VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde. Bart Dijckmans VIGeZ Katrien De Cocker Universiteit Gent

Transcriptie

1 1 VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde Bart Dijckmans VIGeZ Katrien De Cocker Universiteit Gent

2 Bewegen op het werk: Onderbouwde en gevarieerde acties Bart Dijckmans 22 juni

3 2017

4 2017

5 2017

6 2017

7 2017

8 Studie SERV,

9 2017

10 (The organizational cost of insufficient sleep McKinsey Company (McKinsey Quarterly), 2016) 2017

11 (Exploring the Value Proposition for Workforce Health, HERO, 2015) 2017

12 2017

13 2017

14 2017

15 2017

16 (Absenteïsme in 2015 Securex, 2016) 2017

17 (Absenteïsme in 2015 Securex, 2016) 2017

18 (Gezondheidsenquête WIV, 2013) 2017

19 2017

20 Gezonde medewerkers 2017

21 50% heeft overgewicht (Gezondheidsenquête WIV, 2013) 2017

22 89% eet niet gezond (Gezondheidsenquête WIV, 2013) 2017

23 60% beweegt niet voldoende (Gezondheidsenquête WIV, 2013) 2017

24 27% kampt met l a n g d u r i g e aandoeningen (Gezondheidsenquête WIV, 2013) 2017

25 58% werknemers voelt zich matig tot ronduit ongezond (Gezonderzoek Delta Lloyd, 2015) 2017

26 40% werknemers heeft niet voldoende energie (om een volledige werkdag productief te zijn) (Gezonderzoek Delta Lloyd, 2015) 2017

27 Mijn medewerkers gezonder maken 2017

28 2017

29 Vlaamse bedrijven scoren gemiddeld 20% op de kwaliteit van hun gezondheidsbeleid (Indicatorenbevraging VIGeZ & VAD, 2015) 2017

30 tabak, alcohol & drugs beweging & sedentair gedrag 2017

31 regels & verbod bewustmaking, educatie, omgeving 2017

32 7- stappenplan voor een duurzaam gezondheidsbeleid 2017

33 1 Creëer een draagvlak 2 Organiseer en communiceer 3 Breng de noden en behoeften in kaart 4 Stel een actieplan op 5 Voer het actieplan uit 6 Evalueer het gezondheidsproject 7 Pas aan en veranker 2017

34 Draagvlak 2017

35 Communicatie 2017

36 Organisatie 2017

37 Bestaande structuren 2017

38 Ruimtelijke afbakening 2017

39 Noden 2017

40 Duidelijke en gekende doelgroep(en) 2017

41 4 Stel een actieplan op 2017

42 Visie Doelstellingen en doelgroep(en) Thema s Timing, budgetten en verantwoordelijken De acties zijn gericht. 2017

43 Regelgeving 2017

44 Educatie 2017

45 video 2017

46 (Boutelle & Jeffery, 2001) 2017

47 Combinatie van strategieën! 2017

48

49 Educatie 2017

50 Omgeving 2017

51 Regelgeving 2017

52 Zorg & begeleiding 2017

53 Een manager organiseert een workshop voor zijn team over de risico s van langdurig zitten. 2017

54

55 De directie installeert zit-sta-tafels voor alle medewerkers. 2017

56

57 Een bedrijf maakt afspraken met de gemeente zodat werknemers aan voordelig tarief het zwembad kunnen gebruiken. 2017

58

59 Een ingehuurde coach geeft persoonlijk beweegadvies aan medewerkers met een cardio-vasculair verleden. 2017

60

61

62 Visie Doelstellingen en doelgroep(en) Timing, budgetten en verantwoordelijken Mix van activiteiten, strategieën en niveaus De acties zijn gericht. 2017

63 Sociaal netwerk (Rolmodellen en steun) 2017

64

65 Minder zitten op het werk Katrien De Cocker Post-doctoraal onderzoeker Universiteit Gent 22 juni

66 VAKGROEP BEWEGINGS- EN SPORTWETENSCHAPPEN UNIVERSITEIT GENT Biomechanica en motorische controle van de menselijke beweging Inspanningsfysiologie en sportvoeding Fysieke activiteit en gezondheid Sportmanagement Sportpedagogiek

67 Inhoud presentatie: 1. Achtergrond sedentair gedrag 2. Percepties rond zitten op het werk bij Vlaamse werkgevers en werknemers en hun mening over mogelijke acties 3. Ontwikkeling, bruikbaarheid en evaluatie van een computertailored interventie om zitten op de werkvloer te veranderen Start to stand

68 Achtergrond sedentair gedrag

69 Wat is sedentair gedrag / zitten? MET-waarde Matig =metabool equivalent 4 3.8: stevig doorstappen Aanbevelingen voor beweging: matige tot hoge intensiteit Licht Sedentair : traag wandelen 2.0: staan 1.8: zitten tijdens PC werk 1.5: zitten (praten) 1.0: stil zitten (TV kijken) 0.9: slapen Ainsworth et al., Med Sci Sport Exerc 2000

70 Een typische werkdag Ontbijt 15 min Werk op computer 3.5 u Transport naar huis 45 min TV kijken 4 u Opstaan 7 u Transport naar werk 45 min Lunch 30 min Werk on computer 4 u Avond maal 30 min Wandeling 30 min Slapen 23 u Een typische dag = 15.5u zitten

71 Gezondheidsrisico s van sedentair gedrag

72 Te veel zitten is even slecht als te weinig bewegen Richtlijnen apart voor zitten: verminderen totale tijd zitten + meer breaks = zitten onderbreken Toekomstige focus in preventie/gezondheidspromotie: beweging + zitten Zitten vervangen door Staan Rondlopen

73

74 Percepties rond zitten op het werk bij Vlaamse werkgevers en werknemers en hun mening over mogelijke acties

75 Studiemethode Groepsdiscussie 4 bij werknemers (n=34) 3 bij kaderleden (n=21) Gespreksonderwerpen: - Perceptie rond zitten op het werk - Mogelijke strategieën om zitten te verminderen en onderbreken - Algemene aanpak van een interventie

76

77 Resultaten: percepties Veel zitten op het werk maar perceptie van voldoende onderbrekingen Ik denk dat ik minstens 7-8 uur van de werkdag neerzit [vrouwelijk kaderlid] Ik zit nooit langer dan 30 minuten aan mijn bureau zonder eens recht te staan [vrouwelijk kaderlid]

78 Gezondheidsklachten: nek, rug, benen, vermoeidheid Ik heb vaak nek- en rugklachten ik ga zelf regelmatig naar een osteopaat hiervoor [mannelijk kaderlid]

79 Verschil inactiviteit sedentair is niet duidelijk Maar ik vraag me af: is het de moeite om recht te staan en even rond te stappen? Is dat echt beter dan blijven zitten? [vrouwelijke werknemer]

80 Vragen omtrent richtlijnen ivm zitten Ik weet niet wat het beste is? Hoeveel moet je nu bewegen en hoe lang mag je eigenlijk zitten? Is het vooral de duur en lengte van de zitperioden die belangrijk zijn? [vrouwelijk kaderlid]

81 Resultaten: mogelijke strategieën tijdens werkuren Niveau Zitten verminderen Zitten onderbreken Individueel - Rechtstaand telefoneren - Rechststaand sorteren - Computer pop-ups - Meer water drinken Sociaal Wandelgesprekken Naar collega toe gaan Organisatie Staande meetings Staande pauze in meetings Omgeving Standing desks - Kantoor herinrichten - Centrale printers, vuilbak - Actief zitmeubilair MAAR: HEEL VEEL BARRIÈRES!

82 Resultaten: mogelijke strategieën tijdens pauzes niveau Zitten verminderen Zitten onderbreken Individueel Actieve lunch pauze beweegmomenten Sociaal Organisatie Omgeving Sta-tafels in kantine Gezamenlijke beweegmomenten MAAR: HEEL VEEL BARRIÈRES!

83 Resultaten: barrièrs & faciliterende factoren Belangrijkste barrières: - Productiviteit - Praktische organisatie en kosten - Schrik anderen te storen, staan is raar - Zitten is ingebakken gewoonte + resistance to change?

84 Belangrijkste faciliterende factoren: - Bewustzijn verhogen (objectieve zitdata) - Kleine veranderingen, geen grote Acties in groep, verandering bedrijfscultuur - Reden geven om recht te staan - Werknemer: verplicht bepaalde strategieën Werkgever: geef keuze om zelf te beslissen - Werknemer: top down aanpak Werkgever: gedeelde verantwoordelijkheid

85 Besluit Toekomstige programma s zullen verschillende componenten moeten bevatten met - informatieve & educatieve strategieën - motiverende strategieën - omgevingsaanpassingen

86 Ontwikkeling, bruikbaarheid en evaluatie van een computertailored interventie om zitten op de werkvloer te veranderen START TO STAND

87

88 Computer-tailoring Theoretical framework Assessment questionnaire Data file with answers Data file with feedback messages Computer expert system: algorithms Tailored advice Tailored advice in letter on screen format

89 Invullen vragenlijst => persoonlijk advies

90 Deel 1: Algemeen zitgedrag Bevraging: Demografische data Lengte en gewicht Job taken (telefoneren, PC werk, bureauwerk, meetings, klantenbezoeken) Kennis rond zitgedrag Uren en minuten zitten (5 domeinen) Uren en minuten beweging (3 activiteiten)

91

92

93 Advies: Informatie: waarom focus op zitten? Feedback totale hoeveelheid zitten Feedback zitten op werk- en werkvrije dag

94 Advies: Informatie: belang van onderbrekingen Informatie: link beweging - zitten Verwijzen naar andere delen

95

96 Delen 2-5: Bevragingen: Gedrag zelf: Zitonderbrekingen per werkuur (deel 2) Meer staan (deel 3) Onderbreken en staan bij pendelen (deel 4) Onderbreken en staan in pauzes (deel 5) Attitudes over die gedragingen (dom, gezond, vervelend, ontspannend, vermoeiend) Eigen-effectiviteit (algemeen, geen sociale steun, vermoeid, ) Barrières (stress, meetings, ) Voordelen (productiviteit, concentratie, ) Intentie tot gedrag Controle over eigen zitgedrag

97

98

99

100 Deel 6: Actieplan Achtergrond Zelf-regulatie theorie (Maes & Karoly, 2003) Autonome doelen, specifiek plan Doelstellingstheorie (Locke & Latham, 1990) SMART-principes Implementatie-intentie theorie (Gollwitzer, 1990) waar en wanneer situaties: automatische intenties

101

102 Advies:

103 Resultaten studies start to stand 103 Doenbaar om werknemers te bereiken! Lager opgeleiden en full-time werknemers Advies goed geëvalueerd op gebied van - initiële bevraging - lengte - geloofwaardigheid - relevantie Effectief in verminderen zittijd werk en vermeerderen VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde breaks

104 104 Vragenlijst: VIGeZ vzw, 2015, Vorming geen Bedrijfsgeneeskunde effect op zitten tijdens transport, TV, PC-gebruik

105 105 Bewegingsmeter: VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde geen effect op % tijd dat zittend / staand wordt doorgebracht op werk

106 Mechanisme dat effect veroorzaakt 106 VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde

107 Besluit Werknemers en werkgevers hebben nog barrières om hun zitgedrag te veranderen. Start to stand is een effectieve tool om het zitgedrag op het werk te verminderen. Implementatie via VIGeZ: 107 VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde

108

109 BEDANKT! VRAGEN??? 109 VIGeZ vzw, 2015, Vorming Bedrijfsgeneeskunde