Kwartaal. Statistisch tijdschrift 2008-IV

Transcriptie

1 Kwartaal Statistisch tijdschrift 2008-IV

2 ENationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige of gedeeltelijke verveelvoudiging van deze brochure voor educatieve en niet--commerciële doeleinden is toegestaan mits bronvermelding. ISSN (print) ISSN (online) Gegevens verwerkt tot 08 januari 2009

3 Inhoudstafel Financiële kwartaalstaat van de Nationale Bank van België 9 Financiële kwartaalrekeningen: 2 de kwartaal Herziening van de waardering van de niet--genoteerde aandelen en overige deelnemingen in de financiële rekeningen. 17 Tabellen Nationale rekeningen Jaarlijkse nationale rekeningen Bruto toegevoegde waarde per bedrijfstak (A31), ramingen tegen lopende prijzen Bruto toegevoegde waarde per bedrijfstak (A31), ramingen in kettingeuro s (referentiejaar 2006) Besteding van het nationaal product, ramingen tegen lopende prijzen Besteding van het nationaal product, ramingen in kettingeuro s (referentiejaar 2006) Verdeling van het nationaal product, ramingen tegen lopende prijzen Nationale kwartaalrekeningen Bruto toegevoegde waarde per bedrijfstak, ramingen tegen lopende prijzen Bruto toegevoegde waarde per bedrijfstak, ramingen in kettingeuro s (referentiejaar 2006) Belangrijkste bestedingscategorieën, ramingen tegen lopende prijzen Belangrijkste bestedingscategorieën, ramingen in kettingeuro s (referentiejaar 2006) Belangrijkste inkomenscategorieën, ramingen tegen lopende prijzen Conjunctuurtests Maandelijks conjunctuuronderzoek Gezamenlijke synthetische curve en commentaar Verwerkende nijverheid, handel, dienstverlening aan de bedrijven en bouwnijverheid Getalwaarde van de synthetische curven Getalwaarde van de nationale synthetische curven en van hun componenten: verwerkende nijverheid Getalwaarde van de regionale synthetische curven en van hun componenten Getalwaarde van de nationale synthetische curven en van hun 3

4 componenten: handel Getalwaarde van de nationale synthetische curven en van hun componenten - bouwnijverheid: ruwbouw van gebouwen Getalwaarde van de synthetische curven: dienstverlening aan de bedrijven Sectorale curven Indicatoren van het consumentenvertrouwen Driemaandelijks conjunctuuronderzoek Seizoengezuiverde bezettingsgraad van het productievermogen in %: per sector Seizoengezuiverde bezettingsgraad van het productievermogen in %: per regio Productievermogen en investeringen in de verwerkende nijverheid Zesmaandelijks conjunctuuronderzoek Investeringen in vaste kapitaalgoederen in de verwerkende nijverheid Werkgelegenheid, werkloosheid Arbeidsmarkt Werkloosheid Nijverheid Industriële productie Productie van de verwerkende industrie: Indeling naar de bedrijfstak Energie Bouwnijverheid Industriële productie der landen van de Europese Unie Diensten Activiteit van de NMBS Betalingssystemen en -instrumenten Interbancaire betalingssystemen - aantal operaties Interbancaire betalingssystemen - bedrag van de operaties Betaalkaarten - Aantal operaties per type kaart Betaalkaarten - Bedrag van de operaties per type kaart Betaalkaarten - Aantal kaarten en terminals Inkomens Bezoldigingen van de werknemers Prijsindexcijfers Prijsindexcijfers van de grondstoffen Indexcijfers van de afzet- en invoerprijzen en zijn bestanddelen Afzetprijsindexen - synthese tabel Consumptieprijzen in België Buitenlandse handel van België volgens het nationale concept Buitenlandse handel van België volgens het nationale concept: maandelijks verloop Buitenlandse handel van België volgens het nationale concept: gecumuleerd verloop Buitenlandse handel van België volgens het nationale concept: maandelijkse indexcijfers Buitenlandse handel van België volgens het nationale concept: veranderingspercentages, gecumuleerde gegevens Buitenlandse handel van België naar partnerland volgens het nationale concept: maandelijkse cijfers Buitenlandse handel van België naar afdelingen van het Geharmoniseerd Systeem volgens het nationale concept: maandelijkse cijfers Betalingsbalans Betalingsbalans van België 88 4

5 9.1.1 Betalingsbalans van België: synthetische presentatie - saldo (tot 2006) Betalingsbalans van België: synthetische presentatie - saldo (vanaf 2007) Lopend verkeer van België: gedetailleerde presentatie Kapitaal- en financieel verkeer van België: gedetailleerde presentatie Wisselkoersen Referentievalutakoersen van de euro Wisselkoersakkoord - II Spilkoersen van de euro en verplichte interventiekoersen Agio of disagio t.o.v. de euro Nominale effectieve wisselkoers Onherroepelijk vastgelegde omrekeningskoersen van de euro Overheidsfinanciën Vorderingentekort (-) of -overschot (+) van de overheid Ontvangsten, uitgaven en netto vorderingentekort Ontvangsten, uitgaven en vorderingentekort van de overheid Ontvangsten, uitgaven en vorderingentekort van de federale overheid Ontvangsten, uitgaven en vorderingentekort van de gemeenschappen en gewesten Ontvangsten, uitgaven en vorderingentekort van de lagere overheid Ontvangsten, uitgaven en vorderingentekort van de wettelijke sociale-verzekeringsinstellingen Detail van de ontvangsten geïnd door de Schatkist Schuld van de overheid Financieel saldo van de overheid Officiële schuld en netto te financieren saldo van de Schatkist Schuld en netto te financieren saldo van de gemeenschappen en gewesten Financiële nationale rekeningen van België Middelenstroom per sector Vorderingen en verplichtingen per sector Financiële rekening Rekening van financieel vermogen Monetaire financiële instellingen Eurosysteem Geconsolideerde financiële weekstaat van het Eurosysteem Monetaire financiële instellingen, gegevens op niet- geconsolideerde basis Nationale Bank van België Kredietinstellingen Monetaire instellingen voor collectieve belegging Gezamenlijke monetaire financiële instellingen Kredietinstellingen, gegevens op geconsolideerde basis Structuur van de balans per portefeuille (vervolg) Structuur van de balans per product Buiten-balansverplichtingen Effectenportefeuille Leningen en vorderingen Structuur van de werkmiddelen Derivaten Resultatenrekening Landenrisico s van de buitenlandse vorderingen van de kredietinstellingen naar Belgisch recht 187 5

6 14. Andere financiële intermediairs en financiële hulpbedrijven Instellingen voor collectieve belegging Verloop van het geheel van de gecommercialiseerde instellingen voor collectieve belegging in België Uitstaande bedragen van de financiële activa en verplichtingen van de niet-monetaire instellingen voor collectieve belegging naar Belgisch recht Financiële transacties van de niet-monetaire instellingen voor collectieve belegging naar Belgisch recht Beheersvennootschappen van ICB s Algemene staat van de beheersvennootschappen van ICB s Resultatenrekening van de beheersvennootschappen van ICB s Beleggingsondernemingen Indeling van de beleggingsondernemingen Algemene staat van de beursvennootschappen Resultatenrekening van de beursvennootschappen Algemene staat van de andere beleggingsondernemingen Resultatenrekening van de overige beleggingsondernemingen Financiële activa van de niet--financiële vennootschappen en de huishoudens Monetaire aggregaten van de eurozone Belgische bijdrage tot de monetaire aggregaten van de eurozone Belgische bijdrage tot de monetaire aggregaten van de eurozone (tot december 2001) Belgische bijdrage tot de monetaire aggregaten van de eurozone (vanaf januari 2002) Vorming van financiële activa door de particulieren Financiële activa in het bezit van de particulieren Vorming van financiële activa door de niet-financiële vennootschappen Financiële activa in bezit van de niet-financiële vennootschappen Verplichtingen van de huishoudens en van de niet--financiële vennootschappen Synthesetabellen Nieuwe financiële verplichtingen van de particulieren Financiële verplichtingen van de particulieren Nieuwe financiële verplichtingen van de niet-financiële vennootschappen Financiële verplichtingen van de niet-financiële vennootschappen Consumptiekrediet: verkoop op afbetaling, lening op afbetaling, financieringshuur en kredietopening Consumptiekrediet: algemene resultaten Consumptiekrediet: achterstallige contracten Hypothecair krediet Hypothecair krediet: ingediende aanvragen Hypothecair krediet: verleden kredieten Hypothecair krediet: hypotheekinschrijvingen Hypothecair krediet: achterstallige contracten Kredieten geregistreerd bij de Centrale voor kredieten aan ondernemingen Kredieten van EUR en meer waarvan de begunstigde een Belgische ingezetene is: indeling naar de bedrijfstak van de begunstigde Kredieten van EUR en meer waarvan de begunstigde een niet-ingezetene is: indeling naar de geografische zone waar de begunstigde gevestigd is Kapitaalmarkt Vastrentende effecten 226 6

7 Vastrentende effecten op meer dan één jaar per uitgevende sector Vastrentende effecten op meer dan een jaar : indeling per emissie- en per houdersectoren Vastrentende effecten op meer dan één jaar in het bezit van particulieren Openbaar beroep op de primaire markt van de vastrentende effecten Openbare uitgiften, door de overheidssector, van in nationale munt luidende obligaties voor meer dan één jaar Uitstaande bedragen van de lineaire obligaties Houderschap van de lineaire obligaties Aandelen en overige deelnemingen Uitgiften van aandelen Openbaar beroep op de primaire aandelenmarkt en overige deelnemingen Beursactiviteit Geldmarkt Uitgifte van driemaands schatkistcertificaten Uitgifte van zesmaands schatkistcertificaten Uitgifte van twaalfmaands schatkistcertificaten Transacties op de secundaire markt van gedematerialiseerde effecten opgetekend door het effectenclearingstelsel van de Nationale Bank van België Houderschap van de gedematerialiseerde schatkistcertificaten Houderschap van de gedematerialiseerde thesauriebewijzen en depositobewijzen uitgegeven in euro Houderschap van de gedematerialiseerde thesauriebewijzen uitgegeven in euro Houderschap van de gedematerialiseerde depositobewijzen uitgegeven in euro Houderschap van de gedematerialiseerde thesauriebewijzen en depositobewijzen uitgegeven in munten andere dan de euro Houderschap van de gedematerialiseerde thesauriebewijzen uitgegeven in munten andere dan de euro Houderschap van de gedematerialiseerde depositobewijzen uitgegeven in munten andere dan de euro Rentetarieven Officiële rentetarieven Voornaamste rentevoeten van het monetaire beleid van het Eurosysteem Referentietarieven op de secundaire markt voor schatkistcertificaten uitgegeven door de Belgische Staat Eonia en Euribor MFI interest rates (mir) Rentetarieven op nieuwe contracten in EUR Rentetarieven op uitstaande bedragen in EUR Rendementspercentages op lange termijn van obligaties uitgegeven door de Belgische overheidsinstellingen op de Belgische secundaire markt Rente op driemaands euro-deposito s Brutorendementen op de secundaire markt van de referentieleningen (Benchmark op 10 jaar): internationale vergelijking Officiële tarieven of interventietarieven van buitenlandse centrale banken 261 Algemene opmerkingen 263 7

8 Conventionele tekens 265 Lijst van afkortingen 267 8

9 Financiële kwartaalstaat van de Nationale Bank van België

10

11 Financiele kwartaalstaat per 31 december Verhandelbare vastrentende waardepapieren die tot de vervaldag worden aangehouden Teneinde de transparantie van de rekeningen binnen het Eurosysteem te verbeteren en de harmonisatie ervan te verhogen, is de portefeuille van verhandelbare vastrentende waardepapieren die tot de vervaldag worden aangehouden, het voorwerp van een nieuwe classificatie op 31 december Zo komen de effecten die voorheen onder rubriek 9 Overige activa vermeld werden, voortaan onder de rubrieken 4 Vorderingen op niet--ingezetenen van het eurogebied, luidende in euro ( 248 miljoen) en 7 Waardepapieren uitgegeven door ingezetenen van het eurogebied, luidende in euro ( miljoen) (zie ook ECB perscommuniqué van 7 januari 2009). 2. Posten die geen verband houden met monetaire beleidstransacties In het kwartaal dat eindigde op 31 december 2008, steeg de balanspositie in vreemde valuta (actiefposten 2 en 3 minus passiefposten 6, 7 en 8) met miljoen naar miljoen, voornamelijk onder invloed van de daling van de verplichtingen in vreemde valuta met miljoen (passiefposten 6 en 7). De positie in goud (actiefpost 1) daalde met 41 miljoen tot miljoen, als gevolg van de driemaandelijkse herwaardering. De tegoeden in euro van de Bank (actiefposten 4, 6 en 7 minus passiefpost 3) daalden met miljoen tot miljoen. De belangrijkste factor hierbij is de daling van de Overige vorderingen op kredietinstellingen van het eurogebied, luidende in euro (actiefpost 6) met miljoen, voornamelijk ingevolge het verdwijnen van het overnight--krediet van 18,3 miljard dat uitstond op 30 september Die evolutie werd gedeeltelijk gecompenseerd door de nieuwe classificatie vermeld in paragraaf 1 hierboven. De post Bankbiljetten in omloop (passiefpost 1) steeg met miljoen naar miljoen. De verplichtingen aan de overheid (passiefpost 4.1) daalden met 28 miljoen tot 58 miljoen. De verplichting binnen het Eurosysteem (passiefpost 9.3) steeg met 319 miljoen naar miljoen. 3. Posten die verband houden met monetaire beleidstransacties De totale kredietverlening door het Eurosysteem aan tegenpartijen uit de Belgische financiële sector in de vorm van open--markttransacties (actiefposten 5.1 tot 5.4 minus passiefposten 2.3 en 2.4) daalde met 797 miljoen naar miljoen. Zowel de marginale beleningsfaciliteit (actiefpost 5.5), als de depositofaciliteit (passiefpost 2.2), werden per 31 december 2008 gebruikt. 4. De rekeningen--courant van de financiële sector binnen het eurogebied De rekening--courantpositie van tegenpartijen bij de Bank (passiefpost 2.1) daalde met miljoen tot miljoen. 11

12 5. Driemaandelijkse herwaardering van de balansposten In overeenstemming met de geharmoniseerde boekhoudkundige regels voor het Eurosysteem, worden goud, deviezen, waardepapieren (met uitzondering van die van de portefeuille statutaire beleggingen en van de portefeuille van tot de vervaldag aangehouden waardepapieren) en financiële instrumenten aan het einde van elk kwartaal geherwaardeerd tegen marktkoersen en --prijzen. De netto--weerslag van de herwaardering per 31 december 2008 wordt opgenomen in de posten Overige activa (actiefpost 9), Overige passiva (passiefpost 10) en Herwaarderingsrekeningen (passiefpost 11). TABEL 1 FINANCIËLE KWARTAALSTAAT PER 31 DECEMBER 2008 Stand Stand per per Verschillen 30/09/ /12/2008 (in miljoenen euro) Encours Encours (en millions d'euro) au au Différences 30/09/ /12/2008 A C T I V A A C T I F 1 Goud en goudvorderingen Avoirs et créances en or 2 Vorderingen op niet-ingezetenen van het 2 Créances en devises sur des non-résidents eurogebied, luidende in vreemde valuta de la zone euro 2.1 Vorderingen op het IMF Créances sur le FMI 2.2 Tegoeden bij banken, beleggingen in waarde Comptes auprès de banques, titres, prêts et papieren, externe leningen en overige externe activa autres actifs en devises 3 Vorderingen op ingezetenen van het eurogebied, Créances en devises sur des résidents luidende in vreemde valuta de la zone euro 4 Vorderingen op niet-ingezetenen van het Créances en euro sur des non-résidents eurogebied, luidende in euro de la zone euro 5 Kredietverlening aan kredietinstellingen 5 Concours en euro à des établissements de crédit van het eurogebied in verband met de la zone euro liés aux opérations monetaire-beleidstransacties, luidende in euro de politique monétaire 5.1 Basis-herfinancieringstransacties Opérations principales de refinancement 5.2 Langerlopende herfinancieringstransacties Opérations de refinancement à plus long terme 5.3 "Fine-tuning"-transacties met wederinkoop Cessions temporaires de réglage fin 5.4 Structurele transacties met wederinkoop Cessions temporaires à des fins structurelles 5.5 Marginale beleningsfaciliteit Facilité de prêt marginal 5.6 Kredieten uit hoofde van margestortingen Appels de marge versés 6 Overige vorderingen op kredietinstellingen Autres créances en euro sur des établissements van het eurogebied, luidende in euro de crédit de la zone euro 7 Waardepapieren uitgegeven door ingezetenen Titres en euro émis par des résidents van het eurogebied, luidende in euro de la zone euro 8 Vorderingen binnen het Eurosysteem 8 Créances Intra-Eurosystème 8.1 Deelneming in het kapitaal van de ECB Participation au capital de la BCE 8.2 Vorderingen op de ECB uit hoofde van overdracht Créances sur la BCE au titre des avoirs van externe reserves de réserves externes transférés 8.3 Nettovorderingen uit hoofde van de toedeling van Créances nettes liées à la répartition des billets de eurobankbiljetten binnen het Eurosysteem (1) banque en euro dans l'eurosystème (1) 8.4 Overige vorderingen binnen het Eurosysteem (netto) Autres créances sur l' Eurosystème (nettes) 9 Overige activa Autres actifs P A S S I V A P A S S I F 1 Bankbiljetten in omloop (1) Billets en circulation (1) 2 Verplichtingen aan kredietinstellingen 2 Engagements en euro envers des établissements van het eurogebied in verband met de crédit de la zone euro liés aux monetaire-beleidstransacties, luidende in euro opérations de politique monétaire 2.1 Rekeningen-courant (met inbegrip van reserveverplichtingen) Comptes courants (y compris les réserves obligatoires) 2.2 Depositofaciliteit Facilité de dépôt 2.3 Termijndeposito's Reprises de liquidités en blanc 2.4 "Fine-tuning"-transacties met wederinkoop Cessions temporaires de réglage fin 2.5 Deposito's uit hoofde van margestortingen Appels de marge reçus 3 Overige verplichtingen aan kredietinstellingen Autres engagements en euro envers des van het eurogebied, luidende in euro établissements de crédit de la zone euro 4 Verplichtingen aan overige ingezetenen van 4 Engagements en euro envers d'autres résidents het eurogebied, luidende in euro de la zone euro 4.1 Overheid Engagements envers des administrations publiques 4.2 Overige verplichtingen Autres engagements 5 Verplichtingen aan niet-ingezetenen van het Engagements en euro envers des non-résidents eurogebied, luidende in euro de la zone euro 6 Verplichtingen aan ingezetenen van het Engagements en devises envers des résidents eurogebied, luidende in vreemde valuta de la zone euro 7 Verplichtingen aan niet-ingezetenen van het Engagements en devises envers des non-résidents eurogebied, luidende in vreemde valuta de la zone euro 8 Tegenwaarde toegewezen bijzondere Contrepartie des droits de tirage spéciaux trekkingsrechten in het IMF alloués par le FMI 9 Verplichtingen binnen het Eurosysteem 9 Engagements envers l' Eurosystème 9.1 Verplichtingen ingevolge de uitgifte van promessen Engagements liés à l'émission de billets à ordre als zekerheidsstelling voor door de ECB en garantie de certificats de dette uitgegeven schuldbewijzen émis par la BCE 9.2 Nettoverplichtingen uit hoofde van de toedeling van Engagements nets liés à la répartition des billets eurobankbiljetten binnen het Eurosysteem (1) de banque en euro dans l'eurosystème (1) 9.3 Overige verplichtingen binnen het Eurosysteem (netto) Autres engagements envers l' Eurosystème (nets) 10 Overige passiva Autres engagements 11 Herwaarderingsrekeningen Comptes de réévaluation 12 Kapitaal en reserves Capital et réserves Bron: NBB 12

13 Financiële kwartaalrekeningen: 2 e kwartaal 2008 In de loop van het tweede kwartaal van 2008 liep het netto financiële vermogen, ondanks een licht positief financieel saldo, met ongeveer 22 miljard euro terug, namelijk van 712,6 miljard tot 690,4 miljard, voornamelijk onder invloed van de minderwaarden op beleggingen in aandelen en in deelbewijzen van ICB's. De vorming van financiële activa door de particulieren bedroeg tijdens de periode 7,1 miljard euro. Net als in het voorgaande kwartaal gaven ze de voorkeur aan zicht- en termijndeposito's, waarvan het uitstaande bedrag met zowat 7 miljard toenam. Ondanks de daling van de beurskoersen verrichtten ze ook nettoaankopen van genoteerde aandelen. Het aan verzekeringsproducten uitstaande bedrag is opnieuw gestegen, maar wel matiger dan in de voorgaande kwartalen. Daarentegen zijn de beleggingen van particulieren in gereglementeerde spaardeposito's, vastrentende effecten en deelbewijzen van ICB's verminderd. De nieuwe financiële verplichtingen van de particulieren kwamen uit op 5,4 miljard euro. De hypothecaire kredieten waren opnieuw de belangrijkste factor achter de stijging van die financiële verplichtingen. Deze laatste namen aldus toe tot 173,3 miljard op 30 juni TABEL 1 ONTWIKKELING VAN HET NETTO FINANCIËLE VERMOGEN VAN DE PARTICULIEREN E IN HET 2 KWARTAAL VAN 2008 (miljarden euro s) Netto financieel vermogen op 31 maart 2008 Financiële transacties van e het 2 kwartaal 2008 Andere stromen 1 Netto financieel vermogen op 30 juni 2008 Financiële activa 880,9 7,1-24,3 863,7 Biljetten en munten 19,1 0,6 0,0 19,7 Zicht- en termijndeposito s 97,1 7,0 0,0 104,2 Gereglementeerde spaardeposito s 142,7-2,0 0,0 140,7 Vastrentende effecten 73,1-2,4-0,5 70,3 Genoteerde aandelen 86,6 3,7-10,8 79,6 Deelbewijzen van ICB s 114,7-0,9-7,0 106,7 Verzekeringsproducten 206,0 2,1-0,4 207,7 Diversen 2 141,5-1,1-5,7 134,7 Financiële verplichtingen 168,3 5,4-0,5 173,3 Hypothecaire kredieten 125,0 2,8-0,5 127,3 Andere kredieten 34,1 1,2 0,0 35,3 3 Andere te betalen rekeningen 9,2 1,5 0,0 10,7 Netto financieel vermogen 712,6 1,7-23,9 690,4 Bron: NBB 1 De andere stromen bestaan uit de prijs- en wisselkoersveranderingen. Ze omvatten tevens specifieke elementen zoals de herindelingen van transacties naar andere sectoren. 2 Niet-genoteerde aandelen en andere participaties, andere te ontvangen rekeningen in de betekenis van het ESR 95 en statistische aanpassingen. 3 In hoofdzaak de sociale bijdragen en de verschuldigde, maar nog niet betaalde belastingen. 13

14 De vennootschappen lieten een financieel tekort van 9 miljard euro optekenen. Hun netto financiële verplichtingen zijn echter met ongeveer 40 miljard gedaald, rekening houdend met de prijs- en wisselkoersveranderingen. De minderwaarden op aandelen beïnvloedden immers in hogere mate hun verplichtingen dan hun activa, omdat het uitstaande bedrag van de aandelen veel groter is op de passiefzijde als op het actief van de vennootschappen en omdat de door de vennootschappen aangehouden aandelen bovendien voor een deel uit buitenlandse aandelen bestaan, waarvan de koersen tijdens het kwartaal minder sterk zijn gedaald dan die van de Belgische aandelen. Zoals traditioneel het geval is in het tweede kwartaal, boekte de overheid een financieel overschot dat 4,3 miljard euro bedroeg. De netto financiële verplichtingen van de overheid liepen hierdoor terug van 250,4 tot 247,8 miljard. Al met al vertoonden de binnenlandse sectoren samen beschouwd een financieel tekort van 3,1 miljard euro. De omvangrijke prijs- en wisselkoersveranderingen leidden echter tot een stijging van de nettovordering van België op het buitenland met meer dan 20 miljard. Op 30 juni 2008 bedroeg die vordering aldus 86,4 miljard euro. TABEL 2 ONTWIKKELING VAN HET NETTO FINANCIËLE VERMOGEN VAN DE GROTE ECONOMISCHE SECTOREN IN HET 2 E KWARTAAL VAN 2008 (miljarden euro s) Netto financieel vermogen op 31 maart 2008 Financiële saldi van het 2 e kwartaal 2008 Andere stromen 1 Netto financieel vermogen op 30 juni 2008 Particulieren 712,6 1,7-23,9 690,4 Vennootschappen -396,2-9,0 49,1-356,1 Overheid -250,4 4,3-1,7-247,8 Buitenland -66,0 3,1-23,5-86,4 Bron: NBB 1 De andere stromen bestaan uit de prijs- en wisselkoersveranderingen. Ze omvatten tevens specifieke elementen zoals de herindelingen van transacties naar andere sectoren. Methodologische aanpassing In vergelijking met de voorgaande versie van de rekeningen werd een belangrijke methodologische wijziging aangebracht met betrekking tot de door niet-financiële vennootschappen en het buitenland uitgegeven nietgenoteerde aandelen. Tot nu toe werden die niet-genoteerde aandelen gewaardeerd tegen de waarde van hun eigen vermogen. Het Europees systeem van nationale rekeningen raadt evenwel een waardering tegen de marktwaarde aan. Om die reden wordt het uitstaande bedrag van de door niet-financiële vennootschappen en het buitenland uitgegeven niet-genoteerde aandelen voortaan gewaardeerd op basis van de ratio tussen de beurswaarde en de eigen middelen van genoteerde vennootschappen. Deze nieuwe waarderingsmethode beïnvloedt de omvang van de niet-genoteerde aandelen die particulieren, het buitenland en niet-financiële vennootschappen zelf aanhouden. 14

15 Methodologische toelichting De rekeningen van het financiële vermogen geven een overzicht van de financiële activa en verplichtingen van de nationale institutionele sectoren (particulieren, financiële en niet-financiële vennootschappen, overheid). Die activa en verplichtingen zijn ingedeeld naar financieel instrument (chartaal geld en deposito s, kredieten, vastrentende effecten, aandelen, deelbewijzen van instellingen voor collectieve belegging, verzekeringsproducten). Het netto financiële vermogen van de verschillende sectoren komt overeen met het verschil tussen het totaal van hun respectieve financiële activa en verplichtingen. Wanneer het netto financiële vermogen van een sector negatief is, wordt de term netto financieel passief of netto financiële verplichting gebruikt. Aangezien elk door een sector aangehouden financieel activum overeenstemt met een financiële verplichting voor een andere sector, vloeit daaruit voort dat de som van de netto financiële vermogens van de binnenlandse sectoren gelijk is aan het netto financiële passief van het buitenland ten aanzien van België of, wat op hetzelfde neerkomt, aan de netto crediteurpositie van België ten opzichte van het buitenland. De verandering in het netto financiële vermogen tussen het begin en het einde van een kwartaal resulteert enerzijds uit de tijdens de periode verrichte financiële transacties en anderzijds uit de andere stromen, die voornamelijk bestaan uit de prijs- en wisselkoersveranderingen. De financiële transacties worden geboekt in de financiële rekeningen, die weergeven op welke wijze de verschillende institutionele sectoren hun financiële besparingen aanwenden of de benodigde financiële middelen vinden. In het Europees systeem van nationale rekeningen hangen de financiële rekeningen samen met de niet-financiële rekeningen van de verschillende institutionele sectoren. Terwijl uit de niet-financiële rekeningen financieringssaldi kunnen worden afgeleid aan de hand van de ontvangsten en de uitgaven, verklaren de financiële rekeningen aldus hoe de diverse sectoren hun overschotten beleggen of hun tekorten financieren. In de praktijk zijn er evenwel verschillen tussen de reële en de financiële saldi merkbaar, vooral ten gevolge van het gebruik van uiteenlopende bronnen. Statistische gegevens: Belgostat Online 15

16

17 Herziening van de waardering van de niet--genoteerde aandelen en overige deelnemingen in de financiële rekeningen. 1. Inleiding In de financiële rekeningen werd een methodologische aanpassing doorgevoerd aangaande de uitstaande bedragen aan niet--beursgenoteerde aandelen uitgegeven door de niet--financiële vennootschappen en het buitenland. Voorheen werden deze gewaardeerd aan eigen vermogen. Het Europees systeem van nationale rekeningen (ESR 1995) vraagt evenwel een waardering volgens marktwaarde. De uitstaande bedragen van de niet--genoteerde aandelen uitgeven door de niet--financiële vennootschappen en het buitenland werden daarom geherwaardeerd. Er werden ook enkele andere methodologische wijzigingen in verband met de niet--beursgenoteerde aandelen en overige deelnemingen doorgevoerd. Deze herziening heeft een impact op de tabellen betreffende de financiële rekeningen in hoofdstuk 12 Financiële nationale rekeningen van België, in de tabellen 15.3 tot 15.6 over de financiële activa van de niet--financiële vennootschappen en de particulieren en in de tabellen en over de verplichtingen van de niet--financiële vennootschappen. 2. De marktwaarde van niet--beursgenoteerde aandelen In het ESR 1995 kan men drie soorten aandelen onderscheiden 1, met name de beursgenoteerde aandelen, de niet--beursgenoteerde aandelen en de overige deelnemingen. De beursgenoteerde aandelen betreffen aandelen waarvan de koersen op een erkende beurs of secundaire markt worden genoteerd. De niet--beursgenoteerde aandelen hebben geen notering maar zijn in principe vlot verhandelbaar. In België zijn dit aandelen uitgegeven door voornamelijk naamloze vennootschappen (NV). Alle soorten deelnemingen die niet tot de twee vorige categorieën gerekend kunnen worden, zijn overige deelnemingen. Het gaat hier dan voornamelijk om deelnemingen die minder vlot verhandelbaar zijn en die het kapitaal vertegenwoordigen in personenvennootschappen, zoals bvb. de besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid (BVBA) en de coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid (CVBA). De waardering van deze drie categorieën van aandelen is verschillend 2. De uitstaande bedragen van de beursgenoteerde aandelen worden bepaald aan de hand van de representatieve koersen op de beurs, met ander woorden de marktwaarde, op het einde van de beschouwde periode. Niet--beursgenoteerde aandelen moeten volgens het ESR 1995 ook gewaardeerd worden aan marktwaarde. Die marktwaarde moet geraamd worden aan de hand van aandelen die wel op de beurs verhandeld worden. Ten slotte moeten de overige deelnemingen gewaardeerd worden aan eigen vermogen (of een of andere berekening van het netto--actief). 1. Zie Europees systeem van rekeningen 1995 (ESR1995), Zie Europees systeem van rekeningen 1995 (ESR1995),

18 2.1 Passief In de financiële rekeningen werden de niet--beursgenoteerde aandelen uitgegeven door niet--financiële vennootschappen 1 en het buitenland tot op heden echter gewaardeerd aan de waarde van het eigen vermogen op de balans van de onderneming. Om de marktwaarde van niet--beursgenoteerde aandelen te ramen, wordt in het ESR 1995 een methode aangereikt gebaseerd op de kapitalisatieratio. Deze ratio is het quotiënt van de marktwaarde van de genoteerde aandelen over de waarde van het eigen vermogen van die genoteerde aandelen. Deze ratio wordt vervolgens vermenigvuldigd met de waarde van het eigen vermogen van de niet--beursgenoteerde aandelen om hun marktwaarde te bekomen. Er dient echter rekening gehouden te worden met de bedrijfstak van de onderneming en mogelijke verschillen in de liquiditeit. Om deze methode in de praktijk om te zetten, werden de aanbevelingen van een Europese werkgroep, georganiseerd door Eurostat, gevolgd. De kapitalisatieratio s worden berekend als het gewogen gemiddelde van alle ratio s (beurswaarde over eigen vermogen) van de genoteerde aandelen. Hierop worden echter een aantal aanpassingen doorgevoerd. De genoteerde aandelen met een zeer laag of zelfs negatief eigen vermogen worden niet in de berekening opgenomen omdat ze zeer hoge of negatieve kapitalisatieratio s zouden kunnen vertonen. Vervolgens worden de ratio s nog aangepast omdat beursgenoteerde aandelen meer liquide zijn dan niet--beursgenoteerde aandelen. Dit gebeurt op twee manieren. In de eerste plaats worden aandelen die opgenomen zijn in de Dow Jones STOXX 600--index uitgesloten van de berekening. Eind 2007 worden daarom veertien Belgische genoteerde aandelen niet meegerekend. Deze aandelen hebben namelijk een zeer hoge liquiditeit; ze worden van nabij gevolgd door vele analisten, komen vaak voor in de portefeuille van institutionele beleggers en worden ook verhandeld door ETF s 2. Ten tweede wordt van de bekomen ratio s een liquiditeitspremie afgetrokken. Deze premie drukt het verschil uit in liquiditeit tussen beursgenoteerde en niet--beursgenoteerde aandelen. Op basis van empirisch onderzoek wordt de liquiditeitspremie per hypothese vastgelegd op 20% 3. Op deze manier wordt een goede macro--economische raming gemaakt van de marktwaarde van het totale uitstaande bedrag aan niet--beursgenoteerde aandelen. De buitenlandse niet--beursgenoteerde aandelen werden ook geherwaardeerd. De methodologie ziet er echter anders uit dan voor de Belgische niet--genoteerde aandelen. Tot op heden werden de uitstaande bedragen bepaald door de uitstaande bedragen van de vorige periode te herwaarderen en daarbij de transacties van de huidige periode, afkomstig van de gegevens van de betalingsbalans, op te tellen. Die herwaardering bestond uit een gedeeltelijke toepassing van een prijsindex van buitenlandse genoteerde aandelen. In de nieuwe methodologie wordt deze herwaardering evenwel volledig in rekening gebracht. Hierdoor zullen de niet--beursgenoteerde buitenlandse aandelen een vergelijkbare prijsevolutie volgen als de genoteerde buitenlandse aandelen, net zoals de niet--beursgenoteerde Belgische aandelen de prijsevolutie van de genoteerde Belgische aandelen weerspiegelen, hoewel voor deze laatste een meer verfijnde methode kan worden toegepast Actief Wanneer een herwaardering naar marktwaarde wordt uitgevoerd van de niet--beursgenoteerde aandelen op het niveau van de uitgevers (passiefzijde), moet men ervoor zorgen dat ook het houderschap (actiefzijde) aan marktwaarde wordt gewaardeerd. Daarom werden enkele aanpassingen aangebracht bij de bronnen van de bezitters van niet--beursgenoteerde aandelen. Bijvoorbeeld de jaarrekeningen neergelegd door de niet--financiële vennootschappen vermelden op het actief van de balans immers niet de marktwaarde maar een boekwaarde (vaak de aanschaffingswaarde) van de participaties in hun bezit. Deze boekwaarde worden op marktwaarde gebracht in twee stappen. Eerst wordt de boekwaarde geherwaardeerd naar een eigen vermogen--waardering door gebruik te maken van informatie in de toelichting bij de jaarrekening omtrent de deelnemingen. Vervolgens worden dezelfde 1. De valorisatie van niet -beursgenoteerde aandelen uitgegeven door financiële vennootschappen is reeds gebaseerd op de beurswaarde van de genoteerde financiële aandelen. 2. Exchange traded funds zijn beleggingsfondsen die op de beurs worden verhandeld. Het investeringsdoel van een ETF is het zo nauwkeurig mogelijk volgen van een onderliggende beurindex. 3. Voor bijkomende info, zie bvb. de publicatie van INSEE, L estimation d une valeur de marché des actions non cotées, Économie et Statistique N 366, 2003, pp De methode voor de Belgische aandelen kan niet worden gevolgd wegens gebrek aan afdoende informatie, waaronder details over de participaties in het buitenland, de eigen vermogens en de kapitalisatieratio s. 18

19 kapitalisatieratio s gebruikt als aan de passiefzijde om die eigen vermogen--waardering om te zetten naar marktwaarde. Wat betreft de kredietinstellingen gebeurde er reeds een herwaardering van de uitgegeven aandelen op het passief, maar nog niet op het actief. Nu wordt dit onevenwicht weggewerkt door ook de niet--genoteerde participaties in het bezit van de kredietinstellingen (actiefzijde) op analoge wijze als bij de niet--financiële vennootschappen te herwaarderen. 3. Andere methodologische aanpassingen In de oude methodologie werden de uitstaande bedragen van niet--beursgenoteerde aandelen berekend als de som van het eigen vermogen op de balansen van alle niet--financiële vennootschappen. Dit resulteerde echter in een onderschatting. De negatieve eigen vermogens werden immers ook geregistreerd terwijl de reële waarde van die aandelen of deelnemingen bij de meeste juridische vormen niet negatief is. De vennootschap heeft met andere woorden geen vordering ten opzichte van de aandeelhouder. In de nieuwe methodologie wordt daarom bij de berekening van de marktwaarde (d.i. eigen vermogen x kapitalisatieratio) een negatief eigen vermogen gelijkgesteld aan nul. De methodologie van de overige deelnemingen werd ook verbeterd. Ook hier wordt een negatief vermogen gelijkgesteld aan nul. Bovendien werd de sectorale indeling van het houderschap van de overige deelnemingen verbeterd. Voorheen werden de overige deelnemingen in bezit van het buitenland bepaald aan de hand van een verdeelsleutel. Nu wordt er in detail geregistreerd welke vennootschappen in bezit van het buitenland een juridische vorm hebben die een classificatie in de overige deelnemingen noodzaakt. 4. Resultaat De financiële rekeningen ondergaan hierdoor grote veranderingen. In tabel 1 kan men vaststellen dat de niet--beursgenoteerde aandelen uitgegeven door de niet--financiële vennootschappen sterk toenemen. Per einde 2007 bedraagt de marktwaarde van die niet--genoteerde aandelen na de herziening 683,9 miljard euro, in vergelijking met de 545,9 miljard euro voor de herziening. Enkel in 2002, een jaar met sterk dalende beurskoersen, bekomt men een marktwaarde die een fractie onder de waarde (aan eigen vermogen) van voor de herziening ligt. De overige deelnemingen uitgegeven door de niet--financiële vennootschappen wijzingen in geringe mate, de beursgenoteerde aandelen blijven onveranderd. TABEL 1 AANDELEN EN OVERIGE DEELNEMINGEN UITGEGEVEN DOOR DE NIET -FINANCIËLE VENNOOTSCHAPPEN. (uitstaande bedragen per einde periode, in miljoenen euro s) Beursgenoteerde aandelen Niet-beursgenoteerde aandelen Overige deelnemingen Totaal Vóór de herziening Na de herziening Vóór de herziening Na de herziening Vóór de herziening Na de herziening Vóór de herziening Na de herziening Bron: NBB 19

20 De wijzigingen in het houderschap door de particulieren van aandelen (zowel uitgegeven door de binnenlandse sectoren als het buitenland) zijn vermeld in tabel 2. De niet--beursgenoteerde aandelen in het bezit van de particulieren nemen toe per einde 2007 van 66,9 miljard euro voor de herziening tot 104,2 miljard euro na de herziening. Dit komt niet alleen door de herwaardering van de niet--beursgenoteerde aandelen in het bezit van de particulieren, maar ook omdat de particulieren residueel worden berekend. Een herwaardering in het houderschap van andere sectoren heeft daardoor een impact op het houderschap van de particulieren. De overige deelnemingen in bezit van de particulieren vertonen een kleine wijziging. De beursgenoteerde aandelen veranderen voornamelijk in 2006 en 2007 door een update van de bronnen, die los staat van de methodologische herzieningen. TABEL 2 AANDELEN EN OVERIGE DEELNEMINGEN IN BEZIT VAN DE PARTICULIEREN (uitstaande bedragen per einde periode, in miljoenen euro s) Beursgenoteerde aandelen Niet-beursgenoteerde aandelen Overige deelnemingen Totaal Vóór de herziening Na de herziening Vóór de herziening Na de herziening Vóór de herziening Na de herziening Vóór de herziening Na de herziening Bron: NBB 20

21 Tabellen

22

23 1. Nationale rekeningen

24 1.1 JAARLIJKSE NATIONALE REKENINGEN BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE PER BEDRIJFSTAK (A31), RAMINGEN TEGEN LOPENDE PRIJZEN (miljoenen euro s) Landbouw, bosbouw en visserij 3.059, , , , , , ,3 Winning van niet-energiehoudende delfstoffen 301,0 313,1 315,6 299,8 310,0 351,9 315,4 Be- en verwerkende nijverheid , , , , , , ,4 Vervaardiging van voedings- en genotsmiddelen 5.536, , , , , , ,1 Vervaardiging van textiel en textielproducten 2.189, , , , , , ,1 Vervaardiging van leer en producten van leer 93,3 93,9 87,1 82,4 82,8 81,9 86,5 Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout 719,6 717,8 758,2 825,5 829,3 884,7 955,1 Vervaardiging van pulp, papier en papierwaren; uitgeverijen en drukkerijen 3.429, , , , , , ,4 Vervaardiging van cokes, geraffineerde aardolieproducten en splijt- en kweekstoffen 1.243, , , , , , ,1 Vervaardiging van chemische producten en van synthetische of kunstmatige vezels 8.255, , , , , , ,5 Vervaardiging van producten van rubber of kunststof 1.712, , , , , , ,5 Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale producten 2.303, , , , , , ,6 Vervaardiging van metalen in primaire vorm en vervaardiging van producten van metaal 5.828, , , , , , ,0 Vervaardiging van machines, apparaten en werktuigen n.e.g , , , , , , ,3 Vervaardiging van elektrische en optische apparaten en instrumenten 3.453, , , , , , ,6 Vervaardiging van transportmiddelen 3.861, , , , , , ,0 Overige industrie 1.424, , , , , , ,6 Productie en distributie van elektriciteit, gas en water 5.866, , , , , , ,5 Bouwnijverheid , , , , , , ,9 Groothandel en kleinhandel; reparatie van auto s, motorrijwielen en consumentenartikelen , , , , , , ,4 Hotels en restaurants 3.818, , , , , , ,8 Vervoer, opslag en communicatie , , , , , , ,9 Financiële instellingen , , , , , , ,8 Exploitatie van en handel in onroerend goed, verhuur en zakelijke dienstverlening , , , , , , ,5 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen , , , , , , ,3 Onderwijs , , , , , , ,8 Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening , , , , , , ,6 Overige gemeenschapsvoorzieningen en sociaal-culturele en persoonlijke diensten 5.253, , , , , , ,5 Particuliere huishoudens met werknemers 813,4 882,0 909,0 913,2 878,4 852,0 841,2 Bruto toegevoegde waarde (tegen basisprijzen) , , , , , , ,3 Productgebonden belastingen (D.21) , , , , , , ,5 Productgebonden subsidies (D.31) , , , , , , ,6 Bruto binnenlands product (tegen marktprijzen) , , , , , , ,2 Saldo van de primaire inkomens ontvangen van en betaald aan het buitenland 3.922, , , , , , ,6 Bruto nationaal inkomen (tegen marktprijzen) , , , , , , ,8 Bron: INR

25 1.1.2 BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE PER BEDRIJFSTAK (A31), RAMINGEN IN KETTINGEURO S (REFERENTIEJAAR 2005) (miljoenen euro s) Landbouw, bosbouw en visserij 2.598, , , , , , ,4 Winning van niet-energiehoudende delfstoffen 303,5 288,1 288,4 297,6 319,3 351,9 369,6 Be- en verwerkende nijverheid , , , , , , ,6 Vervaardiging van voedings- en genotsmiddelen 5.569, , , , , , ,4 Vervaardiging van textiel en textielproducten 2.042, , , , , , ,9 Vervaardiging van leer en producten van leer 91,3 89,2 84,7 82,6 82,3 81,9 85,0 Houtindustrie en vervaardiging van artikelen van hout 777,6 787,5 847,0 878,6 841,2 884,7 911,1 Vervaardiging van pulp, papier en papierwaren; uitgeverijen en drukkerijen 3.127, , , , , , ,4 Vervaardiging van cokes, geraffineerde aardolieproducten en splijt- en kweekstoffen 1.119, , , , , , ,0 Vervaardiging van chemische producten en van synthetische of kunstmatige vezels 9.031, , , , , , ,2 Vervaardiging van producten van rubber of kunststof 1.475, , , , , , ,6 Vervaardiging van overige niet-metaalhoudende minerale producten 2.598, , , , , , ,2 Vervaardiging van metalen in primaire vorm en vervaardiging van producten van metaal 7.563, , , , , , ,7 Vervaardiging van machines, apparaten en werktuigen n.e.g , , , , , , ,4 Vervaardiging van elektrische en optische apparaten en instrumenten 3.814, , , , , , ,3 Vervaardiging van transportmiddelen 4.128, , , , , , ,9 Overige industrie 1.716, , , , , , ,4 Productie en distributie van elektriciteit, gas en water 6.026, , , , , , ,1 Bouwnijverheid , , , , , , ,0 Groothandel en kleinhandel; reparatie van auto s, motorrijwielen en consumentenartikelen , , , , , , ,1 Hotels en restaurants 4.437, , , , , , ,2 Vervoer, opslag en communicatie , , , , , , ,8 Financiële instellingen , , , , , , ,3 Exploitatie van en handel in onroerend goed, verhuur en zakelijke dienstverlening , , , , , , ,8 Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen , , , , , , ,1 Onderwijs , , , , , , ,3 Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening , , , , , , ,0 Overige gemeenschapsvoorzieningen en sociaal-culturele en persoonlijke diensten 6.176, , , , , , ,4 Particuliere huishoudens met werknemers 925,4 958,6 960,7 945,6 900,1 852,0 808,0 Bruto toegevoegde waarde (tegen basisprijzen) , , , , , , ,6 Productgebonden belastingen (D.21) , , , , , , ,5 Productgebonden subsidies (D.31) , , , , , , ,1 Bruto binnenlands product (tegen marktprijzen) , , , , , , ,0 Bron: INR

26 1.1.3 BESTEDING VAN HET NATIONAAL PRODUCT, RAMINGEN TEGEN LOPENDE PRIJZEN (miljoenen euro s) Consumptieve bestedingen van huishoudens in België (binnenlands) , , , , , , ,5 Voedingsmiddelen en alcoholvrije dranken , , , , , , ,5 Alcoholhoudende dranken en tabak 5.201, , , , , , ,4 Kleding en schoeisel 7.321, , , , , , ,4 Huisvesting, water, elektriciteit, gas en andere brandstoffen , , , , , , ,5 Stoffering, huishoudelijke apparaten en dagelijks onderhoud van woningen 7.131, , , , , , ,9 Gezondheidsuitgaven 5.307, , , , , , ,5 Transport , , , , , , ,7 Communicatie 2.986, , , , , , ,8 Recreatie en cultuur , , , , , , ,5 Onderwijs 741,0 824,8 850,3 843,3 853,8 873,6 896,3 Restaurants, cafés en hotels 7.247, , , , , , ,6 Diverse goederen en diensten , , , , , , ,4 Consumptieve bestedingen van Belgische huishoudens in het buitenland 8.739, , , , , , ,7 Consumptieve bestedingen van niet-ingezeten huishoudens in België , , , , , , ,0 Consumptieve bestedingen van huishoudens (nationaal) , , , , , , ,2 Consumptieve bestedingen van IZW s 2.223, , , , , , ,5 Consumptieve bestedingen van de overheid , , , , , , ,5 Individuele consumptieve bestedingen , , , , , , ,1 Collectieve consumptieve bestedingen , , , , , , ,4 26 Investeringen in vaste activa (bruto) , , , , , , ,6 Veranderingen in voorraden 179,9 61,5 809, , , , ,1 Netto-uitvoer van goederen en diensten 9.159, , , , , , ,3 Uitvoer van goederen en diensten , , , , , , ,6 Invoer van goederen en diensten , , , , , , ,3 Bruto binnenlands product (tegen marktprijzen) , , , , , , ,2 Saldo van de primaire inkomens van/naar het buitenland 3.922, , , , , , ,6 Bruto nationaal inkomen (tegen marktprijzen) , , , , , , ,8 Bron: INR

27 1.1.4 BESTEDING VAN HET NATIONAAL PRODUCT, RAMINGEN IN KETTINGEURO S (REFERENTIEJAAR 2005) (miljoenen euro s) Consumptieve bestedingen van huishoudens in België (binnenlands) , , , , , , ,4 Voedingsmiddelen en alcoholvrije dranken , , , , , , ,0 Alcoholhoudende dranken en tabak 6.162, , , , , , ,5 Kleding en schoeisel 7.567, , , , , , ,5 Huisvesting, water, elektriciteit, gas en andere brandstoffen , , , , , , ,5 Stoffering, huishoudelijke apparaten en dagelijks onderhoud van woningen 7.522, , , , , , ,7 Gezondheidsuitgaven 6.133, , , , , , ,0 Transport , , , , , , ,3 Communicatie 3.029, , , , , , ,6 Recreatie en cultuur , , , , , , ,6 Onderwijs 818,6 884,0 899,8 884,2 876,3 873,6 877,4 Restaurants, cafés en hotels 8.479, , , , , , ,3 Diverse goederen en diensten , , , , , , ,1 Consumptieve bestedingen van Belgische huishoudens in het buitenland 9.769, , , , , , ,7 Consumptieve bestedingen van niet-ingezeten huishoudens in België , , , , , , ,9 Consumptieve bestedingen van huishoudens (nationaal) , , , , , , ,2 Consumptieve bestedingen van IZW s 2.455, , , , , , ,6 Consumptieve bestedingen van de overheid , , , , , , ,7 Individuele consumptieve bestedingen , , , , , , ,1 Collectieve consumptieve bestedingen , , , , , , ,6 27 Investeringen in vaste activa (bruto) , , , , , , ,9 Veranderingen in voorraden 485,7 746,1 781, , , , ,1 Netto-uitvoer van goederen en diensten 7.871, , , , , , ,5 Uitvoer van goederen en diensten , , , , , , ,5 Invoer van goederen en diensten , , , , , , ,0 Bruto binnenlands product (tegen marktprijzen) , , , , , , ,0 Bron: INR

28 1.1.5 VERDELING VAN HET NATIONAAL PRODUCT, RAMINGEN TEGEN LOPENDE PRIJZEN (miljoenen euro s) Beloning van werknemers (D.1) , , , , , , ,8 Lonen (D.11) , , , , , , ,3 Sociale premies t.l.v. de werkgevers (D.12) , , , , , , ,5 Bruto exploitatieoverschot (B.2g) + gemengd inkomen (B.3g) , , , , , , ,8 Vennootschappen (S.11+S.12) , , , , , , ,6 Overheid (S.13) 4.341, , , , , , ,9 Huishoudens en instellingen zonder winstoogmerk t.b.v. huishoudens (S.14+S.15) , , , , , , ,3 Belastingen op productie en invoer (D.2) , , , , , , ,8 Productgebonden belastingen (D.21) , , , , , , ,5 Niet-productgebonden belastingen op productie (D.29) 4.907, , , , , , ,3 Subsidies (D.3) , , , , , , ,2 Productgebonden subsidies (D.31) , , , , , , ,6 Niet-productgebonden subsidies (D.39) , , , , , , ,6 Bruto binnenlands product (tegen marktrprijzen) , , , , , , ,2 Saldo van de primaire inkomens van/naar het buitenland 3.922, , , , , , ,6 Bruto nationaal inkomen (tegen marktprijzen) , , , , , , ,8 Bron: INR 28

29 1.2 NATIONALE KWARTAALREKENINGEN BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE PER BEDRIJFSTAK, RAMINGEN TEGEN LOPENDE PRIJZEN (miljoenen euro s, voor seizoeninvloeden en kalendereffecten gezuiverde gegevens) IV I II III IV I II III Landbouw, jacht, bosbouw en visserij Nijverheid Bouwnijverheid Diensten Handel, vervoer en verkeer Financiële diensten, immobiliën, huur en diensten aan bedrijven Overheid en onderwijs Andere diensten Productgebonden belastingen min subsidies Bruto binnenlands product tegen marktprijzen Bron: INR BRUTO TOEGEVOEGDE WAARDE PER BEDRIJFSTAK, RAMINGEN IN KETTINGEURO S (REFERENTIEJAAR 2005) (miljoenen euro s,voor seizoeninvloeden en kalendereffekten gezuiverde gegevens) IV I II III IV I II III Landbouw, jacht, bosbouw en visserij Nijverheid Bouwnijverheid Diensten Handel, vervoer en verkeer Financiële diensten, immobiliën, huur en diensten aan bedrijven Overheid en onderwijs Andere diensten Productgebonden belastingen min subsidies Bruto binnenlands product tegen marktprijzen Bron: INR

30 1.2.3 BELANGRIJKSTE BESTEDINGSCATEGORIEËN, RAMINGEN TEGEN LOPENDE PRIJZEN (miljoenen euro s,voor seizoeninvloeden en kalendereffekten gezuiverde gegevens) IV I II III IV I II III Consumptieve particuliere bestedingen Consumptieve bestedingen van de overheid Bruto binnenlandse kapitaalvorming Bruto kapitaalvorming Bruto-investeringen van de ondernemingen, zelfstandigen en IZW s Bruto-investeringen in woongebouwen Bruto-investeringen van de overheid Voorraadverandering Netto-uitvoer van goederen en diensten (uitvoer - invoer) Totale uitvoer Totale invoer Bruto binnenlands product tegen marktprijzen Bron: INR 1 Consumptieve bestedingen van de huishoudens en de instellingen zonder winstoogmerk (IZW s). 2 Renovatiewerken, registratierechten en kosten van notariële akten inbegrepen. 30

31 1.2.4 BELANGRIJKSTE BESTEDINGSCATEGORIEËN, RAMINGEN IN KETTINGEURO S (REFERENTIEJAAR 2005) (miljoenen euro s, gegevens gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en kalendereffekten) IV I II III IV I II III Consumptieve particuliere bestedingen Consumptieve bestedingen van de overheid Bruto binnenlandse kapitaalvorming Bruto kapitaalvorming Bruto-investeringen van de ondernemingen, zelfstandigen en IZW s Bruto-investeringen in woongebouwen Bruto-investeringen van de overheid Voorraadverandering Netto-uitvoer van goederen en diensten (uitvoer - invoer) Totale uitvoer Totale invoer Bruto binnenlands product tegen marktprijzen Bron: INR 1 Consumptieve bestedingen van de huishoudens en de instellingen zonder winstoogmerk (IZW s). 2 Renovatiewerken, registratierechten en kosten van notariële akten inbegrepen. 31

32 1.2.5 BELANGRIJKSTE INKOMENSCATEGORIEËN, RAMINGEN TEGEN LOPENDE PRIJZEN (miljoenen euro s, gegevens gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en kalendereffekten) IV I II III IV I II III Beloning van werknemers Lonen Sociale premies Bruto exploitatieoverschot en bruto gemengd inkomen Netto belastingen op productie en invoer Bruto binnenlands inkomen tegen marktprijzen Bron: INR 1 Met inbegrip van het verbruik van vaste activa (afschrijvingen). 32

33 2. Conjunctuurtests

34 2.1 MAANDELIJKS CONJUNCTUURONDERZOEK GEZAMENLIJKE SYNTHETISCHE CURVE EN COMMENTAAR GRAFIEK 1 GEZAMENLIJKE SYNTHETISCHE CURVE (nijverheid, handel, bouw) Bron: NBB ONDERNEMERSVERTROUWEN VERSLECHTERT OPNIEUW FORS IN DECEMBER De algemene synthetische brutocurve van de Nationale Bank van België is in december andermaal scherp gedaald. De indicator is hiermee gezakt tot het laagste niveau in zijn huidige samenstelling, die begint in Het ondernemersvertrouwen ging opnieuw sterk achteruit in de verwerkende nijverheid. In de bouw en in de handel was de daling minder uitgesproken. De algemene synthetische afgevlakte curve, die met een vertraging van enkele maanden de onderliggende tendens van de conjunctuur weergeeft, blijft duidelijk neerwaarts georiënteerd. Ook in de dienstverlening aan de bedrijven, waarvan de resultaten niet in de berekening van de algemene synthetische curve zijn opgenomen, is de bruto synthetische curve opnieuw fors gezakt. De afgevlakte indicator brokkelt ook in deze bedrijfstak verder af. 34

35 2.1.2 VERWERKENDE NIJVERHEID, HANDEL, DIENSTVERLENING AAN DE BEDRIJVEN EN BOUWNIJVERHEID GRAFIEK 2 VERWERKENDE NIJVERHEID GRAFIEK 4 HANDEL Bron: NBB Bron: NBB GRAFIEK 3 DIENSTVERLENING AAN BEDRIJVEN 1 GRAFIEK 5 BOUWNIJVERHEID Bron: NBB 1 De curve van de dienstverlening aan bedrijven is niet opgenomen in de gezamenlijke curve. Bron: NBB 35

36 2.1.3 GETALWAARDE VAN DE SYNTHETISCHE CURVEN VERWERKENDE NIJVERHEID, BOUWNIJVERHEID, HANDEL EN GEZAMENLIJKE CURVE (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Verwerkende nijverheid Bouwnijverheid exclusief burgerlijke bouwkunde en wegenwerken Handel Gezamenlijke curve Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 Seizoengezuiverde reeks 2006 december 2,4 2,4 6,9 7,7 2,8-2,0 3,1 2, januari 2,2 1,1 7,2 6,1 3,8 2,5 3,0 2,1 februari 2,1 2,0 6,7 8,3 4,8 5,8 3,0 3,5 maart 2,3-1,0 5,6 7,4 5,7 6,3 3,3 1,4 april 2,8 2,3 4,3 4,0 6,3 10,3 3,6 3,8 mei 3,3 3,9 3,2 0,3 6,2 7,3 3,8 3,9 juni 3,6 6,5 2,5 2,3 5,8 4,2 3,8 5,5 juli 3,3 4,5 2,3 2,1 5,6 4,8 3,5 4,2 augustus 2,5 2,8 2,3 2,3 5,7 6,5 2,8 3,3 september 1,3 1,4 2,2 3,4 5,1 0,0 2,0 1,5 oktober 0,3-1,8 2,0 1,0 3,5 6,7 1,1-0,1 november -0,4-0,5 1,9 3,7 1,4 8,2 0,5 1,4 december -0,7-1,8 1,9-0,7-1,0-3,3 0,1-1, januari -0,6-0,8 1,8 1,4-3,1-2,7-0,3-0,8 februari -0,4 0,5 1,3 7,0-4,7-8,0-0,6 0,2 maart -1,1 1,1 0,1 2,9-6,0 0,2-1,5 1,2 april - 2,5-7,4-1,2-8,7-7,4-9,5-2,9-7,9 mei - 4,0 0,0-2,2-3,1-8,8-7,7-4,2-1,6 juni - 5,8-6,4-2,7-2,7-10,2-6,8-5,6-5,9 juli -7,9-8,1-2,8-0,6-12,4-12,5-7,4-7,6 augustus -10,1-5,6-3,3 1,3-15,2-14,2-9,6-5,9 september -15,8-3,6-18,7-14,4 oktober -14,9-5,9-23,0-14,8 november -27,1-10,0-21,5-23,7 december -36,5-14,7-23,3-31,3 1 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

37 GEZAMENLIJKE BOUWNIJVERHEID EN DIENSTVERLENING AAN DE BEDRIJVEN (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Bouwnijverheid inclusief burgerlijke bouwkunde en wegenwerken 1 Dienstverlening aan de bedrijven 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 3 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 3 Seizoengezuiverde reeks 2006 december 5,4 7,1 12,9 13, januari 5,4 3,0 13,3 10,7 februari 5,0 5,8 13,8 15,6 maart 4,3 5,8 14,3 14,9 april 3,2 3,7 14,7 13,5 mei 2,3 0,8 15,0 14,7 juni 1,6 2,1 15,1 18,0 juli 1,1 0,3 15,0 15,9 augustus 1,0 1,0 14,6 15,2 september 1,1 1,5 14,0 13,8 oktober 1,2-0,2 13,1 12,8 november 1,6 5,0 11,7 12,8 december 2,0 0,1 10,2 10, januari 2,2 1,9 8,7 7,1 februari 1,7 6,1 7,5 7,5 maart 0,6 3,2 6,9 6,4 april -0,6-7,6 6,5 6,3 mei -1,6-2,1 5,9 15,0 juni -2,3-3,3 4,9 5,4 juli -2,7-1,7 3,4 1,7 augustus -3,6-0,9 1,3 3,9 september - 4,7-0,8 oktober - 6,4-4,4 november - 8,1-14,9 december - 11,7-22,9 1 Gewogen gemiddelde van de curve van de rompwerken van gebouwen (70 pct.) en van de curve van de burgerlijke bouwkunde en de wegenwerken (30 pct.). Ofschoon de sector van de burgerlijke bouwkunde en wegenwerken niet in aanmerking werd genomen voor de berekening van de gezamenlijke synthetische curve - zijn ontwikkeling verloopt normaal immers niet parallel met die van de conjunctuur- is het evenwel belangrijk over een indicator te beschikken die betrekking heeft op de gezamenlijke bouwnijverheid daar de meeste statistieken verband houden met de gezamenlijke bouwnijverheid. 2 De curve van de dienstverlening aan bedrijven is niet opgenomen in de gezamenlijke curve. 3 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

38 2.1.4 GETALWAARDE VAN DE NATIONALE SYNTHETISCHE CURVEN EN VAN HUN COMPONENTEN: VERWERKENDE NIJVERHEID (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Verloop Beoordeling Vooruitzichten Synthetische curve p.m. Verkoopprijzen 1 Productietempo Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Binnenlandse bestellingen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Buitenlandse bestellingen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Totale orderpositie Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Buitenlandse orderpositie Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Voorraad afgewerkte producten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Werkgelegenheid Vraag Seizoenge- zuiverde Sei- Sei- Sei- Sei- en afgevlaktzoengezuiverdzuiverdzuiverdzuiverde zoenge- zoenge- zoenge- reeks 2 en afgevlaktvlakte reeks en afge- reeks reeks 2 reeks 2 Seizoenge- zuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Verloop Seizoengezuiverde reeks Vooruitzichten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks 2006 dec. 2, ,9 5 2,5 4-2,1 0 3,4 1 1,1 0 6,5 7 2,4 2 11, , jan. 1, ,6 4 2,1 2-2,8-3 3, ,2 1 10,1 7 12,3 13 feb. 1,6 6 4,1 8 4,4 7 2,1 0-2, ,5 5 2,1 2 9, ,4 6 maart 2,4 0 4,3 4 4,1-3 2,4-3 -1,3-3 3,4 4 1,3 0 5,6 1 2,3-1 8,5 9 10,5 7 april 3,1 1 4,3 6 4,6 4 2,6 3 0,3 3 2,1 5 1,8 2 6,5 4 2,8 2 7, mei 3,9 5 3,9 4 5,9 3 2,8 4 1,6 1 0, ,5 9 3,3 4 7,5 7 9,4 11 juni 4,1 8 2,6 5 7,1 11 2,4 3 2,4 4-0, ,9 11 3,6 7 6, juli 3, ,3 14 1,4 2 2,3 4-0, ,1 9 3,3 5 5,5 7 8,6 10 aug. 2,9 4-0,6 1 8, ,3 2-0,4 0 1,9 2 5,5 4 2,5 3 4,4 2 7,9 7 sep ,9 8-1,5-2 -0,1 1 0,6-1 1,5 2 3,5 4 1,3 1 3,3 3 7,5 8 okt. 1,1-1 -2,6-3 5,6 3-2,8-6 -1,4-5 1,9 2 0, ,3-2 2, nov ,5 6 4,5 2-3,4-4 -2, ,3 1 0,9 0-0,4 0 2,8 2 9,5 7 dec. 1,5 4-2, ,4-3 -2,6-3 3,8 6-0, ,7-2 3,4-1 11, jan. 2,1 0-1, , ,1 0-0,5 4-0,6-1 4,5 3 13,4 15 feb. 2,8 3-1,1 0 3,6 6-2,5 3-2,8 0 3, ,3-1 -0,4 1 5, ,3 20 maart 2,9 6-2,3 1 1,8 1-2, ,4 3-3,1 2-2,1-1 -1,1 1 6,9 7 13,9 15 april 2,1 2-4, , , ,6 5-4,1-6 -2,9-4 -2,5-7 7,8 8 13,1 9 mei 0,4 7-7,5 6-4,3 8-3,5-2 -8,9-7 1,9 1-4,8-6 -3, ,3 5 12,4 12 juni -1, , ,9-8 -5, ,1-12 1, ,9-4 -5,8-6 8,6 9 11,9 12 juli -4, , , ,3-15 1,8 1-5,4-5 -6,6-4 -7,9-8 8, ,5 18 aug. - 7, , , , ,1-20 3,4 1-6, ,1-6 6,5 9 7,3 11 sep okt nov dec De indicatoren van de prijzen worden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de synthetische curve omdat ze geen conjunctureel patroon vertonen. Aangezien ze evenwel snelle en betrouwbare informatie verschaffen worden de prijsindicatoren toch pro memorie opgenomen. 2 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

39 2.1.5 GETALWAARDE VAN DE REGIONALE SYNTHETISCHE CURVEN EN VAN HUN COMPONENTEN VLAAMS GEWEST (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Verloop Beoordeling Vooruitzichten Synthetische curve p.m. Verkoopprijzen 1 Productietempo Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Binnenlandse bestellingen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Buitenlandse bestellingen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Totale orderpositie Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Buitenlandse orderpositie Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Voorraden afgewerkte producten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Werkgelegenheid Vraag Seizoenge- zuiverde Sei- Sei- Sei- Sei- en afgevlaktzoengezuiverdzuiverdzuiverdzuiverde zoenge- zoenge- zoenge- reeks 2 en afgevlaktvlakte reeks en afge- reeks reeks 2 reeks 2 Seizoenge- zuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Verloop Seizoengezuiverde reeks Vooruitzichten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks 2006 dec , , ,6-11 2,9 0-3,6-5 4,3 2-2,1-3 10, , jan , , ,9-11 3,8 2-2,9 4 4, ,6 9 13,5 11 feb. 4,3 9 4, , ,6-12 4,8 6-2,3 1 5,3 8-1,6-2 10, ,5 6 maart 4 5 6, ,4-6 -9,6-13 4, ,8 6-0,9-1 10, april 4-3 7,9 22 3,1 8-3,1-4 -8,3-6 3,8 8-2, , mei 4-2 7,9 10 5,4-5 -2,1 0-6,6-8 2,1-2 -3, ,9 0 9,8 8 11,9 16 juni 3,8 5 6,4-1 7,6 9-1,4 1-5,3-5 0,5-8 -4,3-5 5,9 5 1, ,4 11 juli 3,3 6 4,3 10 8,1 16-1,5-1 -4,5 1-0,3 0-5,4-7 5, , ,6 12 aug. 2, ,1 11-2,6-1 -4,8 0 0,3 0-6,3-8 4,9 3-0,1 1 6,6 4 9,9 7 sep. 1, , ,9-4 1,6-1 -6,6-6 4,1 7-1,4-2 5,6 5 9,3 9 okt. 0,8 3-3,8 0 0,1-4 -5,5-7 -7,1-10 3,4 4-7,1-5 3,3 3-2,9-3 5,1 6 9,4 9 nov. 0,3-1 -5,5-6 -2,4-2 -6, ,5 6-7,8-7 2,3 4-4, ,1 9 dec. 0,4-2 -7, ,6-3 -6,4-7 -7, ,3-9 1, ,1-1 10, jan. 1,3 4-8,3-5 -4, ,1-4 10,3 14-8, ,5-5 5,4 4 11,5 19 feb. 1,9 1-8, , , , , , ,8-8 5, ,6 19 maart 2, , , ,8-3 12,8 10-9,9 1-3, ,9 6 11,4 11 april 2 3-8, , ,5-5 -9, , ,5-9 6,8 6 11,5 6 mei 1 7-7,6 11-6,3 3-6, , , ,5-4 8,3 5 12,1 10 juni ,4-7 -8,3-2 -8, ,9-14 8, ,9-6 9, ,9 18 juli -3, , , , ,5-19 7, , , ,8 21 aug. -6, , , , , , , ,4 14 sep okt nov dec De indicatoren van de prijzen worden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de synthetische curve omdat ze geen conjunctureel patroon vertonen. Aangezien ze evenwel snelle en betrouwbare informatie verschaffen worden de prijsindicatoren toch pro memorie opgenomen. 2 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

40 WAALS GEWEST (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Verloop Beoordeling Vooruitzichten Synthetische curve p.m. Verkoopprijzen 1 Productietempo Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Binnenlandse bestellingen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Buitenlandse bestellingen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Totale orderpositie Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Buitenlandse orderpositie Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Voorraden afgewerkte producten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Werkgelegenheid Vraag Seizoenge- zuiverde Sei- Sei- Sei- Sei- en afgevlaktzoengezuiverdzuiverdzuiverdzuiverde zoenge- zoenge- zoenge- reeks 2 en afgevlaktvlakte reeks en afge- reeks reeks 2 reeks 2 Seizoenge- zuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Verloop Seizoengezuiverde reeks Vooruitzichten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks 2006 dec. 5,6 6 1,5 6 9, , ,3 25 6,1-5 7,8 5 10,3 20 8, , , jan. 4,9 16 2,1 11 9, , ,3 16 8,9 20 6,5 10 5,3-3 7,1 7 8,6 7 5,6 11 feb. 4,3-3 3,5-2 9,8-1 11, , , ,6 0 5,8 0 6,1 9 1,1-7 maart 4 4 5,6-2 10,4 6 10,1 7 13, ,3-3 -1,5-3 5, ,1-6 april 4 2 7, ,4 15 4,6 4-1,1-4 4,8 5 2,3-2 -5,6-3 mei ,5 7 10,6 11 9, ,1 10 5,4 5-0,4 0 4,6 9 1,4 1-6,4-10 juni 3,9 9 5,6 12 9,1 14 8, ,6 19 9,4-7 6,1 7-0, ,1-6 juli 2,5-6 1,9-8 6,8 8 6,5 8 8,9 13 9,1 9 6,6 7-1,5 5 2,8 2-2,6 1-7,9 7 aug ,5 9 4,3 2 4,3 2 5,8 2 9, ,5-8 0,7 3-5,8-8 -8,6-9 sep. - 2,5 3-7, ,9-9 2,3-1 10,5 9 4, , , ,5-13 okt. -4,9-9 -9,4-12 0,8 1 0,5-8 0,1-1 11,5 13 3,6 0-5,5-2 -3, , ,5-15 nov. - 5, ,1 1 0,4-4 0,4 3-0, , , , ,4-5 dec. - 4, ,9-11 0,1-1 1,5 0-0,1-2 10,8 17 4, , , jan. -1,8-3 -2,3-7 0,8 0 4,3-1 0,3-10 7,6-6 6,1 6 6,5 12 0, ,4 4 feb. 0,8 4 2,3 20 2,3 6 7,6 26 1,3 3 3,9 3 8,3 12 9,3 13 3, ,6 25 maart 2,8 13 4,3 9 4,4 14 9, ,4 9 9,4 20 8,8 14 5,5 10 6,5-1 11,8 20 april 3,5 3 4,3-2 7,1-8 10,5 8 2,4-5 -2,5-4 10,1 2 6, , ,6 5 mei 2,6 17 2,4 16 9,1 17 9, ,4-2 10,1 14 2,8 1 5, , juni 0,8 3-1, ,1 2 0,9-1 -5,6-7 9,1 7-1,3 4 3,3 2 8,5 7 9,6 8 juli -1,8-9 -6,3-6 2,9 11 4,1 5-1,6 8-5,8-9 7,1 9-6,6-4 0,1 3 5,4 12 4,9 18 aug. -5, ,9 11-1,9 10-6,9-2 -2,1-13 3, , , ,1-3 sep okt nov dec De indicatoren van de prijzen worden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de synthetische curve omdat ze geen conjunctureel patroon vertonen. Aangezien ze evenwel snelle en betrouwbare informatie verschaffen worden de prijsindicatoren toch pro memorie opgenomen. 2 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

41 2.1.6 GETALWAARDE VAN DE NATIONALE SYNTHETISCHE CURVEN EN VAN HUN COMPONENTEN: HANDEL (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Verloop Beoordeling Vooruitzichten Synthetische curve p.m. Verkoopprijzen 1 Seizoen- gezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Omzet Omzet Voorraden Bestellingen bij de binnenlandse leveranciers Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Bestellingen bij de buitenlandse leveranciers Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Vraag Seizoengezuiverde reeks Seizoen- gezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Verloop Seizoengezuiverde reeks Vooruitzichten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks 2006 dec , ,5-8 +4, ,8-2 +0, , jan. +10, , , ,5-1 +5, ,8 +3-1, feb , , , , ,8 +6-2,1-1 +4,8 +6 maart +11, , ,5-1 +5, , ,7 +6-2,4-1 +3,3 +4 april +12, , , , , , ,9-8 +1,8-4 mei +13, , ,5 +2-0,6-1 +7, , ,2 +7-2,9-6 +1,6-1 juni +14, , ,5 +9-0,8-3 +8, , , ,9 +0 juli +16, , ,3-7 +9, , ,6 +5-0, ,5 +16 aug. +18, , , , , , , , ,9 +9 sep. +18,3-1 +2, , , , , ,5 +13 okt. +15, , , , , , ,5 +19 nov. +11, , ,1 +5-0,6-1 +8, , , , ,6 +25 dec. +6,3-9 -6, , ,5-2 +7, , jan , , , , ,4 +0-3, feb , , , ,7-8 +6, maart - 2,3 +8-7, , ,9 +4-0,3 +5-1, , ,3 +10 april - 4, , , , , , ,4-9 +4, ,9 +11 mei - 5, , , ,8 +1-6, , , ,6 +13 juni - 7, , , , , ,2-7 +7, ,4 +15 juli -10, , , , , , , , ,4 +14 aug. -12, , , , , , , ,4 +22 sep okt nov dec De indicatoren van de prijzen worden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de synthetische curve omdat ze geen conjunctureel patroon vertonen. Aangezien ze evenwel snelle en betrouwbare informatie verschaffen worden de prijsindicatoren toch pro memorie opgenomen. 2 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

42 2.1.7 GETALWAARDE VAN DE NATIONALE SYNTHETISCHE CURVEN EN VAN HUN COMPONENTEN - BOUWNIJVERHEID: RUWBOUW VAN GEBOUWEN (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Uitgeoefende bedrijvigheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks Verloop Orderbestand Werkgelegenheid Materieel Seizoengezuiver- de en af- Seizoen- Seizoen- Seizoen- Seizoen- Seizoen- Seizoengevlaktgezuiverde gezuiver- gezuiver- gezuiver- gezuiver- gezuiver- reeks 2 en afde bruto de en afde bruto de en afde bruto gevlakte reeks gevlakte reeks gevlakte reeks reeks 2 reeks 2 reeks 2 Beoordeling van het orderbestand Seizoengezuiver- de bruto reeks Vooruitzichten Synthetische curve p.m. Prijzen 1 Werkgelegenheid Vraag Seizoengezuiver- de en af- Seizoen- Seizoen- Seizoen- Seizoengevlaktgezuiverde gezuiver- gezuiver- gezuiver- reeks 2 en afde bruto de en afde bruto gevlakte reeks gevlakte reeks reeks 2 reeks 2 Seizoengezuiver- de bruto reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Verloop Seizoengezuiverde bruto reeks Vooruitzichten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde bruto reeks 2006 dec. +8, , , , , , , , , jan. +9, ,5 +7-0, , , , , , ,3 +17 feb. +8, ,6-3 +3, , , , ,5 +15 maart +6, , , ,5 +3-0, , , , ,6 +12 april +4, , , , , , , ,9 +16 mei +1,8-2 +7,4-6 +0, ,5 +2-1, ,4-2 +3, , ,1 +13 juni +0, , ,1-1 +1,6 +2-2,1-2 +9, ,1-1 +2, , ,5 +13 juli , , ,5-2 -2, , , , aug , ,8 +1-0,3-4 -2,6-3 +9, , , ,5 +11 sep ,3 +5-0,8 +6-2,9-3 +9, , , , ,1 +10 okt. +0, ,1-3 +0,3 +3-0, , , nov. +2, , , , , , , , ,3 +14 dec. +4,3-5 +4,4 +3-1,4-2 +0,5 +0-3, , ,3-6 +1,9-1 +7, , jan. +5, ,6 +5-1,1-2 +0,5 +0-4, ,6 +9-4,3-3 +1, , ,3 +16 feb. +5, , ,4 +2-5, , ,8-7 +1, , ,8 +9 maart ,4 +1-0,1 +6-6,8-6 +9, ,3-5 +0, , ,5 +13 april +0, , ,8 +0-0, , ,9 +8-6, , ,6 +13 mei -0,4-1 -2,8-3 +0,6 +1-0,4-1 -8, ,8 +1-5,8-8 -2,2-3 +9, ,9 +17 juni - 1, ,1-4 +0, , ,9-8 +5,9 +5-5, , , ,1 +19 juli -1,4 +1-3,6-3 -0, ,5 +3-9,3-9 +5, , , ,8 +18 aug. -2,1 +5-4,5 +9-1,9-4 +2,5 +5-9,9-7 +3,6 +6-6,6-5 -3, , ,6 +20 sep okt nov dec De indicatoren van de prijzen worden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de synthetische curve omdat ze geen conjunctureel patroon vertonen. Aangezien ze evenwel snelle en betrouwbare informatie verschaffen worden de prijsindicatoren toch pro memorie opgenomen. 2 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

43 2.1.8 GETALWAARDE VAN DE SYNTHETISCHE CURVEN: DIENSTVERLENING AAN DE BEDRIJVEN (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) Dienstverlening aan de bedrijven Verloop Beoordeling Vooruitzichten Synthetische curve p.m. Verkoopprijzen 1 Activiteit / omzet Werkgelegenheid Activiteit Activiteit Werkgelegenheid Algemene vraag Seizoen- gezuiverde Seizoengezuiverdgezuiverdgezuiverdgezuiverdgezuiverdgezuiverdvlakte Seizoen- Seizoen- Seizoen- Seizoen- Seizoen- en afge- reeks reeks reeks reeks reeks reeks reeks 2 Seizoen- gezuiverde reeks Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Verloop Seizoengezuiverde reeks Vooruitzichten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 2 Seizoengezuiverde reeks 2006 dec. 10,3 12,5 6 2,1 1,1 4,7 25,3 25, ,4 18,1 18,1 12,9 13,1 2,6 0,6 8,8 11, jan. 11,1 3,2 6,2 5,9 3,2-2,2 24,6 22, ,5 18,1 14,8 13,3 10,7 3,1 2 8,9 9 feb. 12,4 15,8 6,3 9,3 5 7,5 24,1 25,1 17,8 19,2 18,2 16,5 13,8 15,6 3,6 6,5 8,9 8,7 maart 13,5 16,8 6,2 7,3 5,9 6,8 24, ,2 17,3 18,6 18,2 14,3 14,9 3,8 3,8 8,9 10 april 13,9 12,3 6,2 3,1 5,9 5,8 25, ,2 18,2 19,4 18,7 14,7 13,5 3,8 4,2 8,9 9 mei 14,4 9,7 6,4 4,4 5,6 4,7 26,5 29,5 18, , ,7 3,7 3 8,8 7,2 juni 14,4 21 6,7 6,3 4,8 7,4 27,1 27, ,6 20,8 27,8 15,1 18 3,4 3,6 8,7 8,6 juli 14,2 14,2 6,9 8,3 3,8 4,3 26,7 30, ,2 20,8 22, ,9 3,1 4,2 8,6 9,1 aug. 13,6 16,6 7,2 7,2 2,9 2,3 25,7 25,6 18,1 18,1 20,1 21,1 14,6 15,2 2,9 2,6 8,3 7,9 sep. 12,4 9,4 7,2 12,7 1,9-1,6 24, ,9 20,8 18,8 17, ,8 2,9 2,7 8,3 9 okt. 10,9 7,3 7 7,4 0,9-0,6 22,3 23,6 17,3 20,5 16,6 18,8 13,1 12,8 3,2 0,6 8,6 7,4 nov. 9 19,5 6,6 5,9-0,2 3,1 20,6 19,2 16,6 15,4 14,3 13,7 11,7 12,8 3,5 4 9,4 7,7 dec. 7,6 9,2 6,2 5,8-1,9 1 18, ,7 16,4 12,1 11,1 10,2 10,4 4 3,9 10,4 13, jan. 6,8 5,9 5,8 6,7-3,7-3,5 17,8 11, ,2 10,4 8,5 8,7 7,1 4,6 6 11,2 10,6 feb. 6,1 6,3 5,6 5,2-5,3-7,2 17, ,8 14,6 9,6 8,9 7,5 7,5 5,2 6,1 11,8 11,9 maart 5,2 4,9 5,4 2,3-6,8-6,9 16,6 13,8 14,9 13,8 9,3 10,2 6,9 6,4 5,8 3,8 12,5 12,1 april 4,2-0,8 5,2 5,5-7,6-8,6 15, ,2 15,3 9,1 8,3 6,5 6,3 6,3 5,6 13,7 9,2 mei 3,2 25 5,1 10,1-8,1 0,5 14,4 21,2 15,5 21 7,8 12,6 5,9 15 6,7 10,3 14,9 16,3 juni 2,3-2,3 4,6 4,7-8,9-9 12,5 13,3 15,4 15,9 5,1 9,4 4,9 5,4 6,9 7,3 16,1 21,8 juli 1,9 1,9 3,7 1,7-10,4-11,8 10,6 7, ,7 1,8-5,1 3,4 1,7 6,6 6,7 16,2 21,7 aug. 0,8 3,9 2,3 6-12,3-8,4 7,5 10, ,5-2,5 1,3 3,9 5,4 9,4 14,9 16,8 sep. -10,8 1,1-16,7 8,4 13,6-0,8-0,8 3,6 12,2 okt. 6,8-2,8-15,7-4,9 9,7-19,4-4,4 1 10,6 nov. -7-2,2-22, ,7-14,9-3,5 10,9 dec. -20, ,4-28,7-8,7-36,7-22,9-2,7 4,4 1 De indicatoren van de prijzen worden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de synthetische curve omdat ze geen conjunctureel patroon vertonen. Aangezien ze evenwel snelle en betrouwbare informatie verschaffen worden de prijsindicatoren toch pro memorie opgenomen. 2 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

44 2.1.9 SECTORALE CURVEN SECTORALE CURVEN VAN DE VERWERKENDE NIJVERHEID (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) dec. jan. feb. maart april mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. 44 Textielnijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-12,7-14,6-16,0-17,3-19,1-21,2-23,4-25,6-27,2 Seizoengezuiverde reeks -13,3-15,9-17,9-14,5-20,1-18,0-26,0-24,9-26,8-29,6-28,9-35,8-42,8 Voedingsnijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 3,7 2,4 1,0-0,5-1,4-1,6-1,6-1,3-1,5 Seizoengezuiverde reeks 3,3-0,1 4,1-3,8-2,9 8,8-2,4-1,1 4,0-7,4 5,5-4,3-15,5 Ijzer- en staalnijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 1,4 11,7 23,2 31,2 33,4 30,4 22,4 11,2-2,2 Seizoengezuiverde reeks -9,8 16,8 40,6 49,9 26,5 36,3 34,5 12,5-4,4-14,5-31,4-70,8-64,3 Non-ferronijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-15,7-21,5-26,8-30,5-31,8-31,0-29,6-28,2-26,8 Seizoengezuiverde reeks -8,6-21,6-37,4-34,0-31,8-25,3-31,5-33,0-13,1-26,1-24,3-42,6-56,9 Metaalverwerkende en elektrotechnische nijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 1,1 1,0 0,9 0,2-1,1-2,4-4,1-6,2-9,2 Seizoengezuiverde reeks 1,8 1,0 0,1 2,0-4,1 2,1-3,9-7,3-4,6-13,6-18,8-23,4-32,8 Papier- en kartonnijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-9,2-11,4-14,0-15,7-16,5-16,9-17,0-17,1-17,8 Seizoengezuiverde reeks -6,4-13,8-16,4-14,0-17,8-18,8-17,0-12,1-12,6-21,4-18,0-30,6-46,5 Grafische nijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-4,4-5,9-8,1-10,1-12,7-15,7-18,7-21,9-25,0 Seizoengezuiverde reeks -0,6-11,9-5,0-6,3-13,0-13,7-18,0-25,4-23,9-29,3-29,6-26,9-30,6 Houtverwerkende nijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-6,9-10,4-14,0-18,0-21,0-22,7-23,8-24,9-26,4 Seizoengezuiverde reeks -6,0-5,8-16,4-18,5-24,8-22,4-22,5-26,3-27,3-23,6-32,1-42,1-44,6 Productie van bouwmaterialen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-7,3-6,9-5,1-5,8-6,6-7,3-10,5-13,2-16,7 Seizoengezuiverde reeks -22,0-17,0-1,0-0,4-15,1 2,8-16,3-11,1-1,6-33,3-17,4-32,6-48,5 Plastiek- en rubbernijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 0,6-1,4-3,2-5,2-7,1-9,1-10,8-12,8-15,7 Seizoengezuiverde reeks 0,5-1,8-3,8-3,5-11,5-8,1-9,1-14,8-11,4-18,3-25,5-36,9-42,5 Chemische nijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 2,9 2,9 3,0 3,0 3,2 3,3 3,2 2,7 1,8 Seizoengezuiverde reeks 2,9 1,8 3,0 7,1-0,6 3,5-0,6 3,5 3,9-1,6 1,4-15,5-25,5 Gezamenlijke verwerkende nijverheid Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-0,7-0,6-0,4-1,1-2,5-4,0-5,8-7,9-10,1 Seizoengezuiverde reeks -1,8-0,8 0,5 1,1-7,4 0,0-6,4-8,1-5,6-15,8-14,9-27,1-36,5

45 SECTORALE CURVEN VAN DE VERWERKENDE NIJVERHEID (VERVOLG) (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) dec. jan. feb. maart april mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. waarvan: Productie van consumptiegoederen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-2,8-3,3-4,1-5,4-6,5-7,6-8,8-10,2-12,0 Seizoengezuiverde reeks -2,4-3,0-4,4-6,9-8,4-2,5-9,0-12,0-7,3-16,4-14,4-21,9-27,8 Productie van uitrustingsgoederen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 3,7 3,6 4,2 3,7 2,6 1,4-0,5-1,7-3,0 Seizoengezuiverde reeks 2,4-0,5 8,0 10,5-0,5 5,0-3,6-2,0-0,4-2,8-8,1-13,0-29,0 Productie van halffabrikaten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-1,0-0,6 0,2-0,1-1,4-2,8-4,7-7,5-11,1 Seizoengezuiverde reeks -3,1-1,8 2,3 4,3-7,9 1,3-4,1-6,1-6,1-19,4-19,4-35,3-45,0 1 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks. 45

46 SECTORALE CURVEN VAN DE HANDEL (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) dec. jan. feb. maart april mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. Distributie van personenwagens Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +11,5 +9,4 +7,3 +6,3 +5,5 +2,9-1,7-8,9-19,3 Seizoengezuiverde reeks +7,3 +10,0-13,5 +7,8 +16,8 +1,7-6,7 +12,3-21,0-26,7-47,2-49,8-60,7 Handel in voedings en onderhoudsproducten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +0,8 +2,0 +3,3 +4,3 +4,7 +4,4 +3,8 +3,2 +2,5 Seizoengezuiverde reeks +0,0-0,5 +5,0 +12,2 +4,3 +7,0 +1,5 +4,5 +2,5 +1,0 +8,5 +0,8-1,7 Handel in schoenen en pantoffels Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-13,8-14,9-15,9-17,0-19,3-20,5-21,8-23,0-22,9 Seizoengezuiverde reeks -14,7-22,2-13,2 +6,3-29,0-32,3-2,5-22,7-23,8-19,2-38,2-22,8-17,2 Handel in meubelen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +2,7 +1,9 +0,9-0,5-2,4-5,4-7,8-9,7-10,9 Seizoengezuiverde reeks +7,2 +2,8-9,0-3,8 +3,5 +1,0-22,2-8,7-11,2-11,3-29,8-5,5-17,7 Handel in textielartikelen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-5,4-7,1-8,7-11,5-15,3-19,3-23,0-26,1-28,4 Seizoengezuiverde reeks -8,7-5,8-10,5-5,5-20,3-26,2-13,7-27,2-25,0-31,8-35,3-33,8-26,8 Handel in elektrische en elektronische toestellen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-3,7-10,4-15,7-21,1-25,0-27,4-30,5-33,1-35,2 Seizoengezuiverde reeks -0,5-8,8-21,3-22,0-45,2 +0,2-39,2-30,8-30,8-45,7-36,8-41,7-42,8 Totale handel Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1-1,0-3,1-4,7-6,0-7,4-8,8-10,2-12,4-15,2 Seizoengezuiverde reeks -3,3-2,7-8,0 +0,2-9,5-7,7-6,8-12,5-14,2-18,7-23,0-21,5-23, De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks SECTORALE CURVEN VAN DE BOUW (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) dec. jan. feb. maart april mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. Ruwbouw van gebouwen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +1,9 +1,8 +1,3 +0,1-1,2-2,2-2,7-2,8-3,3 Seizoengezuiverde reeks -0,7 +1,4 +7,0 +2,9-8,7-3,1-2,7-0,6 +1,3-3,6-5,9-10,0-14,7 waarvan: Woongebouwen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +2,0 +1,7 +1,2 +0,1-1,1-2,0-2,4-2,6-3,4 Seizoengezuiverde reeks -0,4 +1,0 +6,9 +5,6-10,9-6,6-2,4-1,4-0,3-4,3-6,3-8,3-13,7 Niet-woongebouwen Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +1,7 +1,6 +1,4 +1,0 +0,6 +0,3-0,2-0,7-1,5 Seizoengezuiverde reeks +0,7 +1,3 +7,0 +1,9-6,3 +0,3-4,0 +0,1 +2,6-2,1-4,0-11,4-15,7 Werken van burgelijke bouwkunde en wegenwerken Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 +2,4 +3,1 +2,9 +1,6-0,4-2,3-4,1-5,1-5,5 Seizoengezuiverde reeks +2,1 +3,0 +4,1 +4,0-5,0 +0,4-4,7-4,1-6,0-7,1-7,6-3,7-4,7 1 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks.

47 SECTORALE CURVEN VAN DE DIENSTVERLENING AAN DE BEDRIJVEN (saldi, seizoengezuiverd en afgevlakt) dec. jan. feb. maart april mei juni juli aug. sep. okt. nov. dec. Sectorale curven van de dienstverlening aan de bedrijven Vervoer en aanverwante activiteiten Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 9,6 7,7 6,2 5,1 4,1 3,0 1,3-0,6-2,9 Seizoengezuiverde reeks 9,3 3,0 5,0 7,8 3,2 10,0-0,8-2,8 1,7-4,5-8,5-23,7-30,3 Verhuur zonder bedieningspersoneel Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 23,5 22,8 22,8 22,7 22,2 21,1 18,9 15,8 12,9 Seizoengezuiverde reeks 19,8 22,8 22,8 21,7 23,8 38,3 17,0-3,3 19,8 9,2 11,0 4,2-13,8 Informatica Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 14,5 13,0 12,0 11,6 11,3 11,0 9,8 7,5 3,7 Seizoengezuiverde reeks 12,8 12,8 10,5 7,7 11,7 16,3 11,0 10,2 2,7 1,5-10,0-15,2-19,2 Overige dienstverlening Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 6,4 5,5 4,8 4,2 3,9 3,8 3,2 2,2 1,1 Seizoengezuiverde reeks 8,5 4,2 5,3 3,0 2,8 14,5 4,2-0,3 4,0-1,3-0,5-11,8-22,0 Gezamenlijke dienstverlening aan de bedrijven Seizoengezuiverde en afgevlakte reeks 1 10,2 8,7 7,5 6,9 6,5 5,9 4,9 3,4 1,3 Seizoengezuiverde reeks 10,4 7,1 7,5 6,4 6,3 15,0 5,4 1,7 3,9-0,8-4,4-14,9-22,9 1 De afvlakking gebeurt op de seizoengezuiverde bruto reeks. 47

48 INDICATOREN VAN HET CONSUMENTENVERTROUWEN (saldi, seizoengezuiverd) Samenstellende componenten Indicator consumentenvertrouwen Vooruitzichten economische situatie in België voor de volgende twaalf maanden Vooruitzichten werkloosheid in België voor de volgende twaalf maanden 1 Vooruitzichten financiële situatie van de gezinnen voor de volgende twaalf maanden Vooruitzichten spaarvermogen van de gezinnen in de volgende twaalf maanden 2006 december januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december N.B.: Nieuwe samenstelling vanaf november Opmerking: bij deze indicator wijst een stijging van het saldo op een ongunstige ontwikkeling, een daling van het saldo daarentegen op een gunstige ontwikkeling.

49 2.2 DRIEMAANDELIJKS CONJUNCTUURONDERZOEK SEIZOENGEZUIVERDE BEZETTINGSGRAAD VAN HET PRODUCTIEVERMOGEN IN %: PER SECTOR okt. jan. april juli okt. jan. april juli okt. Textielnijverheid 76,9 76,6 76, ,5 74,2 72,3 71,4 Voedingsnijverheid 74,7 75,8 74,8 74,1 74,7 73,9 74,8 73,1 73,8 Ijzer- en staalnijverheid 89,4 89,7 88,4 88,7 78,8 83,8 92,7 83,1 92,5 Non-ferronijverheid 93,9 90,8 92,2 95, ,3 87,8 87,3 86,6 Metaalverwerkende en elektrotechnische nijverheid 85, ,7 84,1 86,4 88,6 85,9 85,5 85,5 Papier- en kartonnijverheid 86,8 90,4 88,7 89,2 87,5 87,2 85,4 85,7 86,3 Grafische nijverheid 88,5 84,9 86,2 86,6 86,7 84,6 86,7 84,4 80 Houtverwerkende nijverheid 81,1 82,2 82,3 82,7 83,1 83,3 81, ,2 Productie van bouwmaterialen 85,7 89,7 86,1 87, ,8 92,7 90,6 90,2 Plastiek- en rubbernijverheid 85,6 85, , ,8 82,6 80,9 Chemische nijverheid 81,4 81, , ,8 82,5 82,9 83 Gezamenlijke verwerkende nijverheid 83,4 83,2 82,7 82,7 83,5 83,9 83,5 82,1 82,4 waarvan: Productie van consumptiegoederen 80,4 78,6 78,1 78,6 80,4 80,6 79,4 77,7 78,1 Productie van uitrustingsgoederen 85,2 86,7 86, ,4 86,5 86,1 86,4 86 Productie van halffabrikaten 85,2 85,2 84,7 84,7 84,6 85,7 85,5 83,8 84,4 49 N.B.: In procenten van het totale productievermogen SEIZOENGEZUIVERDE BEZETTINGSGRAAD VAN HET PRODUCTIEVERMOGEN IN %: PER REGIO okt. jan. april juli okt. jan. april juli okt. Vlaams Gewest Gezamenlijke verwerkende nijverheid (exclusief voedingsnijverheid) 83,7 85,9 85,1 84,9 85,5 86,6 83, ,3 waarvan: Productie van consumptiegoederen 84,9 88,2 86,4 87,2 88,9 88,6 83,7 82,7 84,7 Productie van uitrustingsgoederen 85,2 84,9 85,7 84, ,8 85,6 85,1 84,4 Productie van halffabrikaten 83,2 85,8 84,1 84,3 84,2 85,8 84,6 83,7 82,2 Waals Gewest Gezamenlijke verwerkende nijverheid (exclusief voedingsnijverheid) 85,4 86,2 83, ,6 79,8 82,1 82,1 82,8 waarvan: Productie van consumptiegoederen ,4 81,9 85,6 84,9 86,8 84,7 84,8 Productie van uitrustingsgoederen 84,5 87,2 83, ,3 78,4 86,7 84,4 Productie van halffabrikaten 87,6 87,7 84,2 83,9 79,1 81, ,2 N.B.: In procenten van het totale productievermogen.

50 GRAFIEK 6 PRODUCTIEVERMOGEN EN INVESTERINGEN IN DE VERWERKENDE NIJVERHEID Bron: NBB 50