WETENSCHAPPELIJKE GELETTERDHEID BIJ 15-JARIGEN

Transcriptie

1 WETENSCHAPPELIJKE GELETTERDHEID BIJ 15-JARIGEN VRIJGEGEVEN ITEMS 2015 VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE 1

2 Deze bijlage geeft een overzicht van de vrijgegeven items van het PISA2015 hoofdonderzoek. De vrijgegeven items over wetenschap worden kort besproken en het juiste antwoord wordt meegegeven. Bij elke vraag staat ook steeds waar de vraag te situeren is in het raamwerk van wetenschappelijke geletterdheid (antwoordtype, wetenschappelijke vaardigheid, type kennis, inhoudelijk gebied, context en moeilijkheidsgraad). Tot slot staat per vraag ook welk aandeel van alle Vlaamse leerlingen en welk aandeel leerlingen binnen de drie grote onderwijsvormen in Vlaanderen (ASO, TSO en BSO) in 2015 de vraag correct beantwoordde. Op de OESO-website kan men de vragen zoals in 2015 aan de leerlingen aangeboden werden, zelf uitproberen 1

3 Vogeltrek In vraag 1 wordt de leerlingen gevraagd om één van de vier stellingen te selecteren die verklaart waarom vogels in grote groepen migreren. Deze vraag situeert zich op vaardigheidsniveau 3 voor wetenschappelijke geletterdheid. Om deze vraag op te lossen moeten leerlingen de verklaring kiezen die het evolutionair voordeel van in groep te trekken benadrukt. Juist antwoord: vogels die alleen of in kleine groepen trokken, hadden minder kans om te overleven en zich voort te planten. Eenvoudige multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Fenomenen wetenschappelijk verklaren Inhoudelijk Levende systemen Globaal Moeilijkheidsgraad 501 niveau 3 % correct in Vlaanderen 71% % correct in ASO 84% % correct in TSO 72% % correct in BSO 46% 2

4 Om deze vraag correct te beantwoorden, gebruiken leerlingen hun procedurele kennis om een reden te vinden voor deze onnauwkeurige telling en om uit te leggen op welke manier dit de telling vertekent. Het identificeren en uitleggen van mogelijke beperkingen in een dataset is een belangrijk aspect van wetenschappelijke geletterdheid. Deze vraag is relatief moeilijk en situeert zich op vaardigheidsniveau 4 voor wetenschappelijke geletterdheid. Een juist antwoord betekent dat leerlingen minstens één specifieke factor terug vinden die een effect kan hebben op de betrouwbaarheid van de meting, zoals bijvoorbeeld de vrijwilligers konden sommige vogels niet tellen omdat ze te hoog vlogen of als dezelfde vogel meer dan eens geteld wordt, zal het totaal te groot zijn. Gecodeerd Wetenschappelijke vaardigheid Evalueren en opzetten van wet. onderzoek Procedureel Levende systemen Globaal Moeilijkheidsgraad 630 niveau 4 % correct in Vlaanderen 64% % correct in ASO 67% % correct in TSO 50% % correct in BSO 24% 3

5 Om vraag 3 juist te beantwoorden moeten leerlingen de informatie begrijpen die met de twee kaarten weergegeven wordt en deze informatie gebruiken om de trekroutes van de goudplevier in de herfst en in de lente met elkaar te vergelijken. Om deze interpretatie-oefening op vaardigheidsniveau 4 goed te beantwoorden moeten leerlingen de data kunnen analyseren en uitmaken welke van de stellingen correct zijn. Juist antwoord: aanduiden van de stellingen De kaarten tonen dat de trekroutes van sommige goudplevieren naar het noorden anders zijn dan de trekroutes naar het zuiden en De kaarten tonen dat de goudplevieren die aan het trekken zijn, de winter doorbrengen in gebieden ten zuiden en zuidwesten van hun broed- of nestgebieden. Complexe multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Data en bewijzen wetenschappelijk interpreteren Procedureel Levende systemen Globaal Moeilijkheidsgraad 574 niveau 4 % correct in Vlaanderen 50% % correct in ASO 63% % correct in TSO 52% % correct in BSO 18% 4

6 Meteoroïden en kraters Om deze vraag op te lossen passen leerlingen eenvoudige wetenschappelijke kennis toe om zo de correcte verklaring te kiezen waarom objecten versnellen als ze dichter bij de aarde komen. Om deze inhoudelijke vraag goed te beantwoorden moeten leerlingen een fenomeen wetenschappelijk kunnen verklaren. De moeilijkheid van deze vraag situeert zich op vaardigheidsniveau 2. Juiste antwoord: de meteoroïde wordt aangetrokken door de massa van de aarde. Eenvoudige multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Fenomenen wetenschappelijk verklaren Inhoudelijk Fysische systemen Globaal Moeilijkheidsgraad 483 niveau 2 % correct in Vlaanderen 55% % correct in ASO 60% % correct in TSO 59% % correct in BSO 41% 5

7 Om deze vraag op vaardigheidsniveau 2 op te lossen, selecteren leerlingen twee antwoorden die de samenhang verklaren tussen de dichtheid van de atmosfeer en de kans dat de meteoroïden zullen opbranden in de dampkring. Juist antwoord: minder/ meer Complexe multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Fenomenen wetenschappelijk verklaren Inhoudelijk Aarde en het heelal Globaal Moeilijkheidsgraad 450 niveau 2 % correct in Vlaanderen 44% % correct in ASO 49% % correct in TSO 40% % correct in BSO 40% 6

8 Vraag 3a is een eenvoudige interpretatievraag. Het was de eenvoudigste vraag in de test wetenschappelijke geletterdheid in Om de vraag correct op te lossen moeten leerlingen inzien dat een groter object een grotere krater veroorzaakt. Juist antwoord: ACB. Vraag 3b is een iets moeilijkere vraag omdat dit vereist dat leerlingen de drie kraters vergelijken en bepalen welke het eerst en welke later werd gevormd door rekening te houden met de overlap tussen de drie kraters. Juist antwoord: CAB. Wetenschappelijke vaardigheid Moeilijkheidsgraad % correct in Vlaanderen 3a 94% - 3b 66% % correct in ASO 3a 96% - 3b 77% % correct in TSO 3a 95% - 3b 68% % correct in BSO 3a 87% - 3b 43% Complexe multiple choice Data en bewijzen wetenschappelijk interpreteren Inhoudelijk Aarde en het heelal Globaal 3a 299 Level 1b 3b 438 Level 2 7

9 Onderzoek naar de helling van een vallei 8

10 Om deze eerste vraag van onderzoek naar de helling van een vallei goed te beantwoorden gebruiken leerlingen epistemische kennis die de opzet van dit onderzoek te verklaren. Leerlingen moeten kunnen aantonen dat ze de onderliggende redenering begrijpen voor het gebruiken van twee onafhankelijke metingen. Juist antwoord: de leerlingen geven een verklaring die het wetenschappelijk voordeel van het gebruiken van meer dan één meetinstrument op elke helling aantoont. Bijvoorbeeld om te bepalen of het verschil tussen de hellingen significant is, omdat er mogelijks variatie is op dezelfde helling, om de nauwkeurigheid van de meting op elke helling te verhogen, de gegevens zullen accurater zijn, in het geval één van de twee niet goed werk of om verschillende hoeveelheden zon op een helling te vergelijken. Gecodeerd Wetenschappelijke vaardigheid Evalueren en opzetten van wet.onderzoek Epistemisch Aarde en het heelal Lokaal/ nationaal Moeilijkheidsgraad 517 niveau 3 % correct in Vlaanderen 58% % correct in ASO 74% % correct in TSO 53% % correct in BSO 26% 9

11 Om deze vraag correct te beantwoorden, beoordelen leerlingen twee stellingen op basis van de gegevens in de tabel, waaronder ook de betrouwbaarheidsintervallen rond het gemiddelde van de verschillende metingen. Juist antwoord: Leerling 1 selecteren en uitleggen dat er een verschil is in gemiddelde zonnestraling, maar niet in gemiddelde neerslag. Gecodeerd Wetenschappelijke vaardigheid Data en bewijzen wetenschappelijk interpreteren Epistemisch Aarde en het heelal Lokaal/ nationaal Moeilijkheidsgraad 589 niveau 4 % correct in Vlaanderen 40% % correct in ASO 53% % correct in TSO 36% % correct in BSO 17% 10

12 Duurzame viskwekerij 11

13 Om deze vraag correct te beantwoorden moeten leerlingen het kweeksysteem en de rol van bepaalde organismen binnen dat systeem begrijpen. Ze moeten het doel van een viskwekerij, de functie van de verschillende tanks en op welke manier de verschillende organismen hierin best passen, begrijpen. Leerlingen moeten informatie combineren uit de tekst en de figuur. Een andere element dat de vraag moeilijker maakt, is de grotere vrijheid in het beantwoorden van de vraag. Alle organismen kunnen in elk van de drie tanks geplaatst worden en er is ook geen restrictie wat betreft het aantal organismen per tank. Juist antwoord: tong en zeeduizendpoten in tank 2 (rechtsonder) en schelpdieren en slijkgras in tanks 3 (links). Complexe multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Fenomenen wetenschappelijk verklaren Inhoudelijk Levende systemen Lokaal/ nationaal Moeilijkheidsgraad 740 niveau 6 % correct in Vlaanderen 9% % correct in ASO 14% % correct in TSO 4% % correct in BSO 3% 12

14 Om deze vraag op vaardigheidsniveau 2 te beantwoorden, moeten leerlingen het organisme identificeren dat zorgt voor een vermindering van voedingsstoffen in het water dat in de oceaan geloosd wordt. Ze baseren zich hiervoor op de omschrijving van de organismen. Deze vraag vereist niet dat leerlingen zelf een antwoord formuleren, maar focust op de vaardigheden van leerlingen om data en bewijzen wetenschappelijk te interpreteren. Juist antwoord: Meer slijkgras. Eenvoudige multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Data en bewijzen wetenschappelijk interpreteren Inhoudelijk Levende systemen Lokaal/ nationaal Moeilijkheidsgraad 456 niveau 2 % correct in Vlaanderen 64% % correct in ASO 79% % correct in TSO 64% % correct in BSO 34% 13

15 Om deze vraag correct te beantwoorden moeten leerlingen hun kennis van het systeem dat in deze vraag voorgesteld wordt gebruiken en inzien wat duurzaamheid betekent binnen deze context. Juist antwoord: Het gebruik van het door de organismen geproduceerde afval om brandstof te maken waarop de waterpompen werken. Eenvoudige multiple choice Wetenschappelijke vaardigheid Fenomenen wetenschappelijk verklaren Inhoudelijk Fysische systemen Lokaal/ nationaal Moeilijkheidsgraad 585 niveau 4 % correct in Vlaanderen 52% % correct in ASO 68% % correct in TSO 49% % correct in BSO 24% 14

16 MEER INFORMATIE Voor meer informatie over PISA in Vlaanderen, ga naar of contacteer ons via VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE