Inhoudsopgave Inleiding Wijzen van heffing

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 21 Elise Okhuizen 1.1 De verhouding van de AWR en Invorderingswet 1990 tot de Awb De AWR in relatie tot de Awb De Invorderingswet 1990 in relatie tot de Awb De reikwijdte van de AWR De reikwijdte van de Invorderingswet Wijzen van heffing 29 Elise Okhuizen 2.1 Inleiding De aangifte Definitie Functie van de aangifte De uitnodiging tot het doen van aangifte De inhoud van de aangifte Termijn voor indiening van de aangifte Sancties Aanslagbelastingen De aanslag De definitieve of primitieve aanslag Voorlopige aanslagen Voorheffingen De conserverende aanslag De aanslagtermijn Navordering Inleiding Voorwaarden voor navordering (algemeen) De eis van een nieuw feit en de onderzoeksplicht van de inspecteur Uitzonderingen op de eis van een nieuw feit Termijnen voor navordering Navordering na herziening WOZ-beschikking 101 7

2 Modernisering heffing bij wege van aanslag Aangiftebelastingen Inleiding Heffing door wie? Voldoenings- en afdrachtsbelastingen Tijdvak- en tijdstipbelastingen Aangifte en betaling De aangifte Betaling Uitstel voor het doen van aangifte en/of betalen Herstel van gebreken door de belastingplichtige of inhoudingsplichtige Sancties Bestuursrechtelijke sancties Strafrechtelijke sancties Naheffing Ambtshalve vermindering De hardheidsclausule Heffing van douanerechten en accijnzen Douanerechten Accijns Heffing van lokale belastingen Wijzen van heffing Bijzondere herzieningsregeling Verplichtingen ten dienste van de belastingheffing 135 Martien Pelinck 3.1 Inleiding Informatieverplichtingen van de belastingplichtige Algemeen Gegevens, inlichtingen, boeken en bescheiden Desgevraagd Welke gegevens en inlichtingen? Boeken, bescheiden en andere gegevensdragers Wie moet de informatie/stukken verstrekken? Informatieverplichtingen in internationale verhoudingen Spontane informatieverplichtingen: herstelaangifte Het correctiebericht Art. 10a AWR Verschaffen van toegang Binnentreding van woningen Waarneming ter plaatse Identificatieplicht 150 8

3 3.3 Administratieplicht Algemeen Wie is administratieplichtig? De inhoud van de administratieplicht Bewaarplicht Art. 54 AWR Verplichtingen ten behoeve van de belastingheffing van derden Algemeen De reikwijdte van de informatieplicht van administratieplichtigen Renseigneringsverplichtingen De positie van de administratieplichtige Begrenzing van de informatieplicht Algemeen Verschoningsrecht Het formele verschoningsrecht Afgeleid verschoningsrecht Informeel verschoningsrecht Algemene beginselen van behoorlijk bestuur Inleiding Zorgvuldigheid en evenredigheid Verbod op détournement de pouvoir Het beginsel van fair play Algemene beginselen van procesrecht Mensenrechten Het nemo tenetur-beginsel Het recht op privacy Sancties en andere dwangmiddelen Algemeen Omkering en verzwaring van de bewijslast wegens het niet voldoen aan de bijkomende verplichtingen Bestuurlijke boeten en strafrechtelijke sancties De civielrechtelijke weg (dwangsom) De informatiebeschikking Geheimhouding Algemene beginselen van behoorlijk bestuur en beginselen van behoorlijke wetgeving 191 Coen Maas 4.1 Inleiding Algemene beginselen van behoorlijk bestuur Inleiding Codificatie Contra legem-werking 193 9

4 4.3 De materiële beginselen van behoorlijk bestuur Het evenredigheidsbeginsel Het vertrouwensbeginsel Beleidsregels Inlichtingen Expliciete standpuntbepalingen Impliciete standpuntbepalingen Duur van het gewekte vertrouwen Het gelijkheidsbeginsel Gelijke gevallen Begunstigend beleid Oogmerk van begunstiging De meerderheidsregel Rechtvaardigingsgronden De formele beginselen van behoorlijk bestuur Het motiveringsbeginsel Het zorgvuldigheidsbeginsel Het fair play-beginsel Verbod van détournement de pouvoir en verbod op vooringenomenheid Rechtsherstel Beginselen van behoorlijke wetgeving Het gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijke wetgeving Het eigendomsgrondrecht en de rechtszekerheid Vertegenwoordiging en bijstand in belastingzaken 227 Paul van der Wal 5.1 Inleiding Vertegenwoordiging en bijstand van de belastingplichtige Inleiding Wettelijke regels omtrent vertegenwoordiging in belastingzaken Vertegenwoordiging krachtens volmacht Toerekening van kennis, opzet en schuld, de gemachtigde als medepleger van een beboetbaar feit Inleiding Toerekening van kennis in het algemeen Toerekening van opzet en (grove) schuld De gemachtigde als medepleger van een beboetbaar feit Vertegenwoordiging van de Belastingdienst Vertegenwoordiging krachtens mandaat Vertegenwoordiging krachtens volmacht

5 6 De fiscale vaststellingsovereenkomst 245 L.J.A. Pieterse 6.1 Inleiding Historie Rechtstheoretische verkenningen Het begrip vaststellingsovereenkomst Verhouding tot andere rechtsfiguren Het rechtskarakter van de vaststellingsovereenkomst Toepasselijk recht Inhoud van de vaststellingsovereenkomst Totstandkoming van de vaststellingsovereenkomst Aanbod en aanvaarding Bevoegdheid en vertegenwoordiging Misbruik van omstandigheden Andere wilsgebreken Vaststellingsovereenkomsten contra legem Binding en uitvoering van de overeenkomst Rechtsbescherming Algemeen Afstand van rechtsmiddelen Fiscaal procesrecht 271 Justus van de Merwe 7.1 Inleiding Gesloten stelsel van rechtsbescherming Bezwaar Bezwaar waartegen? Vereisten voor de indiening van een bezwaarschrift Algemeen Tijdigheid Motivering De behandeling van het bezwaarschrift Mandaatverbod Hoorzitting Uitspraak op bezwaar Vergoeding kosten bezwaarfase Massaal bezwaar Beroep Inleiding De rechtbanken Beroep waartegen? Vereisten voor de indiening van een beroepschrift Vooronderzoek Op de zaak betrekking hebbende stukken

6 Geheimhouding Verdere stukken Vervolg vooronderzoek Vereenvoudigde behandeling en verzet Versnelde behandeling Voorlopige voorziening Het onderzoek ter zitting De omvang van het geschil De uitspraak Eerste hoofddictum: onbevoegdverklaring Tweede hoofddictum: niet-ontvankelijkverklaring Derde hoofddictum: ongegrondverklaring Vierde hoofddictum: gegrondverklaring Nevendictum 1: proceskostenvergoeding Nevendictum 2: vergoeding griffierecht Nevendictum 3: schadevergoeding Nevendictum 4: diversen Hoger beroep Inleiding Omvang hoger beroep Instellen hoger beroep en griffierecht De belastingkamers van de gerechtshoven Incidenteel hoger beroep De uitspraak in hoger beroep Beroep in cassatie Inleiding Cassatiegronden Bewijs Feiten en rechtsregels Bewijslastverdeling Aannemelijk maken en doen blijken Bewijs door middel van vermoedens Omkering bewijslast Vereiste aangifte Redelijke schatting Bewijsmiddelen: keuze en waardering Onrechtmatig verkregen bewijs Bewijsaanbod Bewijs van beboetbare feiten Herziening van de uitspraak Fraus legis 359 Robert IJzerman 8.1 Inleiding

7 8.1.1 Toepassingsvoorwaarden voor fraus legis Vormgeving Gevolgen Schijnhandelingen Beperking van keuzevrijheid door fraus legis Ultimum remedium en de rol van het legaliteitsbeginsel De toepassingsvoorwaarden nader bezien Het ontgaansmotief Inbouw van zakelijke motieven Strijd met doel en strekking van de wet Geen strijd met doel en strekking van de wet Het systeem der wet Internationaal De fiscale bestuurlijke boete 375 Elise Okhuizen & Diana Jansen 9.1 Inleiding Geschiedenis De vierde tranche van de Awb Verhouding tot het nationale strafrecht Mensenrechtenverdragen Bestuurlijke boeten Inleiding Verzuimboeten Algemene kenmerken van verzuimboeten De boete wegens het niet of niet tijdig doen van aangifte voor de aanslagbelastingen De boete wegens het niet of niet tijdig doen van aangifte voor aangiftebelastingen De boete wegens niet tijdige betaling van de belasting voor aangiftebelastingen Andere verzuimen Vergrijpboeten Algemene kenmerken van vergrijpboeten Vergrijpboeten bij aanslagbelastingen Vergrijpboeten bij aangiftebelastingen Toerekening van opzet of grove schuld Daderschap Algemene voorschriften Inleiding Mededeling van de boete Het ne bis in idem-beginsel Het una via-beginsel Inkeer of vrijwillige verbetering

8 Het zwijgrecht Boete bij overlijden Het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst Bewijslast in boetezaken Fiscaal strafrecht 423 Emilie Schotte & Jojanneke Sitsen 10.1 Inleiding Verhouding van het fiscale strafrecht tot het commune strafrecht Inleiding Samenloop met commune delicten Eendaadse samenloop Meerdaadse samenloop Voortgezette handeling Strafrechtelijke leerstukken en begrippen Inleiding Misdrijven en overtredingen Daderschap Schuld en opzet Ne bis in idem Dubbele bestraffing (rechts)personen Verjaring De strafbeschikking Inleiding De commune strafbeschikking De fiscale strafbeschikking Verhouding van het strafrecht tot het fiscale boeterecht Strafbare feiten Misdrijven en overtredingen Art. 68 AWR Inleiding Ingevolge de belastingwet verplicht Verstrekken Art. 69 AWR Art. 69a AWR Art. 70 en 71 AWR Samenloop van fiscale delicten Het una via-beginsel Inkeerregeling Inleiding De wettelijke bepalingen Alsnog juiste aangiften doen Moment van inkeer Wie kunnen gebruik maken van de inkeerregeling?

9 Tot slot Procedurele voorschriften Opsporingsbevoegdheden Inleiding Opsporingsbevoegdheid Dwangmiddelen Samenloop met controlebevoegdheden Het protocol AAFD; de keuze tussen het opleggen van een bestuurlijke boete en strafrechtelijke vervolging Voorkoming van strafvervolging Samenloop met ontnemingsvorderingen Berechting Invordering 479 Martijn Weijers & Marloes Lammers 11.1 Inleiding Verhouding tot de Awb Open systeem Inleiding De tweewegenleer Faillissement Onrechtmatige daad Conservatoir beslag Actio pauliana De Leidraad Invordering 2008 en de Instructie Invordering en Belastingdeurwaarders De belastingschuld De bij de invordering betrokken personen De belastingschuldige De ontvanger De taak van de ontvanger Verhouding tot de inspecteur Relatieve bevoegdheid De belastingdeurwaarder De directeur De Rijksadvocaat De reguliere invordering De belastingaanslag Bekendmaking van de aanslag Betaling Inleiding Betalingstermijnen Toerekening van betalingen Betalingskorting

10 Invorderingsrente Boete bij niet-tijdige betaling Verrekening Uitstel van betaling Kwijtschelding De dwanginvordering De aanmaning Inleiding In gebreke zijn Kosten Het dwangbevel Uitvaardiging Betekening Kosten Tenuitvoerlegging Rechtsmiddelen Versnelde invordering Inleiding Versnelde invordering versus conservatoir beslag Vereenvoudigd derdenbeslag Lijfsdwang Het fiscale voorrecht Algemeen Het fiscale voorrecht Het bodemrecht Algemeen Bodemzaken Beleidsmatige beperking Verschillen bodemrecht en bodemvoorrecht Verjaring Aansprakelijkheidsbepalingen Inleiding In gebreke zijn Eerst uitwinning van de belastingschuldige Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 33 IW 1990) Inleiding Criteria art. 33 IW Disculpatie Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 36 IW 1990) Inleiding Criteria art. 36 IW Melding betalingsonmacht Kennelijk onbehoorlijk bestuur Ketenaansprakelijkheid (art. 35 IW 1990)

11 Inleiding Criteria art. 35 IW Uitzonderingssituaties Anoniementarief Verklaring betalingsgedrag en g-rekening Verleggingsregeling omzetbelasting Opdrachtgevers- en kopersaansprakelijkheid in de confectiesector Inlenersaansprakelijkheid (art. 34 IW 1990) Inleiding Criteria art. 34 IW Uitzonderingssituaties Verschillen inlenersaansprakelijkheid en ketenaansprakelijkheid Andere aansprakelijkheidsbepalingen Aansprakelijkheid van onderdelen van een fiscale eenheid vennootschapsbelasting (art. 39 IW 1990) Aansprakelijkheid van vervreemders van aandelen (art. 40 IW 1990) Hoofdelijke aansprakelijkheid voor omzetbelasting bij levering zaak (art. 42d IW 1990) Aansprakelijkheid van onderdelen van een fiscale eenheid omzetbelasting (art. 43 IW 1990) De aansprakelijkheidsprocedure Rechtsbescherming aansprakelijkgestelden Verhaal Rechtsbescherming in invorderingszaken Algemeen Civiele rechtsgang Fiscale rechtsgang Administratief beroep bij de directeur Rechtsbescherming in Kostenwet Wet dwangsom Wet rechtsbescherming met betrekking tot de administratieplicht en controlehandelingen van de fiscus (art. 62a IW 1990) Belasting-, revisie- en invorderingsrente 573 M.J.C. Pieterse 12.1 Inleiding en voorgeschiedenis Belastingrente Algemeen Welke belastingen? Grondslagen

12 Tijdvak Enkelvoudige belastingrente Percentage Afronding Aanslagbelastingen Voorlopige aanslagen inkomsten- en vennootschapsbelasting Aanslagen en navorderingsaanslagen inkomsten- en vennootschapsbelasting Conserverende aanslagen Belastingaanslagen erfbelasting Aangiftebelastingen Naheffingsaanslagen Teruggaafbeschikkingen Regeling voor onderling overleg Schematisch overzicht Kanttekeningen Revisierente Inleiding Berekening van de revisierente Tegenbewijsregeling Geen strijd met art. 1 Eerste Protocol EVRM Formalisering van de belastingen revisierente Formalisering bij voor bezwaar vatbare beschikking Bezwaar en beroep Gevolgen bezwaar en beroep Invorderingsrente Inleiding In rekening brengen van invorderingsrente Vergoeden van invorderingsrente Art. 28a IW Art. 28b IW Art. 28c IW Percentage en berekening Percentage invorderingsrente Enkelvoudige berekening en tijdvak Ministeriële regeling voor afrondingen en doelmatigheden Regeling voor onderling overleg Formalisering invorderingsrente Formalisering bij voor bezwaar vatbare beschikking Bezwaar en beroep Renteberekening in geval van terugvordering staatssteun

13 Jurisprudentieregister 607 Trefwoordenregister