een deelgemeente; p. ambtenaar, door of vanwege het gemeentebestuur aangesteld of daaraan ondergeschikt. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

6 2. Het bepaalde in het eerste lid, onder p, is niet van toepassing op: a. ambtenaren van de burgerlijke stand; b. hen die als vrijwilliger dan wel uit hoofde van een wettelijke verplichting niet bij wijze van beroep hulpdiensten verrichten; c. ambtenaar werkzaam voor een school voor openbaar onderwijs. Uitsluiting van het kiesrecht Van het kiesrecht zijn uitgesloten zij, die bij onherroepelijke rechterlijke uitspraak van het kiesrecht zijn ontzet. De uitsluiting wordt beoordeeld naar de toestand op de dag van de kandidaatstelling (19 januari 2010). Hoofdstembureau Voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad treedt het hoofdstembureau tevens als centraal stembureau op. Het hoofdstembureau is gevestigd: Pastoor van Kessellaan 15 te Zevenbergen. II. REGISTRATIE Algemeen Wil een politieke groepering aan een verkiezing deelnemen en boven haar lijst een aanduiding plaatsen dan moet registratie plaatsvinden bij het centraal stembureau voor die verkiezing. De aanduiding wordt geregistreerd in een speciaal daartoe door het centraal stembureau bijgehouden register. Heeft er geen registratie (of te laat) plaatsgevonden, dan wil dit overigens niet zeggen dat de groepering niet aan de verkiezing mag deelnemen. Dit kan namelijk wel. De groepering mag dan alleen geen aanduiding boven de lijst plaatsen en de lijst krijgt dus alleen een nummer (eventueel de naam van de eerste kandidaat boven de lijst). Men hoeft niet meer voor iedere verkiezing opnieuw te registreren. De registratie blijft gehandhaafd indien men bij de stemming voor de verkiezing een geldige kandidatenlijst inlevert. Men hoeft dus geen zetel te halen. Het is mogelijk om de registratie van een in het register opgenomen aanduiding te wijzigen. Er hoeft dan niet opnieuw een waarborgsom te worden betaald of een uittreksel uit het verenigingsregister of afschrift van de notariële akte te worden overlegd. Verzoeken hiertoe ingediend na de drieënveertigste dag voor de kandidaatstelling (7december 2009), blijven voor de daaropvolgende verkiezingen buiten behandeling. Een landelijke of provinciale partij die ten behoeve van de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten Generaal of de Provinciale Staten een aanduiding heeft laten registreren kan niet meer verzoeken om een registratie op een lager niveau. Een dergelijk verzoek zal derhalve niet ontvankelijk moeten worden verklaard. Tijdstip registratie Registratie kan in principe het hele jaar door. De enige restrictie is dat een registratie verzoek ingediend na de drieënveertigste dag voor de kandidaatstelling (7 december 2009) voor de eerstvolgende verkiezing buiten beschouwing blijft en pas geldt voor de daaropvolgende verkiezingen. Doorwerking registratie Groeperingen die een aanduiding hebben laten registreren bij het centraal stembureau voor de verkiezing van de Tweede Kamer of provinciale staten hoeven de aanduiding niet meer apart voor de gemeenteraadsverkiezing te laten registreren en hoeven dus voor de registratie ook geen waarborgsom te betalen. Het is wel noodzakelijk dat die groeperingen een gemachtigde en diens plaatsvervanger aanwijzen die bevoegd zijn namens de groepering op te treden. Deze gemachtigde en diens plaatsvervanger zijn op hun beurt weer bevoegd om indieners van lijsten te machtigen de geregistreerde aanduiding boven de lijst te plaatsen. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

7 Uitzondering doorwerking De registratie werkt niet door indien op lokaal niveau de aanduiding reeds door een politieke groepering wordt gevoerd. Over te leggen stukken bij registratie Een politieke groepering moet zijn een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid (stichting is niet toegestaan). Als bewijs hiervan moet bij het verzoek om registratie o.a. worden overgelegd: 1. een afschrift van de notariële akte waarin de statuten van de vereniging zijn opgenomen; 2. een bewijs van inschrijving in het handelsregister, bedoeld in artikel 2 van de Handelsregisterwet 2007; 3. een bewijs van storting van een waarborgsom; 4. verklaring van de politieke groepering waarbij een gemachtigde en plaatsvervangende gemachtigde wordt aangewezen. Wat registreren Men kan de aanduiding laten registreren waarmee men op de kandidatenlijst vermeld wenst te worden. Dit kan zijn: 1. De volledige naam van de groepering. 2. De afkorting van de naam van de groepering. 3. Beiden (zowel 1 en 2). Zoals de aanduiding is geregistreerd moet deze ook op de lijst vermeld worden. Waarborgsom Voor een registratie van de naam/aanduiding van een politieke groepering moet een waarborgsom worden betaald van 112,50. Dit bedrag kan worden overgemaakt op rekeningnummer bij Bank Nederlandse Gemeenten onder vermelding Waarborgsom registratie (naam groepering). Deze waarborgsom krijgt men terug als bij de eerstvolgende verkiezing na de beslissing op het registratieverzoek een geldige kandidatenlijst wordt ingeleverd. Op grond van het Kiesbesluit wordt over de waarborgsom geen rente vergoed. Voorwaarden bij registratie Op een verzoek om registratie moet afwijzend worden beschikt indien: 1. de aanduiding strijdig is met de openbare orde; 2. de aanduiding geheel of gedeeltelijk overeenstemt met een reeds geregistreerde aanduiding (gemeenteraad, Provinciale Staten, Tweede Kamer); 3. de aanduiding misleidend is voor de kiezers (bv. KVP, CHU, AOW); 4. de aanduiding meer dan 35 letters of andere tekens bevat. 5. de aanduiding geheel of gedeeltelijk overeenstemt met die van een door een rechterlijke uitspraak verboden rechtspersoon; 6. op dezelfde dag twee verzoeken om registratie van geheel of in hoofdzaak gelijkluidende aanduidingen worden ingediend. Beide verzoeken moeten dan worden afgewezen. De beslissing van het centraal stembureau wordt aan de gemachtigde gezonden en ter openbare kennis gebracht. Beroep Tegen een beslissing m.b.t. registratie kan uiterlijk op de 6 e dag na dagtekening van de openbare kennisgeving, dan wel nadat de beslissing geacht wordt te zijn geweigerd beroep worden aangetekend bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

8 De beslissing wordt geacht te zijn geweigerd wanneer niet binnen een redelijke tijd een beschikking is gegeven. Samenvatting Het verzoek tot registratie van de aanduiding van een politieke groepering voor de gemeenteraadsverkiezing op 3 maart 2010 kan vanaf heden tot en met 7 december 2009 gedaan worden bij het centraal stembureau van Moerdijk. Om voor registratie in aanmerking te komen moet de politieke groepering een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid zijn. Om te bewijzen dat de politieke groepering een vereniging is met volledige rechtsbevoegdheid dient bij het verzoek tot registratie een afschrift van de notariële akte te worden overgelegd waarin de statuten van de vereniging zijn vastgelegd en een bewijs van inschrijving in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel. Voor de registratie dient een waarborgsom van 112,50 betaald te worden aan de gemeente. Het bewijs van betaling van de waarborgsom dient bij het verzoek tot registratie te worden overgelegd. Tevens dient bij het verzoek tot registratie van de aanduiding een verklaring van de politieke groepering te worden overgelegd, waarin haar gemachtigde en plaatsvervangende gemachtigde wordt aangewezen. Deze verklaring geldt zolang zij niet door een andere is vervangen. Politieke groeperingen, die thans vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer worden ambtshalve geregistreerd. Voor deze groeperingen geldt het bovenstaande dus niet. Het bovenstaande geldt ook niet voor groeperingen waarvan bij vorige raadsverkiezing de aanduiding reeds geregistreerd is, en die toen een kandidatenlijst hebben ingeleverd. Ook politieke groeperingen van wie landelijke registratie in de openbare kennisgeving van de Staatscourant bekend gemaakt wordt, behoeven het bovenstaande registratieverzoek bij de gemeente niet te doen. Volstaan kan worden met een bewijs van registratie van het centraal stembureau voor de Tweede Kamerverkiezing, welk bewijs bij de indiening van de kandidatenlijst wordt overgelegd. Het is dus verstandig bij de eigen partij absolute zekerheid te verkrijgen of er een verzoek tot landelijke registratie gedaan wordt, indien deze thans niet vertegenwoordigd is in de Tweede Kamer. III. KANDIDAATSTELLING Algemeen Op dinsdag 19 januari 2010 tussen uur en uur moeten de kandidatenlijsten worden ingeleverd bij het daartoe aangewezen lid van het hoofdstembureau dat dan zitting heeft in het gemeentehuis, Pastoor van Kessellaan 15 te Zevenbergen. Dit is een fatale termijn. Wordt een lijst buiten deze tijden aangeboden, dan moet deze wel worden geaccepteerd, maar ongeldig worden verklaard. Een blanco lijst mag niet worden aanvaard. In de periode van 28 december 2009 tot en met 19 januari 2010 zijn hiertoe kosteloos formulieren verkrijgbaar. Inlevering kandidatenlijsten Alleen die groeperingen die op de dag van de kandidaatstelling een geldige kandidatenlijst hebben ingeleverd kunnen aan de verkiezingen deelnemen. De kandidatenlijsten moeten bij de voorzitter van het hoofdstembureau of bij een door hem aan te wijzen lid van dat bureau worden ingeleverd door een voor die verkiezing kiesgerechtigde kiezer. Het aangewezen lid heeft op die dag zitting in het gemeentehuis, Pastoor van Kessellaan 15 te Zevenbergen. Voor de kandidatenlijst geldt een voorgeschreven model dat kosteloos verkrijgbaar is. Het hoofdstembureau is niet verplicht om de partijen er op te wijzen dat zij nog geen lijst hebben ingeleverd. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

9 Over te leggen stukken De kandidatenlijst moet worden ingeleverd door een kiesgerechtigde. Hij/zij dient een geldig identiteitsbewijs (bijvoorbeeld een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs) bij zich te hebben. Hierbij moeten de volgende stukken worden overgelegd: 1. Een verklaring van de gemachtigde waarin de bevoegdheid wordt verleend om boven de lijst de aanduiding van de groepering te plaatsen zoals deze geregistreerd is. 2. Verklaring van de gemachtigden (van meerdere groeperingen) dat de indiener bevoegd is om de namen/aanduidingen samen te voegen. Bij het door verschillende groeperingen indienen van een gezamenlijke kandidatenlijst met een gecombineerde aanduiding (bijvoorbeeld C.D.A.-P.V.D.A.) hoeft geen afzonderlijke registratie daarvan plaats te vinden. De samenvoeging van de aanduidingen (of afkortingen) moeten dan wel dezelfde zijn zoals die zijn geregistreerd. Wijkt men hiervan af, dan is wel registratie nodig. 3. Ten minste 20 ondersteuningsverklaringen. Verklaringen van ondersteuning kunnen slechts worden afgelegd door personen die binnen de kieskring waarvoor die lijst geldt, als kiezer zijn geregistreerd voor de desbetreffende verkiezing. Een kiezer mag niet meer dan één verklaring van ondersteuning ondertekenen. De verplichting tot het overleggen van ondersteuningsverklaringen geldt niet voor partijen die al zitting hebben in de gemeenteraad en aan de laatstgehouden verkiezing met een aanduiding boven de lijst hebben deelgenomen. De verklaringen kunnen worden afgelegd in de periode van 12 t/m 19 januari 2010 ten overstaan van de burgemeester of een daartoe aangewezen ambtenaar. 4. Een schriftelijke verklaring van iedere daarop voorkomende kandidaat dat hij/zij instemt met zijn/haar kandidaatstelling op deze lijst. Deze kan niet worden ingetrokken. Bij verblijf buiten Nederland (alleen dan) mag van het voorgeschreven model H9 worden afgeweken en kan dit ook telegrafisch of per telex of telefax. Deze verklaring is dan niet aan een vastgesteld model gebonden. Bij de lijst wordt van iedere kandidaat die geen zitting heeft in het vertegenwoordigend orgaan waarvoor de verkiezing wordt gehouden, tevens een kopie van een geldig legitimatiebewijs (paspoort, identiteitskaart, rijbewijs) overgelegd. Indien van een dergelijke kandidaat een kopie van een geldig legitimatiebewijs ontbreekt, wordt de verklaring van instemming van de betreffende kandidaat geacht te ontbreken. 5. Een bewijs van storting van de waarborgsom van 225,00. Deze waarborgsom is niet vereist voor een kandidatenlijst van een groepering waarvan de aanduiding was geplaatst boven een kandidatenlijst waaraan bij de laatstgehouden verkiezing van de leden van de gemeenteraad een of meer zetels zijn toegekend. Bij de inlevering wordt een bewijs van inlevering verstrekt. Waarborgsom kandidaatstelling Een van de voorwaarden voor het inleveren van de kandidatenlijst is dat er een waarborgsom moet zijn gestort. Voor de verkiezing van de leden van de gemeenteraad is dit bedrag 225,00. Deze waarborgsom kan worden overgemaakt op rekeningnummer bij de Bank Nederlandse Gemeenten onder vermelding Waarborgsom kandidaatstelling (naam groepering) De waarborgsom moet uiterlijk 5 januari 2010 zijn ontvangen. Wordt 75% of meer van de kiesdeler gehaald dan wordt de waarborgsom terugbetaald. De kiesdeler is het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen, gedeeld door het aantal beschikbare zetels. Op grond van het Kiesbesluit wordt over de waarborgsom geen rente vergoed. Deze waarborgsom geldt niet voor een kandidatenlijst van een politieke groepering waarvan de aanduiding was geplaatst boven een kandidatenlijst waaraan bij de laatstgehouden verkiezing van de leden van de gemeenteraad een of meer zetels zijn toegekend. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

10 Voorwaarden kandidatenlijst De kandidatenlijst moet aan een aantal voorwaarden voldoen: 1. Er mogen maximaal 30 kandidaten op worden vermeld. Dit geldt ook voor samenvoeging van lijsten. De kandidaten worden geplaatst in de volgorde waarin aan hen de voorkeur wordt gegeven. ( momenteel ligt een wetswijziging ter behandeling bij de 1 e Kamer; na goedkeuring mogen 50 kandidaten op de kandidatenlijst worden vermeld) 2. De kandidaat moet tijdens de zittingsperiode de voor het orgaan vereiste leeftijd bereiken. 3. De naam van de kandidaat mag maar op een lijst voorkomen. 4. De kandidaat moet ingezetene zijn van de gemeente of een verklaring overleggen waaruit blijkt dat hij voornemens is ingezetene van de gemeente te worden. Blijkt dat hij meerdere soortgelijke verklaringen heeft afgelegd, dan moet de kandidaat van de lijst worden geschrapt. Wijze van vermelding op de kandidatenlijst Van een kandidaat worden op de lijst de volgende gegevens vermeld met gebruikmaking van hoofden kleine letters zoals de juiste schrijfwijze dit vereist (dus achternaam niet uitsluitend in hoofdletters). 1. Geslachtsnaam, voorletters, geboortedatum, adres en woonplaats. Achter de voorletters kan tussen haakjes de roepnaam van de kandidaat worden vermeld. 2. Aan de naam mogen nadere aanduidingen (zoals sr. en jr.) worden toegevoegd, mits op de juiste wijze afgekort. 3. Een persoon die gehuwd is of gehuwd is geweest, dan wel wiens partnerschap geregistreerd is of geregistreerd is geweest, wordt op de lijst vermeld hetzij met de eigen geslachtsnaam, hetzij met de geslachtsnaam van de echtgenoot of geregistreerde partner, dan wel met de eigen geslachtsnaam door middel van een liggend streepje gevolgd door of voorafgegaan door de geslachtsnaam van de echtgenoot of geregistreerde partner. 4. Achter de voorletters of, indien vermeld, de roepnaam, mag ter aanduiding van het geslacht van de kandidaat de toevoeging (m) of (v) worden geplaatst. Per 1 januari 1998 is het nieuwe Naamrecht ingevoerd. Mede in verband daarmee is het Burgerlijk Wetboek ook gewijzigd voor wat betreft het naamgebruik. Was het tot 1 januari 1998 nog zo dat uitsluitend de gehuwde of gehuwd geweest zijnde vrouw het recht heeft om de naam van de (ex-) echtgenoot in het maatschappelijk verkeer te gebruiken, met ingang van 1 januari 1998 heeft de gehuwde of gehuwd geweest zijnde man dit recht ook ten aanzien van het gebruik van de naam van zijn (ex-) echtgenote. Ditzelfde recht op naamgebruik geldt ook voor geregistreerde partners. Analoog aan deze wetswijziging is ook het Kiesbesluit gewijzigd en gelden voor de komende raadsverkiezing de volgende regels ten aanzien van de vermelding op de kandidatenlijst. Gehuwde mannen en vrouwen, weduwnaars en weduwen, mannen en vrouwen die een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan of waarvan het geregistreerd partnerschap is ontbonden door overlijden kunnen op vier manieren op de kandidatenlijst worden geplaatst: uitsluitend met de eigen achternaam; uitsluitend met de achternaam van de (overleden) echtgenoot of (overleden) echtgenote, of van de (overleden) geregistreerd partner; met de eigen achternaam onder toevoeging van de achternaam van de (overleden) echtgenoot of (overleden) echtgenote, of van de (overleden)geregistreerd partner; met de achternaam van de (overleden) echtgenoot of (overleden) echtgenote, of van de (overleden) geregistreerd partner onder toevoeging van de eigen achternaam. Mannen en vrouwen, van wie het huwelijk door echtscheiding is ontbonden, of waarvan het geregistreerd partnerschap is beëindigd met wederzijds goedvinden of door gerechtelijke ontbinding kunnen op de kandidatenlijst als volgt worden vermeld: uitsluitend met de eigen achternaam; uitsluitend met de achternaam van de ex-echtgenoot of ex-echtgenote, of van de gewezen geregistreerd partner; met de eigen achternaam onder toevoeging van de achternaam van de ex-echtgenoot of exechtgenote, of van de gewezen geregistreerd partner; Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

11 met de achternaam van de ex-echtgenoot of ex-echtgenote, of van de gewezen geregistreerd partner onder toevoeging van de eigen achternaam. Voorbeeld Jan Jansen gehuwd met Ria de Bakker, kan voor wat betreft de achternaam op de volgende manieren op de kandidatenlijst vermeld worden: Jansen Jansen-de Bakker de Bakker de Bakker-Jansen Dezelfde mogelijkheden heeft Jan Jansen, indien hij weduwnaar zou zijn van Ria de Bakker, wanneer hij van haar zou zijn gescheiden, wanneer hij met haar een geregistreerd partnerschap zou zijn aangegaan of wanneer dit geregistreerd partnerschap zou zijn beëindigd met wederzijds goedvinden of gerechtelijk is ontbonden. Voor Ria de Bakker zijn dezelfde vermeldingen op de kandidatenlijst mogelijk als voor Jan Jansen. Toevoegingen zijn niet meer mogelijk. Als gevolg van het gewijzigd Kiesbesluit is het niet meer mogelijk om aan de achternaam aanduidingen toe te voegen als geboren, echtgenote van, weduwe van, etc. Daarnaast is niet meer toegestaan om bij de naam eventuele titels te vermelden, zoals bijvoorbeeld dr., drs., ir., ing., mr. Onderzoek kandidatenlijst Op 19 januari 2010 om uur vindt de zitting van het hoofdstembureau plaats tot onderzoek van de kandidatenlijsten. Deze zitting is niet openbaar. Hiervan wordt proces-verbaal model I-1 opgemaakt. Bij dit onderzoek kunnen de volgende verzuimen worden geconstateerd die tot uiterlijk 22 januari 2010 (15.00 uur) hersteld kunnen worden: verklaring van ondersteuning ontbreekt/niet juist; verklaring van voorgenomen vestiging ontbreekt; kandidaat niet juist vermeld (H2 Kb); verklaring van instemming ontbreekt; bewijs van storting waarborgsom ontbreekt; indiener niet kiesgerechtigd; verklaring van machtiging ontbreekt. Deze verzuimen kunnen hersteld worden op 20 en 21 januari 2010 tussen uur en uur en op 22 januari 2010 tussen en uur. Als herstel van verzuim mogen geen aanvullingen van nieuwe namen worden gedaan. Invulling van de namen achteraf is niet mogelijk. De kandidatenlijsten mogen worden gekopieerd zolang de handtekeningen maar orgineel zijn. Verbinding tot lijstencombinaties Op maandag 19 januari 2010 tussen en uur kunnen kandidatenlijsten van verschillende politieke groeperingen tot een lijstencombinatie worden verbonden door inlevering bij het centraal stembureau van een daartoe strekkende schriftelijke gemeenschappelijke verklaring van de op de lijsten vermelde gemachtigden. Geldigheid kandidatenlijst Op de derde dag na de kandidaatstelling (vrijdag 22 januari 2010) om uur beslist het hoofdstembureau in een openbare vergadering over de geldigheid van de kandidatenlijsten, het handhaven van de daarop voorkomende kandidaten en het handhaven van de daarboven geplaatste aanduiding. Hiertegen kan iedere kiezer binnen 4 dagen (t/m 26 januari 2010) een beroepschrift indienen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, die hierover binnen 6 dagen uitspraak doet. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

12 Ingevolge artikel I5 van de Kieswet zijn ongeldig de lijsten: die niet tussen uur en uur zijn ingeleverd; waarvan (indien vereist) het bewijs van betaling van de waarborgsom ontbreekt; waarbij (indien vereist) te weinig geldige ondersteuningsverklaringen zijn ingeleverd; waarbij niet het juiste model is gehanteerd; die niet persoonlijk door een kiesgerechtigde zijn ingeleverd; waarop alle kandidaten zijn geschrapt. Ondersteuningsverklaring (geldt niet voor partijen die al zitting hebben en aan de laatstgehouden verkiezing met een aanduiding boven de lijst hebben deelgenomen) Voor de ondersteuningsverklaring gelden de volgende voorwaarden: 1. Op de ondersteuningsverklaring moeten de kandidaten op dezelfde wijze en in dezelfde volgorde worden vermeld als op de kandidatenlijst. 2. De ondersteuner moet binnen de kieskring (gemeente Moerdijk) waarvoor de lijst geldt als kiezer staan geregistreerd. De ondersteuner mag ook een op de lijst voorkomende kandidaat zijn. 3. De kiezer die een verklaring van ondersteuning wenst af te leggen, ondertekent in de periode 12 januari t/m 19 januari 2010 deze verklaring in aanwezigheid van de burgemeester of een door deze daartoe aangewezen ambtenaar. Bij het afleggen van een ondersteuningsverklaring moet de kiezer zich kunnen identificeren, met bijvoorbeeld een paspoort, identiteitskaart of een rijbewijs. 4. De burgemeester of de door hem daartoe aangewezen ambtenaar tekent op de verklaring aan of de ondertekenaar als kiezer staat geregistreerd. 5. De kiezer mag niet meer dan één verklaring van ondersteuning ondertekenen. 6. Een ondersteuningsverklaring kan niet worden ingetrokken. De kiezer zal er vervolgens zelf voor moeten zorgen dat de door hem afgelegde ondersteuningsverklaring in het bezit komt van de indiener van de kandidatenlijst. Bij een verkiezing van de leden van de gemeenteraad waarin het aantal te verdelen zetels minder dan negenendertig, doch minimaal negentien is, bedraagt het aantal over te leggen verklaringen ten minste 20. Lijstencombinatie Op de dag van de kandidaatstelling (dinsdag 19 januari 2010) tussen en uur kunnen kandidatenlijsten van verschillende (geregistreerde) groeperingen tot een lijstencombinatie worden verbonden. Hiervoor moet bij het centraal stembureau een daartoe strekkende schriftelijke gemeenschappelijke verklaring van de op de lijsten vermelde gemachtigden worden ingeleverd. Hiervoor moet het door de Kieswet voorgeschreven model worden gebruikt. Een lijstencombinatie wordt slechts in aanmerking genomen indien aan ten minste twee van de verbonden lijsten een zetel zou zijn toegewezen indien geen lijstencombinaties zouden zijn gevormd. Lijsten die zelfstandig geen zetel zouden hebben verworven worden geacht geen deel uit te maken van de combinatie (art. P4 van de Kieswet). Op het stembiljet wordt bij elke groepering die een lijstencombinatie aangaat onmiddellijk onder de aanduiding vermeld: gecombineerd met gevolgd door het nummer van de andere combinatiegroepering(en). Een groepering mag maar aan één lijstencombinatie deelnemen. Een lijstencombinatie wordt bij de zetelverdeling in eerste instantie beschouwd als één lijst. Dit kan de kans op een restzetel vergroten (grootste gemiddelden) voor de combinatie als geheel. Voor de lijsten afzonderlijk kan omdat voor de verdeling van de restzetels binnen de combinatie altijd verdeeld wordt op basis van grootste overschotten het echter voor een partij nadelig zijn omdat de restzetels aan de andere lijst binnen de combinatie zouden kunnen toevallen. Voor de kleinere partijen valt dit dan vaak voordeliger uit. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

13 Nummering lijsten Op donderdag 21 januari 2010 worden de kandidatenlijsten in een openbare zitting van het centraal stembureau genummerd. Eerst worden genummerd de lijsten van politieke groeperingen waarvan de aanduiding was geplaatst boven een kandidatenlijst waaraan bij de laatstgehouden verkiezing van de leden van de gemeenteraad een of meer zetels zijn toegekend. Aan deze lijsten worden de nummers 1 en volgende toegekend in de volgorde van de bij die verkiezing op de desbetreffende uitgebrachte aantallen stemmen, met dien verstande dat aan de lijst van de groepering met het hoogste aantal stemmen het nummer 1 wordt toegekend. Bij gelijkheid van het aantal beslist het lot. Vervolgens worden genummerd de overige lijsten in de volgorde door het lot aangewezen. IV. Verkiezingscampagne Verkiezingsborden Als de kandidatenlijsten zijn ingediend en de nummering heeft plaatsgevonden, kunnen de deelnemende partijen hun campagne voor de verkiezing beginnen. Zij kunnen gebruik maken van de verkiezingsborden, die vanaf 19 januari 2010 op verschillende plaatsen in Moerdijk staan. Elke partij kan op deze borden gratis reclame voor zichzelf maken. Een overzicht van de locaties wordt u nagestuurd. Met het verlenen van deze medewerking voor de verkiezingscampagne vertrouwt het gemeentebestuur erop, dat politieke partijen het zogenaamd kalken op muren en wegdekken achterwege zullen laten. Overigens is dit ook krachtens de algemene plaatselijke verordening verboden. Ditzelfde geldt eveneens voor stickers, waarvan het geenszins de bedoeling is, dat die lukraak overal worden opgeplakt en zeker niet op de verkeersborden en verkeerslichten. Het gaat er niet alleen om, dat voorkomen wordt dat de wijze van campagne voeren leidt tot verkeersgevaarlijke situaties en beschadigingen, maar ook om te verhinderen dat nog lange tijd de restanten van de verkiezingsstrijd zichtbaar zijn. Verder mogen politieke partijen folders uitdelen. Hiervoor is geen vergunning nodig. Wel moeten folders die op straat terecht komen door diegenen die folders uitdelen, worden opgeruimd. Wil men tijdens de weekmarkt folderen of ander materiaal uitdelen kan dat in overleg met de marktmeester. Voor het plaatsen van een voorlichtingskraam of een andersoortige standplaats is een vergunning nodig op basis van de Marktverordening Voor al het andere dan het uitdelen van folders of het gebruik maken van de door de gemeente beschikbaar gestelde aanplakborden is het nodig dat u contact opneemt met de medewerkers van Vergunning en Handhaving. Aankondigingsborden Conform de Beleidsregels aankondigingsborden gemeente Moerdijk 2009 is het niet toegestaan verkiezingsposters e.d. te bevestigen, anders dan op de daarvoor beschikbaar gestelde verkiezingsborden. Dit omdat verkiezingsposters niet gezien kunnen worden als aankondigingsborden conform artikel 1, lid 1 van deze beleidsregels. Geen verkiezingspropaganda in stemlokalen. Het is uitdrukkelijk verboden in stemlokalen activiteiten te ontplooien die erop gericht zijn kiezers in hun keuze te beïnvloeden. Als in het stembureau op enigerlei wijze verkiezingspropaganda wordt bedreven, zal de voorzitter van het stembureau hieraan een einde moeten maken. Om iedere schijn van partijdigheid van de leden van het stembureau bij de uitoefening van hun functie te vermijden, is bepaald dat deze leden tijdens de uitoefening van hun functie geen blijk mogen geven van hun politieke gezindheid. In de praktijk betekent dit dat de leden van het stembureau bijvoorbeeld Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

14 geen speldjes, buttons of dassen van politieke groeperingen mogen dragen tijdens de uitoefening van hun functie. V. HET STEMMEN Het stemmen in een willekeurig stembureau was tot op heden op basis van een experiment. In de nieuwe Kieswet is opgenomen dat een kiezer aan de stemming kan deelnemen in een stembureau naar keuze. (momenteel ligt een wetswijziging ter behandeling bij de 1 e Kamer; na goedkeuring is stemmen in willekeurig stembureau opgenomen in de Kieswet) Dit houdt in dat de kiezer zelf, binnen de gemeente Moerdijk, bepaalt in welk stemlokaal hij zijn stem uitbrengt. Stempas Bij de verkiezingen krijgt men een stempas toegestuurd. Met de stempas kan in elk willekeurig stemlokaal binnen de gemeente Moerdijk gestemd worden. Op de stempas staat wel het adres van het stemlokaal in de buurt, maar men is niet verplicht om daar te stemmen. Het overleggen van de stempas en legitimatiebewijs is verplicht. Zonder legitimatiebewijs mag men niet stemmen. Een kiezer die zich in een stemlokaal meldt zonder stempas, kan geen vervangend exemplaar krijgen en kan niet meer stemmen. Stempas kwijt, niet ontvangen of beschadigd? Zonder stempas kan er niet gestemd worden. De stempas mag ook niet beschadigd zijn. Bij verlies of beschadiging kan bij de gemeente een vervangende stempas aangevraagd worden tot en met 1 maart Iemand anders gaat voor u stemmen (volmacht) Als men niet zelf kan gaan stemmen dan kan een andere kiezer gemachtigd worden om namens hem te stemmen. De achterzijde van de stempas moet door volmachtgever en gemachtigde worden getekend. Ook moet een kopie van een legitimatiebewijs van de volmachtgever worden overgelegd. Een gemachtigde mag niet meer dan twee machtigingen aannemen en de volmachtstem(men) moet(en) samen met de eigen stem worden uitgebracht. Aan de gemachtigde wiens volmachtbewijs in het ongerede is geraakt, wordt geen nieuw volmachtbewijs verstrekt. Deze stem gaat dan verloren. De volmachtgever is niet bevoegd de volmacht in te trekken of in persoon aan de stemming deel te nemen. Machtiging op schriftelijke aanvraag Bij de gemeentewinkel zijn vanaf dinsdag 19 januari 2010 (datum kandidaatstelling) de hiervoor benodigde formulieren kosteloos verkrijgbaar. Het verzoekschrift moet uiterlijk op dinsdag 21 februari 2006 worden ingeleverd. Bij de inwilliging van het verzoek ontvangt de gemachtigde een volmachtbewijs waarmee hij/zij tegelijkertijd met het uitbrengen van zijn/haar eigen stem de volmachtstem moet uitbrengen VI. ZETELVERDELING Wanneer alle uitgebrachte stemmen verzameld zijn wordt allereerst de kiesdeler vastgesteld. Dat gebeurt door het totaal aantal geldig uitgebrachte stemmen te delen door 25 (het aantal te verdelen raadszetels). Vervolgens wordt het aantal stemmen, dat elke partij of lijst heeft behaald, gedeeld door de kiesdeler en de uitkomst daarvan geeft het hele aantal zetels aan dat een lijst bij de eerste verdeling heeft behaald. Na deze eerste verdeling blijft er nog een aantal zetels over, die restzetels worden genoemd. De restzetels worden verdeeld volgens het stelsel van de grootste gemiddelden. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

15 Voor de verdeling van de restzetels wordt het aantal stemmen dat een lijst heeft behaald, gedeeld door het aantal bij de eerste verdeling toegekende zetels plus één. De partij of lijst met de grootste uitkomst van deze deling krijgt de eerste restzetel. Voor deze partij wordt daarop weer het gemiddelde bepaald. De lijst die dan het grootste gemiddelde heeft, krijgt de tweede restzetel. Deze berekening wordt steeds herhaald, totdat alle restzetels zijn toegewezen. Zoals reeds eerder in deze uitgave is vermeld, is het ook bij gemeenteraadsverkiezingen mogelijk een lijstencombinatie aan te gaan. Bij de zetelverdeling wordt de lijstencombinatie in eerste instantie als één lijst beschouwd. Een lijstencombinatie wordt slechts in aanmerking genomen, indien aan tenminste twee van de verbonden lijsten een zetel zou zijn toegewezen, in het geval er geen lijstencombinaties zouden zijn gevormd. Verbonden lijsten die zelfstandig geen zetel zouden hebben verworven, worden geacht geen deel uit te maken van de lijstencombinatie. De verdeling van de aan een lijstencombinatie toegewezen zetels over de lijsten die gecombineerd zijn, gebeurt als volgt: Eerst deelt het centraal stembureau het stemcijfer van de lijstencombinatie door het aantal aan de lijstencombinatie toegewezen zetels. Het aldus verkregen quotiënt wordt combinatiekiesdeler genoemd. Vervolgens wordt zoveel maal als de combinatiekiesdeler in het stemcijfer is begrepen, van elk van de lijsten waaruit de combinatie bestaat, aan die lijst een van de aan die combinatie toegewezen zetels toegekend. De restzetels worden achtereenvolgens toegewezen aan de lijsten van de combinatie waarvan de stemcijfers bij deling door de combinatiekiesdeler de grootste overschotten hebben. Als de overschotten gelijk zijn, beslist het lot. Toewijzing van de zetels aan de kandidaten en de voorkeurstem De Kieswet kent in bepaalde gevallen voor de kandidaten een grotere mogelijkheid om met voorkeurstemmen te worden gekozen. Bij de gemeenteraadsverkiezing worden de aan een lijst toegewezen zetels eerst toegekend aan die kandidaten die een aantal stemmen hebben verkregen dat groter is dan 25% van de kiesdeler, in de volgorde van de aantallen op hen uitgebrachte stemmen. Vervolgens worden de overblijvende zetels van een lijst toegekend aan de overige kandidaten in de volgorde van de lijst. Om de kiezer meer invloed te geven is de voorkeursdrempel verlaagd naar 25%. Een voorbeeld: Stel dat de opkomst 60% is en de kiesdeler 520. Indien de lijst één of meer zetels behaalt, dan heeft men in dat geval 130 stemmen nodig om bij voorkeur gekozen te zijn in de raad (520 x 25% = 130). Stel dat een lijst bijvoorbeeld 1400 stemmen en 2 zetels heeft gehaald. Van de 1400 stemmen heeft nummer 1 van de lijst 750 stemmen en nummer 18 van de lijst 130 stemmen gehaald, terwijl de overige kandidaten van de lijst allemaal minder dan 130 stemmen hebben gehaald, dan zijn de nummers 1 en 18 van de lijst gekozen. Stel dat in het gegeven voorbeeld nummer 18 van de lijst 130 stemmen en nummer 19 van de lijst 131 stemmen heeft gehaald, dan zijn de nummers 1 en 19 gekozen. Blanco/ongeldige stemmen Kiezers kunnen desgewenst blanco stemmen. Iemand stemt blanco als hij geen enkel vakje van het stembiljet aankruist. Het uitbrengen van een blanco stem heeft, net als niet-stemmen, geen enkele invloed op de zetelverdeling. Voor de berekening van de uitslag en de kiesdeler/kiesdrempel worden uitsluitend de op de kandidaten uitgebrachte stemmen geteld. Een blanco stem wordt wel meegenomen bij het bepalen van de opkomst: het aantal mensen dat naar het stembureau is gekomen om te stemmen. Het aantal blanco stemmen wordt, evenals het aantal ongeldige stemmen, door de stembureaus apart geregistreerd. Een wijziging van de Kieswet op dit punt is in december 2008 van kracht geworden. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

16 Verkiezingsavond in Momenteel buigt het gemeentebestuur zich nog over de wijze waarop de verkiezingsavond en de presentatie van de uitslagen zal worden georganiseerd. Zodra daarover meer bekend is zult u via de gebruikelijke kanalen worden geïnformeerd. Voorlopige verkiezingsuitslag De verkiezingsuitslag en de zetelverdeling, zo die op de verkiezingsavond bekend wordt gemaakt, zijn voorlopig. Pas als de definitieve uitslagen door het centraal stembureau vastgesteld zijn, wordt de berekening definitief. Daartoe komt het centraal stembureau op vrijdag 5 maart 2010 om uur in het gemeentehuis bijeen. Deze zitting is openbaar. Hertellen van stemmen Het is niet mogelijk om alleen op grond van kleine verschillen tussen stemmenaantallen, een hertelling te gelasten. Er moet sprake zijn van een ernstig vermoeden dat door één of meer stembureaus bij de stemopneming zodanige fouten zijn gemaakt dat zij van invloed op de zetelverdeling kunnen zijn. VII. BENOEMING KANDIDATEN Uiterlijk 8 maart 2010 worden de benoemingsbrieven overhandigd aan de gekozen leden. Nadere afspraken worden hieromtrent nog gemaakt. Neemt betrokkene de benoeming aan, dan moet hij/zij schriftelijk overleggen: 1. Een verklaring van aanneming van de benoeming. 2. Een verklaring van de openbare betrekkingen die hij/zij bekleedt. 3. Een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (tenzij de benoemde op het tijdstip van benoeming reeds lid van de gemeenteraad was, is dit niet nodig). Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

17 VIII. BELANGRIJKE DATA VOOR DE GEMEENTERAADSVERKIEZING OP WOENSDAG 3 MAART december 2009 Laatste dag voor het indienen van verzoeken tot registratie van de aanduiding van de politieke groepering. Vanaf 28 december 2009 tot en met 19 januari 2010 beschikbaarstellen formulieren kandidaatstelling 5 januari 2010 Laatste dag voor het ontvangen van de waarborgsom voor de kandidaatstelling op de daarvoor bestemde rekening. 12 januari 2010 t/m Afleggen van verklaring van ondersteuning. 19 januari januari 2010 Kandidaatstelling: uur 19 januari 2010 Onderzoek van de ingeleverde lijsten om uur 19 januari 2010 Ter inzagelegging van de kandidatenlijsten, direct na onderzoek. 19 januari 2010 Kennisgeving van geconstateerde verzuimen in de kandidatenlijsten. 20 en 21 januari 2010 Mogelijkheid tot herstel van verzuimen in kandidatenlijsten. (van 9.00 tot uur) en 22 januari 2010 (van 9.00 tot uur) 21 januari 2010 Openbare zitting van het centraal stembureau voor het nummeren van de kandidatenlijsten. Onderzoek geldigheid lijstencombinatie(s). Openbaarmaking door de voorzitter van het centraal stembureau van toegekende nummers. 22 januari 2010 Openbare kennisgeving van het hoofdstembureau om uur over de geldigheid van kandidatenlijsten, handhaving van kandidaten en handhaving van de aanduiding van de politieke groeperingen. 26 januari 2010 Laatste dag waarop bij de Raad van State beroep kan worden ingesteld tegen beslissing hoofdstembureau over geldigheid kandidatenlijsten, handhaving kandidaten en handhaving van aanduiding politieke groepering. Na ontvangst van de mededeling van geldig verklaarde kandidatenlijsten. Uiterlijk 17 februari 2010 Ter inzagelegging van de kandidatenlijsten. Stempassen in het bezit van de kiezers, 17 februari 2010 Laatste dag voor het indienen van schriftelijke verzoeken om bij volmacht te stemmen. 1 maart 2010 Laatste dag waarop de kiezer kan verzoeken om een vervangende stempas. Uiterlijk 27 februari 2010 Kandidatenlijsten ter kennis van de kiezers. Gemeenteraadsverkiezing 3 maart

18 3 maart 2010 Stemming: van 7.30 tot uur 5 maart 2010 Openbare zitting van het hoofdstembureau ter vaststelling (10.00 uur) van de uitkomst van de stemming en openbare zitting van het centraal stembureau ter vaststelling van de uitslag... maart 2010 Onderzoek van de geloofsbrieven van de nieuw benoemde raadsleden door de oude raad en installatie nieuwe raad. Toos Schrauwen Zevenbergen, oktober 2009 Gemeenteraadsverkiezing 3 maart