Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 22 JUNI 2009 C N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C N 1. V.R., en 2. V.A., eisers, vertegenwoordigd door mr. Willy van Eeckhoutte, advocaat bij het Hof van Cassatie, met kantoor te 9051 Gent, Driekoningenstraat 3, waar de eisers woonplaats kiezen, tegen L.H., verweerster. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen een arrest, op 14 april 2008 gewezen door het Hof van Beroep te Antwerpen, na verwijzing bij arrest van dit Hof van 2 december 2004.

2 22 JUNI 2009 C N/2 De zaak is bij beschikking van de eerste voorzitter van 8 april 2009 verwezen naar de derde kamer. Afdelingsvoorzitter Robert Boes heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Ria Mortier heeft geconcludeerd. II. CASSATIEMIDDEL De eisers voeren in hun verzoekschrift een middel aan. Geschonden wettelijke bepalingen - de artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek; - het rechtsbegrip fout. Aangevochten beslissing In de bestreden beslissing verklaart het hof van beroep, recht sprekend over de vordering van de verweerster die strekt tot de veroordeling van de eisers haar te vrijwaren voor de veroordelingen die tegen haar bij vonnis van 18 september 2001 op vordering van de nv Brouwerijen Alken-Maes werden uitgesproken, het hoger beroep van de verweerster ontvankelijk en gegrond, (op grond van) alle motieven waarop de beslissing steunt, die hier beschouwd worden integraal te zijn hernomen, en in het bijzonder op de volgende overwegingen: De handelswijze van (de eisers) die erin bestond aan gerechtigden de toegang tot het gehuurde pand te ontzeggen en hierdoor de uitbating van de handelszaak te dwarsbomen, leidde tot de opzegging van het krediet door de nv Handels- en Kredietmaatschappij en tot de veroordeling van (de verweerster) als borg van Bvba Nautilus. Het hof van beroep acht aangetoond dat de handelswijze van (de eisers) het onrechtmatig toegang verhinderen tot een pand een inbreuk impliceert op de algemene zorgvuldigheidsnorm en een aquiliaanse fout uitmaakte ten aanzien van (de verweerster). ( ) Nu fout, schade en oorzakelijk verband genoegzaam zijn aangetoond beschikt (de verweerster), in de mate dat zij aantoont aan nv Brouwerijen Alken-Maes betalingen te hebben verricht in uitvoering van de veroordeling die zij jegens deze laatste opliep en ten belope van de betalingen die zij deed, over een vrijwaringsvordering tegen (de eisers). De vordering tot tussenkomst en vrijwaring wordt toegewezen. Grieven 1. Op grond van de artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek, moet ieder die door zijn fout aan een ander schade veroorzaakt, die schade vergoeden.

3 22 JUNI 2009 C N/3 Of er een fout, schade en een oorzakelijk verband tussen beide bestaat, is een feitelijke beoordeling. Het Hof kan ter zake enkel nagaan of de rechter uit de door hem gedane vastgestelde feiten en omstandigheden geen gevolgen trekt die daarmee geen verband houden of op grond daarvan niet kunnen worden verantwoord en of hij de begrippen fout, schade en oorzakelijk verband niet miskent. De aquiliaanse fout moet beoordeeld worden volgens de maatstaf van een normaal zorgvuldig en omzichtig persoon die in dezelfde omstandigheden verkeert. Wanneer een persoon tekortkomt aan een contractuele verbintenis jegens een ander, kan die fout zijn aansprakelijkheid buiten overeenkomst jegens een derde maar in het geding brengen, als die fout tevens een tekortkoming is aan de algemene zorgvuldigheidsplicht en aan die derde andere dan aan de slechte uitvoering van de overeenkomst te wijten schade toebrengt. 2. Uit de vaststellingen van het bestreden arrest blijkt dat: - de eisers op 1 december 1998 als verhuurders met de bvba Nautilus een overeenkomst van handelshuur sloten; - de nv Handels- en Kredietmaatschappij bij kredietovereenkomst van 20 november 1998 aan de bvba Nautilus een lening had toegestaan; - de nv Brouwerijen Alken-Maes en de verweerster zich daarbij borg hadden gesteld. Tussen de eisers en de verweerster bestond dus volgens de vaststellingen van het hof van beroep geen contractuele band. In de uitvoering van hun handelshuurovereenkomst met de bvba Nautilus kunnen de eisers weliswaar een fout of nalatigheid in de zin van de artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek begaan tegenover een derde. Meer bepaald zou een contractuele wanprestatie van de eisers tegenover de verweerster als foutief kunnen worden aangemerkt indien zij zou bestaan in een gedraging die neerkomt op een optreden dat niet overeenstemt met dat van een normaal zorgvuldige en voorzichtige persoon die in dezelfde omstandigheden verkeert en die aan de verweerster andere dan aan de slechte uitvoering van de overeenkomst te wijten schade toebrengt. Het feit alleen dat de eisers hun huurder, de bvba Nautilus, in strijd met de bepalingen van de handelshuurovereenkomst de toegang ontzegden tot het verhuurde pand en daardoor de uitbating van diens handelszaak dwarsboomden, is evenwel manifest geen schending van een voor eenieder geldende algemene zorgvuldigheidsverplichting. 3. Het bestreden arrest stelt vast dat de handelswijze van de eisers die erin bestond aan gerechtigden de toegang tot het gehuurde pand te ontzeggen en hierdoor de uitbating van de handelszaak te dwarsbomen, leidde tot de opzegging van het krediet door de nv Handels- en Kredietmaatschappij en tot de veroordeling van de verweerster als borg van de bvba Nautilus.

4 22 JUNI 2009 C N/4 Het bestreden arrest beslist vervolgens, met toepassing van artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek, dat het onrechtmatig toegang verhinderen tot een pand een inbreuk impliceert op de algemene zorgvuldigheidsnorm en een aquiliaanse fout uitmaakt ten aanzien van de verweerster. Aldus verantwoordt het hof van beroep zijn beslissing niet naar recht. Conclusie Door te beslissen dat de vordering tot tussenkomst en vrijwaring van de verweerster tegen de eisers gegrond is en de eisers te veroordelen tot de vrijwaring van de verweerster voor alle bedragen die zij bewijst te hebben betaald aan de nv Brouwerijen Alken-Maes en dit in uitvoering van de bij vonnis van 8 januari 2002 (bedoeld wordt het vonnis van 18 september 2001) tegen haar uitgesproken veroordelingen jegens de nv Brouwerijen Alken-Maes en dit zowel in hoofdsom, interesten als kosten, schendt het hof van beroep de artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek, en miskent het het rechtsbegrip fout. III. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling 1. Hij die een contractuele fout begaat kan buitencontractueel aansprakelijk zijn jegens derden, indien die tekortkoming aan de contractuele verplichtingen tevens een schending oplevert van de voor eenieder geldende algemene zorgvuldigheidsverplichting. 2. Wanneer de verhuurder van een handelspand een contractuele fout begaat door aan gerechtigden de toegang tot het pand te ontzeggen en hierdoor de uitbating van de handelszaak dwarsboomt, kan deze handelwijze van de verhuurder eveneens een onrechtmatige daad uitmaken waarvoor hij buitencontractueel aansprakelijk is jegens derden. 3. De appelrechters stellen vast dat: - de eisers op 1 december 1998 als verhuurders met de bvba Nautilus een overeenkomst van handelshuur hebben gesloten met betrekking tot een handelspand dienstig voor de uitbating van een drankgelegenheid; - voorheen bij kredietovereenkomst van 20 november 1998 een lening toegestaan was aan de bvba Nautilus, waarvoor de nv Brouwerijen Alken-Maes en de verweerster zich borg hebben gesteld;

5 22 JUNI 2009 C N/5 - de eisers de uitbating van de handelszaak hebben gedwarsboomd door feitelijkheden waardoor aan de huurder een normale toegang tot het gehuurde pand werd ontzegd en waardoor het de verhuurder onmogelijk werd gemaakt het krediet terug te betalen. Zij stellen, op niet bekritiseerde wijze, ook vast dat de handelwijze van de eiseres tot de opzegging van het krediet en tot de veroordeling van de verweerster als borg van de bvba Nautilus leidde. 4. De appelrechters oordelen dat de handelwijze van de eisers, die erin bestond aan gerechtigden de toegang te ontzeggen tot het gehuurde pand en hierdoor de uitbating van de handelszaak te dwarsbomen, jegens de huurder van het handelspand een contractuele fout uitmaakt, maar tevens een inbreuk impliceert op de algemene zorgvuldigheidsnorm en een aquiliaanse fout uitmaakt. Zij verantwoorden aldus hun beslissing naar recht. Het middel kan niet worden aangenomen. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep. Veroordeelt de eisers in de kosten. De kosten zijn begroot op de som van 482,93 euro jegens de eisende partijen. Dit arrest is gewezen te Brussel door het Hof van Cassatie, derde kamer, samengesteld uit afdelingsvoorzitter Robert Boes, als voorzitter, en de raadsheren Eric Stassijns, Beatrijs Deconinck, Alain Smetryns en Koen Mestdagh, en in openbare terechtzitting van 22 juni 2009 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Robert Boes, in aanwezigheid van advocaat-generaal Ria Mortier, met bijstand van griffier Philippe Van Geem.

6 22 JUNI 2009 C N/6 Ph. Van Geem K. Mestdagh A. Smetryns B. Deconinck E. Stassijns R. Boes