Btw Geregistreerde kassasystemen : eindelijk uitleg! (2)

Transcriptie

1 BIBF Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten INHOUD p. 1/ Btw Geregistreerde kassasystemen : eindelijk uitleg! (2) p. 7/ Vermeldingen in de jaarrekening wanneer een vennootschap onbeperkt aansprakelijke vennoot is Btw Geregistreerde kassasystemen : eindelijk uitleg! (2) We zetten de analyse verder van de bijzondere gevallen die voorkomen bij het gebruik van een geregistreerd kassasysteem, zowel voor de berekening van de drempel als voor het al dan niet uitreiken van tickets afkomstig van geregistreerde kassasystemen (afgekort : GKS-tickets). gesteld zijn bij de outsourcer (bv. inzake IT) worden ook als (gelieerde) personeelsleden beschouwd voor het gebruik van het bedrijfsrestaurant. Ook genodigden mogen gebruik maken van het bedrijfsrestaurant (als ze maximaal 5 % van de omzet excl. btw uitmaken). Bedrijfsrestaurants De onderneming verstrekt zelf de maaltijden Een werkgever die zelf een bedrijfsrestaurant uitbaat, moet geen GKS-tickets uitreiken 1 wanneer de volgende voorwaarden zijn vervuld : de activiteit van de onderneming is een andere activiteit dan een activiteit met betrekking tot restaurant- en cateringdiensten; het bedrijfsrestaurant is enkel toegankelijk tijdens de werkuren; het bedrijfsrestaurant is enkel toegankelijk voor personeelsleden van de onderneming en voor personeelsleden van een verbonden onderneming. Hieronder valt ook het bedrijfsrestaurant dat door verschillende ondernemingen gemeenschappelijk wordt uitgebaat en dat slechts toegankelijk is voor personeelsleden van deze ondernemingen (waarvan de zetel zich bijvoorbeeld in hetzelfde gebouw bevindt). De personen die door middel van een outsourcingscontract op middellange of op lange termijn tewerk- 1 Art. 21bis, 1, 5e lid, 3, van het KB nr. 1. Deze ontheffing wordt toepast per inrichting. Alle handelingen die worden verricht vanuit deze inrichting moeten aan de voorwaarden voldoen. Een combinatie van een GKS voor bijvoorbeeld diensten buiten de werkuren en ontheffing voor de handelingen als bedrijfsrestaurant is niet mogelijk. Een bedrijfsrestaurant dat geen GKS-systeem moet gebruiken, is ook vrijgesteld van het uitreiken van btw-bonnen. De onderneming doet een beroep op een derde Wanneer via een contract of elk ander middel kan worden aangetoond dat de onderneming voor haar bedrijfsrestaurant een beroep doet op een derde (onderaannemer die het GKS-ticket moet uitreiken), is deze onderneming vrijgesteld van het uitreiken van GKS-tickets 2. De onderneming mag op geen enkele manier tussenkomen bij de voorbereiding van de maaltijden noch bij de aankoop van niet-bereide voedingsmiddelen. 2 Art. 21bis, 1, 5e lid, 1, van het KB nr. 1. P Afgiftekantoor 9000 Gent X Tweewekelijks Verschijnt niet in de weken

2 Het is geen probleem dat de onderneming zelf met eigen personeel voor de bediening aan tafel zorgt, voor het opruimen of voor de afwas. Er moeten evenmin btw-bonnen worden uitgereikt. In de relatie tussen de derde en de onderneming moet het GKS-ticket niet noodzakelijk bij de voltooiing van de dienst worden uitgereikt, maar kan de uitreiking één keer per maand gebeuren, uiterlijk de 15e van de maand volgend op die waarin de dienst plaatsvond. Voor die handelingen moet bijgevolg een factuur worden opgemaakt. De prijs van de deelname aan het seminarie is een enige vaste prijs, ongeacht of de deelnemer de spijzen en/of dranken al dan niet verbruikt. Hij kan er niet voor opteren om tegen een vermindering van de prijs af te zien van de spijzen en/of dranken of om ze tegen een meerprijs wel te verbruiken. Voor de organisator is de prijs van de catering beperkt in vergelijking met de kostprijs van de organisatie van het seminarie (kosten met betrekking tot de sprekers, de huur van de zaal, multimedia-apparatuur, drukkosten, enz.). De verblijfskosten (hotelovernachting) en vervoerskosten vallen er niet onder. Wanneer de derde in onderaanneming niet volledig instaat voor het verstrekken van de maaltijden (voorwaarden voor ontheffing GKS-ticket zijn niet vervuld), kan de onderneming gebruik maken van de ontheffing bedrijfsrestaurant wanneer de voorwaarden zijn vervuld. Wanneer de derde de maaltijden volledig onafhankelijk aan de personeelsleden zou verstrekken, bijvoorbeeld in het kader van een concessieovereenkomst tussen de derde en de onderneming tot uitbating van een restaurant, zijn de gewone regels inzake het GKSsysteem van toepassing in de relatie tussen de derde en de personeelsleden. De onderneming komt in dit geval niet tussen in de prijs van de verstrekte maaltijden. Ze verstrekt geen restaurant- of cateringdiensten. De ontheffingen inzake onderaanneming of inzake bedrijfsrestaurant zijn niet van toepassing. Seminaries De kwalificatie van het btw-statuut van de spijzen en/ of dranken die verstrekt worden in het kader van een seminarie is in principe een feitenkwestie die geval per geval wordt onderzocht, maar er kan een eerste onderscheid worden gemaakt 3 : De verstrekte spijzen en/of dranken zijn bijkomend bij de hoofdhandeling Wanneer blijkt dat de verstrekte spijzen en/of dranken geen doel op zich zijn maar louter een middel om de hoofdhandeling aantrekkelijker te maken, worden de verstrekte spijzen en/of dranken slechts als bijkomend bij de hoofdhandeling beschouwd. Daarbij moeten de volgende voorwaarden zijn vervuld : De administratie neemt in elk geval aan dat aan deze voorwaarde is voldaan wanneer de kostprijs van de catering hoogstens 15 % van de eigenlijke kostprijs van het seminarie bedraagt. Onder die omstandigheden volgt het verstrekken van spijzen en/of dranken (de aard ervan heeft geen belang) het btw-stelsel van de hoofdhandeling ongeacht of de factuur de enige prijs uitsplitst. Het verstrekken van spijzen en/of dranken is de hoofdhandeling Wanneer de verstrekte spijzen en/of dranken een belangrijk element vormen bij de keuze om zich al dan niet in te schrijven voor het seminarie gaat het om twee (of meer) aparte hoofdhandelingen. De administratie gaat ervan uit dat wanneer niet voldaan is aan een van de hierboven vermelde voorwaarden, het verstrekken van spijzen en/of dranken in het kader van een seminarie een aparte hoofdhandeling is, bijvoorbeeld wanneer het verbruiken optioneel is (meerprijs bij verbruik of korting bij niet-verbruik). Verhuur van materiaal Bij de berekening van de drempel wordt geen rekening gehouden met de verhuur van tafels, stoelen, borden, glazen, personeel voor bediening, enz. waarvoor een afzonderlijke prijs wordt aangerekend (die niet in de prijs van de maaltijd is inbegrepen). Er moeten enkel GKS-tickets worden uitgereikt als de verhuur verband houdt met een evenement waar de betrokken belastingplichtige ook restaurant- of cateringdiensten verricht. Nevendiensten van catering 3 Zie arresten, Faaborg-Gelting Linien, zaak C-231/94, van 2/5/1996, nr ; Card Protection Plan Ltd, zaak C-349/96, van 25/2/1999, nr. 27 e.v.; Levob Verzekeringen en OV Bank, zaak C-41/04, van 27/10/2005, nr. 19 en Aktiebolaget NN, zaak C-111/05, van 29/3/2007, nr. 21. Nevendiensten van catering, zoals de verkoop van meubels, toegang tot wellness, casino, bowling, binnenspeeltuin, optredens of animatie, dancing, zijn 2

3 geen restaurant- of cateringdiensten en worden bijgevolg niet meegerekend bij de berekening van de drempel. Voor die activiteiten moet geen GKS-ticket worden uitgereikt. Catering in het buitenland Restaurant- en cateringdiensten die in het buitenland worden verricht, moeten niet worden meegerekend bij de berekening van de drempel. Voor dergelijke handelingen moeten geen GKS-tickets worden uitgereikt. Een vrijwillig GKS-systeem blijft toegestaan maar de handelingen moeten dan worden opgesplitst in de btw-aangifte. Uitbating van een verbruikssalon door bakker De omzet van alle verrichte restaurant- en cateringdiensten (koffiekoeken, gebakjes en broodjes, enz.) moet worden berekend. Vervolgens moet worden bekeken of de drempel al dan niet is overschreden. De verkopen van brood in de bakkerij tellen niet mee voor de berekening van de drempel (leveringen). Uitbating van een feestzaal Meerdere horecazaken onder hetzelfde btw-nummer Als onder hetzelfde btw-identificatienummer meerdere horecazaken worden uitgebaat, moet de drempel van euro per inrichting worden bekeken. Als de inrichtingen materieel met elkaar verbonden zijn, waarbij de klanten zich vrij, en zonder het gebouw te verlaten, kunnen verplaatsen tussen de verschillende inrichtingen, moet de drempel worden berekend over alle inrichtingen samen. Mobiele bestelwagen, rondes, markten Belastingplichtigen die naast een horecazaak (verbruikssalon) een marktkraam uitbaten, een bestelwagen gebruiken voor een brood- of melkronde, rondrijdende ijsverkopers, enz. moeten het salon, de bestelwagen of het kraam als twee afzonderlijke inrichtingen beschouwen. Ze moeten de drempel voor elke inrichting afzonderlijk berekenen. Voor een mobiele bestelwagen die zich beperkt tot leveringen, is dus geen geregistreerd kassasysteem vereist. Slager met cateringdiensten Wanneer de feestzaaluitbater maaltijden verschaft aan de huurder van de feestzaal (al dan niet via een cateraar) verricht hij restaurant- of cateringdiensten die meetellen voor de berekening van de drempel. Wanneer in deze prijs het gebruik van de zaal is inbegrepen, telt het huurbedrag mee voor de berekening van de drempel. Als hij niet tussenkomt bij de maaltijden (de cateraar regelt alles rechtstreeks met de klant) verricht hij geen restaurant- of cateringdiensten. Het bedrag van de huur waarvoor een aparte prijs wordt aangerekend, telt niet mee voor de berekening van de drempel. Uitbating van een cafetaria binnen een handelszaak Enkel de omzet uit de restaurant- en cateringdiensten die afkomstig is van de cafetaria wordt meegeteld voor de berekening van de drempel. Als de drempel euro exclusief btw, dan moet de uitbater geen GKS-tickets uitreiken maar moet hij btw-bonnen uitreiken voor de verschafte maaltijden en bijhorende dranken. Hij mag echter vrijwillig een GKS-systeem gebruiken. Een slager die cateringdiensten verricht, moet zijn drempel berekenen door de slagerij en de cateringdiensten (bv. het bakken van vlees aan huis) als afzonderlijke inrichtingen te beschouwen. Er moeten enkel GKS-tickets worden uitgereikt voor de verstrekte cateringdiensten en niet voor de verkopen in de slagerij. Voetbalstadion, pretpark Elke inrichting moet afzonderlijk worden bekeken. Er kunnen binnen een park of stadion meerdere restaurants, drankgelegenheden, snackkramen, ijsjesverkopers, aanwezig zijn. De drempel moet voor elke inrichting afzonderlijk worden berekend. De uitbater mag er echter voor kiezen om in alle inrichtingen een GKS-systeem te gebruiken. Foornijveraars Foornijveraars zijn natuurlijke personen waarvan de bedrijvigheid bestaat uit, door tijdelijke opstelling van beweegbare of uiteenneembare inrichtingen op de openbare pleinen, markten of straten, ter gelegenheid van kermissen, jaarmarkten of feesten, het bezorgen 3

4 van vermaak of spektakel aan het publiek of het verkopen of serveren van koopwaren die bij deze gelegenheden gebruikelijk worden verkocht of geserveerd (bv. speelgoed, confiserie, wafels, frieten, roomijs, enz.). Er is altijd sprake van een restaurantdienst als door de uitbater of een derde (bv. de organisator van het festival of een andere uitbater) aan de klanten een ruimte binnen ter beschikking wordt gesteld die voorzien is van een infrastructuur die de klanten de mogelijkheid biedt om hun spijzen en/of dranken, zittend of staand (gewone tafels, statafels of eetbalie), ter plaatse te verbruiken wanneer deze klanten van die infrastructuur gebruik maken. Voor de verbruiksruimten buiten aanvaardt de administratie bij wijze van proef dat het verstrekken van spijzen en/of dranken door de uitbater van een foodtruck op een evenement met betrekking tot podiumkunsten wordt aangemerkt als een levering van goederen. Er is dus vereist dat de klanten niet ter plaatse verbruiken. Vroeger moesten de exploitanten van foorkramen geen btw-bonnen uitreiken. Deze tolerantie wordt opgeheven maar er zijn geen btw-bonnen of GKS-tickets vereist voor de handelingen die als leveringen kunnen worden beschouwd. Foodtruck Een uitbater van een foodtruck wordt ingehuurd door een klant om tijdens een evenement met zijn mobiel kraam ter plaatse maaltijden te voorzien voor de genodigden van de klant op een door de klant gekozen tijdstip en locatie maar elders dan in de ruimten van de uitbater (bv. thuis bij een particulier, op het terrein van een bedrijf, op een festival, enz). De uitbater van de truck factureert deze maaltijden aan de klant die hem heeft ingehuurd en heeft dus geen enkele contractuele band met de eindverbruiker. In dat geval verstrekt de uitbater van het kraam aan deze klant een cateringdienst. Het is van geen belang of de uitbater infrastructuur voor het verbruik ter plaatse (bv. tafels, stoelen, enz.) voorziet en die maaltijden in open lucht worden verbruikt dan wel in een door de klant gehuurde feestzaal. Wanneer er echter een contractuele band bestaat met de eindverbruiker, staat de uitbater van een foodtruck met zijn truck op of naast de plaats van het evenement dat betrekking heeft op podiumkunsten (al dan niet tegen betaling van een vergoeding voor het recht om een beroepswerkzaamheid uit te oefenen), waarbij de consument van de verbruiksgoederen rechtstreeks betaalt aan de uitbater. De bezoekers van het evenement zijn de individuele klanten aan wie die uitbater, al naargelang de omstandigheden, een levering van spijzen/ dranken verricht of een restaurantdienst verstrekt. Het feit dat de goederen effectief bestemd zijn om mee te nemen, zonder verbruik ter plaatse, kan met name uit de wijze van verpakking blijken. Afgifte van de goederen op een dienblad doet vermoeden dat de spijzen ter plaatse worden verbruikt. Het gaat hier niet over foodtruckfestivals. Verstrekken van spijzen en drank in een station Het verstrekken van spijzen of dranken die worden genuttigd aan tafels die ter beschikking worden gesteld door een zaak in een stationshal maken het voorwerp uit van een restaurantdienst. Maar wanneer de klanten de spijzen/dranken al wandelend verbruiken of hiervoor gebruik maken van een multifunctionele voorziening (bv. de wachtbanken die ter beschikking worden gesteld door de NMBS) is er sprake van een levering van goederen. Er hoeven bijgevolg geen GKS-tickets te worden uitgereikt. Kookworkshops Het geven van kookworkshops is geen restaurant- of cateringdienst. Voor de berekening van de drempel, wordt de omzet uit kookworkshops (21 %) niet meegerekend. Als de kookworkshops georganiseerd worden door een belastingplichtige die eveneens restaurant- en cateringdiensten verstrekt en die de drempel overschrijdt, moeten er ook GKS-tickets worden uitgereikt voor de kookworkshops. Als de drempel niet is overschreden, moeten geen btw-bonnen worden uitgereikt. Kok aan huis Wanneer een cateraar bij zijn klant thuis een maaltijd gaat bereiden met ingrediënten die hij zelf aanlevert, verricht hij een cateringdienst en dit ongeacht of hij aanwezig is tijdens de maaltijd. Wanneer een belastingplichtige bij een klant thuis een maaltijd gaat bereiden met ingrediënten die door de klant worden aangeleverd, verricht hij een materieel werk (21%). Maar wanneer de klant de ingrediënten eerst heeft aangekocht bij de cateraar die deze ingrediënten vervolgens gebruikt voor het bereiden van de spijzen bij de klant thuis, is er sprake van een cateringdienst. 4

5 Automaten De administratie aanvaardt dat de door middel van automaten verstrekte spijzen en dranken een eenvoudige levering uitmaken, ongeacht dus de plaats waar de automaten staan (btw-tarief). Deze verkopen worden niet meegeteld bij de berekening van de drempel. Borrelhapjes en versnaperingen Voor kaas, salami, chips, nootjes en dergelijke hapjes die worden verschaft samen met dranken in het kader van een dienst (in het bijzonder in een café) zijn de volgende regels van toepassing. Wanneer een dergelijk hapje in een kleine hoeveelheid, spontaan (m.a.w. niet besteld door de klant, noch afzonderlijk, noch als één gezamenlijk aanbod met de drank volgens de kaart) en zonder prijsverhoging wordt verschaft, wordt het beschouwd als een bijhorigheid die voor de toepassing van de btw-tarieven niet apart wordt belast : het betreft één handeling inzake het verschaffen van dranken in het kader van verbruik ter plaatse (21 %). Dit geldt voor het traditionele koekje of stukje cake dat, net als de suiker, gegeven wordt bij een kop koffie. Ze moeten niet worden meegeteld bij de berekening van de drempel. Door de klant bestelde en ter plaatse verbruikte en versneden kaasblokjes en stukjes salami, gebak, taart en ander dergelijk niet-voorverpakt voedsel vormen daarentegen een restaurantdienst en moeten worden meegeteld bij de berekening van de drempel. Ter plaatste verbruikte lasagne of croque uit het vuistje, zelfs al zijn ze voorverpakt, vergen een bereiding en worden aangemerkt als restaurantdiensten. School-, universiteits-, ziekenhuisrestaurant, enz. Bepaalde activiteiten (bv. cafetaria s van scholen en ziekenhuizen) komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor een btw-vrijstelling krachtens artikel 44 van het Btw-Wetboek. In dat geval geldt een vrijstelling van gebruik van het GKS voor de restaurant- en cateringdiensten. Er moeten evenmin btw-bonnen worden uitgereikt. De belastingplichtige mag echter vrijwillig een GKSsysteem gebruiken. Ook in universiteitsrestaurants krijgen de studenten en het personeel hun maaltijd met vrijstelling van btw. 4 Is het restaurant ook toegankelijk voor externe bezoekers, dan is deze vrijstelling ten aanzien van die externe bezoekers niet van toepassing. Als de omzet uit de maaltijden verstrekt aan externe bezoekers > euro, dan moeten er GKS-tickets worden uitgereikt. Voor de vrijstelde handelingen moet geen GKS-ticket worden uitgereikt. Als de omzet < euro, dan moeten er btw-bonnen worden uitgereikt aan de externe bezoekers. Cafetaria van sportclub vrijgesteld Een sportvereniging in de vorm van een vzw biedt aan haar leden tegen betaling de mogelijkheid om een sport te beoefenen (vrijgestelde handeling) en baat vaak ook een cafetaria uit (niet-vrijgestelde handeling) die vrij toegankelijk is voor het publiek. Als de omzet van de cafetaria 15 % bedraagt van de omzet uit de van btw vrijgestelde activiteit 5, moet ze aan de btw worden onderworpen. Ze organiseert een jaarlijkse maaltijd met een omzet van euro. De omzet van de jaarlijkse maaltijd kan alleen worden vrijgesteld van btw als de opbrengst uitsluitend ten goede komt aan de vrijgestelde activiteiten van de vzw 6. Als de omzet van de cafetaria > euro, dan moeten er GKS-tickets worden uitgereikt voor de restaurant- en cateringdiensten. Voor de jaarlijkse maaltijd moeten er geen GKS-tickets worden uitgereikt omdat het om een vrijgestelde handeling gaat. Als de omzet van de cafetaria < euro, dan moeten er btw-bonnen worden uitgereikt voor de restaurant- en cateringdiensten van de cafetaria. Voor de jaarlijkse maaltijd moeten er dus geen btw-bonnen worden uitgereikt. Didactisch restaurant Een door een school uitgebaat didactisch restaurant dat openstaat voor het publiek en commercieel wordt uitgebaat, is niet vrijgesteld en valt onder de GKSregelgeving. Handelingen vrijgesteld door artikel 42 van het Btw-Wetboek Handelingen vrijgesteld door artikel 42 van het Btw- Wetboek (bv. leveringen aan ambassades en consula- 4 Art. 44, 2, 4, van het Btw-Wetboek. 5 Beslissing nr. ET van 12/9/ Circ. 2017/C/23 van 19/4/

6 ten) verlenen recht op aftrek en moeten worden meegeteld bij de berekening van de drempel. Als > euro, dan moeten GKS-tickets worden uitgereikt voor de leveringen van maaltijden en dranken die zijn vrijgesteld door artikel 42. Als < euro, dan moeten btw-bonnen worden uitgereikt voor de leveringen van maaltijden en bijhorende dranken, zelfs als ze zijn vrijgesteld door artikel 42. Wanneer toch alle door een belastingplichtige verrichte restaurant- en cateringdiensten vrijgesteld zouden zijn ingevolge artikel 42, wordt aanvaard dat geen GKS-systeem moet worden gebruikt. Belastingplichtigen die gebruik maken van de forfaitaire regeling Ook de belastingplichtigen die gebruik maken van de forfaitaire regeling moeten de drempel van euro toepassen om te bepalen of zij al dan niet verplicht zijn GKS-tickets uit te reiken. Het gaat hier om frituurexploitanten, caféhouders, slagers, bakkers en ijsbereiders met een verbruikssalon (niet-exhaustieve lijst). Als belastingplichtigen die gebruik maken van een andere forfaitaire regeling, te maken krijgen met de problematiek rond het GKS-systeem, dan zijn de onderstaande modaliteiten ook op hen van toepassing. Als < euro, dan moeten btw-bonnen worden uitgereikt voor de leveringen van maaltijden en bijhorende dranken. De toepassing van de forfaitaire regeling blijft mogelijk. Als > euro, dan moeten GKS-tickets worden uitgereikt. Aangezien het gebruik van een GKS-systeem (verplicht of vrijwillig) niet verenigbaar is met de toepassing van de forfaitaire regeling, verliezen zij de toepassing van deze regeling vanaf het kalenderjaar volgend op de overschrijding van de drempel 7. Belastingplichtigen onder de vrijstellingsregeling Ook de kleine ondernemingen onder de vrijstellingsregeling moeten de drempel van euro toepassen wanneer zij restaurant- of cateringdiensten verrichten. Als < euro, dan moeten btw-bonnen worden uitgereikt. 8 Als > euro, dan moeten GKS-tickets worden uitgereikt. Indien hun totale jaarlijkse omzet de vrijstellingsdrempel van euro overschrijdt, kunnen zij bovendien niet langer genieten van de toepassing van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Verschaffers van lichte maaltijden De tolerantiemaatregel 9 waardoor verschaffers van lichte maaltijden geen btw-bonnen moeten uitreiken, is afgeschaft door de invoering van de GKS-systemen. Ze moeten voortaan, naargelang van de drempel, ofwel GKS-tickets, ofwel btw-bonnen uitreiken. Frituuruitbaters De tolerantiemaatregel 10 waardoor frituuruitbaters geen btw-bonnen moeten uitreiken, is afgeschaft door de invoering van de GKS-systemen. Ze moeten voortaan, naargelang van de drempel, ofwel GKS-tickets, ofwel btw-bonnen uitreiken. Vergunning Circulaire nr. 6 van 27/4/1999 De vergunningen Circulaire nr. 6/1999, waardoor belastingplichtigen een kasticket van een vergunde kassa konden uitreiken ter vervanging van btw-bonnen, zijn voor alle belastingplichtigen (met uitzonderingen van degenen die auto s wassen) afgeschaft door de invoering van het GKS-systeem. Ze moeten voortaan, naargelang van de drempel, ofwel GKS-tickets, ofwel btw-bonnen uitreiken. Vergunning Beslissing E.T van 2/6/2003 De vergunningen Beslissing E.T , waardoor belastingplichtigen een kasticket van een vergunde kassa konden uitreiken ter vervanging van btw-bonnen, zijn voor alle belastingplichtigen (met uitzondering van degenen die aan betalende gasten onderdak verschaffen) afgeschaft door de invoering van het GKS-systeem. Ze moeten voortaan, naargelang van de drempel, ofwel GKS-tickets, ofwel btw-bonnen uitreiken. Michel CEULEMANS Lid van de Stagecommissie 7 Beslissing nr. ET van 10/11/2016, in werking getreden op 1/1/ Beslissing nr. E.T van 1/12/2008 werd opgeheven. 9 Punt 18 van de circ. nr. 6 van 27/04/ Circ. nr. 6 van 27/4/1999, p

7 Vermeldingen in de jaarrekening wanneer een vennootschap onbeperkt aansprakelijke vennoot is Wanneer een vennootschap onbeperkt aansprakelijke vennoot is in een andere vennootschap, moet zij hierover informeren en zal ze bepaalde informatie hieromtrent moeten neerleggen bij de Nationale Bank van België. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen publiceerde recent haar Advies 2017/16 waarin ze deze verplichting toelicht en een overzicht geeft van de te verstrekken gegevens. Concept onbeperkte aansprakelijkheid Bij onbeperkte aansprakelijkheid zijn de vennoten onbeperkt gehouden voor de schulden van de vennootschap. Bovenop hun inbreng kunnen de vennoten dus ook aangesproken worden op hun eigen vermogen. dit en hoeven ze niks apart neer te leggen. Vennootschappen die een volledig schema publiceren en op basis van artikel 91 KB W.Venn deze info reeds in de toelichting opnemen, dienen dus geen extra informatie neer te leggen. Dit geldt ook voor vennootschappen die het verkort of micro-schema gebruiken en deze info reeds vrijwillig opnemen in de toelichting. Deze info moet dus niet herhaald worden in een apart document zoals opgelegd door artikel 100 W.Venn. Welke basisinformatie? Om na te gaan welke informatie moet worden verstrekt, verwijst de Commissie opnieuw naar artikelen 100 W.Venn en 91 KB W.Venn. Onbeperkte aansprakelijkheid is voor wat betreft de Belgische vennootschapsvormen van toepassing bij de vennootschap onder firma (VOF), de gewone commanditaire vennootschap (Comm.V), (de beherende vennoten van de) commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.VA) en de coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid (CVOA). Ook de Europese coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid en het Economisch samenwerkingsverband (ESV) zijn vennootschapsvormen met onbeperkte aansprakelijkheid. Ook bij een deelname in een buitenlandse vennootschap kan, afhankelijk van de vennootschapsrechtelijke bepalingen daar, sprake zijn van onbeperkte aansprakelijkheid. Neerleggingsplicht Op basis van artikel 100 W.Venn dienen alle Belgische vennootschappen bepaalde gegevens met betrekking tot de vennootschappen waarvoor zij onbeperkt aansprakelijk zijn neer te leggen bij de Nationale Bank, waarvan de openbaarmaking is bepaald in artikel 103 W.Venn. Wanneer vennootschappen deze informatie reeds afzonderlijk vermelden in de jaarrekening, volstaat Ten eerste moeten de vennootschappen waarvoor de vennootschap onbeperkt aansprakelijk is opgelijst worden en moet voor elk van die vennootschappen de naam, de zetel, de rechtsvorm en (voor zover het een Belgische vennootschap betreft) het ondernemingsnummer worden opgenomen. Vennootschappen die rapporteren volgens het volledig schema nemen deze info op in de toelichting onder VOL die voor deze lijst een specifieke titel voorziet. In het verkort of micro-schema komt het onder de afdeling Andere overeenkomstig het Wetboek van Vennootschappen neer te leggen documenten, respectievelijk onder VKT 7.2 en MIC 7.2. Ten tweede moet de jaarrekening van elk van de vennootschappen waarvoor de vennootschap onbeperkt aansprakelijk is, bij de jaarrekening van de onbeperkt aansprakelijke vennoot worden gevoegd én samen hiermee openbaar worden gemaakt. Rapporteert de onbeperkt aansprakelijke vennootschap een volledig schema, dan wordt deze jaarrekening in de toelichting opgenomen. Zowel voor het verkorte schema als voor het microschema wordt deze informatie opgenomen onder de Andere in de toelichting op te nemen verplichtingen (indien vrijwillige opname in de toelichting) of achteraan aan de jaarrekening toegevoegd. 7

8 De opname van de jaarrekening geldt ook wanneer de vennootschap waarvoor men onbeperkt aansprakelijk is voor zichzelf eigenlijk geen jaarrekening moet openbaar maken, wat mogelijk is voor kleine vennootschappen die de vorm hebben aangenomen van een VOF, een Comm.V of een CVOA waarvoor artikel 97 W.Venn stelt dat ze vrij zijn van publicatieplicht wanneer zij klein zijn op basis van de criteria in artikel 15 W.Venn. Deze vrijstelling ten aanzien van de vennootschap waarvoor men onbeperkt hoofdelijk aansprakelijk is, ontheft de participerende onbeperkt aansprakelijke vennootschap niet van de verplichting om deze info toch te verstrekken. Die jaarrekening moet dus worden toegevoegd en samen met de eigen jaarrekening gepubliceerd worden. Op de verplichte toevoeging van de jaarrekening zijn een aantal uitzonderingen. Deze geldt namelijk niet wanneer : de jaarrekening van de vennootschap al openbaar wordt gemaakt; de jaarrekening van de vennootschap al is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening; het een maatschap, een tijdelijke handelsvennootschap of een stille handelsvennootschap betreft. Bij toepassing van deze uitzondering dient wel de reden te worden vermeld waarom de jaarrekening van een in de lijst opgenomen vennootschap niet is opgenomen. Bijkomende info Wanneer de onbeperkt aansprakelijke vennootschap haar jaarrekening presenteert, dient deze in navolging van de algemeen gekende en toe te passen boekhoudprincipes ultiem haar getrouw beeld te schetsen. pen waarin ze vennoot is, moeten worden opgenomen. Dus wanneer die verplichtingen niet in haar balans zouden voorkomen, moeten bijkomend passende vermeldingen worden gemaakt onder haar niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. Bovendien is het mogelijk dat ook een passende voorziening moet worden geboekt wanneer een schuld waarschijnlijk is geworden of zelfs zeker (maar zonder dat het bedrag al gekend is), waarbij een inschatting wordt gemaakt van de uiteindelijke kost in hoofde van de onbeperkt (hoofdelijk) aansprakelijke vennoot. Ook wanneer een schuld zeker en vaststaand is geworden moeten deze geboekt worden. Voor wat betreft de waarderingsregels die van toepassing zijn op de jaarrekening van de vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid, bestaat geen verplichting om de waarderingsregels van het KB W.Venn toe te passen op de toe te voegen jaarrekening, indien deze vennootschap zelf die waarderingsregels niet moet toepassen. De Commissie beveelt de onbeperkt aansprakelijke vennootschap wel aan om wanneer de waarderingsregels van het KB W.Venn niet worden toegepast, hiervan expliciet melding te maken. Tenslotte wijst de Commissie er nog op dat wanneer men participeert in een buitenlandse vennootschap vooreerst de inventarisverplichtingen dienen te worden toegepast conform de aldaar geldende regelgeving. Wanneer ten tweede de jaarrekening van de buitenlandse vennootschap niet voldoende informatie zou bevatten, dienen bijkomend passende vermeldingen te worden gemaakt onder de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen van de onbeperkt aansprakelijke vennoot. Desgevallend moeten ook passende voorzieningen worden geboekt. Zo voldoet de onbeperkt aansprakelijke vennoot aan de principes van artikel 25 KB W.Venn. Dit betekent dus dat de mogelijke verplichtingen die volgen uit haar engagement naar de vennootschap- Prof. dr. Stijn GOEMINNE Universiteit Gent, Vakgroep Algemene Economie Noch deze publicatie, noch gedeelten van deze publicatie mogen worden gereproduceerd of opgeslagen in een retrievalsysteem, en evenmin worden overgedragen in welke vorm of op welke wijze ook, elektronisch, mechanisch of door middel van fotokopieën, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie staat in voor de betrouwbaarheid van de in haar uitgaven opgenomen info, waarvoor zij echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Verantwoordelijke uitgever : Mirjam VERMAUT, B.I.B.F. Legrandlaan 45, 1050 Brussel, Tel. 02/ , Fax. 02/ info@bibf.be, URL : http: // be. Redactie : Mirjam VERMAUT, Gaëtan HANOT, Geert LENAERTS, Frédéric DELRUE, Chantal DEMOOR. Adviesraad : Professor P. MICHEL, Professor Emeritus, Universiteit Luik, Professor C. LEFEBVRE, Katholieke Universiteit Leuven. Gerealiseerd in samenwerking met Wolters Kluwer 8