Competentiekaarten Praktijkleren. Assistent voeding/voedingsindustrie. Aequor

Transcriptie

1 Competentiekaarten Praktijkleren Assistent voeding/voedingsindustrie Aequor Ede, december 2008

2

3 Inleiding Als u zich wel eens hebt afgevraagd hoe u een deelnemer binnen het bedrijf beter kunt begeleiden bij het leerproces, dan bieden deze Competentiekaarten Praktijkleren mogelijk uitkomst. Het is een hulpmiddel om tijdens het leren in de praktijk te gebruiken. Dit document bevat de competentiekaarten voor de assistent voeding/ voedingsindustrie. De deelnemer voert niet alleen (beroeps)taken uit, maar dient zich ook correct te gedragen naar de klant en de collega s. Dit alles in de dagelijkse beroepssituatie. Welke handelingen en gedragingen belangrijk zijn, hebben wij op een rij gezet. Daarbij kijkt u vooral naar de ontwikkeling van de zogenoemde competenties. U kunt daarvoor de competentiekaarten gebruiken en hierop aantekeningen maken. Deze competentiekaarten zijn gebaseerd op de nieuwe competentiegerichte kwalificatiestructuur, die binnen het scholenveld wordt gebruikt. Binnen deze kwalificatiestructuur zijn kwalificatiedossiers ontwikkeld die de diplomavereisten voor alle reguliere MBO-opleidingen beschrijven. In het stappenplan leest u hoe de kaarten gebruikt kunnen worden. Hou er wel rekening mee dat in de kaarten beschreven wordt wat het gewenste gedrag is aan het einde van de opleiding! Heeft u een extra exemplaar nodig voor een volgende deelnemer dan kunt u deze via onze website printen (klik bij het gedeelte bedrijven op downloads. Vervolgens kunt u de gewenste set competentiekaarten kiezen). Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 3

4 Stappenplan voor de begeleiding van deelnemers 1. start met de leerdoelen Bespreek bij het begin van de stageperiode met de deelnemer wat zijn leerdoelen zijn en hoe hij die denkt waar te maken. Motiveer de deelnemer om zijn ambities waar te maken maar wees wel realistisch. Laat de deelnemer zijn leerdoelen benoemen in uitwerking deel 1: leerdoelen. Geef de deelnemer een exemplaar en houd er ook een voor uzelf. 2. competenties ontwikkelen Begeleid stap voor stap. Leg de lat na iedere stap wat hoger om een volgend doel te halen. De competentiekaarten in uitwerking deel 2 kunnen u daarbij helpen: ze geven de essentie weer van het hele beroep. Ze gaan uit van kerntaken, onderverdeeld in werkprocessen. Een overzicht van deze kerntaken en werkprocessen vindt u op bladzijde 3. Deze werkprocessen bestaan uit (beschrijvingen van) competenties. Bespreek met de deelnemer en eventueel de begeleider van school aan welk(e) werkproces(sen) (of welke competenties daarbij) hij in een bepaalde periode gaat werken. Geef de deelnemer meerdere malen feedback (minimaal 3 beoordelingsmomenten) bij de diverse werkprocessen. U kunt uw beoordeling kwijt op de competentiekaarten zelf. Moedig de deelnemer aan, help/ondersteun hem indien nodig en geef hem voldoende complimenten als blijk van waardering (al gaat iets nog niet helemaal zoals het moet). Ook verbeterpunten zijn belangrijk om te noemen, maar wees niet te kritisch. Als de deelnemer een werkproces nog onvoldoende beheerst bij een beoordelingsmoment, blijft het een doelstelling voor de volgende periode. Bedenk dat een startende deelnemer nu nog niet op het gewenste niveau is en de ervaring heeft die later verwacht kan worden. De competentiekaarten geven u een algemeen en schematisch beeld van het beroep. De beroepsbeschrijving vindt u op bladzijde 4. Uw eigen bedrijfssituatie kan daar van afwijken. U kunt dit bespreken met de deelnemer en zonodig onderwerpen toevoegen of andere accenten leggen. Besteed regelmatig tijd aan de persoonlijke leerdoelen van de deelnemer, zoals vermeld in uitwerking deel beeld over het totaal Kijk steeds na afloop van een periode naar het totale beeld: Hoe ver is de deelnemer? Wat is zijn ontwikkelproces? Voer hierbij een voortgangsgesprek met de deelnemer om uw bevindingen aan de deelnemer duidelijk te maken, almede om de deelnemer zijn ervaringen te laten vertellen. U kunt uw totaalbeeld weergeven in uitwerking deel 3: beeld over het totaal. Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 4

5 Overzicht kerntaken en werkprocessen Assistent voeding/ voedingsindustrie* Kerntaak Werkproces 1. Voert werkzaamheden uit binnen de sector voedsel en leefomgeving 1.1 Transporteert producten en/of materialen 1.2 Onderhoudt materiaal en omgeving 1.3 Voert productiewerkzaamheden uit 1.4 Assisteert bij product en/of procescontrole * voor een beschrijving van de gehele beroepengroep zie bijlage Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 5

6 Beroepsbeschrijving De assistent voeding/voedingsindustrie is werkzaam in grote, middelgrote of kleine ondernemingen in de voedingsindustrie of vleesbranche waar een (beperkt) aantal medewerkers werkzaam is en leiding aanwezig is. Hij werkt met producten die beperkt houdbaar zijn. De assistent voeding/voedingsindustrie toont inzet en werkt zorgvuldig. Ook stelt hij zich collegiaal op, is hij bereid tot samenwerking met collega s en kan hij op een correcte wijze omgaan met leveranciers of chauffeurs, waar hij in meer of mindere mate mee te maken kan krijgen. Tot slot werkt hij met inachtneming van de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. De assistent voeding/voedingsindustrie heeft een assisterende en uitvoerende rol met beperkte uitvoeringsverantwoordelijkheid: hij is verantwoordelijk voor eigen werk, voor het correct gebruik van voorgeschreven materialen en middelen, voor de eigen veiligheid en voor de veiligheid van omstanders. Hij werkt onder toezicht of directe begeleiding en op basis van instructies, procedures en veiligheidsvoorschriften. De assistent voeding/voedingsindustrie voert routinematige werkzaamheden uit. Hij heeft algemene basiskennis en bezit basisvaardigheden om eenvoudige werkzaamheden uit te voeren. Hij houdt kwaliteitseisen in de gaten. Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 6

7 Uitwerking Deel 1. Persoonlijke leerdoelen Deel 2. Competentiekaarten Deel 3. Beeld over het totaal Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 7

8 Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 8

9 Deel 1. Persoonlijke leerdoelen Op deze pagina kunt u samen met de deelnemer opschrijven wat de deelnemer op uw bedrijf goed wil oefenen en leren beheersen. Het kan gaan om onderwerpen waarmee de deelnemer nog wat moeite heeft of onderwerpen die heel belangrijk zijn. Het is goed voor uzelf en voor de deelnemer om te weten waar de deelnemer aan wil werken en waar zijn interesse ligt. Iedere keer als u met de deelnemer een leerdoel hebt besproken kunt u uw paraaf zetten. Leerdoelen van: Datum 1 Datum 2 Datum 3 Ik wil tijdens deze praktijkperiode werken aan. Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 9

11 Deel 2. Competentiekaarten Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 11

12 Kerntaak 1 Voert werkzaamheden uit binnen de sector voedsel en leefomgeving Werkproces 1.1 Transporteert producten en/of materialen Omschrijving: De assistent voeding/voedingsindustrie neemt instructies van zijn begeleider aan met betrekking tot het transport en de eventuele opslag van producten en/of materialen: hij voert producten en/of materialen aan (zoals grondstoffen, hulpstoffen, halffabrikaten en eindproducten), hij voert producten en/of materialen af (zoals afval, uitval en restproducten) en hij slaat ze op indien nodig, rekening houdend met de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. Hij werkt volgens instructies, veiligheidsvoorschriften en waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden en/of afwijkingen zijn begeleider. Beheersingscriteria (competenties zijn schuingedrukt) Datum 1 Datum 2 Datum 3 Hij volgt instructies van zijn begeleider en veiligheidsvoorschriften op. Hij gaat zorgvuldig en netjes om met voorgeschreven transportmiddelen, gebruikt ze waarvoor ze bedoeld zijn en werkt efficiënt. Hij waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden en/of afwijkingen direct zijn begeleider. Hij voert de transport- en eventuele opslagwerkzaamheden op bedreven en accurate wijze uit met inachtneming van de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. feedback Datum1 Datum 2 Datum 3 Complimenten verbeterpunten Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 12

13 Kerntaak 1 Voert werkzaamheden uit binnen de sector voedsel en leefomgeving Werkproces 1.2 Onderhoudt materiaal en omgeving Omschrijving: De assistent voeding/voedingsindustrie neemt instructies van zijn begeleider aan met betrekking tot het onderhoud van materiaal en omgeving, hij scheidt materiaal (afval, uitval en restmateriaal), hij ruimt materialen en apparatuur op, hij voert schoonmaakwerkzaamheden uit aan materialen, apparatuur en werkruimtes en hij ontsmet materiaal en omgeving. Hij werkt volgens instructies, procedures en veiligheidsvoorschriften en waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden zijn begeleider. Beheersingscriteria (competenties zijn schuingedrukt) Datum 1 Datum 2 Datum 3 Hij volgt instructies van zijn begeleider, veiligheidsvoorschriften en procedures met betrekking tot hygiëne op. Hij gaat zorgvuldig en netjes om met voorgeschreven onderhoudsmaterialen en -middelen, gebruikt ze waarvoor ze zijn bedoeld en werkt efficiënt. Hij waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden direct zijn begeleider. Hij voert de werkzaamheden ten behoeve van het onderhoud van materiaal en omgeving op bedreven en accurate wijze uit. feedback Datum1 Datum 2 Datum 3 Complimenten verbeterpunten Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 13

14 Kerntaak 1 Voert werkzaamheden uit binnen de sector voedsel en leefomgeving Werkproces 1.3 Voert productiewerkzaamheden uit Omschrijving: De assistent voeding/voedingsindustrie neemt instructies van zijn begeleider aan met betrekking tot de productiewerkzaamheden, hij pakt grondstoffen uit, hij assisteert bij de bereiding van (eind)producten en hij bewerkt en/of verpakt producten, rekening houdend met de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. Hij registreert gegevens en draagt deze aan zijn begeleider over. Hij werkt volgens instructies, procedures, veiligheidsvoorschriften en waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden, afwijkingen en/of storingen zijn begeleider. Beheersingscriteria (competenties zijn schuingedrukt) Datum 1 Datum 2 Datum 3 Hij registreert gegevens met betrekking tot de productie nauwkeurig. Hij volgt instructies van zijn begeleider, veiligheidsvoorschriften en procedures met betrekking tot hygiëne op. Hij gaat zorgvuldig en netjes om met voorgeschreven materialen en middelen ten behoeve van de productie, gebruikt ze waarvoor ze bedoeld zijn en werkt efficiënt. Hij draagt geregistreerde gegevens met betrekking tot de productie over aan zijn begeleider en hij waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden, afwijkingen en/of storingen direct zijn begeleider. Hij voert de productiewerkzaamheden op bedreven en accurate wijze uit met inachtneming van de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. feedback Datum1 Datum 2 Datum 3 Complimenten Verbeterpunten Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 14

15 Kerntaak 1 Voert werkzaamheden uit binnen de sector voedsel en leefomgeving Werkproces 1.4 Assisteert bij product en/of procescontrole Omschrijving: De assistent voeding/voedingsindustrie neemt instructies van zijn begeleider aan met betrekking tot producten/of procescontroles, hij controleert de kwaliteit van producten (grondstoffen, halffabrikaten en eindproducten) en controleert de kwaliteit van processen/machines aan de hand van monters of metingen, rekening houdend met de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. Hij herkent producten die niet voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen en houdt ze apart. Hij registreert gegevens en draagt deze over aan zijn begeleider. Hij werkt volgens instructies, veiligheidsvoorschriften, procedures en waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden en/of afwijkingen zijn begeleider. Beheersingscriteria (competenties zijn schuingedrukt) Datum 1 Datum 2 Datum 3 Hij registreert de gegevens met betrekking tot producten/ of procescontroles nauwkeurig. Hij volgt instructies van zijn begeleider, veiligheidsvoorschriften en procedures met betrekking tot hygiëne op. Hij herkent producten die niet voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen en houdt ze apart. Hij gaat zorgvuldig en netjes om met voorgeschreven materialen en middelen ten behoeve van de producten/of procescontrole, gebruikt ze waarvoor ze bedoeld zijn en werkt efficiënt. Hij draagt geregistreerde gegevens met betrekking tot de producten/of procescontrole over aan zijn begeleider en hij waarschuwt bij onvoorziene omstandigheden, afwijkingen en/of storingen direct zijn begeleider. Hij voert monsternames en metingen ten behoeve van producten procescontrole op bedreven en accurate wijze uit met inachtneming van de kwetsbaarheid en bederfelijkheid van voedingsmiddelen. feedback Datum1 Datum 2 Datum 3 Complimenten verbeterpunten Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 15

17 Deel 3. Beeld over het totaal Wat is uw algemene indruk van de deelnemer t.a.v. het uitoefenen van het (gehele) beroep? Naast uw indruk m.b.t. het beheersen van (een aantal) van de zojuist geschetste werkprocessen die het beroep kenmerken, kunt u in uw oordeel meenemen in hoeverre een deelnemer met de voor het vak geldende beroepsdilemma s om kan gaan. - Veiligheid versus werkuitvoering - Werken volgens voorschriften - Werken onder(tijds)druk - Hygi nisch werken - Kwaliteit leveren - Afwachten instructie versus initiatief nemen Datum 1: Datum 2: Datum 3: Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 17

19 Bijlage Beschrijving van de beroepengroep Kwalificaties De kwalificatie Assistent medewerker voedsel en leefomgeving is bruikbaar voor medewerkers op assistentenniveau in de sector voedsel en leefomgeving. De uitstroom assistent voeding/voedingsindustrie is specifiek op de voedingsindustrie gericht. Binnen de voedingsindustrie bestaan er 4 kwalificaties (beschrijving van een beroepengroep), die elk weer uitstromen hebben (herkenbare functies binnen die beroepengroep en de vereisten). Op het diploma van een deelnemer komt de naam van de kwalificatie én de uitstroom. Kwalificatie Assistent medewerker voedsel en leefomgeving Uitstroom Assistent voeding/voedingsindustrie (niveau 1) Operator Voedingsoperator (niveau 2) Allround operator Allround voedingsoperator (niveau 3) Kwaliteitsmanagement voeding Kwaliteitscoördinator (niveau 4) Voedingsmanagement Manager voeding (niveau 4) Voedingsspecialist (niveau 4) Voor meer informatie over de kwalificaties, zie Klik op kwalificatiedossiers en vervolgens op bekijk dossier. Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 19

20 Omschrijvingen van de uitstromen binnen de voedingsindustrie Assistent voeding/voedingsindustrie De assistent voeding/voedingsindustrie functioneert op niveau 1. Hij heeft een assisterende en uitvoerende rol met beperkte uitvoeringsverantwoordelijkheid: hij is verantwoordelijk voor eigen werk, voor het correct gebruik van voorgeschreven materialen en middelen, voor de eigen veiligheid en voor de veiligheid van omstanders. Hij werkt onder toezicht of directe begeleiding en op basis van instructies, procedures en veiligheidsvoorschriften. Kerntaak: - Voert werkzaamheden uit binnen de sector voedsel en leefomgeving (binnen de voedingsindustrie Voedingsoperator De voedingsoperator functioneert op niveau 2. Hij heeft een uitvoerende rol. Zijn zelfstandigheid wordt afgebakend door vastliggende voorschriften en procedures. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen werk en de continuïteit van het (deel)proces waarbij hij is betrokken. Hij is zich voortdurend ervan bewust dat hij werkt met grondstoffen en producten die bestemd zijn voor de menselijke consumptie. Kerntaak: - Beheersen (deel) productieproces Allround voedingsoperator De allround voedingsoperator functioneert op niveau 3. Hij heeft een uitvoerende rol. Zijn zelfstandigheid wordt afgebakend door vastliggende voorschriften en procedures. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen werk waaronder de planning en de continuïteit van het (deel)proces waarbij hij is betrokken. Daarnaast heeft hij een aansturende, begeleidende en coördinerende rol bij de begeleiding van medewerkers. Hierin wordt hij ondersteund door zijn direct leidinggevende. Hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van voedingsmiddel en machine (ook in relatie tot voedselveiligheid). Kerntaken: - Beheersen productieproces - Begeleiden productiewerkzaamheden Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 20

21 Kwaliteitscoördinator De kwaliteitscoördinator functioneert op niveau 4. Hij heeft een uitvoerende, controlerende en signalerende rol bij het controleren van kwaliteit. Hij heeft een controlerende en informerende rol bij het beoordelen van meetwaarden en terugkoppeling naar betrokken afdelingen. Hij ondersteunt daarbij de beheerder zorgsystemen door de resultaten van controles en analyses voor te leggen, problemen te signaleren en voorstellen voor verbeteringen te doen. Bij het uitvoeren van kwaliteitsonderzoek heeft hij een uitvoerende, controlerende en coördinerende rol, waarbij hij op afstand wordt begeleid door zijn leidinggevende. Hij voert zelfstandig zijn werkzaamheden uit. De kwaliteitscoördinator is verantwoordelijk voor het op de juiste wijze uitvoeren en registreren/rapporteren van zijn werkzaamheden en kwaliteitsonderzoeken en het werken volgen voorschriften en procedures. Hij wordt geacht afwijkingen te signaleren en op de juiste wijze hiermee om te gaan. Ook is hij verantwoordelijk voor het op de juiste wijze informeren van en communiceren met betrokkenen voor zover dat binnen zijn taak valt. Hij spreekt medewerkers aan op hun gedrag als dat kwaliteitsrisico s met zich meebrengt. Afwijkingen en onvoorziene omstandigheden die hij binnen zijn eigen werkgebied niet zelf op kan/mag lossen, moet hij melden aan de direct leidinggevende. Kerntaken: - Controleert kwaliteit van product en proces en beheert kwaliteitszorgsysteem - Beheert kwaliteitszorgsystemen - Voert onderzoeksprojecten uit Voedingsspecialist De voedingsspecialist functioneert op niveau 4. Hij is binnen het bedrijf de specialist als het gaat om productbereiding. De voedingsspecialist heeft een uitvoerende en aansturende rol op de productieafdeling. Hij heeft een organisatorische rol bij het (in)plannen van de operationele activiteiten. Hij heeft een voorbeeldrol bij het werken volgens de bedrijfsprocedures. Hij is adviseur van zijn leidinggevende of het management bij productafwijkingen. Vanuit zijn deskundigheid neemt hij deel aan projecten binnen het bedrijf. Hierbij kan hij afhankelijk van het project zowel de rol van projectgroepslid als van projectleider vervullen. De voedingsspecialist is de eerst verantwoordelijke operator als het gaat om de productkwaliteit. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen werk en het werk van medewerkers die functioneel aanstuurt. Hij heeft de verantwoordelijkheid om de productkwaliteit binnen de marges te houden, rekeninghoudend met alle factoren. Kerntaken: - Beheerst productie voedingsmiddelen - Verbetert productie voedingsmiddelen - Coördineert en begeleidt werkzaamheden Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 21

22 Manager voeding De manager voeding functioneert op niveau 4. Hij heeft een coördinerende, signalerende, controlerende en leidinggevende rol. Hij heeft een voorbeeldrol bij het werken volgens de bedrijfsprocedures. Bij deelname aan projecten buiten de eigen afdeling heeft hij een adviserende rol. Hij is verantwoordelijk voor het productieproces; dat betekent dat hij verantwoordelijkheid draagt voor zijn eigen werk en het werk van medewerkers aan de productielijn(en) binnen de afdeling. Bij werkzaamheden in ploegendienst is hij, bij afwezigheid van de chef, de vervanger van de chef. Vaak heeft hij ook de eindverantwoordelijkheid voor de eigen afdeling. Hij is verantwoordelijk voor de efficiënte productie van voedings- en genotmiddelen of efficiënte verpakking van voedingsmiddelen. De producten mogen de gezondheid van de consument op geen enkele wijze schaden. Daarnaast heeft hij de verantwoordelijkheid voor een aantal typische afdelingsmanagementtaken, zoals de urenverantwoording, het ziekteverzuimbegeleiding, teamontwikkeling, werkoverleg, toepassen van procedures inzake arbeidsomstandigheden en het toepassen van maatregelen ter voorkoming, beperking en beheersing van veiligheids-, gezondheids- en welzijnsrisico s. De manager voeding is medeverantwoordelijk voor het werken binnen de afdelingsbudgetten. Kerntaken: - Verbetert productie voedingsmiddelen - Coördineert en begeleidt werkzaamheden Assistent voeding/voedingsindustrie, december 2008 Pagina 22