Maat houden met medisch handelen

Transcriptie

1 Maat houden met medisch handelen Prof. dr. Niek J. de Wit, huisarts Julius Centrum for Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde UMC Utrecht

2 Voorstellen

3

4

5 Agenda : Definitie en omvang Indeling en voorbeelden Oorzaken en actoren

6 Disclosure belangen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties potentiële belangenverstrengeling Professionele relaties Afdelingshoofd Huisartsgeneeskunde UMC Utrecht Medisch Manager Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra Geen Afgeleide activiteiten Voorzitter autorisatiecommissie Nederlands Huisarts Genootschap, Lid NHG richtlijncommissies, projectgroep TKV Lid adviescommissie Zorg Instituut Nederland Voorzitter Gezondheidsraadcommissie Medicalisering Geen Sponsoring of onderzoeksgeld ZON MW, EU, ZN KWF, Saltro Danone Geen Persoonlijke financiele relaties, honorarium of aandeelhouder Geen nvt Andere relaties Toezichthouder Huisartsen Gelderse Vallei Geen

7 Vraag 1 : hoeveel last heeft u bij het uitoefenen van uw vakgebied van niet gepast * medisch handelen door anderen? A. Nauwelijks B. Behoorlijk C. Veel * zonder dat er gezondheidswinst te verwachten is

8 Vraag 2 : Bij hoeveel patienten is er in de dagelijkse praktijk sprake van overmatig medisch handelen? A. 0-10% B % C %

9 Ongewenste medicalisering- Too much medicine Van ongewenste medicalisering is sprake wanneer specifieke medische verrichtingen worden uitgevoerd, zonder dat daarvan substantiële gezondheidswinst te verwachten is, of die zelfs schadelijk kunnen zijn

10

11 Figure 1 Shannon Brownlee, zsc, Kalipso Chalkidou, MD, Prof Jenny Doust, PhD, Prof Adam G Elshaug, PhD, Prof Paul Glasziou, FRACGP, Iona Heath, FRCGP, Somil Nagpal, MD, Vikas Saini, MD, Divya Srivastava, PhD, Kelsey Chalmers, BSc, Deborah Korenstein, MD Evidence for overuse of medical services around the world. Lancet 2017 The Lancet DOI: ( /S (16) )

12 Evidence for overuse around the world

13 Vormen van ongewenste medicalisering Definieren van nieuwe ziektes (disease mongering) Ongewenste indicatieverruiming Overtesten Overdiagnose Overbehandelen

14 Ongewenste medicalisering: Nieuwe ziektes Het definiëren van nieuwe ziektes op grond van wat daarvoor als een normaal en geaccepteerd verschijnsel werd beschouwd. Wanneer het hanteren van de nieuwe definitie niet aantoonbaar tot gezondheidswinst leidt kan dit beschouwd worden als een vorm van ongewenste medicalisering.

15

16 Ongewenste medicalisering: Indicatieverruiming Het verschuiven van afkapwaarden voor behandeling, waarbij de grens van een bloedwaarde,leeftijd, of anders, om een behandeling voor te stellen, zo wordt veranderd dat een grotere groep mensen daaraan zal voldoen. Indien dit niet leidt tot gezondheidswinst, wordt dit beschouwd als een vorm van ongewenste medicalisering

17

18

19

20 Ongewenste medicalisering: Overtesten De situatie waarin een test wordt afgenomen bij de verdenking op een bepaalde ziekte, waarbij de diagnostische waarde van de test overschat wordt. Ook het afnemen van een test waar geen medische noodzaak voor is valt hieronder, of een test om de aanwezigheid van een bepaalde ziekte bij uit te sluiten waarvan de kans dat die aanwezig is verwaarloosbaar klein is.

21 Wiener RS(1), Schwartz LM, Woloshin S. Time trends in pulmonary embolism in the United States: evidence of overdiagnosis. Arch Intern Med. 2011

22 Ongewenste medicalisering: Overdiagnose De situatie waarin bij iemand een diagnose wordt gesteld van een ziekte of aandoening die wsch. nooit relevante symptomen zou geven en die geen consequenties voor de behandeling heeft. Definieren van nieuwe ziektes (mongering) Veranderen afkappunten Screenen en overtesten Ongunstige testeigenschappen

23

24 Ongewenste medicalisering: Overbehandeling Het behandelen van een ziekte of aandoening, zonder dat de behandeling tot gezondheidswinst leidt, of het geven van een behandeling die agressiever of meer ingrijpend is dan nodig.

25 Overbehandeling kanker?

26 Overbehandeling kanker? Between : 53 new cancer drugs Mean 3.4 extra months survival (range 0-8.5) 50% of new drugs no survival benefit

27

28 Actoren Oorzaken van suboptimale zorg Money, finance, organisation Production and dissemination of knowledge Distribution of social and political power

29

30 Drivers van Too much Medicine Patient Ongerustheid Steeds minder risico acceptatie Te hoge verwachtingen van de zorg Onvoldoende of verkeerd geinformeerd.meer weten is niet altijd beter beslissen..

31 Drivers van Too much Medicine Medisch professional Te veel nadruk op behandelen Voor een goed gesprek wordt niet betaald Opgeleid in doen, niet in laten Behandelen van risico ipv ziekte Defensieve geneeskunde.. niet alles wat kan hoeft.

32 Drivers van Too much Medicine Medische industrie en onderzoek Uitbreiding van ziektedefinities Nadruk op positieve onderzoeksuitkomsten Focus onderzoek op behandelen Off label voorschrijven Toename commerciele technologie.product gerichte marketing

33 Drivers van Too much Medicine Overheid en samenleving Productiegestuurde financiering Laagdrempelige toelating van nieuwe technologie Politiek gestuurd pakketbeheer Vrije informatievoorziening.. De zorg is geen markt..

34 Oplossing : demedicaliseren Op alle niveau s

35 NICE : do not do Extract from all clinical and diagnostic guidance NOT TO DO do\

36

37

38

39 Verstandig kiezen

40