SOFIMO, naamloze vennootschap, met maatschappijke zetel te Roeselare, Noordstraat 4, ingeschreven in het handelsregister te

Transcriptie

1 30 MAART 2001 C N/1 Nr. C N SOFIMO, naamloze vennootschap, met maatschappijke zetel te 8800 Roeselare, Noordstraat 4, ingeschreven in het handelsregister te Kortrijk, nummer , eiseres tot cassatie van een arrest, op 25 mei 1999 gewezen door het Hof van Beroep te Gent, vertegenwoordigd door mrs. René Bützler en Huguette Geinger, advocaten bij het Hof van Cassatie, kantoor houdende te 1083 Ganshoren, de Villegaslaan 33-34, alwaar keuze van woonplaats wordt gedaan, tegen 1. V. S. verweerder in cassatie, 2. B. D. verweerster in cassatie, opgeroepen tot bindendverklaring van het arrest. HET HOF,

2 30 MAART 2001 C N/2 Gehoord het verslag van raadsheer Londers en op de conclusie van advocaat-generaal Bresseleers ; Gelet op het bestreden arrest, op 25 mei 1999 gewezen door het Hof van Beroep te Gent ; Over het middel, gesteld als volgt : schending van de artikelen 1134, tweede lid, 1226 en 1231, 1, (de twee laatste wetsbepalingen zoals vervangen bij de artikelen 3 en 4 van de wet van 23 november 1998) en 1794 van het Burgerlijk Wetboek, doordat het hof van beroep eiseres' vordering slechts gegrond verklaart tot beloop van de som van BEF vermeerderd met de BTW en de conventionele intrest aan 12 pct. per jaar vanaf 2 oktober 1995 tot de dag van de betaling o.m. op volgende gronden : 4.5 (Verweerders) kunnen worden gevolgd als zij menen dat artikel 2 van de makelaarsovereenkomst een overdreven strafbeding bevat in de mate dat de makelaar hoe dan ook recht heeft op een volledig loon. De makelaar maakt immers aanspraak op een schadevergoeding die gelijk is aan het maximale loon dat hij uit de uitvoering van de overeenkomst kon beuren, zowel wanneer de opdrachtgevers te kort komen aan hun verplichtingen, in welke omstandigheden dan ook, als wanneer zij gebruik maken van hun wettelijk recht om de huur van diensten vroegtijdig te beëindigen. Een dergelijk ruim bepaalde schadevergoeding gaat kennelijk het

3 30 MAART 2001 C N/3 bedrag te boven van de potentiële schade die de makelaar kon lijden. Er bestaat dan ook aanleiding de bedongen schadevergoeding te verminderen. De makelaar levert niet het bewijs dat hij enige prestatie heeft geleverd, zodat het toegekende bedrag enkel de gederfde winst kan vergoeden. Bij gebreke aan concrete elementen terzake, raamt het hof de schadevergoeding van verweerster in beroep ex aequo et bono op BEF, terwijl naar het artikel 1134 van het Burgerlijk Wetboek, waarvan het artikel 1126 zelfde wetboek een toepassing is, alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan tot wet strekken van diegenen die ze hebben aangegaan. Volgens artikel 1226 van hetzelfde wetboek, een strafbeding een beding is waarbij een persoon zich voor het geval van niet-uitvoering van de overeenkomst verbindt tot betaling van een forfaitaire vergoeding van de schade die kan worden geleden ten gevolge van de verbreking en niet-uitvoering van de overeenkomst ; de rechter zich, voor de beoordeling van deze 'potentiële schade', dient te plaatsen op het ogenblik van de contractsluiting en dient na te gaan of de overeengekomen forfaitaire vergoeding een begroting kon zijn van de schade die uit de in het strafbeding bedoelde wanprestatie kon voortvloeien, ongeacht of zij werkelijk schade heeft veroorzaakt en of de

4 30 MAART 2001 C N/4 schuldeiser al dan niet aantoont schade te hebben geleden ; volgens artikel 1231, 1, van hetzelfde wetboek de rechter weliswaar bedoelde forfaitaire vergoeding kan verminderen, doch enkel wanneer zij 'kennelijk' - d.w.z. duidelijk, onbetwistbaar en zonder enige twijfel - het bedrag te boven gaat dat de partijen konden vaststellen om de schade wegens de niet-uitvoering van de overeenkomst te vergoeden, d.i. het bedrag van de 'potentiële schade', het 'maximale loon dat de makelaar, (zijnde eiseres) uit de uitvoering van de overeenkomst kon beuren' geenszins kennelijk het bedrag van de 'potentiële schade' te boven gaat nu het, beoordeeld op het ogenblik van de contractsluiting, wel degelijk mogelijk was dat de wanprestatie van de opdrachtgever of de eenzijdige beëindiging van de overeenkomst zou plaatsvinden op het ogenblik dat de makelaar op het punt staat de verkoop van het goed tussen de opdrachtgever en een kandidaat-koper tot stand te brengen waardoor hij gerechtigd was op het contractueel bedongen 'maximale loon', zodat het hof van beroep niet vermocht te beslissen dat de in artikel 2 van de makelaarsovereenkomst bepaalde schadevergoeding kennelijk het bedrag te boven (gaat) van de potentiële schade die de makelaar kon lijden op de enkele grond dat hij immers aanspraak maakt op een schadevergoeding die gelijk is aan het maximale loon dat hij uit de uitvoering van de overeenkomst kon beuren, zowel wanneer de opdrachtgevers te kort komen aan hun verplichtingen, in welke omstandigheden dan ook, als wanneer zij

5 30 MAART 2001 C N/5 gebruik maken van hun wettelijk recht om de huur van diensten vroegtijdig te beëindigen, en bijgevolg de vermindering van de bedongen schadevergoeding niet naar recht verantwoordt : Overwegende dat het middel niet preciseert hoe en waardoor artikel 1794 van het Burgerlijk Wetboek wordt geschonden ; Overwegende dat het middel volledig ervan uitgaat dat de appèlrechter te dezen een strafbeding heeft toegepast dat overeengekomen was bij een foutieve niet-uitvoering van de overeenkomst, en hiervoor als geschonden wetsbepalingen in het bijzonder de artikelen 1226 en 1231 van het Burgerlijk Wetboek aanwijst ; Overwegende evenwel dat de appèlrechter vaststelt dat de opdrachtgever op grond van artikel 1794 van het Burgerlijk Wetboek, het recht had de overeenkomst te verbreken op voorwaarde dat hij de verhuurder van diensten schadeloos stelt, volgens een vaste overeengekomen vergoeding ; Dat hij in dit verband de overeengekomen vergoeding beperkt tot een bedrag dat hijzelf ex eaquo et bono bepaalt ; Dat hij zodoende en anders dan het middel aanvoert, geen toepassing maakt van het recht van de rechter op grond van de artikelen 1226 en 1231 van het Burgerlijk Wetboek een strafbeding bij contractuele tekortkoming te matigen ;

6 30 MAART 2001 C N/6 Overwegende dat het middel in zoverre het schending aanvoert van artikel 1134 van het Burgerlijk Wetboek, afgeleid is uit de hiervoren vergeefs aangevoerde wetsschendingen ; Dat het middel niet kan worden aangenomen ; Overwegende dat de verwerping van de voorziening alle belang ontneemt aan de vordering tot bindendverklaring die eiseres tegen Dorine Braem heeft ingesteld ; OM DIE REDENEN, Verwerpt de voorziening en de vordering tot bindendverklaring ; Veroordeelt eiseres in de kosten. De kosten begroot op de som van twintigduizend tweehonderd en zeven frank jegens de eisende partij. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, eerste kamer, te Brussel, door voorzitter Verougstraete, afdelingsvoorzitter Boes, de raadsheren Londers, Maffei, Fettweis, en in openbare terechtzitting van dertig maart tweeduizend en een uitgesproken door voorzitter Verougstraete, in aanwezigheid van advocaat-generaal Bresseleers, met bijstand van griffier Van Geem.