De leerkracht kan bij de taak ondersteund worden door anderen zoals de intern begeleider.

Transcriptie

1

2 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Zorgstructuur Blz. 4 De leerkracht Blz. 4 Interne begeleiding Blz. 4 Jaarschema leerlingenzorg Blz. 5 Remedial teaching Blz. 5 Toetskalender Blz. 5 Registratie Blz. 6 Vernieuwing Cito toetsen (leerlingvolgsysteem) Blz. 6 Handelingsplannen Blz. 6 Ontwikkelingsperspectief Blz. 7 Externe organisaties Blz. 7 Overdracht naar de volgende groep Blz. 9 Overdracht schoolverlaters Blz. 9 Passend onderwijs Blz. 9 Schema extra leerlingzorg Blz. 9 Schema kernpunten schooljaar Blz.9 2

3 Inleiding Wij streven in ons onderwijs naar een optimale begeleiding van alle kinderen. Dit betekent dat we rekening willen houden met de beperkingen, mogelijkheden en talenten van elk kind. Indien er kinderen zijn die onvoldoende profiteren van het aangeboden onderwijs is het van belang deze kinderen zorg op maat te geven. Deze zorg heeft als doel ondersteuning te bieden zodat het kennisniveau van het kind optimaal wordt aangesproken en het kind daarbij een positief gevoel van welbevinden behoudt en zich sociaal opgenomen blijft voelen in de groep. De groepsleerkracht heeft hierbij een grote rol. Op onze school is de taak van de intern begeleider (IB er) inventariseren, coördineren, organiseren en controleren van de specifieke onderwijskundige hulp die sommige kinderen nodig hebben. Deze taak omvat ook het adviseren van en het contact houden met alle betrokken begeleiders en instanties die zich bezighouden met de onderwijskundige hulp voor een bepaald kind. Onze leerlingen krijgen, indien nodig, remedial teaching (RT) van de eigen leerkracht in de groep. Dit is bijvoorbeeld tijdens het zelfstandig werken. We werken met name aan groepsplannen en groepsoverzichten zodat de hulp nog meer op groepsniveau in de klas komt te liggen. Als dit niet mogelijk is wordt er naar andere mogelijkheden gezocht. Elk jaar wordt er bekeken of hiervoor extra formatie nodig en/of mogelijk is. 3

4 Zorgstructuur De leerkracht De belangrijkste taak op onze school is weggelegd voor de leerkracht. Deze is de spil van de zorg voor een kind. Hierbij zijn een aantal kwaliteiten nodig om deze zorgtaak te kunnen vervullen. De leerkracht: geeft de leerlingen voldoende tijd en gelegenheid tot leren; is duidelijk op de hoogte van en gebruikt onderwijskundig verantwoorde methoden; stelt duidelijke (minimum) doelen; geeft effectieve instructie en verwerking; voert een goed klassenmanagement; hanteert een leerlingvolgsysteem; schept een positief werkklimaat; hanteert een flexibele klassenorganisatie; werkt samen met collega s vraagt om hulp indien nodig; evalueert regelmatig de vorderingen van de leerlingen; signaleert een leerling die opvalt in zijn ontwikkeling en/of leervorderingen; kan de juiste toets- en observatie-instrumenten kiezen en toepassen; de uitkomsten van deze toets en observatie helder kunnen weergeven; een diagnose kunnen stellen; een handelingsplan (betreffende een individueel kind of een groep) kunnen opstellen en uitvoeren; de uitvoering van dit plan kunnen evalueren. De leerkracht kan bij de taak ondersteund worden door anderen zoals de intern begeleider. Interne begeleiding Voor de intern begeleider zijn er taken op het gebied van planmatige aanpak van problemen, beleidstaken en overlegvormen. De intern begeleider is verantwoordelijk voor de gehele zorgstructuur op school. Op onze school ziet de interne begeleider er op toe dat kinderen die extra hulp nodig hebben, deze ook krijgen. Interne leerlingbegeleiding dus. De interne begeleider ondersteunt de leerkrachten bij het hulp bieden aan zorgleerlingen. Dit kan zijn op het gebied van leermoeilijkheden en -mogelijkheden, maar ook op het gebied van sociaal-emotionele problematiek. Met het leerlingvolgsysteem verzamelen we gegevens over het ontwikkeling- en leerproces van de kinderen. De resultaten van de toetsen worden door de interne begeleider besproken met de groepsleerkracht tijdens de leerlingbespreking. Dit gebeurt vier keer in een schooljaar alleen met de groepsleerkracht en indien nodig per casus met het team. Wanneer een leerling een lage score behaald heeft en er zijn te weinig gegevens beschikbaar om een goed handelingsplan op te stellen, worden er extra toetsen afgenomen om het probleem goed in beeld te kunnen krijgen. Daarnaast zorgt de intern begeleider voor contacten met externen. Op de volgende pagina is een jaarschema leerlingenzorg toegevoegd om één oogopslag een overzicht van de zorgstructuur te bieden. Drie niveaus betreffen individuele leerlingen, het vierde niveau de groep en het vijfde niveau de zorg op schoolniveau. 4

5 Continu overleg Jaarschema Leerlingenzorg Week Incidentele Uitvallers groepsleerkracht groepsleerkracht groepsleerkr groepsleerkracht groepsleerkracht Zorgleerlingen OVERDRACHT Leerling-bespreking met de groepsleerkracht Inventarisatie zorgleerlingen en leerling-bespreking op teamniveau Leerling-bespreking met de groepsleerkracht LVS-TOETSEN Inventarisatie zorgleerlingen en leerling-bespreking op teamniveau Leerling-bespreking met de groepsleerkracht Leerling-bespreking met de groepsleerkracht LVS-TOETSEN Intensieve zorgleerlingen Groepsniveau Doornemen toetsresultaten Doornemen toetsresultaten Schoolniveau Zorgoverleg dir./ib. Overleg OT Zorgoverleg dir./ib. Overleg OT nieuwe arrangementen Overleg OT Zorgoverleg dir./ib. Overleg OT nieuwe arrangementen Remedial teaching De extra hulp wordt door de eigen groepsleerkracht in de klas aangeboden. Als dit niet mogelijk is en/of genoeg begeleiding is wordt er naar andere mogelijkheden gezocht. Elk jaar wordt er bekeken of hiervoor extra formatie nodig en/of mogelijk is. Het kan zijn dat een ouder te kennen geeft de diensten van een externe remedial teacher ten behoeve van hun kind te willen inzetten. Zolang dit buiten de lestijd gebeurt, is dit de verantwoordelijkheid van de ouder zelf. Het wordt echter een andere zaak als de remedial teaching onder schooltijd zou moeten plaatsvinden. Hierover zijn stichtingsbreed afspraken gemaakt. Wanneer kinderen in aanmerking komen voor externe RT onder schooltijd, dienen de ouders hierover contact op te nemen met de schoolleiding. Toetskalender Om de ontwikkeling van de kinderen te kunnen volgen, maakt het team, naast de benodigde observaties van de leerkracht, gebruik van diverse toetsen. Gedeeltelijk zijn dit de toetsen die bij de gebruikte methodes horen: de zogeheten methodegebonden toetsen. Daarnaast maken wij ook gebruik van landelijk genormeerde toetsen, veelal ontwikkeld door Cito, die niet gebonden zijn aan methodes, zoals die op verschillende scholen gebruikt worden. Daarnaast wordt ook de NSCCT afgenomen. Deze toets meet of het kind presteert naar vermogen. De resultaten van de kinderen worden hierbij afgezet tegen het landelijk gemiddelde. Zo ontstaat niet alleen het beeld hoe uw kind 5

6 er voor staat, maar tevens kan de school zien hoe het presteert ten opzichte van andere scholen. Ook voor de inspectie vormen de scores van deze landelijk genormeerde toetsen nog een belangrijk meetinstrument. De afnamemomenten van deze toetsen zijn vastgelegd in een toetskalender. Deze hangt in de koffiekamer en zit in de klassenmap van elke groep of hangt op in de klas. De resultaten leggen we vast in een Leerling Volg Systeem (Parnassys). Registratie Om de ontwikkeling van een kind goed te kunnen blijven volgen is registratie noodzakelijk. Onze school gebruikt Parnassys als web-based Leerlingvolgsysteem. Hierin is het mogelijk om gegevens gedurende de gehele basisschoolperiode te noteren. Naast algemene informatie van het kind worden toetsgegevens, handelingsplannen en notities bewaard. Daarnaast worden in dossiermappen onderzoeksgegevens (van relevante afgenomen toetsen tot aanvraagformulieren en onderzoeksverslagen) bewaard. Deze blijven tot 2 jaar na het verlaten van de school in ons archief. Algemene informatie; feitelijke gegevens van het kind (geboortedatum, adres, telefoonnummers, geplaatst in groep/leerjaar enzovoorts) bijzondere gegevens (allergie, huisarts, schoolgeschiedenis, absentie enzovoorts). Toetsgegevens; alle toetsen worden hierin opgenomen. Dit zijn de methodegebonden toetsen en de nietmethodegebonden toetsen. Bij de niet-methodegebondentoetsen wordt de normering weergegeven in niveau (zoals Cito deze hanteren) en dle s. Dit staat voor Didactische Leeftijds Equivalent; vanaf groep 3 worden de maanden onderwijs gebruikt voor niveaubepaling. In een schooljaar zitten 10 maanden onderwijs. Wanneer een kind een dle heeft van 36 terwijl het in groep 5 zit (juni, dus 30 maanden onderwijs = dl 30) heeft het een voorsprong van 6 maanden. De toetsen worden ingevoerd na afname van de toetsen. Voor de methodegebonden toetsen zijn er meerdere mogelijkheden om de toetsen in te voeren. De niet-methodegebonden toetsen worden ingevoerd na de twee toetsperiodes in het schooljaar. Handelingsplannen; wanneer het kind in een zorgtraject komt, volgen er handelingsplannen (individueel of groep). Deze beschrijven de gegeven hulp en het effect daarvan. De HP s zijn essentieel wanneer het nodig is om externe hulp in te schakelen. Notities; alle voor het kind belangrijke informatie wordt hierin genoteerd. Gesprekken met ouders, hulpverleningsinstanties, bestanden als dyslexieverklaring, observatieformulieren en dergelijke worden hier bijgehouden. Het is voor ouders mogelijk om deze gegevens in te zien. Wanneer het kind naar een andere school gaat, verzorgen wij een Onderwijskundig Rapport wat met een handtekening van de ouders meegaat naar de volgende school. Grippa; als een leerling in aanmerking komt voor een onderwijsarrangement, wordt er via Grippa een aanvraag gedaan. De zorgvraag wordt ingediend met de daarvoor benodigde documenten (CLB, OPP, HP s, didactische gegevens, historisch verslag, toestemmingsverklaring ouders). Als het dossier compleet is, wordt er gekeken vanuit de Driegang of het arrangement toegekend wordt of niet. Vernieuwing Cito toetsen (leerlingvolgsysteem) Elk jaar wordt er gecontroleerd of er nieuwe versies van Cito toetsen zijn. Indien nodig worden oudere versies dan vervangen. Het afgelopen jaar is bijvoorbeeld de 3.0 versie van rekenen, spelling en begrijpend lezen aangeschaft voor groep 5. Hierdoor wordt het leerlingvolgsysteem up tot date gehouden. Dit jaar worden de 3.0 toetsen voor groep 6 aangeschaft. Handelingsplannen Er wordt op onze school Handelings Gericht gewerkt. Een handelingsgericht groepsplan legt meer de focus op de toekomst. Hoe kun je, gezien de kenmerken van leerlingen nu, het beste omgaan met de doelen en wat hebben leerlingen nodig om deze te bereiken in de komende planperiode? Het antwoord op deze vragen vormt de inhoud van een groepsplan. Op onze school worden er groepsplannen gemaakt op drie niveaus. De basisgroep, de plusgroep en de extra groep. De basisgroep heeft als doel de basisdoelen te behalen die bij dat leerjaar aan bod komen. De plusgroep 6

7 krijgt verkorte instructie in combinatie met meer complexe verwerkingsstof en de extragroep krijgt verlengde instructie en extra inoefening op het onderdeel waar uitval op te zien is. Soms wordt daarbij (eigen) ouderhulp gevraagd. Indien nodig wordt u als ouder op de hoogte gesteld. Het kan zijn dat het groepsplan nog niet het gewenste resultaat oplevert. Er kan dan een nieuw groepsplan opgesteld worden. Mocht blijken dat na alle extra hulp er bij een leerling geen of onvoldoende resultaat behaald wordt, kan er hulp van buitenaf ingeroepen worden. Dit gebeurt via het samenwerkingsverband De Driegang of andere externe bedrijven. Via dit samenwerkingsverband wordt een onderwijsarrangement aangevraagd voor een specifiek leer- of gedragsprobleem. De leerkracht krijgt dan begeleiding en adviezen van een deskundige. Het aanvragen van externe hulp gebeurt altijd in overleg met de ouders. Bij het maken van handelingsplannen wordt er gewerkt naar de kerndoelen van het ministerie. Daarnaast wordt er gekeken naar de doelen van de methode die worden gesteld. Het CED heeft ook nog leerlijnen uitgeschreven waar op de gebruik van wordt gemaakt. Dit zijn dan bijvoorbeeld: De leerlijn spelling CED-Groep (versie 2011), De leerlijn Leren Leren CED-Groep (versie 2009), De leerlijn Gedrag CED-Groep (versie 2009), De leerlijn Rekenen CED-Groep, De leerlijn taal CED-Groep, evidence based leren bij begrijpend lezen. Ontwikkelingsperspectief Scholen dienen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften een ontwikkelingsperspectief (OPP) op te stellen. In dit OPP wordt het eindniveau van de leerling dat verwacht/nagestreefd wordt beschreven. Er moet een OPP gemaakt worden als er een onderwijsarrangement aangevraagd wordt bij het samenwerkingsverband. De leerling heeft een achterstand op cognitief of sociaal emotioneel gebied. Als er na drie toets momenten 10 maanden achterstand te zien is, gaat een OPP van start. Er kan uitval te zien zijn op: vaardigheidsscore, leerstof en gedijen. Bij het OPP wordt planmatig en doelgericht gewerkt. Hier komt dus ook het handelingsgericht werken waar we mee gestart zijn van pas. Er wordt daarnaast afgestemd wat de leerling nodig heeft om de doelen te behalen (onderwijsbehoeften). Hierbij wordt een goede samenwerking verwacht tussen leerkracht, leerling en ouders. Als er een OPP gestart is loopt dit tot het einde van de basisschool en zal er meerdere keren per jaar een overleg met de ouders zijn over de vordering van het kind. Dit is naar aanleiding van de evaluatie per half jaar en zal indien nodig aangepast worden. Externe organisaties Met een groot aantal instanties wordt nauw samengewerkt op het gebied van onderwijs en zorg op maat. Vanaf 2015 is er een verandering gekomen in de zorg, jeugdhulp en op het gebied van werk & inkomen. Veel taken worden voortaan door of via de gemeente uitgevoerd. Dit noemt men de decentralisaties van het sociaal domein. Als uw kind ondersteuning of zorg nodig heeft wordt dit besproken met de brugfunctionaris van de gemeente en kan er een aanvraag gedaan worden. Samen met de ouders wordt de juiste instantie benaderd en verdere stappen ondernomen. School Maatschappelijk Werk Basisscholen worden regelmatig geconfronteerd met kinderen met problemen. Problemen die kunnen samenhangen met hun thuissituatie en leefomgeving. Problemen die de kinderen belemmeren bij hun ontwikkeling. Het schoolmaatschappelijk werk is een onderdeel van de zorgstructuur binnen de school. Het schoolmaatschappelijk werk werkt nauw samen met de school. Hierdoor is het mogelijk om vroegtijdig problemen te signaleren en snel hulp te bieden. Schoolmaatschappelijk werk is bedoeld voor kortdurende hulpverlening bij problemen, bijvoorbeeld op het gebied van: - Problemen in de thuissituatie en/of rondom de opvoeding van het kind; - Sociale problemen (o.a. moeite in het omgaan met andere kinderen, pesten of gepest worden); - Emotionele problemen (bijvoorbeeld angst of teruggetrokken gedrag); 7

8 - Opvallend gedrag (bijvoorbeeld agressief gedrag of pesten); - Problemen door ingrijpende gebeurtenissen zoals een echtscheiding of een overlijden. De schoolmaatschappelijk werker: - Geeft informatie en advies aan ouders en kinderen; - Onderzoekt de oorzaken van de problemen; - Begeleidt de ouders en/ of het kind; - Geeft leerkrachten en intern begeleiders advies; - Verwijst kinderen als het nodig is naar relevante hulpverlening. De schoolmaatschappelijk werker heeft beroepsgeheim. Vanuit het maatschappelijk werk worden er verschillende trainingen aangeboden: - Sociale vaardigheidstraining ( 8-12 jaar); - Kind In Echtscheiding Situatie voor kinderen (groep 3 t/m 8); - Plezier op school ( kinderen in groep 8); - Opvoeden & Zo; - Beter omgaan met pubers (ouders met kinderen van 12 t/m 18 jaar). Aanmelden bij het School Maatschappelijk Werk is mogelijk via de intern begeleider van de school. Ook is het mogelijk dat ouders/verzorgers direct contact opnemen met de school maatschappelijk werker. De schoolmaatschappelijk werker van onze school is: Annelien Lakerveld. Het adres kan opgevraagd worden bij de intern begeleider of vindt u in de schoolgids. Logopedie Goed leren spreken en luisteren is voor een kind van groot belang. Het is noodzakelijk voor een goede ontwikkeling; verstandelijk, emotioneel en sociaal. Ook beïnvloedt het de leerprestaties, zoals het leren lezen en schrijven. In het dagelijks leven is het belangrijk om goed te kunnen communiceren. Het is dan ook van belang om problemen in de (mondelinge) communicatie te voorkomen. Zijn er (beginnende) problemen, dan is het belangrijk daar in een vroeg stadium en in nauwe samenwerking met ouders en leerkrachten iets aan te doen. Ouders, leerkrachten en intern begeleider kunnen kinderen van alle leeftijden het hele jaar door aanmelden bij een logopedist. De weg die wordt belopen is als volgt. - De leerkracht geeft aan dat de leerling baat heeft bij begeleiding van een logopedist. - De ouders gaan met het kind naar de dokter voor een logopedische screening van het kind. - Na een logopedisch onderzoek of de logopedische screening kan het kind, in overleg met de ouders ingeschreven worden bij de logopedische dienst. Overdracht naar de volgende groep Aan het eind van het schooljaar in juni vindt de overdracht naar de volgende leerkracht plaats. De gegevens van iedere leerling zijn voor iedere leerkracht digitaal zichtbaar in ParnasSys. Aan de hand van deze gegevens kan de ontwikkeling van de leerling toegelicht worden. De leerkrachten regelen de overdracht onderling. Overdracht schoolverlaters 8

9 Voor leerlingen die verhuizen of om andere reden naar een andere school gaan binnen het basisonderwijs, vullen we een onderwijskundig rapport (OKR) in. De toetsgegevens worden aan dit OKR toegevoegd en opgestuurd naar de desbetreffende school via OSO. Voor de schoolverlaters die van groep 7 of 8 naar het voortgezet Onderwijs gaan, vult de leerkracht een OKR in; naar gelang het verzoek van de school welke format OKR. Passend onderwijs In 2014 zijn alle scholen in Nederland verplicht om passend onderwijs te bieden. Dat wil zeggen dat de school verplicht is om het leerstofaanbod aan te passen op de onderwijsbehoefte van de individuele leerling. Verwijzing naar het speciaal onderwijs is ongewenst en wordt ontmoedigd en lastig gemaakt. Dit heeft gevolgen voor clusterindicaties ofwel zgn. rugzakaanvragen. Daardoor is het samenwerkingsverband De Driegang in het leven geroepen. Hier kunnen de scholen samen met de ouders onderwijsaanvragen doen. Schema kernpunten schooljaar Thema Groepsplannen Besprekingen over groepsplannen Parnassys ZIEN! Taakspel Coaching/collegiale consultatie Plusgroep Cito versie 3.0 groep 6 aanschaffen NSCCT toets invoeren Wanneer/wat? De groepsplannen voor rekenen, spelling, technisch lezen en begrijpend lezen samen opstarten met de leerkrachten. Nieuwe formats zijn gemaakt in Parnassys. Minimaal 2 keer per jaar bespreken of er nog aanpassingen moeten komen in de formats van de groepsplannen in Parnassys. Parnassys optimaal gebruiken, alle dossiers goed opbouwen. Collega s blijven herinneren aan het noteren van gesprekken, voorgang, enzovoort ZIEN! implementatie van de nieuwe sociaal emotionele methode. Taakspel, implementatie van de nieuwe methode. De intern begeleider en/of een collega komt bij een leerkracht in de klas kijken en geeft pluspunten en leerpunten mee in de evaluatie. Gericht kijken naar een van de bovenstaande kernpunten. Start plusgroep en beleid schrijven. Het beleid evalueren, aanpassen indien nodig minimaal 2 keer per jaar. Rekenen, spelling, begrijpend lezen versie 3.0 komt voor dit schooljaar uit. Dit moet op tijd geregeld worden. In november wordt er in groep 6 voor het eerst de NSCCT afgenomen door de intern begeleider. 9