Maak kennis met Resto VanHarte. Maak kennis met Resto VanHarte 0

Transcriptie

1 Maak kennis met Resto VanHarte Maak kennis met Resto VanHarte 0

2 Maak kennis met Resto VanHarte 1 Inhoud VOORWOORD DIT IS RESTO VANHARTE RESTO VANHARTE IN AL HAAR VORMEN WIE ZIJN ONZE DOELGROEPEN? RESTO VANHARTE = MEEDOEN RESTO VANHARTE ALS SOCIALE ONDERNEMING RESTO VANHARTE: LOKAAL ÉN LANDELIJK KWALITEIT VOOROP MAATSCHAPPELIJKE IMPACT ONDERZOEK: SAMEN ETEN DOET GOED BIJLAGE: SOCIALE UITSLUITING EN INTERVENTIE... 18

3 Maak kennis met Resto VanHarte 2 Voorwoord Resto VanHarte wil dat mensen weer gaan meedoen in de buurt waarin zij leven en in de maatschappij. Dat is onze missie. Wij hebben sinds onze oprichting gekozen voor een simpele maar uiterst effectieve methode: het creëren van veilige, drempelloze ontmoetingsplaatsen in wijken, buurten en andere plekken waar mensen met elkaar koken en eten, met elkaar in contact kunnen komen en worden uitgedaagd om een actieve bijdrage te leveren aan de verbetering van hun leefomgeving. Deze methode is gericht op de wijkbewoners zelf. Hierbij betrekken we zoveel mogelijk partners, zoals gemeenten, bedrijven en instellingen, die een bijdrage kunnen en willen leveren aan het realiseren van onze maatschappelijke doelstelling. Wilt u ons echt leren kennen, dan nodigen we u van harte uit om bij ons aan te schuiven voor een lekkere maaltijd en een goed gesprek met onze gasten of een keer mee te helpen in de keuken of de bediening. Resto VanHarte laat zich immers het liefst beleven. Toch hebben we geprobeerd onze dagelijkse praktijk, het waarom en hoe en onze visie op de toekomst aan het papier toe te vertrouwen. In dit kennismakingsdocument leest u wie we zijn, wat we doen, wat onze resultaten zijn en hoe we ons in de toekomst willen gaan ontwikkelen. Met uw steun kunnen we stap voor stap de Nederlandse samenleving, wijken en buurten leefbaarder maken voor iedereen. Rob Kars Algemeen directeur Augustus 2016

4 Maak kennis met Resto VanHarte 3 1 Dit is Resto VanHarte Resto VanHarte creëert met haar Resto-avonden veilige en gezellige ontmoetingsplaatsen waar samen gekookt en gegeten wordt. Buurtbewoners worden gestimuleerd om mee te doen deze ontmoetingsplaatsen vorm te geven en in stand te houden door zich in te zetten als vrijwilliger. Alles wat Resto VanHarte doet staat in het teken van mobilisatie en participatie. We brengen mensen in beweging om zich in te zetten voor hun buurt en onder de vlag van Resto VanHarte plekken te creëren waar generaties, culturen en geloven elkaar ontmoeten. In al onze activiteiten draait het om ontmoeting en verbinding. Meedoen met Resto VanHarte is meedoen in de buurt en meedoen in de samenleving. Eten, ontmoeten en meedoen Gasten en vrijwilligers leren niet alleen andere wijkbewoners kennen, maar worden gestimuleerd om mee te doen in het opzetten en runnen van hun eigen buurtrestaurant en andere ontmoetingsactiviteiten. Ze dragen bij aan het succes van Resto VanHarte door mee te helpen bij het koken en in de bediening, de promotie, de financiële administratie of het organiseren van bijzondere activiteiten zoals thema-avonden. Uiteindelijk zijn zij het die hun Resto succesvol maken en bestaansrecht geven. Helpen is meedoen De drijvende kracht achter Resto VanHarte zijn onze vrijwilligers. Zij werken mee in de keuken, helpen tafels dekken en de ruimte gezellig maken, en doen mee aan fondswerving en communicatie. Onze Resto s zijn ook leerwerkplekken voor jongeren, herintredende werknemers, reclassanten en maatschappelijk stagiairs uit Nederland en alle andere windstreken. In een Resto vinden zij hun inspiratie tot zelfontplooiing en vergroten zij hun kans op een actieve rol in de samenleving. Onze missie: duurzame verbinding Resto VanHarte vindt dat iedereen erbij hoort in de samenleving. Het verliezen van de aansluiting met de samenleving kent tal van oorzaken en kan ieder individu treffen. Resto VanHarte wil eenzaamheid en het sociaal isolement waar dit toe kan leiden onder de aandacht brengen en actief bestrijden. Dit laatste doet zij door mensen uit alle lagen van de bevolking met elkaar in verbinding te brengen, door samen te koken, samen te eten en vooral door zelf een bijdrage te leveren aan een leefbare gemeenschap. Resto VanHarte richt zich primair maar niet uitsluitend op mensen met een smalle beurs. Onze visie: hét recept voor een betere buurt Resto VanHarte wil een drijvende factor zijn in het terugdringen van het sociaal isolement en het verhogen van de sociale cohesie in de Nederlandse samenleving. De inzet van Resto VanHarte is gericht op het creëren van ontmoetingsplaatsen waarbij verbinden, gezamenlijk koken, eten en het ondernemen van activiteiten centraal staan. Resto VanHarte stimuleert het buurtinitiatief om tot deze ontmoetingsplaatsen te komen en betrekt hier alle relevante samenwerkingspartners bij. Resto VanHarte is synoniem aan meedoen en daarmee hét recept voor een betere buurt en samenleving.

5 Maak kennis met Resto VanHarte 4 VanHarte statuten Resto VanHarte heeft als statutair doel het terugdringen van sociaal isolement en de sociale uitsluiting van mensen en groepen. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door: a. het creëren van sociale ontmoetingsplaatsen ten behoeve van geïsoleerde mensen en groepen waar gezamenlijk eten het bindmiddel vormt; b. het bevorderen van de deelname van geïsoleerde mensen en groepen aan het maatschappelijke leven door hen te activeren, te integreren of te re-integreren naar onder andere werk, leerwerktrajecten, zorgen welzijnsvoorzieningen, onderwijs, sport, religie, cultuur en vrijwilligerswerk. Hierbij werkt VanHarte samen met in de wijk bestaande organisaties die actief zijn op deze gebieden; c. het creëren en bevorderen van bewustwording, aandacht en bekendheid in de samenleving en politiek voor het maatschappelijke probleem van sociale armoede en uitsluiting; d. het genereren van maatschappelijke betrokkenheid bij de doelstelling en activiteiten van de stichting door individuele burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties te activeren daaraan een bijdrage te leveren. Waar willen we naartoe? Na tien jaar hard werken zijn op ruim dertig plekken in Nederland Restoteams actief. Resto VanHarte streeft naar een duurzaam effect van haar activiteiten. Daarom willen we doorbouwen aan een stevig en fijnmazig landelijk netwerk van Resto VanHarte-initiatieven, die worden gedragen en gerund door vrijwilligers, die zo met ons de strijd aangaan met isolement en uitsluiting. De komende jaren willen we stapsgewijs groeien van jaarlijks naar gasten en vrijwilligers aan de gezamenlijke eettafels van Resto VanHarte in 37 middelgrote en de 4 grote steden. Dit willen we bereiken door met een relatief klein team van betaalde krachten vrijwilligers op de been te krijgen die voor lokaal draagvlak zorgen. Ook zullen we vanuit de bestaande Resto s meer activiteiten en pop-up Resto-avonden in nieuwe buurten en wijken initiëren waardoor een olievlekwerking van Resto VanHarte activiteiten ontstaat. Dit doen we vooral door in te spelen op lokale, regionale en landelijke initiatieven die een tot doel hebben om sociale cohesie te bevorderen, eenzaamheid te bestrijden en de gevolgen daarvan terug te dringen. In ons Meerjarenplan en begroting wordt deze visie op buurtmobilisatie verder uitgewerkt.

6 Maak kennis met Resto VanHarte 5 2 Resto VanHarte in al haar vormen Resto VanHarte wil op zoveel mogelijk plekken in Nederland mensen met elkaar verbinden: in de VanHarte Resto s en ook daarbuiten. De Restoteams zijn niet gebonden aan vaste locaties en vaste avonden in de week, maar kunnen overal opduiken waar ze nodig zijn, dus ook op plekken die moeilijk bereikbaar zijn of waar moeilijk bereikbare doelgroepen wonen. Zo kunnen overal in het land mensen enthousiast worden gemaakt voor de Resto VanHartefilosofie. In de Resto s verzorgen vrijwilligers één of twee avonden per week een gezond en betaalbaar driegangendiner, meestal in een school of buurthuis met een professionele keuken. Binnen enkele uren tovert het Restoteam deze ruimte om tot een gezellig buurtrestaurant. Onder leiding van een professionele kok start de keukenploeg de voorbereidingen. Vrijwilligers doen in de buurt boodschappen, bouwen het podium op voor de muzikant of spreker van vanavond en dekken de tafels. Rond etenstijd schuiven de gasten aan. Tussen de gangen door kunnen onze gasten genieten van speciale muziek- en dansoptredens. Ook organiseren we spelavonden. Regelmatig nodigen we organisaties uit de wijk uit die vertellen wat ze voor de buurtbewoners kunnen betekenen. Hiermee is een Resto VanHarte de ontmoetingsplek in de wijk waar alle buurtbewoners één of tweemaal per week welkom zijn en waar altijd iets te beleven is. Onze keukenploeg rukt ook uit om de catering te verzorgen van maatschappelijke evenementen, congressen, recepties en netwerk- en bedrijfsbijeenkomsten. Hiermee geven we onze vrijwilligers en stagiairs in een hectische, professionele omgeving de kans te laten zien wat ze in huis hebben. Door onze jarenlange ervaring en ons grote improvisatievermogen kunnen we op elke plek en op elk tijdstip een echte Resto VanHarte-avond verzorgen. Ook in wijken waar organisaties of bewoners graag willen dat we er een avond willen organiseren, en waar we geen vaste Restolocatie hebben. Aan zo n verzoek geven we graag gehoor, omdat een geslaagde avond zo maar een vonk kan zijn waaraan andere organisaties een vervolg geven. Met gerichte publiciteit en gebruikmakend van het sociale netwerk in de stad, dorp of wijk worden de buurtbewoners gemobiliseerd. KinderResto s Het KinderResto richt zich specifiek op kinderen en hun (groot)ouders. We stimuleren kinderen hun talenten te ontdekken en te gebruiken. Hiermee dragen we bij aan hun persoonlijke groei en ontwikkeling. Ze helpen in het Resto mee met wat ze kunnen en voelen zich trots en gewaardeerd. Meedoen in het Resto is goed voor hun zelfbeeld en zelfvertrouwen, dat ze niet altijd van huis uit meekrijgen. Uiteraard besteden we veel aandacht aan een gezonde levensstijl. De kok gebruikt voornamelijk verse (seizoens)groenten en geeft de kinderen uitleg hoe ze zelf lekker, betaalbaar en gezond kunnen eten. Veel ingrediënten komen uit een moestuin in de wijk, waar de kinderen helpen met het onderhoud en de oogst. In Arnhem kregen we groen licht om samen met ziekenhuis Rijnstate, de GGD en andere zorgverleners een educatief programma GO!KinderResto! te gaan uitvoeren voor kinderen met overgewicht.

7 Maak kennis met Resto VanHarte 6 TienerResto s In Amsterdam-Noord en in Alkmaar hebben de eerste TienerResto s hun deuren geopend. Jongeren kunnen er hun talenten laten zien door optredens tijdens de maaltijden. Ook verzorgen ze de maaltijd en bedienen ze de gasten. Samen met organisaties uit de buurt wordt aandacht besteed aan actuele thema s zoals gezond eten, veiligheid en omgaan met geld. Nieuw te ontwikkelen concepten De komende jaren wil Resto VanHarte zich nog meer ontwikkelen tot een katalysator van het lokale initiatief. Met de kennis, kunde en het vertrouwen dat we in de afgelopen jaren hebben opgebouwd op het gebied van buurtmobilisatie heeft Resto VanHarte alles in zich om inspirator, aanjager en initiator te zijn van lokale initiatieven. We willen buurtbewoners in beweging brengen om zelf het heft in handen te nemen en onder de vlag van Resto VanHarte nog meer wijken plekken te creëren waar generaties, culturen en geloven elkaar ontmoeten. VanHarte staat in verbinding met tal van groepen en individuen in de samenleving waarmee we samen zoeken naar vernieuwende oplossingen om sociaal isolement tegen te gaan en de leefbaarheid van wijken en buurten te verbeteren en nieuwe kansen te bieden aan onze doelgroepen. Onze uitgangspunten Iedereen is welkom Resto VanHarte is er voor iedereen, in het bijzonder mensen met een verhoogd risico op sociaal isolement. Voor vier doelgroepen ontwikkelen we steeds vaker specifieke programma s: voor kinderen die opgroeien in armoede, ouderen, allochtone tieners en vluchtelingen. Resto s als platform Resto VanHarte biedt maatschappelijke organisaties een platform, met de Resto s en VanHarteevenementen als concreet podium, om initiatieven aan elkaar en aan de gasten te presenteren en deze initiatieven samen te brengen. Maatschappelijke organisaties in de wijk en buurtprofessionals geven op uitnodiging van Resto VanHarte voorlichting over hun activiteiten. Op deze manier vormt VanHarte een solide bewonersplatform in de wijk. Signaleren en mobiliseren Wij ambiëren tijdens Resto VanHarte-avonden en bij VanHarte-evenementen een vermenging van professionals uit de buurt en uit het bedrijfsleven, vrijwilligers en reguliere gasten. Door samenwerking met derden is de mogelijkheid van signalering en doorverwijzing op bijvoorbeeld medisch of maatschappelijk terrein een natuurlijk gegeven. Brede bewustwording In de afgelopen jaren is het gelukt om eenzaamheid op de politieke en maatschappelijke agenda te krijgen. Resto VanHarte wil meer aandacht, bewustwording en maatschappelijke betrokkenheid in de samenleving en politiek creëren voor het voorkomen van sociale uitsluiting en het doorbreken van het taboe op eenzaamheid.

8 Maak kennis met Resto VanHarte 7 3 Wie zijn onze doelgroepen? Onze gasten Resto VanHarte is er voor iedereen, in het bijzonder voor mensen met een verhoogd risico op sociaal isolement. Voor vier doelgroepen ontwikkelen we steeds vaker specifieke programma s: voor kinderen die opgroeien in armoede, ouderen, allochtone tieners en vluchtelingen. Kinderen die opgroeien in armoede Dit zijn vaak kinderen uit eenoudergezinnen, kinderen met langdurig werkloze ouders zonder perspectief en kinderen die mede als gevolg hiervan een slechte leefstijl hebben aangeleerd waardoor gezondheidsklachten zijn ontstaan (obesitas, suikerziekte). Deze kinderen kunnen/willen zich sociaal vaak niet aansluiten bij andere kinderen en hebben weinig zelfvertrouwen. Voor hen gebruiken we onze KinderResto-activiteiten als platform. Ouderen Uit de praktijk blijkt dat het versterken van de generationele solidariteit ofwel samenredzaamheid van ouderen vaak beter tegen sociaal isolement werkt dan het vergroten van de solidariteit met jongere generaties. We willen hen samenbrengen en stimuleren om samen initiatieven te nemen voor een betere buurt. De ouderen eten samen en ontmoeten elkaar, en leren elkaar beter kennen door de activiteiten die we rondom de eettafel organiseren rondom thema s als gezonde voeding, gedeelde interesses, mantelzorg en eerstelijnszorg voor ouderen. Allochtone tieners In onze Resto s zien we dat het bieden van mogelijkheden tot ontplooiing en het geven van oprechte aandacht en waardering een groot verschil kan maken bij allochtone jongeren. We realiseren ons dat ons aandeel in deze complexe problematiek gering is, maar willen ons zeker in de grotere steden actief inzetten om een bijdrage te leveren. Samen met verschillende maatschappelijke partners zullen we in de komende periode toewerken naar het vergoten van het bereik onder deze doelgroep en het doorontwikkelen van onze TienerResto s. Vluchtelingen De eettafel van Resto VanHarte blijkt een goed functionerend platform te zijn om de verschillen tussen nieuwkomers en mensen die in Nederland zijn geboren en getogen te overbruggen en nieuwe allianties aan te gaan. In de komende periode willen we daarom meer zogenaamde ontmoetingsdiners organiseren en zorgdragen voor meer lokale verbindingen. Hierbij richten we ons vooral op statushouders. Voor hun integratie is verbinding met de buurt en buurtbewoners een nadrukkelijke noodzaak. Dat gaat minder op voor vluchtelingen in de crisisopvang, die vaak nog veel verhuizen. Onze vrijwilligers De drijvende kracht achter Resto VanHarte zijn de buurtbewoners die zich belangeloos voor Resto VanHarte inzetten. Zij hebben ieder hun eigen motivatie om mee te doen. Zo is VanHarte een springplank naar een nieuwe baan voor talloze jongeren, werkzoekenden, inburgeraars en mensen die zich oriënteren op de arbeidsmarkt. Hierbij vormen alle aspecten van de bedrijfsvoering van een

9 Maak kennis met Resto VanHarte 8 Resto een gelegenheid om te leren, te participeren en ervaring op te doen. Dit geldt ook voor de tientallen jongeren die vanuit een mbo- of hbo-opleiding hun maatschappelijke stage bij VanHarte doorlopen. Anderzijds is VanHarte een betekenisvolle tijdsbesteding voor de grote aantallen bedrijfsvrijwilligers die vanuit eigen betrokkenheid of vanuit de MVO-doelstellingen van hun werkgever VanHarte sinds jaar en dag ondersteunen bij de dagelijkse praktijk en door specifieke deskundigheid te leveren op tal van andere vlakken. Wie Wat (meerwaarde) Waarom (resultaat) Wijkbewoner Kennismaking met buurtgenoten en wijkorganisaties Vergroting sociale netwerk, vaardigheden, zingeving Bedrijfsvrijwilliger Contact met klant, profilering van organisatie, invulling MVO-beleid, lokale investering Teambuilding, sympathie voor onderneming, aansluiting met de omgeving, zichtbaarheid Stagiairs Opdoen van vaardigheden en kennis op diverse gebieden Behalen van vastgestelde leerdoelstellingen Re-integratie/ inburgering Dichtbij huis, kleine groep, persoonlijke begeleiding/ competentiegerichte aanpak Verkleining van de stap naar de arbeidsmarkt. Taakgestraften Inzet van de taakgestrafte in de eigen buurt, voor de taakgestrafte is het anoniem Bewustwording, bijdrage aan de buurt. Dagbesteding Zinvolle dagbesteding en training van vaardigheden, contact met de buurt Gevoel van eigenwaarde, contact met de samenleving

10 Maak kennis met Resto VanHarte 9 4 Resto VanHarte = meedoen Meedoen met Resto VanHarte is meedoen in de buurt en meedoen in de samenleving. Alles wat Resto VanHarte doet staat in het teken van mobilisatie en participatie. We brengen mensen in beweging om zich in te zetten voor hun buurt en onder de vlag van Resto VanHarte plekken te creëren waar generaties, culturen en geloven elkaar kunnen ontmoeten. Uitgangspunt voor alle Resto s Het draait in alles Resto s allereerst om ontmoeting en verbinding. Contact met anderen voorkomt dat mensen het gevoel hebben er alleen voor te staan en doet groeien. Het is de eerste stap naar sociale activering. Thema s zijn Resto VanHarte stimuleert daarnaast een gezonde levensstijl door het bereiden van gezonde en verse driegangenmaaltijden voor een lage prijs. Ook informeren de Resto s hun gasten over het belang van gezond eten. Hierbij maken ze bijvoorbeeld gebruik van de programma s van GGD Nederland en het Voedingscentrum. Huisartsen en diëtisten geven in de Resto s voorlichting. Daarnaast stimuleert VanHarte lichaamsbeweging. De Resto s haken bijvoorbeeld aan bij het aanbod van lokale sportverenigingen en organiseren (hard)loop- en fietsgroepen. Resto VanHarte stimuleert ook financiële zelfredzaamheid. Hierbij wordt aangehaakt bij de ondersteuning van het Landelijk Steunpunt Thuisadministratie, dat in de Resto s voorlichtingsavonden organiseert. Er wordt speciale aandacht besteed aan de mogelijkheden om slim en voordelig boodschappen te doen in combinatie met voorlichting over een gezonde levensstijl. Resto VanHarte bevordert bovendien samenredzaamheid. Vanuit het aanwezige sociale kapitaal in de wijk én onder de Restogasten zelf kan men kennis, ideeën, middelen en diensten delen en zodoende netwerken met elkaar verbinden. Resto VanHarte biedt mensen verder de mogelijkheid om zinvol en uitdagend vrijwilligerswerk te doen. Resto VanHarte biedt ten slotte perspectief op werk en scholing door werkervaringsplekken en stages aan te bieden voor jong en oud. Hierbij wordt intensief samengewerkt met instanties zoals UWV Werkbedrijf, vrijwilligerscentrales, reclassering en diverse opleidingsinstituten.

11 Maak kennis met Resto VanHarte 10 5 Resto VanHarte als sociale onderneming Resto VanHarte wordt bestuurd als een sociale onderneming. Alle onze activiteiten leveren een concrete bijdrage aan de realisatie van de doelstelling: het terugdringen van sociaal isolement. Dit kan zijn door direct te interveniëren op de probleemgebieden, maar ook door activiteiten te organiseren die ofwel de problematiek steviger op de maatschappelijke en politieke kaart zetten of een groter financieel draagvlak creëren voor de duurzaamheid van de organisatie. Bij Resto Van Harte is iedereen welkom en bieden we mensen volop de kansen om zich te ontwikkelen. Onze speciale aandacht gaat uit naar mensen die graag willen doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt of hun eigen Resto-activiteiten willen gaan ontplooien. We stellen hen in de gelegenheid om de kennis en werkervaring die ze hiervoor nodig hebben op te doen in de Resto s, onder deskundige begeleiding van de Restoteams. Resto VanHarte streeft maximale transparantie na in haar interne en externe bedrijfsvoering, is aangesloten bij alle relevante instellingen die toezicht houden op het doen en laten van maatschappelijke organisaties en is erkend als goede-doelen-organisatie. In steeds meer gemeenten wordt Resto VanHarte gezien als een vast onderdeel van de gemeentelijk voorzieningen. Lokaal draagvlak Het doel is om het Resto gedragen en georganiseerd te laten worden door de lokale omgeving. Dit betekent ook dat we ernaar streven om de financiering van het lokale Resto te baseren op bijdragen en activiteiten uit en in de lokale omgeving. Dit kan onder andere door lokale fondsenwerving en maatschappelijke catering, mede uitgevoerd door Resto VanHartevrijwilligers. Vanaf de start wordt gefaseerd toegewerkt naar een gezonde mix van publieke en private bronnen die de financiële basis van het Resto borgen. Het eerste jaar investeren we vooral in de hechting in de lokale samenleving, het aangaan van fijnmazige samenwerking met wijk- of buurtgebonden instellingen en prominente c.q. actieve bewoners(groepen), op het vergroten van onze naamsbekendheid en het binden van lokale bedrijven en serviceclubs. Bedrijfsmatig kijken we naar mogelijkheden voor het inrichten van werkervaringsplaatsen, doorstroommogelijkheden voor vrijwilligers en het genereren van lokale opdrachten voor bijvoorbeeld maatschappelijke catering en evenementen gericht op ontmoeting en activering. In het tweede jaar stelt Resto VanHarte zich ten doel om minimaal 25 procent van de benodigde financiering lokaal te genereren door het verzilveren van de reeds gelegde relaties en de verdere uitbouw hiervan. Dit is exclusief de bijdrage van de gemeente en landelijke fondsen. In het tweede jaar kunnen we ook starten met activiteiten gericht op specifieke doelgroepen zoals kinderen, tieners en ouderen, waardoor het maatschappelijk draagvlak en de relevantie van Resto VanHarte wordt verbreed. In het derde jaar stelt VanHarte zich ten doel minimaal 40 procent van de benodigde financiering lokaal te genereren en de bestaande relaties verder uit te bouwen. Doordat zij inmiddels haar

12 Maak kennis met Resto VanHarte 11 bestaansrecht voldoende heeft aangetoond en over een stevige basis beschikt, kan in samenwerking met de lokale omgeving worden ingezet op een bredere samenwerking met het bedrijfsleven. Na deze driejarige opstartfase zal Resto VanHarte minimaal 55 procent van haar middelen uit opdrachtgebonden activiteiten en uit de lokale samenleving genereren. We kunnen dan gericht werken aan een verdere uitbouw van de actieve betrokkenheid van het lokale bedrijfsleven door het inrichten van een business club ( VanHarte Vrienden ), aan het genereren van maatschappelijke gedreven (catering en evenement) opdrachten alsmede een jaarlijks aansprekend fondsenwervend Resto VanHarte Event met het oog op lokaal draagvlak vanuit de samenleving.

13 Maak kennis met Resto VanHarte 12 6 Resto VanHarte: lokaal én landelijk In onze strijd tegen eenzaamheid en sociale uitsluiting volgen we een tweesporenbeleid: Lokaal streeft Resto VanHarte ernaar dat zoveel mogelijk wijkbewoners weten wat Resto VanHarte voor hen kan betekenen. Hierbij zoekt Resto VanHarte samenwerking met andere maatschappelijke organisaties die actief zijn in de wijk. De Restomanager onderhoudt hiertoe intensief contact met onder andere thuiszorgorganisaties, huisartsen, het welzijnswerk, buurtcentra en wijksteunpunten. Ook het actief benaderen van lokale media draagt bij aan een grotere (lokale) naamsbekendheid van Resto VanHarte. Landelijk streeft Resto VanHarte naar een brede bewustwording van het probleem van eenzaamheid en sociale uitsluiting. Jaarlijks lopen meer dan vrijwilligers uit het bedrijfsleven mee in de keuken of de bediening. Hun bijdrage aan de uitvoering van de Resto VanHarteformule is zeer waardevol voor ons. Dat zij onze Resto s bezoeken, draagt ook bij aan ons doel om bewustwording tot stand te brengen van het probleem van eenzaamheid en sociale uitsluiting. Door onze gasten te ontmoeten, maken de vrijwilligers uit het bedrijfsleven kennis met een ander stuk van Nederland en een maatschappelijke problematiek die ze vaak alleen via de media kennen. Deze leerervaring bieden we ook aan leerlingen en studenten uit het vmbo, mbo en hbo die bij Resto VanHarte een maatschappelijke of beroepsgerichte stage lopen. Daarnaast creëert Resto VanHarte aandacht, bewustwording en maatschappelijke betrokkenheid onder politici voor het vóórkomen van sociale uitsluiting en het doorbreken van het taboe rond eenzaamheid. Om dit te bereiken nodigt Resto VanHarte politici uit om de Resto s te bezoeken en de realiteit achter de feiten en cijfers in rapporten en beleidsnotities te zien en de verhalen te horen van de mensen die het aangaat. Zo ontvingen we verschillende burgemeesters en wethouders die een kijkje achter de schermen kregen of een handje meehielpen. Bijzonder trots zijn we ook op werkbezoeken van koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Ten slotte zoekt Resto VanHarte actief de publiciteit. Resto VanHarte nodigt de pers uit om zelf te ervaren hoe het concept van een Resto werkt. Dit levert ook positieve publiciteit op voor de gemeente en haar beleidsdoelstellingen.

14 Maak kennis met Resto VanHarte 13 7 Kwaliteit voorop Het succes van de Resto VanHarteformule is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de medewerkers en vrijwilligers van het Resto. Daarom besteedt Resto VanHarte veel aandacht aan werving en selectie en aan een continu opleidings- en evaluatietraject. Ook doet Resto VanHarte structureel onderzoek naar de impact en kwaliteit van de Resto VanHarteformule. Kwaliteitsmanagement Resto VanHarte werkt aan een continue verbetering van de organisatie. In het Resto VanHarte handboek, dat voor al onze medewerkers beschikbaar is via het intranet, worden alle werkprocessen beschreven en zijn protocollen en andere documenten te vinden die de Restoteams helpen bij de uitvoering van hun werk. Van instructies voor het bereiden van maaltijden en voedselveiligheid tot processen als versterking van het lokale netwerk, public relations en het verdiepen van verbinding en ontmoeting. De VanHarte Academie biedt een grondig inwerkprogramma, dat ingaat op onze filosofie, ons verdienmodel, de fondsenwerving, marketing en communicatie, netwerken, productontwikkeling en financieel management. Daarnaast zijn er opleidingen voor medewerkers die hun persoonlijk functioneren willen of moeten verbeteren, onder meer in timemanagement, netwerken, financieel inzicht en gesprekstechnieken. Alle Resto s worden bezocht door een monitoringteam voor een uitvoerige evaluatie. Dit team, met een wisselende samenstelling, bestaat uit een Restomanager of horecamanager en/of regiocoördinator. De uitvoering van de Resto VanHarteformule en de voedselveiligheid worden beoordeeld en de zogenaamde plan-do-check-act-cyclus wordt doorlopen. Hierbij wordt de voortgang beoordeeld en worden verbeterpunten vastgesteld waarop bij het volgende bezoek actie ondernomen moet zijn. Daarnaast zijn er verschillende keren per jaar voortgangsbesprekingen, zowel centraal (in het regio-overleg) als met de verschillende Restoteams afzonderlijk. Het bestuur evalueert maandelijks de voortgang van de Resto s. Resto VanHarte heeft voor haar Resto s een voedselveiligheidssysteem vastgesteld (volgens de Warenwetregeling Hygiëne en Levensmiddelen), gebaseerd op de principes van het HACCP-systeem. Door dit op de juiste manier toe te passen, is de veiligheid van producten gedurende alle bereidingsprocessen gewaarborgd. De keukens en de werkwijze worden meerdere malen per jaar door Resto VanHarte gecontroleerd. Balanced Scorecard Resto VanHarte werkt met het Balanced Scorecard (BSC) systeem. De BSC is een vertaling van de strategische doelen van de organisatie in concrete, meetbare parameters of indicatoren. Deze parameters worden onderverdeeld in vier categorieën: Financiën, Klanten, Interne bedrijfsvoering en Ontwikkeling en groei. Op deze manier krijgen zowel het management als de medewerkers en de stakeholders op transparante wijze inzicht in de resultaten van de organisatie en kan er frequenter geëvalueerd en bijgestuurd worden.

15 Maak kennis met Resto VanHarte 14 Klachten Resto VanHarte vindt het kennen van klachten belangrijk. Ze geven een beeld van wat er leeft en verbeterd kan worden en dragen hiermee een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de organisatie. Daarom heeft Resto VanHarte een klachtenprocedure. Een goede registratie helpt trends van incidenten te scheiden. De afhandeling van klachten wordt geëvalueerd met de Restoteams. Klachten die niet naar volle tevredenheid van alle betrokkenen zijn afgehandeld en beleidsbepalend zijn, worden besproken door het bestuur. Zijn ze organisatieveranderend, dan buigt de Raad van Toezicht zich erover. CBF-Keur Resto VanHarte beschikt over het CBF-Keur, het bewijs dat de organisatie zich op verantwoorde wijze bezighoudt met het inzamelen van geld voor het goede doel. ANBI Resto VanHarte is aangemerkt als algemeen nut beogende instelling (ANBI). Hierdoor kunnen particuliere donateurs hun gift aan Resto VanHarte aftrekken van hun belastbaar inkomen. Dit communiceert VanHarte uitdrukkelijk naar particuliere donateurs.

16 Maak kennis met Resto VanHarte 15 8 Maatschappelijke impact Resto VanHarte wil weten wat de effecten zijn van haar activiteiten om verschillende redenen: We willen weten of onze activiteiten daadwerkelijk sociale uitsluiting tegengaan en sociale samenhang in de wijk versterken. Op basis van de uitkomsten kunnen we de Resto VanHarteformule indien nodig verbeteren. We willen onze belanghebbenden zo zorgvuldig mogelijk informeren over de resultaten en de impact van ons werk. We willen de financiële bijdragen van onze partners zo zorgvuldig mogelijk besteden en hun daar inzicht in geven. Landelijke enquête onder gasten en vrijwilligers We meten de impact van onze activiteiten op gasten en vrijwilligers met behulp van de Resto VanHarte Enquête, die jaarlijks in alle Resto s worden afgenomen. In deze enquête wordt gevraagd naar de impact die Resto VanHarte op het leven van onze gasten en vrijwilligers heeft en naar hun waardering van de onderdelen van de Resto VanHarteformule. Uit de enquête van 2015 kwamen de volgende resultaten: Meer sociale cohesie. Onze gasten en vrijwilligers zijn zich sterker betrokken gaan voelen bij de wijk sinds ze het Resto bezoeken. Ze zijn beter op de hoogte van de activiteiten die in de wijk voor hen worden georganiseerd (gasten 46 procent, 66 procent vrijwilligers). 37 procent van de gasten voelt zich daarnaast meer verbonden met medebuurtbewoners. Gezonder en zelfredzamer. De gasten en vrijwilligers zijn zich ook gezonder en financieel zelfredzamer gaan voelen door hun deelname aan de activiteiten. Ze zijn gezonder gaan eten (gasten 29 procent, 35 procent vrijwilligers). Ze zijn meer gaan bewegen (21 procent gasten, 47 procent vrijwilligers). En ze zijn beter op hun uitgavenpatroon gaan letten (16 procentgasten, 21 procent vrijwilligers). Meer sociale contacten. Niet alleen de fysieke en mentale gezondheid neemt toe, ook de sociale. Ruim driekwart van de gasten en vrijwilligers heeft in 2015 nieuwe vrienden en kennissen gemaakt bij Resto VanHarte. Ze spraken vaak ook buiten de Resto-avonden met elkaar af. Ruim 6 op de 10 mensen voelen zich hierdoor minder op zichzelf aangewezen. Meer perspectief. 60 procent van onze vrijwilligers heeft meer zelfvertrouwen gekregen. Ze ervaren meer perspectief op werk of scholing dankzij hun vrijwilligerswerk bij Resto VanHarte. Ze doen in het Resto voldoende nieuwe kennis op, leren beter samenwerken en ook zelfstandig werken, en zouden zich graag verder willen ontwikkelen binnen hun functie. Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek kan Resto VanHarte de kwaliteit van haar dienstverlening verbeteren. In het oog springende verschillen tussen Resto s kunnen voor de regiocoördinatoren aanleiding zijn om samen met het team van de betreffende Resto s te kijken naar

17 Maak kennis met Resto VanHarte 16 oorzaken en oplossingen. De volledige resultaten van de enquête zijn te lezen op de website van Resto VanHarte. Resto VanHarte draagt bij aan doelen (lokale) overheid De betekenis van Resto VanHarte gaat verder dan alleen het eten van een gezamenlijke maaltijd. In reflectie op bovenstaande onderzoeksresultaten geeft het Verwey-Jonker Instituut aan dat Resto VanHarte door haar opzet ook bijdraagt aan zeventien doelen waar de (lokale) overheid en instanties naar streven. Het gaat daarbij om zaken als het opdoen en onderhouden van contacten (sociale gezondheid), het bestrijden van eenzaamheid (mentale gezondheid), het bevorderen van een gezonde leefstijl (fysieke gezondheid) en aansluiting vinden bij formele en informele verbanden (vrijwilligers-/participatiebeleid). Resto VanHarte versterkt de missie van partnerorganisaties in de wijk Om inzicht te krijgen in de manier waarop partnerorganisaties de samenwerking met Resto VanHarte in de wijk beleven, is op verzoek van de Universiteit Utrecht een onderzoek uitgevoerd door het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie, gespecialiseerd in onderzoek naar sociaal isolement en andere vormen van sociale kwetsbaarheid. Uit dit onderzoek bleek dat partnerorganisaties in de wijk de samenwerking met VanHarte positief waarderen. Door samenwerking met Resto VanHarte wordt hun eigen missie versterkt. Effectieve sociale interventie In december 2015 is de Resto VanHarteformule opgenomen in de databank Sociale Interventies van Movisie. De beoordelaars waarderen de praktische en nauwkeurige uitwerking en daarmee de overdraagbaarheid van de interventie.

18 Maak kennis met Resto VanHarte 17 9 Onderzoek: Samen eten doet goed In 2011 werd Resto VanHarte als casestudie gebruikt in een onderzoek naar de betekenis van het gezamenlijk eten voor de gezondheid van mensen in achterstandswijken. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Uit de uitkomsten van dit onderzoek bleek onder meer dat: samen eten met een vaste groep bekenden als gezellig ervaren wordt; de Resto-sfeer het leggen van nieuwe contacten gemakkelijk maakt; de sociale activiteiten en informatieavonden gewaardeerd worden. De uitkomsten van het onderzoek bevestigen dat gasten zeer tevreden zijn over Resto VanHarte, mede dankzij de actieve, betrokken vrijwilligers die de avond verzorgen. Het merendeel van de bezoekers ervaart dat Resto VanHarte bijdraagt aan hun lichamelijke, mentale én sociale gezondheid. De mogelijkheid om nieuwe contacten op te doen en bestaande te verdiepen, is hierbij doorslaggevend. Verder bleek dat: eten met anderen de ervaren gezondheid verbetert. De meeste bezoekers zeggen dat Resto VanHarte bijdraagt aan hun lichamelijke, mentale en sociale gezondheid. Daarbij noemen ze vooral de elementen gezamenlijk eten en het verdiepen van bestaande contacten dan wel het opdoen van nieuwe contacten; het (samen) eten in een Resto VanHarte ook invloed heeft op het eten thuis. Ze zeggen anders te zijn gaan eten en koken. Ze eten meer groenten en fruit en eten vaker uit andere culturen; Resto VanHarte heeft hen in aanraking gebracht met andere soorten eten. Conclusie De resultaten van het onderzoek werden als volgt samengevat: De gezamenlijke gezonde maaltijd (bij een Resto VanHarte) is een prima vehikel om de gezondheid van mensen op peil te houden. Het draagt bij aan zowel lichamelijke, mentale als sociale gezondheid van bezoekers.

19 Maak kennis met Resto VanHarte Bijlage: Sociale uitsluiting en interventie Onze samenleving kent steeds meer mensen die sociaal geïsoleerd zijn. Ze onderhouden in hun persoonlijke leven weinig tot geen betekenisvolle contacten met familie, vrienden of kennissen en hebben niemand die hen kan steunen bij problemen of tegenslagen in het leven. Bovendien nemen ze nauwelijks deel aan het sociale en maatschappelijke leven, waardoor ze steeds verder van de samenleving verwijderd raken. Toename van sociaal isolement en sociale uitsluiting in Nederland Onder invloed van individualiseringsprocessen zijn sociale verbanden in de samenleving minder vanzelfsprekend geworden. Samenbindende factoren als de kerk, familieverbanden en sociale controle hebben sterk aan betekenis ingeboet. Door deze snelle veranderingen in de samenleving lukt het niet iedereen om aansluiting te vinden. Sociaal isolement en sociale uitsluiting zijn het gevolg en die kunnen leiden tot gevoelens van eenzaamheid, omdat er geen netwerk is. Niet alleen binnen het gezin is het aantal mensen met wie men contact kan hebben verminderd. In de dienstverlenende sector zien we dat korte, informele contacten steeds minder vanzelfsprekend zijn. De NS ruilt loketten in voor automaten. Handelingen bij balies van banken en postkantoren zijn grotendeels vervangen door pinautomaten. Winkelpersoneel in de grotere winkels is alleen nog te vinden aan de kassa. Ook in het publieke domein worden ontmoetingsmogelijkheden kleiner, vooral in de verstedelijkte omgeving. In een stedelijke omgeving blijkt meer sociaal isolement voor te komen dan in dorpen (Hortulanus et al., 2003). Dat heeft voor een deel te maken met de bevolkingssamenstelling. In steden wonen meer jongeren, alleenstaanden, ongehuwden, gescheiden mensen, eenoudergezinnen en migranten. De criminaliteit en gevoelens van onveiligheid en verloedering nemen er toe (SCP, 2003). Stedelingen hebben minder contacten in de buurt dan dorpelingen en hun sociale (zorg)netwerken zijn kleiner en minder hecht dan die van dorpsbewoners. (Hortulanus et al., 2003). Ook de fysieke woonomgeving in de stad nodigt weinig uit tot het maken van contact: er is gebrek aan informele ontmoetingsplekken, de zogenaamde derde plaatsen (Oldenburg, 1999). Voor de kruidenier op de hoek is een anoniem grootschalig winkelcentrum in de plaats gekomen. Ook de negatieve invloed van druk verkeer op het sociale verkeer mag niet onderschat worden. Bewoners van drukke straten waar zwaar verkeer doorheen dendert, ontmoeten minder vaak hun buurtgenoten en ontwikkelen ook minder vriendschappen in zo n buurt (Nash & Christie, 2003). Sociale uitsluiting komt voor in alle lagen van de bevolking Dr. Anja Machielse, gespecialiseerd in onderzoek naar sociaal isolement en andere vormen van sociale kwetsbaarheid, onderscheidt zes verschillende types sociaal geïsoleerden met elk een eigen problematiek. Sociaal geïsoleerden vormen geen homogene groep. Onder hen zijn jongeren en ouderen, mannen en vrouwen, alleenstaanden en gehuwden, laag en hoog opgeleiden, werkenden en werklozen, uit Nederland en alle andere windstreken. Wel zijn er risicogroepen aan te wijzen die een verhoogde kans hebben op sociaal isolement.

20 Maak kennis met Resto VanHarte 19 Sociale uitsluiting is een verborgen problematiek In een samenleving waarin autonomie en zelfredzaamheid centraal staan, valt sociaal isolement niet zo snel op. Het vertoont immers veel (uiterlijke) kenmerken van zelfstandigheid en het varen van een eigen koers. De zelfredzaamheid en onafhankelijkheid die sociaal geïsoleerden in hun leven noodgedwongen tot norm hebben verheven, zorgt ervoor dat ze niet direct zichtbaar zijn als personen die in feite de aansluiting bij de samenleving missen. Dit alles maakt sociaal isolement tot een complex probleem dat zeer moeilijk te doorbreken is. Toch zijn er factoren aan te wijzen die aangrijpingspunten kunnen bieden voor beleid en interventies: 1. de mate waarin sociaal geïsoleerden (nog) deelnemen aan het sociale en maatschappelijke leven; 2. de sociale competenties waarover ze beschikken; 3. de ambities en verwachtingen die ze ten aanzien van hun eigen functioneren hebben. Deze drie zaken zijn op allerlei manieren met elkaar verbonden. Hoe is sociaal isolement te doorbreken? Het winnen van vertrouwen en de autonomie in het handelen zijn voor sociaal geïsoleerden de belangrijkste factoren in het verbeteringsproces. Verder is een brede signalering van groot belang. Hoe meer partijen hierbij betrokken zijn, hoe eerder sociaal geïsoleerden worden opgemerkt en hoe beter ze geholpen kunnen worden. Resto VanHarte werkt hierin dan ook samen met alle partijen die bij signalering en verbetering van de situatie van belang zijn. In een samenleving waarin meedoen en zelfredzaamheid centraal staan, zijn sociale relaties een onmisbare hulpbron voor het persoonlijk en maatschappelijk functioneren op eigen kracht. Belangrijk is dat mensen deel uitmaken van een hecht sociaal netwerk dat de noodzakelijke steun kan geven. Wie niet in staat is zelf zinvolle relaties op te bouwen en in stand te houden, is in onze moderne samenleving sterk in het nadeel.