Mijn Startbaan Enquête 2018

Transcriptie

1 Mijn Startbaan Enquête 2018

2 Startbaanpartners

3 ENGINEER YOUR CAREER

4 START CARRIERE

5

6

7

8

9

10 Nancy Vercammen algemeen directeur ie net ingenieursvereniging Mijn Startbaan Resultaten enquête 2018

11 situatie september 2018 promotiejaar bio ingenieurs, burgerlijk ingenieurs, industrieel ingenieurs 769 respondenten resultaten behouden 31 niet weerhouden Respondenten

12 GESLACHT 33,1% 66,9% man vrouw

13 50% 45% 46,1% DIPLOMA 40% 35% 33,1% 30% 25% 20% 20,9% 15% 10% 5% 0% industrieel ingenieur bio ingenieur burgerlijk ingenieur

14 PROMOTIEJAAR 60% 50% 48,0% 40% 30% 20% 20,6% 31,4% 10% 0%

15 Wat doe je momenteel? (situatie september 2018) Promotiejaar 2018 Ik heb een job in loondienst Ik studeer verder Ik doctoreer Ik ben werkzoekend Ik heb een arbeidsovereenkomst getekend maar ben nog niet begonnen bij mijn werkgever Andere Ik werk als stagiair architect Ik werk als zelfstandige Ik neem eerst nog vakantie en ga dan werk zoeken 12,25% 11,11% 10,54% 4,56% 2,28% 1,42% 0,57% 0,28% 56,98% 1 op 4! 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

16 Wat doe je momenteel? (situatie september 2018) ALLE RESPONDENTEN Ik ben werkzoekend en heb reeds een job als ingenieur na mijn studies uitgeoefend Ik neem eerst nog vakantie en ga dan werk zoeken Ik werk als zelfstandige Ik werk als stagiair architect Andere Ik heb een arbeidsovereenkomst getekend maar ben nog niet begonnen bij mijn werkgever Ik ben werkzoekend en heb na mijn studies nog geen job gevonden Ik ben werkzoekend Ik studeer verder 0,1% 0,1% 1% 2% 2% 2% 5% 6% 7% Ik doctoreer 12% Ik heb een job in loondienst 69% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

17 Wat doe je momenteel? (situatie september 2018) ALLE RESPONDENTEN bioingenieur burgerlijk ingenieur industrieel ingenieur TOTAAL Ik heb een job in loondienst 55% 72% 73% 69% Ik doctoreer 25% 13% 4% 12% Ik studeer verder 5% 3% 11% 7% Ik ben werkzoekend 7% 5% 6% 6% Ik heb een arbeidsovereenkomst getekend maar ben nog niet begonnen bij mijn werkgever 1% 2% 3% 2% Ik werk als stagiair architect 0% 5% 0% 2% Ik werk als zelfstandige 1% 1% 1% 1% Ik neem eerst nog vakantie en ga dan werk zoeken 0% 0% 0,3% 0,1% Andere 5% 0% 1% 2%

18 Tewerkstelling volgens sector (excl. overheid, doctoraatstudenten) Sectoren bio ir. ir. ing. TOTAAL chemie en farmaceutische industrie 17,1% 9,2% 14,2% 12,9% overheid 1,2% 0,6% 2,0% 1,4% bouw 2,4% 19,7% 8,5% 11,4% onderzoek/onderwijs 8,5% 1,2% 4,0% 3,8% bank en verzekeringen 1,2% 1,7% 0,8% 1,2% energie/water 8,5% 4,0% 4,0% 4,8% milieu 11,0% 0,0% 0,8% 2,2% ingenieurs en studiebureaus (excl. bouw) 6,1% 6,4% 8,5% 7,4% telecom, ICT en internet 2,4% 14,5% 4,5% 7,6% voeding 11,0% 1,7% 10,5% 7,6% land en tuinbouw, visserij en veeteelt 4,9% 0,6% 5,7% 3,8% elektronica en technologische industrie 0,0% 9,2% 10,1% 8,2% metaalnijverheid 4,9% 8,1% 12,6% 9,8% handel/distributie 2,4% 0,6% 1,2% 1,2% luchtvaart, spoorwegen, ander vervoer 0,0% 4,6% 0,8% 2,0% zakelijke dienstverlening (consulting) 11,0% 8,1% 2,4% 5,8% andere 7,3% 9,8% 9,3% 9,2%

19 Tewerkstelling volgens functiedomein (excl. overheid, doctoraatstudenten Functiedomein bio ir. ir. ing. TOTAAL Productie/proces 16,0% 15,7% 18,8% 17,3% Informatica 6,2% 14,0% 4,6% 8,1% Ontwerp 4,9% 14,5% 7,9% 9,8% Onderzoek & ontwikkeling 14,8% 13,4% 18,0% 15,9% Onderhoud/kwaliteit/veiligheid 3,7% 4,7% 11,7% 7,9% Consultancy 16,0% 17,4% 10,5% 13,8% Logistiek, aankoop, planning 4,9% 2,3% 1,3% 2,2% Technisch commercieel: verkoop 0,0% 0,6% 5,0% 2,6% Technisch commercieel: marketing, service, support 3,7% 1,7% 2,9% 2,6% Milieu 11,1% 0,0% 2,5% 3,0% Projectontwikkeling 12,3% 11,0% 10,9% 11,2% Andere(geef nadere toelichting) 6,2% 4,7% 5,9% 5,5%

20 Tewerkstelling bio ir. ir. ing. uitsluitend in België 72% 60% 70% hoofdzakelijk in België (meer dan 50%) met verblijven in het buitenland hoofdzakelijk in het buitenland (meer dan 50%) met verblijven in België 13% 28% 26% 6% 5% 0% volledig in het buitenland 9% 8% 4%

21 OVERHEID Andere Autonoom overheidsbedrijf (NMBS, De Post, ) Overheidsadministratie en dienst 2,6% 1,7% 6,0% Onderzoeksinstelling, proefstation, labo 2,6% Hogeschool 0,0% Universiteit 87,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

22 JOB IN OVERHEID Andere 4,3% Ik ben werkzaam in overheidsadministratie (projectbeheer, expert, inspecteur, adviseur,... ) 4,3% Ik ben lesgever in het onderwijs 0,0% Ik ben assistent /wetenschappelijk medewerker 7,6% Ik ben doctoraatsstudent 83,7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

23 120% START VAN ZOEKTOCHT NAAR EEN JOB x = promotiejaar vb: ingenieur afgestudeerd in 2017, 32% zoekt in februari 2017 reeds een job, 9% in december % 91% 96% 97% 98% 80% 60% 53% 58% 62% 70% 79% 43% 40% 32% 20% 0% 1% 3% 6% 9% 15%

24 Welke kanalen gebruikt in zoektocht naar een job? Geen 2% Persoonlijke relaties 25% Website bedrijf 47% Rekruteringsevent bedrijf 15% Jobbeurs /jobdating 57% Spontane sollicitatie Sociale netwerksites (LindkedIn, Facebook,... ) 46% 50% Selor, Jobpunt (wervingsexamens overheid) 5% Wervings en selectiekantoren 37% Jobsites (Job@, Vacature, Références, Stepstone, 50% VDAB 35% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

25 100% Wanneer had je je arbeidscontract voor je eerste job als ingenieur op zak? x = promotiejaar Vb ingenieur promotiejaar 2017, 50% had in juni 2017 contract op zak, 90% in januari % 80% 80% 70% 60% 50% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

26 Ik heb mijn job gevonden via 16% 14% 12% 10% 14,2% 13,8% 12,6% 12,1% 11,1% 9,2% 8% 6% 6,1% 5,0% 4,0% 4% 3,4% 3,4% 2,5% 1,9% 2% 0% 0,6% 0,2%

27 Waarom heb je voor deze werkgever gekozen? 45% 40% 35% 40,7% 36,4% 34,5% 30% 25% 25,9% 23,3% 22,5% 20,6% 20% 15% 10% 16,7% 15,0% 13,8% 13,1% 9,1% 8,9% 5% 0% 0,0%

28 90% Hebben je ouders invloed gehad op jouw keuze voor deze werkgever? 84,5% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 15,5% 10% 0% Nee Ja

29 industrieel ingenieur 2650 (bruto/maand) mediaan burgerlijk ingenieur 3000 (bruto/maand) mediaan bio ingenieur 2800 (bruto/maand) mediaan doctoraat (beursbedrag) 2080 /maand (bruto = netto!) mediaan

30 10% 30% 50% 70% 90% burgerlijk ingenieur bio ingenieur industrieel ingenieur doctoraat

31 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Het startersloon van een ingenieur beantwoordt aan mijn loonsverwachtingen 84,4% Akkoord 15,6% Niet akkoord

32 Extralegale voordelen Internetabonnement thuis 14de maand Ontspanningsmogelijkheden op het werk (fitness, ) Korting op producten/diensten van eigen firma Forfaitaire kostenvergoeding Korting bij aankoop van producten/diensten (bv. tickets Compensatie voor overuren (recuperatie of extra Maaltijden tegen voordelig tarief in bedrijfsrestaurant Tankkaart Telewerk (thuis werken, werken vanuit een Gsm/smartphone Bedrijfswagen Telefoonabonnement of vergoeding voor telefoonkosten Ecocheques Vergoeding voor woon werkverkeer Maaltijdcheques Pensioenplan, groepsverzekering Laptop of pc Hospitalisatie, ziekteverzekering 13de maand (eindejaarspremie) 10% 13% 15% 18% 26% 28% 29% 33% 37% 38% 39% 40% 46% 47% 54% 62% 65% 72% 73% 81% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

33 Extralegale voordelen 13de maand (eindejaarspremie) 81% Hospitalisatie, ziekteverzekering 73% Laptop of pc 72% Pensioenplan, groepsverzekering 65% Maaltijdcheques 62% Vergoeding voor woon werkverkeer 54% Ecocheques 47% Telefoonabonnement of vergoeding voor telefoonkosten 46% Bedrijfswagen 40% Gsm/smartphone 39% Telewerk (thuis werken, werken vanuit een satellietkantoor dichtbij huis,...) 38% Tankkaart 37% Maaltijden tegen voordelig tarief in bedrijfsrestaurant 33% Compensatie voor overuren (recuperatie of extra vergoeding) 29% Korting bij aankoop van producten/diensten (bv. tickets voor pretpark, zwembadabonnement, ) 28% Forfaitaire kostenvergoeding 26% Korting op producten/diensten van eigen firma 18% Ontspanningsmogelijkheden op het werk (fitness, ) 15% 14de maand 13% Internetabonnement thuis 10% Aandelenopties 9% Andere (geef nadere toelichting) 8% Geschenkencheques 8% Commissie, variabel loon 6% Strijkdienst 4% Kinderopvang, bijdrage in kinderopvang 3% Cultuur en/of sportcheques 3% Tablet 2% 15de maand 1%

34 TOP 1 bedrijfswagen 38,7% 13de maand (eindejaarspremie) 16,7% Hospitalisatie, ziekteverzekering 9,6% Compensatie overuren (recuperatie, vergoeding) 8,6% Tankkaart 4,8% TOP 2 Tankkaart 23,1% bedrijfswagen 13,1% Hospitalisatie, ziekteverzekering 12,7% 13de maand (eindejaarspremie) 9,8% Pensioenplan, groepsverzekering 7,3% TOP 3 Hospitalisatie, ziekteverzekering 12,3% 13de maand (eindejaarspremie) 11% Maaltijdcheques 10,8% Compensatie overuren (recuperatie, vergoeding) 8,9% Bedrijfswagen 8,7%

35 100% Beschik je over een cafetariaplan als werknemer? 90% 85,96% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 14,04% 10% 0% Nee Ja

36 Wat motiveert je om je in te zetten voor je werkgever? 0,0% erkenning en waardering voor mijn werk 2,7% 2,7% ontwikkelingsmogelijkheden0,2% 1,0% verantwoordelijkheden in de job 9,9% 2,0% doorgroeimogelijkheden 11,9% 2,7% het loon 17,8% 5,4% 97,3% 97,0% 89,1% 86,1% 79,5% aandacht voor work life balance 20,5% 74,0% 3,0% mijn respect voor de capaciteiten of kennis van mijn leidinggevende 25,0% 72,0% extralegale voordelen 8,7% 38,6% 52,7% maatschappelijke relevantie en sociale bewogenheid van het bedrijf (respect voor het milieu,... ) 19,1% 32,4% 48,5% inspraak in beleid 14,9% 44,8% 40,3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% niet belangrijk noch belangrijk, noch onbelangrijk belangrijk

37 Wat zijn je ambities voor de komende 2 jaar wat jouw loopbaan betreft? 90% 80% 79,68% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 4,98% Ik ben op zoek naar een nieuwe jobopportuniteit bij mijn huidige werkgever Ik wil mijn carrière verder uitbouwen bij mijn huidige werkgever 12,15% Ik ben op zoek naar een nieuwe jobopportuniteit bij een andere werkgever 1,99% 1,20% Ik wil zelfstandige worden Andere

38 Hoeveel tijd(min.)/dag (heen en terug) wens je maximaal te besteden aan woon werkverkeer 30% 25% 27,9% 24,3% 25,5% 20% 15% 10% 6,6% 8,0% 5% 0% 2,8% 1,8% 2,4% 0,4% 0,0% 0,2% >240

39 Na het behalen van mijn laatste ingenieursdiploma volgde ik nog bijkomende opleidingen? 90% 80% 79,11% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 20,89% 10% 0% Nee Ja

40 Welke bijkomende opleidingen heb je gevolgd na het behalen van je laatste ingenieursdiploma? Andere 27% Taalopleidingen 13% Soft skills opleidingen / workshops 36% Management opleidingen 25% Vaktechnische opleidingen 55% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Andere: 50% lerarenopleiding, 25 % bedrijfseconomie,

41 Stel dat je tijdens uw masteropleiding onderstaande mogelijkheden krijgt aangeboden door uw faculteit, bedrijf, ie net of andere partner. Welke keuze zou je maken? (max 3 antwoorden) Stage tijdens de opleiding 64% Bedrijfsbezoeken 39% Workshop: loononderhandelingen 36% Taalopleiding: Frans 32% Workshop: Presentatietechnieken en communicatievaardigheden 28% Workshop: Solliciteren cv opstellen kennismaken met arbeidsmarkt voor ingenieurs 26% Workshop: inzichten in de drijfveren/waarden die je energie geven in een job 18% Stage tijdens de vakantiemaanden 17% Workshop: Zelfstandigenstatuut 17% Taalopleiding: Engels 13% Taalopleiding: Duits 10% Geen interesse in het aanbod 0%

42 Grafiektitel 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% burgerlijk ingenieur bio ingenieur industrieel ingenieur

43 Ben je nog steeds werkzaam bij je eerste werkgever? 24% 76% Ja Nee

44 Reden van verandering ontslagen door werkgever woon werkafstand salaris en voordelenpakket 1,4% 1,4% 2,9% bedrijfssfeer 5,7% andere (geef nadere toelichting) slecht management carrièremogelijkheden job beneden mijn niveau jobinhoud sluit niet aan bij mijn verwachtingspatroon 10,0% 10,0% 12,9% 12,9% 24,3% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

45 Hoelang heb je bij je eerste werkgever gewerkt? maanden 37,1% 6 12 maanden 32,9% 6 maanden 30,0% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

46 Stemt de invulling van je eerste job overeen met het verwachtingspatroon of beeld dat je had over de functie inhoud en het takenpakket van een ingenieur? 80% 70% 70,1% 60% 50% 40% 30% 29,9% 20% 10% 0% Ja Nee

47 De job is niet technisch genoeg Veel administratief werk/bureauwerk in vergelijking met technische aspect Te veel kantoorwerk, te weinig aanwezig in productieomgeving Veel meer hands on dan verwacht Minder technische invulling dan verwacht Veel ingenieursjobs waarbij je niet aan technische zaken werkt dit in tegenstelling met de opleiding. Meer organiseren dan techniek Job op te laag niveau Weinig denkvermogen nodig Niveau bachelor Niet verwacht dat men op lager niveau start om bedrijf, sector beter te leren kennen Ingenieur zijn is niet noodzakelijk functievereiste voor de job

48 Te weinig praktijkervaring tijdens opleiding Veel praktischer dan waarop ik ben voorbereid tijdens mijn opleiding Verworven technische kennis is enkel een bagage Niet verwacht dat er nog veel technische kennis moet geleerd worden op werkvloer Weinig academische kennis toepasbaar op de werkvloer, van veel dingen nog nooit gehoord

49 Verkeerde beeldvorming job Te weinig uitdagend, eentonig, weinig innovatief, weinig variatie Geen eigen inbreng of ontplooiingsmogelijkheden Te weinig (beperkte) verantwoordelijkheden Te weinig vrijheid (regelgeving) of mogelijkheid tot creativiteit of voorstellen van oplossingen Niet verwacht dat je ook in marketing/sales terechtkomt Men vraagt ingenieurs voor jobs waar geen ingenieurs voor nodig zijn maar lagere profielen Te veel management, vraagt veel sociale vaardigheden Veel meer regelen dan rekenen, ontwerpen Weinig technische rollen vooral project management Werkzaam in een sector die sterk afwijkt van afstudeerrichting (tuinbouwkunde consultant mobiliteit) Selectie op competenties ipv kennis: analytisch vermogen, denkwijze ingenieur belangijker dan zuivere kennis Te weinig begeleiding, coaching tijdens job

50 Ik heb nood aan extra begeleiding bij mijn zoektocht naar een job 16% 74% 11% Ik heb nood aan sollicitatietips 26% 65% 9% Werk zoeken is moeilijker dan verwacht 32% 62% 5% Ik ben tijdens mijn opleiding/studies goed voorbereid op mijn zoektocht naar werk 35% 60% 5% Ik ken het startersloon van een ingenieur 69% 30% 1% Ik krijg meestal een antwoord op mijn sollicitaties 71% 19% 10% Mijn sollicitaties leiden meestal tot een persoonlijk gesprek 75% 15% 10% Ik weet welke drijfveren/waarden mij energie geven in een job 82% 16% 2% Ik heb een duidelijk inzicht in mijn sterktes en zwaktes 82% 16% 2% Ik voel me klaar om een professionele carrière te starten 84% 9% 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Akkoord Niet akkoord Niet van toepassing

51 Hoe sta ik tegenover Thuis werken 7% 19% 74% Overuren presteren 12% 19% 69% Werken in Brussel 12% 43% 44% Werk mee naar huis nemen 42% 26% 31% Werken in het buitenland (voltijds) 37% 34% 29% Buiten werkuren beschikbaar zijn voor klanten 53% 23% 24% Werken in Antwerpen 44% 34% 23% Werken in het buitenland (meer dan 50%) met verblijven in België Werken in België (meer dan 50%) met verblijven in het buitenland 56% 57% 24% 24% 20% 19% Buiten werkuren beschikbaar zijn voor werkgever 49% 34% 16% 0% 20% 40% 60% 80% 100% negatief noch negatief, noch positief positief

52 Veronderstel dat je zelf het lessenpakket mag samenstellen. Je krijgt hierbij de mogelijkheid om extra modules, keuzevakken toe te voegen of bestaande zaken te wijzigen. Welke onderwerpen, items, zou je op basis van je huidige ervaring en in functie van de zoektocht naar een job of de start van je carrière toevoegen, veranderen, meer benadrukken?

53 37,5% STAGE TIJDENS DE OPLEIDING Als er reeds stagemogelijkheden zijn, kiest men voor meer stages (korte in verschillende bedrijven), meer nadruk leggen op praktijkgerichte vakken Als er geen stages zijn, wenst men deze in te voeren. 80% opteert voor verplichte stages Geeft je de kans om kennis te maken met het bedrijfsleven en in contact te komen met de werkvloer Middel om je beter te oriënteren Maakt het mogelijk om zaken echt in de praktijk te zien ( theorie, praktijk) Praktijkervaring opdoen Kans om soft skills/competenties te ontwikkelen en te ontdekken Je krijgt beter beeld van je sterktes/zwaktes Je ontdekt wat je graag wilt doen

54 34% bedrijfsbezoeken, werfbezoeken geeft student meer inzicht in de praktijk kennismaken met ingenieurs in bedrijfsleven ontdekken van de beroepsmogelijkheden van een ingenieur 26% meer aandacht voor talen Talen als keuzevakken of onrechtstreeks door vakken in andere talen aan te bieden (niet enkel Engels) Meer opleidingsuren/mogelijkheden voorzien Aandacht voor vakjargon Niet enkel Engels maar vooral ook Frans en Duits

55 24% cv sollicitatietips arbeidsmarkt hoe ziet de arbeidsmarkt eruit? te weinig inzicht in de soorten jobs/mogelijkheden als ingenieur organiseren van lezingen over carrièremogelijkheden als ingenieur aanbieden van functiebeschrijvingen Bv wat doet een projectingenieur? Wat doet een ingenieur automatisering? in kaart brengen van bedrijven/sector die ingenieurs tewerkstellen aangevuld met overzicht van de profielen die men vooral zoekt

56 14% presentatietechnieken en communicatievaardigheden Niet beperken tot thesis/masterproef Geen apart vak Uitbreiden en implementeren in andere vakken

57 9% zelfstandigenstatuut 8% afgestudeerd wat nu? Rechten en plichten als werknemer, werkzoekende, burger, Arbeidswetgeving Belastingen Ziekteverzekeringen Verplichte verzekeringen Pensioensparen. 7% management Peoplemanagement, projectmanagement, bedrijfsmanagement

58 Welke tips zou je meegeven aan de laatstejaarsstudent?

59 TIP 1 Begin tijdig met je zoektocht naar een job! Start reeds tijdens je opleiding en wacht niet tot het vakantie is! Sollicitatieprocedures duren langer dan je denkt Solliciteren moet je ook leren Sollicitaties verplichten je ook om na te denken over wat je wil

60 TIP 2 Denk na voor je begint! Wat wil je doen? Welke richting wil je ingaan? Welke sector? Welk functiedomein (sales, productie, onderzoek, )? Welke toegevingen wil je doen (mobiliteit, buitenland, verhuizen, ) Vaste job in bedrijf? Job via consultancybureau, detacheringsbureau? Zo vermijd je nutteloze sollicitaties Vermijd je dat bedrijven je in een hokje duwen

61 TIP 3 Besteed aandacht aan je cv! Je cv moet de werkgever overtuigen dat je de geschikte persoon bent Neem de nodige tijd om een goed cv op te stellen Laat je cv nalezen en corrigeren Pas je cv aan op maat van de vacature/het bedrijf

62 Bereid je goed voor! TIP 4 Bestudeer de inhoud van de jobomschrijving Ga op zoek naar info over het bedrijf, de bedrijfssfeer, Contacteer junior professionals Tijdens een sollicitatiegesprek komen vaak dezelfde vragen terug. Zoek deze op. Formuleer op voorhand een persoonlijk en eerlijk antwoord. Ga na wat je het leukst vond in projecten, vakken en je thesis. Beklemtoon dit tijdens het interview Ga naar jobbeurzen met je cv Ga naar rekruteringsevents Stem je sollicitatie af op de vacature en het bedrijf. Solliciteren is niet copy/paste!

63 TIP 5 Blijf jezelf! Antwoorden geven waarvan je denkt dat het bedrijf ze graag wil horen helpt niemand vooruit, zeker jezelf niet.

64 TIP 6 Wees realistisch! Je moet nog veel leren Verwacht niet dat je meteen een leidinggevende functie krijgt Informeer je over het startersloon van een ingenieur Ben je er nog niet klaar voor, onderneem iets! Geef moed niet de snel op! Tijdens maken van thesis is solliciteren moeilijk

65 TIP 7 Kijk in eerste instantie minder naar verloning! Een job met een goede balans en sfeer is belangrijker Kies voor een job met voldoende opleidingsmogelijkheden Kies voor een job waarin je veel kan leren en groeien Inhoud van een job is belangrijker dan verloning Volg je passie Doe wat je graag doet!

66 TIP 8 Ga niet meteen in op een aanbod! Heb geduld Bekijk ook andere opties Denk na of je de juiste keuze hebt gemaakt Zo vermijd je een mismatch voor jezelf en ook voor het bedrijf!

67 TIP 9 Solliciteer spontaan! Stap zelf naar een bedrijf toe. Maar zorg dat je op maat van het bedrijf solliciteert! Hou je ogen open! Verken de markt Neem deel aan bedrijfsbezoeken Maak gebruik van je netwerk Pols bij je docenten, profs, stageplaats,.

68 TIP 10 Denk goed na als je kiest voor een functie lager dan je diploma! Stippel voor jezelf je loopbaan op korte en middellange termijn uit. Maak duidelijk aan de werkgever wat je verwachtingspatroon is inzake je loopbaan Zo vermijd je dat je job en je loopbaan niet overeenkomen met je verwachtingen

69 DURF! ervoor te gaan en zelfs al vraagt men ervaring vragen te stellen te wachten nee te zeggen eerlijk te zijn