Inhoudsopgave Begroting 2013

Transcriptie

1 Begroting 2013

2

3 Inhoudsopgave Begroting 2013 Voorwoord 3 Inleiding/Leeswijzer 5 Hoofdstuk 1. Programmaplan 7 Hoofdstuk 2. Beschouwingen bij de begroting - A Ontwikkelingen sinds het vorige begrotingsjaar 23 - B Uitgangspunten en normen 24 - C Uitkomst van de begroting D Waterschapsbelastingen 26 - E Kostentoerekening 30 - F Weerstandsvermogen 32 - G Investeringsprogramma 33 - H Financiering (treasuryparagraaf) 34 - I Risicoparagraaf 36 - J Verbonden partijen 39 - K Bedrijfsvoering 40 - L EMU-saldo 41 Hoofdstuk 3. Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten 44 Hoofdstuk 4. Vaststellen begroting Bijlagen 1 Geplande investeringen Staat van reserves en voorzieningen Staat van personeelslasten

4 - 2 -

5 VOORWOORD Deze begroting borduurt voort op de uitkomsten van de in het voorjaar uitgebrachte meerjarenraming Uit die meerjarenraming blijkt dat een lastenstijging onontkoombaar is. Wel heeft het bestuur besloten de komende jaren de lasten stabiel te laten stijgen met 3% per jaar, onder andere door voor het begrotingsjaar 2013 een bezuiniging door te voeren van een half miljoen euro en door het maximaal inzetten van de beschikbare reserves. De BTW verhoging per 1 oktober 2012 heeft deze ambitie onder druk gezet. De BTW verhoging betekent voor ons een extra last op de begroting van 0,4 miljoen. Het is ons gelukt deze tegenvaller binnen de begroting op te vangen. Na zorgvuldige afweging konden de overige lasten nog eens met 0,2 miljoen worden verlaagd. Hiermee is feitelijk in plaats van de voorgenomen 0,5 miljoen, 1,1 miljoen bezuinigd. Hierdoor kunnen onze reserves voor een deel worden ontzien voor slechtere tijden. De lastenstijging blijft gehandhaafd op 3%. De overname van het muskusrattenbeheer van de provincie Groningen levert uiteindelijk een besparing op van 0,3 miljoen. Deze besparing is in de begroting verwerkt. Dit voorbeeld toont aan dat we als waterschap blijvend op zoek zijn naar mogelijkheden om op kosten te besparen. Ook via samenwerking (bijvoorbeeld in de afvalwaterketen) blijven we hiernaar zoeken. Naast besparen op kosten proberen we ook aan de inkomstenkant mogelijkheden te zoeken. Vanaf 2013 proberen we de via natuurlijk verloop vrijvallende formatie (gedeeltelijk) waar gewenst en mogelijk, opnieuw in te vullen voor innovatieve doeleinden. Innovatie moet uiteindelijk geld opleveren. Concreet betekent dit dat elke formatieplaats voor innovatie minimaal zichzelf moet terugverdienen. Waterschappen worden steeds meer als gelijkwaardige partner beschouwd in het bestuurlijke krachtenveld. Dat is een verbetering. Een dergelijke rol geeft ook verantwoordelijkheden en verplichtingen. De lastenontwikkeling van waterschappen wordt vanaf nu landelijk gevolgd. Afwijkingen worden breed uitgemeten. Met de huidige lastenontwikkeling van 3% voldoen wij aan de afgesproken lastenontwikkeling. Ook voor de opgave om het EMU-saldo te verbeteren is de waterschappen een rol toebedeeld. Zoals een recent wetsvoorstel (wet HOF) aangeeft zullen we als waterschappen naar evenredigheid moeten bijdragen aan het uiteindelijk tot nul procent terugbrengen van het EMU saldo. Ons waterschap voldoet momenteel aan de gestelde eisen. Niet vergeten moet worden dat ons reguliere werk en onze plannen uit het beheerplan gewoon worden uitgevoerd tegen zo laag mogelijke kosten. Het feit dat ik hierop in het voorwoord niet in ga moet worden uitgelegd als een positief kwaliteitsoordeel aan al onze medewerkers. Daar kunnen we trots op zijn. Harm Küpers Secretaris-directeur - 3 -

6 - 4 -

7 Inleiding De begroting 2013 is samengesteld op basis van de Waterschapswet. De begroting 2013 is een programmabegroting, dit houdt in dat de begroting is onderverdeeld in een aantal thema s, programma s genaamd. Bij de indeling in programma s is de hoofdindeling van het beheerplan gevolgd. Dit zijn de programma s Veiligheid, Watersystemen en Organisatie. Leeswijzer In hoofdstuk 1, programmaplan, wordt per programma ingegaan op onze visie en de beleidsdoelen. In de onder de programma s opgenomen subprogramma s worden de beleidsdoelen nader uitgewerkt en zijn de acties opgenomen die nodig zijn om deze doelen te realiseren. Daarnaast wordt als afsluiting van dit hoofdstuk per programma een overzicht gegeven van de netto exploitatiekosten en de geplande investeringsuitgaven. Hoofdstuk 2 bevat grotendeels financiële beschouwingen. Hier wordt onder andere ingegaan op de begrotingsuitkomst, de begroting naar taken en de bijbehorende belastingtarieven voor 2013 en onze geplande investeringen. Hoofdstuk 3 gaat nader in op de uitkomst van de begroting De begroting 2013 op kosten- en opbrengstensoorten wordt vergeleken met de begroting 2012 en van een nadere toelichting voorzien. Hoofdstuk 4 bevat het voorstel tot het vaststellen van de begroting. Als bijlagen zijn opgenomen het investeringsprogramma 2013, de staat van reserves 2013 en de staat personele lasten

8 - 6 -

9 HOOFDSTUK 1. PROGRAMMAPLAN 2013 Inleiding De Waterschapswet geeft het algemeen bestuur een grote rol in de beleidsbepalende functie. Dit wordt onder meer bereikt door in de begroting het beleid van het waterschap voor de komende jaren weer te geven. Maar ook door in de begroting de acties / maatregelen voor het komende jaar te benoemen. De begroting is daarom ingedeeld naar programma s. De programma s sluiten aan bij de indeling van het beheerplan Per programma dient expliciet te worden weergegeven welke doelstellingen het waterschap nastreeft. Hierbij worden de drie w s als richtlijnen gebruikt. Wat willen we bereiken. Zie hiervoor onze visie per programma en de beleidsdoelen. Wat gaan we daarvoor doen. Zie de acties per programma. Wat gaat het kosten. De acties leiden over het algemeen tot investeringskosten. Per programma worden de investeringskosten getotaliseerd. Het programmaplan 2013 is gebaseerd op het beheerplan en het meerjarenplan De opbouw van het programmaplan is grotendeels identiek aan het beheerplan. Leeswijzer De indeling van het programmaplan 2013 is als volgt. Programma = thema Het programmaplan bestaat uit drie programma s: veiligheid, watersystemen en organisatie. Deze drie programma s komen overeen met de hoofdthema s uit het beheerplan. Het beheerplan kent nog een vierde hoofdthema: water en ruimtelijke ordening. Deze is om praktische redenen in het programmaplan opgenomen onder het programma watersystemen. Onderdelen per programma Eerst wordt per programma onze visie weergegeven. Deze visie komt overeen met de visie uit het beheerplan. Zie hoofdstuk 2, Missie, ambitie en visie van het beheerplan. Daarna wordt per programma het beleidsdoel weergegeven. Ook deze komt overeen met het beleidsdoel per thema van het beheerplan. Vervolgens is het programma onderverdeeld in subprogramma s. Onderdelen subprogramma De onderverdeling in subprogramma s is overgenomen van het beheerplan. Ook daar is een thema uitgewerkt in een of meer paragraven. Ook een subprogramma kent een beleidsdoel. Dit beleidsdoel is overgenomen uit het beheerplan. In het beheerplan worden vervolgens acties genoemd die als doel hebben het beleidsdoel te bereiken of te realiseren. Deze acties worden in het programmaplan ook acties genoemd. Per actie is een einddatum genoemd. Deze einddatum is oorspronkelijk overgenomen van het beheerplan. Omdat een groot aantal acties een doorlooptijd heeft langer dan één jaar, wordt zo nodig een concreet tussenresultaat voor 2013 gegeven onder het kopje wat doen we in 2013?. Tot slot van het programmaplan is een financieel overzicht opgenomen. Hierin worden de netto kosten per programma getoond en de totale investeringsuitgaven gekoppeld aan dit programma. Omgaan met beheerplanacties Niet alle beheerplanacties zijn in het jaarplan terug te vinden. Beheerplanacties die zijn afgerond zijn niet opgenomen. Jaarlijks worden deze acties in de jaarrekening vermeld. Dit overzicht zal uiteindelijk alle acties van het beheerplan bevatten. Acties waarvoor in het begrotingsjaar nog geen - 7 -

10 werkzaamheden worden uitgevoerd worden ook niet opgenomen. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan tussen de beheerplanacties in de begroting en de meerjarenraming. De einddatum per actie ligt in principe vast. Deze datum is uit het beheerplan overgenomen. Door omstandigheden kan het voorkomen dat een datum vervroegd kan worden. Ook kan het voorkomen dat een vertraging in de voortgang optreedt. Via de voor- en najaarsrapportage wordt hierover gerapporteerd. Een eventuele aanpassing van een einddatum wordt in de begroting of de meerjarenraming opgenomen. Dergelijke aanpassingen worden via een voetnoot bij de betreffende actie kenbaar gemaakt. Vanaf de begroting 2013 worden afgeronde programma s of actiepunten niet meer in het programmaplan opgenomen. Autorisatie per programma. Tot slot van dit hoofdstuk is een financieel overzicht opgenomen. Hierin worden de netto kosten per programma getoond en de totale investeringsuitgaven gekoppeld aan dit programma. Met het vaststellen van de begroting stelt u tevens de uitgaven per programma vast. Hiermee machtigt u het dagelijks bestuur om voor het uitvoeren van het programma tot maximaal de netto kosten uitgaven te mogen doen. Een overschrijding van de netto kosten per programma zal dan ook via een begrotingswijziging aan het algemeen bestuur worden voorgelegd

11 PROGRAMMA VEILIGHEID Visie op veiligheid Veiligheid staat voorop, overal en altijd. Wij zorgen ervoor dat we het vastgestelde veiligheidsniveau in ons gebied continu waarborgen. We spelen tijdig in op ontwikkelingen die de veiligheid kunnen aantasten. Wij zijn in alle opzichten goed voorbereid op calamiteiten en zijn in staat daar zeer snel en effectief op in te spelen. Beleidsdoel veiligheid Levensbedreigende situaties voor mensen mogen niet plaatsvinden; voor dieren proberen we die zoveel mogelijk te voorkomen. Het programma veiligheid is opgesplitst in 3 subprogramma s: zeedijk, boezem en calamiteitenzorg. Het subprogramma boezem is verder onderverdeeld. Subprogramma 1: Zeedijk (beheerplan 7.1) Beleidsdoel We zorgen ervoor dat de zeedijk nu en in de toekomst voldoet aan de wettelijke veiligheidsnorm. Deze veiligheidsnorm gaat uit van een gemiddelde overschrijdingsfrequentie van 1 keer per jaar (1: 4.000). Acties 7.1.e 1. Het uitvoeren van onderzoek naar benodigde maatregelen om te anticiperen op de zeespiegelstijging en de bodemdaling (inclusief mogelijke inzet slaperdijken en technische oplossingen bij Delfzijl) gereed 2014 Wat doen we in 2013? 1. In afwachting van de landelijke prioritering in het nhwbp worden de werken (n.a.v. de afkeuring van de toetsing zeedijk 2010) in voorbereiding genomen. Vóór 2017 worden geen werken in uitvoering verwacht in onze dijkring (met Fryslân en Noorderzijlvest, dijkring 6). Subprogramma 2: Boezem (beheerplan 7.2) Beleidsdoel We zorgen ervoor dat de boezem nu en in de toekomst voldoet aan de regionale veiligheidsnorm. De huidige veiligheidsnorm gaat tot en met 2015 uit van een overschrijdingskans van 1 x op de 100 jaar (1:100). Acties gereed - 9 -

12 7.2.b 7.2.a 7.2.c 1. Opstellen overstromingsrisicokaarten volgens Europese Richtlijn Overstromingsrisico s 2. Vaststellen nieuw gewenst veiligheidsniveau op de boezem op basis van studie 3. Langetermijnstrategie opstellen voor benodigde maatregelen om te anticiperen op de effecten van de zeespiegelstijging en de bodemdaling Wat doen we in 2013? 1. Samen met de Provincie Groningen worden overstromingsrisicokaarten opgesteld. 2. Samen met de Provincies Groningen en Drenthe en Noorderzijlvest wordt het gewenste veiligheidsniveau op de boezem in beeld gebracht binnen het project Droge Voeten 2050 (DV2050). De inhoudelijk acties zijn uitgevoerd in 2013 en bestuurlijke besluitvorming vind plaats in Zie 7.2.a 2.1 Kaden (beheerplan 7.2.1) Beleidsdoel Boezemkaden voldoen aan de veiligheidsnorm. Acties gereed 7.3.b 1. Toetsing van de boezemkaden aan de nieuwe veiligheidsnormen c 2. Afronden Masterplan Kaden (aanpassen resterende 110 km) - in stedelijk gebied - in landelijk gebied Wat doen we in 2013? 1. In 2013 wordt met deze toetsing gestart. De toetsing zal naar verwachting 5 jaar in beslag nemen. 2. Een overzicht van de uitgevoerde trajecten wordt gerapporteerd bij de jaarrekening. 2.2 Waterbergingsgebieden (beheerplan 7.2.2) Beleidsdoel Creëren van ongeveer 11 miljoen m 3 berging. Acties 7.4.a Inrichten van resterende bergingsgebieden: Benedenloop Westerwoldse Aa (2 e fase): 0,2 miljoen m 3 Tusschenwater: 2 miljoen m 3 : 1,5 miljoen m 3 Zuiderwuppen: 0,6 miljoen m 3 gereed Voor Na Met de provincie Groningen is afgesproken het afronden van de kadeaanpassingen in het landelijk gebied uit te stellen tot maximaal 1 januari 2020 en voor het stedelijk gebied tot maximaal 31 december Einddatum is gewijzigd. Was oorspronkelijk Einddatum is gewijzigd. Was oorspronkelijk Einddatum is gewijzigd in ná

13 Meerstad: (ca. 3 miljoen m 3 ) 2030 Wat doen we in 2013? De voorbereiding van Benedenloop Westerwoldse Aa (2 e fase) wordt gestart. De uitvoering vind in 2014 plaats. De bestuurlijke besluitvorming over Tusschenwater (fase 1) vindt plaats in 2013 en de uitvoering start in Kleinschalige waterberging bovenstrooms van de boezem (beheerplan 7.2.3) Beleidsdoel Realiseren van kleinschalige waterberging bovenstrooms van de boezem. Acties 7.5.a 7.5.b 1. Zodanige inrichting en beheer van een deel van de beekdalen van Hunze (0,55 miljoen m 3 ), Drentsche Aa (0,6 miljoen m 3 ) en in Westerwolde (2 miljoen m 3 ), dat kleinschalige waterberging plaatsvindt 2. Vasthouden van 1 miljoen m 3 in de kanalen en wijken van de Veenkoloniën door aangepast peilbeheer gereed Wat doen we in 2013? 1. In de Drentsche Aa wordt met de uitvoering van het Zeegserloopje gestart. De afronding is voorzien voor eind In de Hunze wordt de uitvoering van Mandelanden afgerond. In de Westerwoldsche Aa wordt de uitvoering van Ellersinghuizerveld afgerond en wordt gestart met de uitvoering van Ter Wupping (onder voorbehoud van financiering door provincie en Rijk). 2. Is afgerond. Subprogramma 3: Overige secundaire keringen (beheerplan 7.3) Beleidsdoel We zorgen ervoor dat de overige secundaire keringen voldoen aan de nog vast te stellen regionale norm. Acties 7.6.a 7.6.b 1. Samen met provincie voorstel maken voor overschrijdingskans (norm) voor overige regionale waterkeringen 2. Samen met provincie een technische leidraad opstellen voor het ontwerp van deze keringen gereed Wat doen we in 2013? 1. De provincie komt met een voorstel voor normering regionale keringen. Vervolgens wordt het areaal overige keringen vastgesteld. Wij gaan ervan uit dat er geen normering voor deze overige regionale keringen komt vanwege het geringe risico. 2. Zie 7.6.a. De technische leidraad wordt door het IPO vastgesteld en door ons toegepast

14 PROGRAMMA WATERSYSTEMEN Visie op watersystemen Ons watersysteem is een zoveel mogelijk natuurlijk functionerend watersysteem dat klimaatbestendig, veerkrachtig en gezond is, en ook in staat is om de belangen en functies die afhankelijk zijn van voldoende, ecologisch gezond en schoon water zo goed mogelijk van dienst te zijn. We streven naar een grotere maatschappelijke bewustwording ten aanzien van het belang en de potenties van water. Wij vinden het essentieel dat onze samenleving zich bewust is van de risico s, maar tevens van de kansen die de aanwezigheid van water met zich meebrengt en de rol die het waterschap daarbij speelt. Het programma watersystemen is opgesplitst in vier subprogramma s: voldoende water, ecologisch gezond en schoon water, zuiveringsbeheer en water en ruimtelijke ordening. De eerste twee subprogramma s zijn nader onderverdeeld. Subprogramma 1: Voldoende Water (beheerplan 8.1) Beleidsdoel Wij zorgen voor voldoende water, nu en in de toekomst, zowel in droge als in natte perioden. 1.1: Inundatie vanuit de watergangen (beheerplan 8.1.1) Beleidsdoel Watergangen voldoen aan de vastgestelde inundatienorm. Acties gereed 8.1.a 1. Oplossen van kleine inundatieknelpunten c 2. Oplossen grootschalige knelpunten in Hunzegebied d Tweede toetsing van watersystemen aan normen voor regionale wateroverlast 6 Wat doen we in 2013? 1. De analyse van inundatieknelpunten gebeurt op basis van peilbesluiten. Als nog geen peilbesluit is vastgesteld, wordt de werkwijze van peilbesluiten gevolg om een goede toekomstgerichte analyse te kunnen maken. Er worden geen overhaaste of spijtmaatregelen genomen. 2.Enkele knelpunten bleken in de praktijk niet aanwezig te zijn, andere knelpunten worden opgelost. Met de revisie van gemaal Boonspolder is in 2012/13 een groot knelpunt opgelost. 1.2: Wateroverlast door bodemdaling (beheerplan 8.1.2) 5 De acties lopen in ieder geval tot Dan hebben we overal peilbesluiten genomen en zijn ook de inundatieknelpunten in de plangebieden beoordeeld. 6 Doordat op nieuwe klimaatscenario s moet worden gewacht, wordt de tweede toetsing (gepland voor 2013) niet uitgevoerd

15 Beleidsdoel Voorkomen van wateroverlast door bodemdaling. Acties 1. De keuze om al dan niet over te gaan tot afkopen van de financiële verplichtingen van de NAM ten aanzien van de gevolgen van bodemdaling door aardgaswinning is gemaakt gereed a 2. Aanleg pandscheiding b 3. Samen met provincie onderzoek uitvoeren naar maatregelen in de Eemskanaalen Dollardboezem om de gevolgen van bodemdaling door aardgaswinning tot 2050 te voorkomen of te compenseren 2014 Wat doen we in 2013? 1. Aan het algemeen bestuur wordt een keuze voorgelegd om al dan niet tot afkoop over te gaan. Voor het daadwerkelijk afkopen is ook de bereidheid van de NAM vereist. 2. De bestuurlijke besluitvorming wordt dit jaar afgerond. 3. Zie 7.2.a. en 7.2.c. 1.3: Wateroverlast in stedelijk gebied (beheerplan 8.1.3) Beleidsdoel Verminderen van kans op wateroverlast in stedelijk gebied. Acties gereed 8.3.a 1. Samen met gemeenten realiseren van waterberging in bestaand stedelijk gebied b 8.3.c 2. Samen met gemeenten inventariseren van rioleringsopgaven in relatie tot berging in oppervlaktewater en de verwerkingscapaciteit van de zuiveringen 3. Samen met gemeenten onderzoek uitvoeren naar oorzaken van grondwateroverlast en opstellen maatregelprogramma Wat doen we in 2013? 1. De grootste knelpunten zijn opgelost Voor het realiseren van de resterende bergingsmogelijkheden wachten we initiatieven van gemeenten af. 2. Acties worden in samenwerking met gemeenten ondernomen. 3. Er zijn geen acute knelpunten, daarom wachten we initiatieven van gemeenten af. 1.4: Verdroogde natuurgebieden (beheerplan 8.1.4) Beleidsdoel Herstel van verdroogd natuurgebied. Acties gereed 7 Datum gereed is gewijzigd in Datum gereed was 2012, wordt vóór

16 8.4.a 1. Uitvoering van de herstelprojecten volgens de TOP-lijst (4.728 ha): ha TOP Groningen en ha TOP Drenthe Uitvoering herstel project Oosterbos (buiten TOP): 200 ha 2015 Wat doen we in 2013? 1. In 2013 worden de projecten Geelbroek, Halkenbroek en Scheebroekerloopje in uitvoering genomen. Totaal kan hiermee 700 hectare verdroogd gebied worden hersteld. 1.6: Kaders en uitvoering peilbeheer (beheerplan 8.1.6) Beleidsdoel Waterbeheer is optimaal afgestemd op diverse functies in het hele beheersgebied. Grond- en oppervlaktewaterstanden zijn optimaal afgestemd op streefpeilen. Acties gereed 8.6.b 1. Vaststellen GGOR/peilbesluiten in Natura 2000 gebieden c 2. Opstellen van GGOR/Peilbesluiten in de rest van het beheersgebied d 3. Verdere implementatie grondwatergestuurd peilbeheer a 4. Vaststellen van GGOR/Peilbesluiten in de nu bekende knelpuntgebieden e 5. Uitwerking peilbeheer in stedelijk gebied in relatie tot de overdracht van stedelijk waterbeheer en de gevolgen van de stedelijke wateropgave 2015 Wat doen we in 2013? 1. Het concept beheerplan Natura 2000 wordt afgerond. 2. Er moeten nog een aantal GGOR/Peilbesluiten genomen worden voor gebieden waar gebiedsplannen in voorbereiding zijn, bijvoorbeeld Meerstad, Pagediep en in het Hunzegebied. Onze GGOR/Peilbesluiten sluiten aan bij deze ontwikkelingen en zijn daardoor mogelijk niet voor 2013 afgerond. 3. Ervaringen uit de Veenkoloniën worden vertaald naar andere gebieden (die zich hiervoor lenen) waar deze methode effect kan hebben. 4. GGOR/Peilbesluit Tusschenwater is afgerond. 5. Geen acties in : Onderhoud en schouw van watergangen (beheerplan 8.1.8) Beleidsdoel Garanderen van een ongestoorde aan- en afvoer van water. Acties 8.8.b 1. Onderhoudbeheerovereenkomsten voor gebouwd gebied opstellen met gemeenten gereed 2015 Wat doen we in 2013? 9 Datum gereed verschoven. Was oorspronkelijk

17 1. Met drie gemeenten wordt het gewenste onderhoud besproken, de resultaten worden aan uw bestuur voorgelegd. 1.9: Vaarwegenbeheer (beheerplan 8.1.9) Beleidsdoel Voorkomen van diepgangsbeperkingen voor de scheepvaart. Acties 8.9.a 8.9.b 1. Knelpunten door huidige of in planperiode verwachte vaardieptebeperkingen verhelpen/voorkomen 2. Opstellen overeenkomst met provincie Drenthe over beheer en onderhoud van vaarwegen en kaden gereed Wat doen we in 2013? 1. Jaarlijks monitoren we 1/3 deel van ons areaal. Knelpunten die aan het licht komen worden verholpen waarbij zoveel mogelijk aangesloten wordt bij overige projecten (KRW/ MPK). 2. We zijn in overleg met de provincie en overige Drentse waterschappen over het vaarwegbeheer én het peilbeheer op de Drentse kanalen. Voor ons waterschap zijn het Noord-Willemskanaal en de nieuwe vaarweg Erica- Ter Apel (grotendeels ook de zuidelijke aanvoerroute) van belang. Subprogramma 2: Ecologisch gezond en schoon water Beleidsdoel We zorgen voor ecologisch gezonde en schone watersystemen, waarin systeemspecifieke dieren en planten voorkomen. 2.1: Kaderrichtlijn water (beheerplan 8.2.1) Beleidsdoel Verbeteren ecologische toestand in zestien waterlichamen conform de KRW-doelstelling. Acties 8.10.a 1. Uitvoering van afgesproken KRW-maatregelen (zie bijlage 1 en 9 beheerplan ) gereed 8.10.b 2. Vaststellen nieuw Stroomgebiedbeheerplan (SGBP) Wat doen we in 2013? 1. In de Runde wordt gestart met de uitvoering van 3,6 km beekherstel. In de Hunze wordt het project Mandelanden in uitvoering genomen en voor het grootste deel afgerond. In de Ruiten A wordt 3 km beekherstel bij Ter Wisch uitgevoerd. In de Drentsche A zijn de projecten Geelbroek, Halkenbroek en Scheebroekerloopje uitgevoerd. Bij het Zeegserloopje wordt gestart met de uitvoering. In het Veendiep wordt 1,5 km natuurvriendelijke oever gerealiseerd. In Oldambt wordt gestart met de uitvoering van 5 km natuurvriendelijk oever in het Nieuwe Kanaal. In Duurswold wordt 2 km natuurvriendelijk oever bij Dannemeer uitgevoerd. In de Veenkoloniën wordt 2 km natuurvriendelijke oever uitgevoerd

18 2. De inhoudelijke voorbereiding wordt dit jaar afgerond. 2.2: Inrichting van de oevers (beheerplan 8.2.2) Beleidsdoel Verbeteren hydromorfologie kanalen en meren conform de KRW-doelstelling. Acties gereed 8.11.a 1. Aanleg van 17,3 km natuurvriendelijke oevers langs de kanalen b 2. Verbetering oeverzone in Schildmeer (2 km) en Hondshalstermeer (1,2 km) 2015 Wat doen we in 2013? 1. Zie 8.10.a 2. Het Hondshalstermeer vervalt voor de periode tot De oeverzone aan het Schildmeer wordt voor 50% afgerond. 2.3: Vispassages (beheerplan 8.2.3) Beleidsdoel Verbeteren gezonde en gebiedsspecifieke visstand conform KRW-doelstelling. Acties gereed 8.12.a 1. Oplossen van 52 vismigratie knelpunten (waarvan 41 in KRW lichamen) 2015 Wat doen we in 2013? 1. De vispassages bij De Tjamme, De Bult (KRW) en Veelerveen (KRW) zijn in uitvoering. 2.4: Herstel van de beek (beheerplan 8.2.4) Beleidsdoel Verbeteren hydromorfologie beken conform KRW-doelstelling. Acties gereed 8.13.a Herstel natuurlijke inrichting van beken: Westerwoldse Aa zuid/ruiten Aa (27 km), Runde (7 km) 34 km 2015 Westerwoldse Aa noord 8,5 km Hunze 15 km Drentsche Aa 6 km Wat doen we in 2013? 1. Zie 8.10.a. 2.6: Nutriënten: stikstof en fosfaat (beheerplan 8.2.6)

19 Beleidsdoel Voldoen aan de gebiedsgerichte normen voor stikstof en fosfaat. Acties 8.15.b 8.15.c 1. Onderzoek naar bronnen van belasting van nutriënten in Hondshalstermeer en de kanalen Fiemel, eventueel opstellen van een maatregelprogramma 2. Onderzoek naar mogelijkheid om nutriëntengehalten verder te verlagen (aanvullend op KRW-maatregelen) in het Zuidlaardermeer gereed Wat doen we in 2013? 1. De maatregelen die geformuleerd zijn op basis van de afgeronde onderzoeken bij het Hondshalstermeer en de kanalen Fiemel zijn uitgevoerd. 2. De uitkomsten van het onderzoek zijn gebruikt om een samenhangend pakket van maatregelen te formuleren. 2.7: Prioritaire en overige stoffen (beheerplan 8.2.7) Beleidsdoel Voorkomen en terugdringen van verontreinigingen met prioritaire en overige stoffen. Acties 8.16.a 1. Kennis opdoen over het effect van prioritaire en overige stoffen en over de diverse bronnen waar deze stoffen vandaan komen gereed 8.16.c 2. Vergunningen aanpassen op prioritaire stoffen Wat doen we in 2013? 1. Op basis van de opgedane kennis en de meetresultaten bij de bronnen van prioritaire stoffen wordt zo nodig een meetplan oppervlaktewater opgesteld en uitgevoerd. 2. Wordt meegenomen bij 8.16.a. 2.8: Verontreinigde waterbodem (beheerplan 8.2.8) Beleidsdoel Voorkomen dat waterkwaliteit negatief wordt beïnvloed door baggerspecie; voldoen aan de KRWdoelstelling. Acties gereed 8.17.a 1. Spoedeisende waterbodemsaneringen voor de KRW zijn uitgevoerd 2015 Wat doen we in 2013? 1. Op basis van oude wetgeving (Wet Bodembeheer) moeten beschikte waterbodemsaneringen voor 2015 gesaneerd worden: - In de provincie Drenthe zijn geen spoedeisende waterbodemsaneringen aanwezig. - Met de provincie Groningen zijn we in overleg om onze rol als kwaliteitsbeheerder rondom de sanering van het Eemskanaal in te vullen. Het initiatief ligt bij de provincie Groningen

20 2.9: Verzilting (beheerplan 8.2.9) Beleidsdoel Voorkomen van schadelijke effecten van te hoge zoutgehalten voor plant en dier. Acties gereed 8.18.a 1. Onderzoek naar rek in toelaatbare zoutgehalten voor ecologie en landbouw Wat doen we in 2013? 1.Het onderzoek wordt afgerond en de uitkomsten worden aan het bestuur voorgelegd. 2.11: Stedelijk water (beheerplan ) Beleidsdoel Kwaliteit stedelijke wateren in overeenstemming met de functie van het water. Acties 8.22.a 1. Samen met gemeenten functies uitwerken voor kleine wateren in de stedelijke kernen gereed 8.22.b 2. Inrichting, beheer en onderhoud afstemmen op de functie van het water d 3. Waterkwaliteitsspoor gereed Wat doen we in 2013? 1 en 2. We wachten initiatieven van de gemeenten af. 3. Ook in 2013 toetsen we ieder nieuw basisrioleringsplan aan het waterkwaliteitsspoor (invloed lozing uit riooloverstort op het oppervlaktewater), met als doel dat in 2015 alle gemeenten aan de eisen voldoen. 2.13: Waterketen (beheerplan ) Beleidsdoel Winst in de waterketen zoeken. Acties gereed 8.24.a 1. Opbouwen gezamenlijk rioleringsbedrijf b 2. Onderzoek naar hergebruikmogelijkheden voor effluent Wat doen we in 2013? 1. We gaan verder met de tweede fase samenwerking in de waterketen. 2. Geen concrete acties. Is een doorlopende activiteit. Subprogramma 4: Water en ruimtelijke ordening 10 Datum gereed aangepast. Datum was Datum gereed is aangepast. Was Deze actie is een continue opdracht geworden. Als einddatum wordt nu het laatste jaar van het huidige beheerplan aangehouden

21 Beleidsdoel We zorgen voor een optimale afstemming tussen water en ruimtelijke functies. We scheppen tijdig voldoende ruimtelijke condities bij provincies en gemeenten voor realisatie van onze wateropgaven. We zijn bij alle ruimtelijke locatie- en inrichtingskeuzen in ons beheergebied betrokken en willen dat onze adviezen worden opgevolgd. We voorkomen ruimtelijke keuzen met onevenredige gevolgen voor de waterhuishouding. We stemmen het beheer van onze waterinfrastructuur af op de landschappelijke en ruimtelijke kwaliteiten van de omgeving. Acties 6.1.a 1. Vaststellen beleidsnotitie met als doel het watersysteem mede sturend te laten zijn bij ruimtelijke ordening (ook in relatie tot de gevolgen van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening) gereed Wat gaan we doen in 2013? 1. De beleidsnotitie wordt aan het algemeen bestuur voorgelegd. 13 Datum gereed is verschoven van 2012 naar

22 PROGRAMMA ORGANISATIE Visie op de organisatie Wij streven naar een slagvaardige, flexibele en kennisgerichte organisatie die niet alleen innovatief en kostengedreven is, maar ook vanuit een pro-actieve houding te werk gaat en snel op ontwikkelingen weet in te spelen. Een organisatie die als regionale waterautoriteit wordt erkend en gewaardeerd, die maatschappelijk zichtbaar is, midden in de samenleving staat en ook in staat is om de waterbelangen te verbinden met het werk van andere maatschappelijke organisaties en daarbij de rol van initiërende co-maker niet schuwt. Ons relatiebeheer is daar dan ook op afgestemd. Het programma organisatie is onderverdeeld in 3 subprogramma s: maatschappelijke oriëntatie, de klant en de bedrijfsvoering. Subprogramma 2: Klant (beheerplan 9.2) Beleidsdoel Onze dienstverlening voldoet op transparante wijze aan de eisen en wensen van de klant, en is gericht op het bereiken van klanttevredenheid tegen lage - en voor de klant acceptabele - kosten. Acties 9.2.b 9.2.a 9.2.c 1. We zorgen ervoor dat onze dienstverlening wordt afgestemd op de wensen van de klant, met gebruikmaking van de mogelijkheden van moderne ICTontwikkelingen en het digitale overheidsloket (gemeenschappelijk e-loket) 2. We meten via objectief onderzoek aan het eind van iedere bestuursperiode hoe onze klanten onze dienstverlening ervaren en in hoeverre onze omgeving ons als transparant ervaart; op basis daarvan bepalen we de nadere doelstellingen en maatregelen voor de volgende bestuursperiode 3. We maken afspraken met gemeenten om een goede en snelle afhandeling van watergerelateerde klachten etc. van burgers en bedrijven te realiseren gereed Wat doen we in 2013? 1. De werkprocessen zijn middels mobiele applicaties en internet toepassingen administratief vereenvoudigd en versneld. Daarnaast is bekeken welke social media kunnen bijdragen aan de doelstellingen van ons waterschap, waaronder de calamiteitenorganisatie. 2. In een vroeger stadium dan in 2014 wordt gestart met de evaluatie. Deze wordt dusdanig opgezet dat partijen (bedrijven, burgers) die met het waterschap in contact zijn geweest om terugkoppeling wordt gevraagd inzake de kwaliteit van de dienstverlening en de transparantie. Daarmee kan over een langere periode worden geanalyseerd en kunnen conclusies worden getrokken. 3. In 2013 zijn meerdere gemeenten benaderd om aan te sluiten bij de Meldpunt-water systematiek. Het streven is dit in 2014 compleet te maken voor alle gemeenten. Subprogramma 3: Bedrijfsvoering (beheerplan 9.3) 14 Deze actie is een continue opdracht geworden. Als einddatum wordt nu het laatste jaar van het huidige beheerplan aangehouden. 15 Door de verleningen van de zittingsduur van het huidige bestuur tot 2014 wordt dit actiepunt verschoven naar 2014, was

23 Beleidsdoel We voeren onze taken uit op basis van een optimale kwaliteit/prijsverhouding. De competenties van onze medewerkers zijn in lijn met de kerncompetenties van de organisatie. Acties 9.3.c 9.3.b 1. We meten via objectief onderzoek de betrokkenheid/binding bij de organisatie en voeren eventueel benodigde maatregelen uit 2. We gaan verder met het ontwikkelen van organisatie- en medewerkercompetenties op het gebied van interne en externe samenwerking. Elementen als deskundigheid, professionaliteit en betrouwbaarheid spelen een prominente rol in de ondersteuning van onze rol als waterautoriteit. gereed Wat doen we in 2013? 1. In januari 2013 wordt het RI&E onderzoek afgerond. Daarna worden de actiepunten die vanuit het onderzoek zijn geconstateerd opgepakt. De uit het vorige onderzoek geconstateerde hoge personele betrokkenheid zal hoe dan ook moeten worden vastgehouden. 2. Onze werkzaamheden, voor wat betreft de personele component, worden uitgevoerd conform de eind 2012 afgeronde strategische personeelsplanning. De insteek is om de verwachte ruimte aan FTE (5%) binnen de organisatie te benutten voor innovatieve doeleinden; uiteindelijk moet deze actie meer winst genereren dan de fte s kosten. De verdere kennis en kunde competenties zullen via opleidingsprogramma s worden gefaciliteerd. 16 Datum gereed verschoven. Was

24 Kosten per programma op kostensoort (bedragen x 1.000) Begroting Begroting Veiligheid Kapitaallasten Personeelslasten Overige lasten/baten Totaal Watersystemen Kapitaallasten Personeelslasten Overige lasten/baten Totaal Organisatie Kapitaallasten Personeelslasten Overige lasten/baten waarvan doorberekend Totaal Investeringsuitgaven per programma (bedragen x 1.000) Begroting Begroting Veiligheid Watersystemen Waarvan voor zuiveringsbeheer: Organisatie Totaal

25 HOOFDSTUK 2, Beschouwingen bij de begroting 2013 Hoofdstuk 2 van de begroting is onderverdeeld in een aantal paragrafen. Een aantal hiervan is voorgeschreven in het Waterschapsbesluit. De volgende onderwerpen worden behandeld. A. Ontwikkelingen sinds het vorige begrotingsjaar B. Uitgangspunten en normen C. Uitkomst van de begroting 2013 D. Waterschapsbelastingen E. Kostentoerekening F. Weerstandsvermogen G. Investeringsprogramma H. Financiering (treasuryparagraaf) I. Risicoparagraaf J. Verbonden partijen K. Bedrijfsvoering L. EMU-saldo A. Ontwikkelingen sinds het vorige begrotingsjaar Het beleid van het waterschap wordt gevormd door externe en interne kaders. In hoofdstuk 1, het programmaplan, worden deze kaders benoemd en doorvertaald naar de beleidsdoelstellingen van het waterschap. Het programmaplan 2013 is gebaseerd op het beheerplan De opbouw is hiervan afgeleid. Financieel vormt de meerjarenraming (AB 4 juli 2012) een belangrijk kader. De volgende ontwikkelingen kunnen hier genoemd worden. De economie in Nederland In de Macro Economische Verkenning (MEV) 2013 van het Centraal Planbureau wordt voor 2013 een beperkte economische groei verwacht van 0,75%. De verwachting is dat de overheidsschuld (EMU) in 2013 afneemt naar 2,7%. Vooral het in het voorjaar gesloten Kunduz akkoord is hier debet aan. Hierin is een pakket aan maatregelen aangekondigd om het EMU-saldo in 2013 tot onder de 3% te verlagen. Uiteindelijk zal het nieuwe kabinet bepalen in hoeverre dit pakket in stand blijft en Nederland aan de Europese verplichtingen kan voldoen. Afgesproken is dat Nederland maximaal een EMU-saldo van - 3% heeft in De inflatie bedraagt naar verwachting 2,25% in 2012 en 2% in Momenteel is de kabinetsformatie in volle gang. Het is nog onbekend wat de gevolgen van het kabinetsbeleid voor het waterschap in 2013 en de jaren daarna zullen zijn. Wet HOF en schatkistbankieren Om het EMU-saldo en de EMU-schuld te beheersen zijn twee wetsvoorstellen in de maak die de decentrale overheden rechtstreeks gaan treffen. Van beide voorstellen is momenteel nog onduidelijk of en wanneer ze in werking treden. Om ervoor te zorgen dat het terugdringen van het EMU-saldo ter hand wordt genomen is het wetsvoorstel Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF) in de maak. Voor de decentrale overheden betekent de wet dat ook decentrale overheden moeten bijdragen aan het terugdringen van het

26 negatieve EMU-saldo. De wet stelt onder andere sancties voor als decentrale overheden er niet in slagen hun bijdrage aan het terugdringen van het EMU-saldo te realiseren. Om de EMU-schuld terug te dringen is voorgesteld overtollige middelen van decentrale overheden bij het Rijk te stallen (schatkistbankieren) tegen een bepaalde vergoeding. Hierdoor daalt de EMUschuld. Dit betekent dat decentrale overheden niet zelf meer mogen bepalen hoe ze met overtollige middelen om willen gaan. Doordat in eigen beheer vaak een hogere vergoeding kan worden gehaald, betekent het invoeren van schatkistbankieren een rentederving voor decentrale overheden. Het beheren van overtollige middelen speelt overigens nauwelijks bij waterschappen. Ons waterschap heeft geen overtollige middelen uitstaan. Gevolgen voor de begroting 2013 Afgelopen voorjaar is door uw algemeen bestuur de meerjarenraming vastgesteld. Centraal uitgangspunt in deze meerjarenraming was het realiseren van een stabiele lastenontwikkeling de komende jaren van 3% per jaar per taak. Een dergelijke lastenontwikkeling kan worden bereikt door onze reserves volledig in te zetten. Een extra lastenverzwaring voor de waterschappen kan aanleiding zijn ons uitgangspunt ten aanzien van de lastenontwikkeling te herzien. Eerst zullen echter interne en externe mogelijkheden om op kosten besparen (samenwerken in de afvalwaterketen) dan wel extra inkomsten te genereren (grondstoffenfabriek) worden benut. In het voorjaar van 2013 zullen de gevolgen van het nieuwe kabinet naar verwachting in beeld zijn gebracht. B. Uitgangspunten en normen De basis voor het opstellen van deze begroting is de op 4 juli 2012 door uw bestuur vastgestelde meerjarenraming Ten opzichte van de MJR zijn de verwachtingen ten aanzien van lonen en prijzen alleen veranderd ten aanzien van de prijzen. Behalve de reguliere inflatie zijn de budgetten verhoogd met 2% BTW verhoging. De volgende algemene uitgangspunten zijn voor de begroting 2013 toegepast. Personeelslasten Formatie De formatie volgens de strategische personeelsplanning is in de begroting 2013 verwerkt. De strategische personeelsplanning gaat uit van een minimale formatieve opzet van 292. De reguliere formatie is voor 2013 bepaald op 317,5 FTE. Een stijging van 25,5 FTE. De van de provincie Groningen overgenomen medewerkers MURA is hiervoor de belangrijkste verklaring. Daarnaast wordt het bedrijfsrestaurant sinds 2012 in eigen beheer uitgevoerd. Hierdoor is een aantal medewerkers bij ons in dienst getreden. Zie voor een verdere toelichting hoofdstuk 3. Loonkosten In de begroting 2013 is gerekend met 3% stijging van de loonsom. Met dit percentage kunnen naar verwachting reguliere ontwikkelingen (zoals periodieken), aanpassingen in de sociale lasten en een verhoging van de salarissen worden bekostigd. In de nieuwe CAO voor waterschappen is de nullijn voor de salarissen afgesproken. De CAO kent een looptijd tot 1 januari De loonkosten stijgen echter wel door een verhoging van het Individueel Keuzebudget (IKB) met totaal 2%. Naast de bruto salarissen spelen ook de sociale lasten een belangrijke rol bij het bepalen van de toekomstige personeelslasten. De verwachtingen omtrent de hoogte van de pensioenpremies is

27 onzeker. De dekkingsgraad van ons pensioenfonds ABP is sterk afhankelijk van de toe te passen rekenrente en de levensverwachting. Momenteel is de dekkingsgraad 92%. Het ABP heeft een maatregelenplan opgesteld. Direct gevolg voor de begroting is een verhoging van de pensioenpremie met 2%. Deze is in de begroting 2013 verwerkt. We hebben nog geen signalen ontvangen over te nemen aanvullende maatregelen In onze ogen is het uitgaan van 3% loonsomstijging nog steeds reëel. Prijzen In de begroting 2013 is rekening gehouden met 2% prijsstijging (inflatie). Het CPB verwacht voor 2013 een inflatie van eveneens 2%. Bij specifieke onderdelen zoals zuiveren over de grens, het Waterschapshuis en Hefpunt wordt uitgegaan van de begrotingen van betreffende partijen. Ook voor energie wordt geen inflatiecorrectie meegenomen omdat hier wordt uitgegaan van contractprijzen. Op alle relevante budgetten is een BTW verhoging van 2% toegepast. Kapitaallasten De kapitaallasten berekend in de begroting 2013 zijn gebaseerd op een investeringsvolume van 15 miljoen. Het renteomslagpercentage voor 2013 is berekend op 3,90%. In bijlage 1 is de voor 2013 geplande werkvoorraad investeringen opgenomen. Onvoorzien In ons financieel statuut is geregeld dat de hoogte van de stelpost onvoorzien per taak is gekoppeld aan de omzet van die taak. De raming voor onvoorzien per taak bedraagt thans 0,25% van de omzet. Voor de taak watersysteembeheer bedraagt de raming voor onvoorzien ,- en voor de taak zuiveringsbeheer ,-. Jaarrekening 2011, voorjaarsrapportage 2012 en najaarsrapportage 2012 De structurele effecten van deze rapportages zijn in deze begroting verwerkt. C. Uitkomst van de begroting 2013 Deze begroting is gebaseerd op de op 4 juli 2012 vastgestelde MJR De uitkomst wijkt af van de toen verwachtte uitkomst voor UITKOMST BEGROTING 2013 (bedragen x 1 miljoen) Jaarschijf 2013 volgens de MJR (excl. per saldo aanwending reserves) Totalen begroting ,7 BEGROTING 2013 (excl. per saldo aanwending reserves) 79,6 De afwijking ten opzichte van de verwachting bij de MJR is ,- voordelig. In de begroting 2013 is de BTW verhoging van 19% naar 21%, totaal ,-, meegenomen. In de meerjarenraming was hier nog geen rekening mee gehouden. In de meerjarenraming was wel reeds een kostenbesparing van ,- verwerkt. In de begroting 2013 is derhalve ten opzichte van de

28 begroting 2012 een totale besparing opgenomen van ( , , ,-) ,-. Het voordeel ten opzichte van de meerjarenraming is in hoofdlijnen als volgt te verklaren: 1. BTW verhoging van 19% naar 21%. Nadeel Rentelasten; aanhoudende lage rentetarieven. Voordeel Salarissen en sociale lasten; actualisatie op basis van cao ontwikkelingen etc. Voordeel Uitbreiding formatie met catering (3 fte) en trainees (3 fte); gedekt uit verlaging andere budgetten. Nadeel Vervallen budget trainees; nu in tijdelijke dienst. Voordeel Verlaging budget catering; ingaande 2012 in eigen beheer. Voordeel Zuiveren afvalwater door Velt en Vecht; voor de jaren 2012 t/m 2016 is een all-in tarief van 58,- per ve afgesproken. Voordeel Zuiveren afvalwater door Noorderzijlvest; hoger aandeel in de kosten wegens inflatie, BTW verhoging, cao ontwikkelingen. Nadeel Brandstof tractiemiddelen; afschaffing rode diesel regeling en stijging brandstofprijzen. Nadeel Doeluitkering kwijtschelding. Voordeel Bijdrage beverrattenbeheer. Voordeel Verlaging budget muskusratten beheer. Voordeel Raming voor groot onderhoud kwantiteitsgemalen. Nadeel Diverse kleinere aanpassingen; per saldo. Voordeel Per saldo voordeel Voor een gedetailleerdere toelichting op de verschillen met de begroting 2012 verwijzen wij u naar hoofdstuk 3. D. Waterschapsbelastingen Het belastingstelsel voor waterschappen bestaat uit drie heffingen: de watersysteemheffing, de zuiveringsheffing (heffing op indirecte lozingen) en de verontreinigingsheffing nieuwe stijl (heffing op directe lozingen). De watersysteemheffing heeft betrekking op de zorg voor de waterkering, de waterkwantiteit en de (passieve) waterkwaliteit waarbij de kosten worden toegedeeld op basis van waardeverhouding (methode Delfland). Binnen de watersysteemheffing zijn vier belastingcategorieën: Ingezetenen, Gebouwd, Ongebouwd (niet zijnde natuur) en Natuur. Voor buitendijks gelegen gebouwde en ongebouwde objecten (niet zijnde natuur) wordt de maximale tariefdifferentiatie (tariefverlaging van 75%) toegepast. Vanaf 2013 wordt eveneens een differentiatie voor openbare verharde wegen toegepast. Deze differentiatie betekent een verhoging van het tarief voor verharde openbare wegen van 100% ten opzichte van de overige ongebouwde gronden

29 Begroting 2013 per taak WATERSYSTEEMHEFFING Begroting 2013 watersysteemheffing (bedragen x 1.000) begroting begroting Netto kosten Bedrag voor onvoorzien Kosten kwijtschelding Algemene opbrengsten (bespaarde rente) Saldo: te dekken via belastingheffing Onttrekking / toevoeging algemene reserve Werkelijk te ontvangen belastingopbrengst De toevoeging aan de algemene reserve zorgt voor een hogere werkelijk te ontvangen belastingopbrengst. De omvangrijke daling van de netto kosten is het gevolg van toerekenen van een deel van de kosten van het watersysteembeheer aan onze zuiveringen. Zie het AB voorstel over kostentoerekening van 30 mei Conform de meerjarenraming stijgt de ten opzichte van 2012 te ontvangen belastingopbrengst met 3,0%. Met als basis de door Hefpunt beschikbaar gestelde gegevens voor de grondslagen van belastingheffing kunnen de volgende tarieven worden berekend. Tarieven 2013 begroting begroting Stijging in % ingezetenen 57,39 55,91 2,6% gebouwd (basis) 0,04946% 0,04634% 6,7% gebouwd (buitendijks) 0,01416% 0,01334% 6,1% ongebouwd (basis) 48,27 49,65-2,8% ongebouwd (buitendijks) 12,68 13,03-2,7% ongebouwd (wegen) 95,74 natuur 3,40 3,28 3,7% Toelichting: De invloed van de ontwikkeling van de heffingseenheden zorgt voor een verschillend effect op de tarieven. Hierdoor ontstaan afwijkingen ten opzichte van de lastenstijging van 3%. Het tarief voor gebouwd stijgt vooral door de afname van de WOZ-waarde als gevolg van de daling van de huizenprijzen. Rekening is gehouden met een daling van de WOZ-waarden van 2,9%.Dat deel van de tariefstijging wordt voor de belastingbetaler gecompenseerd door een lagere WOZ-waarde op de belastingaanslag van het waterschap, en dus een lager te betalen aanslag. De feitelijke tariefstijging bedraagt dan 3,8%. Voor ongebouwd (basis en buitendijks) daalt het tarief door het invoeren van tariefdifferentiatie voor openbare verharde wegen

30 ZUIVERINGSHEFFING / VERONTREINIGINGSHEFFING Begroting 2013 zuiveringsheffing (bedragen x 1.000) begroting begroting Netto kosten Bedrag voor onvoorzien Kosten kwijtschelding Algemene opbrengsten (bespaarde rente) Saldo: te dekken via belastingheffing Onttrekking / toevoeging algemene reserve Werkelijk te ontvangen belastingopbrengst De onttrekking aan de algemene reserve zorgt voor een lagere werkelijk te ontvangen belastingopbrengst. De omvangrijke stijging van de netto kosten is het gevolg van toerekenen van een deel van de kosten van het watersysteembeheer aan het zuiveringsbeheer. Zie het AB voorstel over kostentoerekening van 30 mei Conform de meerjarenraming stijgt de ten opzichte van 2012 te ontvangen belastingopbrengst met 3,0%. Tarieven 2013 begroting begroting Stijging in % Zuiveringsheffing 72,47 70,51 2,8% Verontreinigingsheffing 72,47 70,51 2,8% Samenvattend tarievenoverzicht 2013 Door middel van een afzonderlijk tarievenbesluit (aanpassing belastingverordeningen) zullen wij u voorstellen de tarieven voor 2013 vast te stellen. Tarievenoverzicht Categorie Tarief 2013 (Begroting) Belastingopbrengst 2013 Belastingopbrengst 2012 Ingezetenen 57, Gebouwd (basis) 0,04946% Gebouwd (buitendijks) 0,01416% Ongebouwd (basis) 48, Ongebouwd (wegen) 95,74* Ongebouwd (buitendijks) 12,68* Natuur 3, Verontreinigingsheffing 72, Zuiveringsheffing 72, Totaal belastingopbrengst

31 * Doordat vanaf 2013 twee tariefdifferentiaties worden toegepast, is het mogelijk dat beide tegelijkertijd kunnen worden toegepast bij buitendijks gelegen wegen. Hiervoor geldt dan een tarief van 59,33. Lastendruk De belastingtarieven voor 2013 laten voor vier voorbeeldbelastingbetalers de volgende lastenontwikkeling zien. Begroting 2013 Begroting 2012 Verschil Gezin met huurwoning 274,80 267,44 + 2,8% Gezin met een eigen huis van * 394,86 383,29 + 3,0% Gezin met 80 hectare bouwland (waarde gebouwen )* 4.328, ,80-2,2% MKB bedrijf (waarde gebouwen 1,9 miljoen, 10 VE s)* 1.685, ,90 +3,3% * Voor een goede vergelijking wordt de WOZ waarde gecorrigeerd voor de verwachte waardedaling. In deze vergelijking is uitgegaan van een WOZ-waarde van de eigen woning van in De WOZ-waarde voor 2013 schatten we 2,9% lager in en wordt Hetzelfde gebeurt naar rato bij het gezin met bouwland en het MKB-bedrijf. De afwijking in de stijgingspercentages wordt vooral veroorzaakt door veranderingen in de noemer (WOZ-waarden, hectares ongebouwd, VE s etc.) en de daardoor optredende onderling verschuivende verhoudingen. Kostentoedeling In 2013 zal de kostentoedelingsverordening integraal moeten worden herzien. Dit betekent dat de economische waarde van alle eigendommen en het kostenaandeel voor ingezetenen opnieuw bepaald moeten worden. We proberen de integrale aanpassing van de kostentoedeling volledig in huis uit te voeren. Het kwijtscheldingsbeleid Op grond van de Invorderingswet kan aan belastingplichtigen die niet in staat zijn anders dan met buitengewoon bezwaar hun belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, gehele of gedeeltelijke kwijtschelding worden verleend. Net als de meeste waterschappen heeft ook het algemeen bestuur van ons waterschap hiertoe besloten. Hierbij is de norm op 100% gesteld. Een norm van 100 procent houdt in dat in de regel kwijtschelding wordt verleend aan belastingplichtigen met een inkomen op of onder bijstandsniveau. Het aantal verzoeken ligt gemiddeld op ca stuks per jaar. Ongeveer 80% hiervan wordt gehonoreerd. In het Groninger gebied wordt bij het afhandelen van de kwijtscheldingsverzoeken in de meeste gevallen samengewerkt met de gemeenten. Kwijtschelding beperkt zich tot de zuiveringsheffing en de watersysteemheffing ingezetenen. Voor de watersysteemheffing gebouwd, ongebouwd en natuurterreinen is geen kwijtschelding mogelijk omdat het bezit van woningen, gebouwen, ongebouwd en natuurterreinen vermogen veronderstelt. Het Algemeen Bestuur heeft hiertoe in het verleden besloten. In de bestuursvergadering van 12 oktober 2011 heeft u het besluit genomen de bestaande normen van ons kwijtscheldingsbeleid te continueren. Daarnaast heeft u besloten kleine ondernemers voor hun privé belastingaanslag van het waterschap eveneens in de gelegenheid te stellen een verzoek tot kwijtschelding in te dienen. Het kwijtscheldingsbeleid is vastgelegd in de kwijtscheldingsregeling waterschap Hunze en Aa s