Veel onderdelen van de Ontwerp-Omgevingsvisie vragen wat VNO-NCW West betreft om een nadrukkelijke betrokkenheid van de provincie.

Transcriptie

1 Provincie Noord-Holland T.a.v. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland Postbus DA Haarlem DEN HAAG BETREFT BEHANDELD DOOR REFERENTIE 30 juli 2018 Zienswijze Ontwerp-Omgevingsvisie NH2050 Petra Tiel VNO-NCW WEST Malietoren Bezuidenhoutseweg 12 Postbus AB Den Haag T info@vno-ncwwest.nl Geacht College, VNO-NCW West heeft met belangstelling kennis genomen van de Ontwerp-Omgevingsvisie NH2050. In de visie formuleert de provincie, conform de uitgangspunten van de Omgevingswet in een meer integrale benadering dan voorheen zijn visie op de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen van de provincie. Graag maken wij van de gelegenheid gebruik om een zienswijze in te dienen. De provincie heeft de komende jaren een steeds belangrijker taak als regisseur van de regio over de gemeentegrenzen heen. Gelet op de opgaven waar de provincie en gemeenten voor staan (gebiedsontwikkeling, energietransitie, woningbouw, bereikbaarheid, natuurbehoud) zal de provincie meer dan ooit haar regierol waar moeten maken. Aan de provincie de taak om grensoverschrijdende visies en plannen van gemeenten naast elkaar neer te leggen. Waar versterken die elkaar, waar juist niet? Wat zijn de gevolgen van beleid in gemeente A voor ondernemers in gemeente B? Veel onderdelen van de Ontwerp-Omgevingsvisie vragen wat VNO-NCW West betreft om een nadrukkelijke betrokkenheid van de provincie. Lokaal wat kan en regionaal wat moet zegt de nieuwe omgevingswet. De ondernemer in Noord- Holland onderneemt echter over gemeentegrenzen heen. Versnipperd lokaal beleid kan zorgen voor een ongelijk speelveld voor ondernemers. Hoe borgt de provincie de regionale afstemming om een dergelijk ongelijk speelveld te voorkomen? Naar onze mening geeft deze Ontwerp-Omgevingsvisie in diverse hoofdstukken aan dat de benoemde kansen en uitdagingen voor de provincie met elkaar kunnen botsen als er op te kleine schaal kaders worden benoemd. Voor ons zeer herkenbare kritische succesfactoren zijn de mate van samenwerking en het over eigen ( gemeente)grenzen heen kunnen stappen. De hoge mate van BTW NL B.01 IBAN NL52ABNA BIC ABNANL2A KVK

2 vrijblijvendheid in de huidige MRA- samenwerking als ook de scheiding tussen MRA en Noord- Holland Noord zijn wat VNO-NCW West betreft de achilles hiel in de kansen op een economisch duurzame toekomst van de provincie Noord-Holland. De Ontwerp-Omgevingsvisie benoemt niets formeel tot groot, provinciaal of regionaal belang maar stelt wel dat de opgave centraal staat. De geschetste opgaven zijn groot en niet zonder tegenstrijdige belangen. Waar gaat de provincie wel formeel uitspraken doen over provinciaal en regionaal belang en dat borgen? VNO-NCW West herkent de gekozen vijf bewegingen en hun economische drijvers maar bepleit een flexibele houding en maatwerk t.a.v. deze gekozen indeling. De gehele provincie zien wij als onderdeel van een Daily Urban System dat de provinciegrenzen en zeker de MRA overstijgt. Voorkom een tunnelvisie waarin alle oplossingen voor de toekomst van de provincie Noord-Holland in de Metropoolregio gevonden moeten worden. Juist door de provincie te zien als onderdeel van een Daily Urban System zal bijvoorbeeld de vraag over woningbouw de komende jaren in een gebied veel groter dan de MRA opgepakt kunnen worden. 1 omgevingsvisie voor het Noordzeekanaalgebied De kansen en ontwikkelingen benoemd in de paragraaf over het Noordzeekanaalgebied herkennen wij. We zijn blij dat de provincie de potentie erkent van, en ruimte biedt aan, de economisch sterke clusters in dit gebied. De onverkorte overname van de Visie Noordzeekanaalgebied 2040 in de ontwerp-omgevingsvisie verwelkomen wij. Echter, VNO-NOCW West, Koninklijke Metaalunie, FME en UNETO-VNI blijven pleiten voor uiterste terughoudendheid van transformatie en woningbouw in dit gebied. Wij onderschrijven de nadruk die in de Ontwerp-Omgevingsvisie wordt gelegd op het cruciale belang voor de Metropoolregio Amsterdam in de energietransitie en de transitie naar een circulaire economie. De ruimtelijke vraag voor opgaven in de energietransitie, circulaire economie, maakindustrie, havengebonden bedrijvigheid en visserij past bij uitstek in het Noordzeekanaalgebied. Wind op zee zoekt aanlanding in dit gebied. En energie intensieve bedrijven worden bij voorkeur dichtbij de aanlanding gevestigd. Het alternatief is het elders aanleggen van veel ruimte vragende energieinfrastructuur. Dat is niet efficiënt omgaan met schaarse ruimte. De voornoemde opgaven vragen juist bedrijventerreinen met een hogere milieucategorie. Dat gaat o.i. niet samen met de wens om mensen te huisvesten in een leefbare omgeving. Bedrijventerreinen mengen met woningbouw leidt onder de huidige regelgeving en politiek klimaat tot een onbalans in de discussie over klachten over geluid, geur en trillingen. Bedrijven worden klem gezet in hun ontwikkelingsvraag. Dit leidt tot investeringsonzekerheid en bedreigt de continuïteit van bedrijf. Het fenomeen uitroken wordt dan van toepassing. Wij vragen u om in de Omgevingsverordening op te nemen dat -behoudens uitzonderingen op maat- het niet toegelaten is om woningen te bouwen binnen de richtafstanden van de VNG-brochure Bedrijven en milieuzonering.

3 Het belang van de bedrijventerreinen is groot voor de regionale arbeidsmarkt. Gemeenten streven naar een inclusieve samenleving voor alle opleidingsniveaus. Het koesteren van de maakindustrie op bedrijventerreinen, met veel banen voor praktisch opgeleiden, sluit hier naadloos bij aan. Volgens de Visie NZKG 2040 moeten gemeenten die een bedrijventerrein in het NZKG willen transformeren eerst een Economische Effect Rapportage uitvoeren. Daar zijn wij een groot voorstander van. Ondanks deze borging in de vastgestelde Visie ( in de Provincie en 5 gemeenten) verzaken gemeenten in deze verplichting. Hoe gaat de provincie deze verplichting borgen? VNO-NCW West stelt voor dat de vijf gemeenten in gezamenlijkheid de Omgevingswet gaan toepassen: één gezamenlijke omgevingsvisie, omgevingsplan en verordening voor dit gebied. Hiermee voorkom je dat alle eigen belangen per gemeente prevaleren. Gemeentelijke of regionale omgevingsvisies Ook voor andere economische clusters kan het verstandig zijn om met meerdere gemeenten een gezamenlijke, gemeenten overstijgende omgevingsvisie te maken. Gemeenten in de Gooi en Vechtstreek doen dat al op eigen initiatief. Is de provincie partner in gesprekken om in meerdere regio s in Noord-Holland dergelijke omgevingsvisies te maken? Mainport Schiphol De rol van de Mainport Schiphol voor de economie is o.i. onderbelicht in de Ontwerp- Omgevingsvisie. U stelt terecht dat er duidelijkheid geboden moet worden over de ontwikkelruimte van Schiphol in relatie tot de verstedelijkingsopgave. Geluidshinder en woningbouw zijn geen ideale partners. Het thema wonen/vliegen kent onder de huidige wetgeving geen afdoende oplossing die de luchtvaartsector vrijwaart zoals afgesproken in het Kabinetsbesluit van april In deze Ontwerp- Omgevingsvisie is de discussie over wonen onder de start en aanvliegroutes van Schiphol niet zodanig benoemd. Schiphol mag groeien binnen de milieucontouren, binnen de afspraken. Dat geldt o.i. dan ook voor de toepassing van afspraken die de gemeenten treffen. Hoe borgt u de afgesproken vrijwaring in de omgevingsverordening? En wat zijn de ideeën van de provincie t.a.v. grootschalige woningbouwplannen onder de start en aanvliegroutes van Schiphol? Juist de door u opgenomen bouwlocatie Haarlemmermeer West is een wijk waar in potentie tegenstrijdige belangen op voorhand duidelijk moeten zijn als ook de visie van de provincie op het belang van Mainport Schiphol voor de werkgelegenheid. Ten aanzien van de uitleglocaties zullen deze,naast beoordeling van effecten op regionale bereikbaarheid en het landschap, ook beoordeeld moeten worden op geluid en externe veiligheid. Vliegveiligheid is ook een te beoordelen factor in het hoofdstuk energie transitie & wind op land. Waar gaat u deze discussie borgen? Het is van belang op gebied van windmolens beleid op te stellen waar windmolens wel en waar niet geplaatst kunnen worden i.v.m. de vliegveiligheid. Woningbouw Noord-Holland is een populaire provincie om in te wonen. Het vestigingsklimaat versterkt zich met de instroom van nieuwe inwoners. Het bedrijfsleven in Noord-Holland steunt de woningbouwopgave

4 van harte, want woningbouw heeft ook grote economische waarde. In de discussie over schaarse ruimte botsen de belangen van bedrijfsleven en de mate van acceptatie van geluidshinder voor bewoners. Daarover schrijven wij hierboven al onze opmerkingen. De gemeentelijke belangen om iedereen een passende woning te kunnen bieden in de provincie zijn groot. Wij zien hier nadrukkelijk een coördinerende en regisserende rol voor de provincie. Zorg voor een (herverdelings)systeem waarin de lusten en de lasten van woningbouw voor gemeenten worden verdeeld. Dit maakt het mogelijk om regie te voeren en ook de belangenafweging te maken waar we gaan wonen of werken. In de Ontwerp-Omgevingsvisie wordt, net als door VNO-NCW West eerder al deed, gekozen om te bouwen bij OV-knooppunten. Daarnaast ligt de focus op binnenstedelijk verdichten. VNO-NCW West bepleit realisme en maatwerk; er is binnenstedelijk onvoldoende harde ruimte om aan alle typen woonwensen te voldoen. Heb geen tunnelvisie op woningbouw in de MRA maar bouw ook niet voor leegstand. Reserveer daarnaast meteen ruimte voor OV en infra ontsluiting van nieuwe woongebieden. Mobiliteit Naast de fysieke ruimte om te ondernemen is bereikbaarheid van bedrijf voor klanten en werknemers essentieel voor de ondernemer. Mobiliteit is ook een sociaal bindmiddel. Door de bevolkingsgroei neemt vanzelfsprekend ook groei in mobiliteit toe. Naast recreëren in de provincie ontstaat meer woon/werkverkeer, bouwverkeer, maar vooral meer noodzaak tot bevoorrading. Een robuust wegennetwerk en voldoende openbaar vervoer moet de gehele provincie bereikbaar houden en doorstroming garanderen. Daarvoor moeten provincie en gemeenten echter nog de nodige ruimtelijke reserveringen maken. Dat vraagt dat uitkomsten van onderzoeken zoals het MIRT Oostkant Amsterdam worden geborgd in lokale en provinciale omgevingsvisies. Dat zien wij nu onvoldoende terug terwijl die verwachting bijvoorbeeld wel bij de Mirt onderzoeken in de aanbevelingen is opgenomen. VNO-NCW West, Transport en Logistiek Nederland (TLN) en evofenedex bepleiten investeringen in knelpunten en ontbrekende schakels * in het infra en OV netwerk, voor de korte en lange termijn. Voor de economisch duurzame toekomst van Noord-Holland zijn investeringen in infrastructuur en Openbaar Vervoer van essentieel belang. Naast wegtransport is vervoer over spoor en water noodzakelijk om de groeiende behoefte aan goederenvervoer in goede banen te leiden. * A8A9, Duinpolderweg N206-A4, A9 Noordwest Amsterdam, N201, N9, A7 Hoorn-Amsterdam en Knooppunt Zaandam, A10Noord, A1 Amsterdam-Amersfoort, Ruit Alkmaar N9/N504/N242/N240 doortrekking naar Medemblik, delen van het onderliggen wegennet en de aantakking op rijkswegennet. Wij participeren graag bij het opstellen van de Provinciale Agenda Mobiliteit. Verstedelijking: hoe meer binnenstedelijk en in stadskernen wordt gebouwd des te belangrijker is het om op voorhand na te denken over logistieke aspecten en goederenvervoer. Logistieke ontkoppelpunten, distributiecentra in de oksel van het wegennet EN binnenstedelijke hups vragen

5 ruimte. Deze ontwikkeling vraagt het delen van ruimte tussen gemeenten en is daarmee de opdracht voor provincie om daarin te coördineren. Onder de grond Weet wat er onder de grond ligt aan infrastructuur. De kennis daarover ontbreekt vaak en is niet geborgd. Maak een structuurvisie voor de bodem. Voor de energietransitie en de daarmee gepaard gaande toename van warmtepompen is reservering van ruimte onder de grond essentieel. Natura 2000/PAS In de integrale benadering van de Omgevingswet is natuur onderdeel van de maatschappij en past een bescherming tegen de samenleving niet. Wel past een open dialoog over natuurontwikkeling, samen met het regionale bedrijfsleven waarbij ook ruimte en aandacht moet zijn voor economische ontwikkeling. Wij zien natuur ook als een belangrijke component in een aantrekkelijk woon- en werkklimaat. Tijdelijke natuur kan ook heel waardevol zijn. Wij geven u mee dat natuur meer is dan het landelijk gebied. Terecht is er steeds meer aandacht voor het groen in stedelijke gebieden (zowel voor woningbouw als bij de ontwikkeling en inpassing van bedrijventerreinen). Ecologie en economie dienen beiden bij gebiedsontwikkeling hun plaats te krijgen. Naast de relatie met de landbouw wordt er terecht aandacht besteed aan de recreatiesector (slimme combinaties, goede geleiding van de recreatiegroei etc.); Betrek het ( regionale) bedrijfsleven bij de uitwerking van het natuurbeleid en de voortgang van de uitvoering, o.a. bij de beheerplannen in het kader van Natura Tegen de achtergrond van dalende depositie van stikstof moet er voldoende ontwikkelruimte zijn voor het bedrijfsleven bij de invulling van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Participatieproces Omgevingswet: breed kijken Hoe organiseren wij op regionaal en lokaal niveau voldoende brede participatie? Deze vraag stelt VNO-NCW West ook aan haar achterban. Hier is geen one-size fits all oplossing voor. Proefondervindingsgewijs zullen wij moeten leren wat de omgevingswet van ondernemers, hun branches en ondernemersverenigingen vraagt aan reële participatie. Om dat mogelijk te maken bepleiten wij een controle mechanisme waarbij bij elk omgevingsplan de vraag komt hoe en welke direct en indirect betrokken partijen kunnen participeren. Denk daarbij niet alleen aan de rechtstreeks betrokken bewoners en ondernemers maar ook aan vertegenwoordigers van branches en werkgeversverenigingen. Actieve betrokkenheid bij de aangekondigde programma s U gaat met de regio s samenwerkingsagenda s op verschillende thema s opstellen. Daar is het georganiseerd bedrijfsleven in het verleden onvoldoende bij aangehaakt. Graag participeren werkgevers -en brancheverenigingen aan de voorkant van het proces en niet pas reactief achteraf of bij toeval. Hoe borgt u de participatie van het bedrijfsleven in de diverse programma s die nu, na

6 vaststellen van de Omgevingsvisie, zullen worden opgezet? Wij gaan hierover graag met u in gesprek. Kansrijke provincie, beperkte ruimte VNO-NCW West onderschrijft de keuze voor een evenwichtige balans tussen economische groei en leefbaarheid voor toekomstige ontwikkelingen in de provincie Noord-Holland. De huidige hoge kwaliteit van leven en werken in de provincie Noord-Holland biedt de bewoners en ondernemers veel kansen. Echter, om aan de opgaven voor de energietransitie, leefbaarheid EN werkgelegenheid voor alle inwoners richting te geven moeten er bestuurlijke knopen doorgehakt worden. De Ontwerp-Omgevingsvisie schetst de opgaven, de uitdagingen en kansen. Die schuren en kunnen niet allemaal op hetzelfde stukje Noord-Holland opgepakt worden. De benoemde kritische succesfactoren bepalen of het lukt om ontwikkelingen waar te maken. Veel samenwerkingsverbanden zijn dermate vrijblijvend dat het in tijden van tegenstrijdige belangen een sterkere rol van de provincie zal vragen. VNO-NCW West vraagt de provincie haar verantwoordelijkheid te nemen en keuzes te maken. En na het maken van die keuzes is er binnen de gegeven kaders ruimte voor samenwerking, maatwerk en lokale initiatieven. De vertaling van de ontwerp-omgevingsvisie naar uiteindelijke omgevingsplannen is cruciaal. VNO- NCW West en de brancheverenigingen denken hier dan ook graag over mee. Wij hebben het participatie traject van de afgelopen twee jaar als zeer positief ervaren en dragen graag bij aan de verdere uitwerking van de Omgevingsvisie, de onderliggende programma s en de Omgevingsverordening. Amsterdam, 27 juli 2018 L.P. Tiel VNO-NCW West in Noord-Holland