EUROPEES PARLEMENT ONTWERPVERSLAG. Commissie ontwikkelingssamenwerking VOORLOPIGE VERSIE 2001/2106(COS) 27 april 2001

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT Commissie ontwikkelingssamenwerking VOORLOPIGE VERSIE 2001/2106(COS) 27 april 2001 ONTWERPVERSLAG over de mededeling van de Commissie inzake versnelde actie ter bestrijding van de belangrijkste infectieziekten in het kader van armoedebestrijding (COM(2000) 585 C5-0014/ /2006(COS)) over de mededeling van de Commissie inzake een ACTIEPROGRAMMA: Versnelde actie ter bestrijding van HIV/aids, malaria en tuberculose in het kader van de armoedebestrijding (COM(2001) 96 C5-0112/ /2006(COS)) Commissie ontwikkelingssamenwerking Rapporteur: Bashir Khanbhai PR\ doc PE

2 PE /12 PR\ doc

3 INHOUD Blz. PROCEDUREVERLOOP... 4 ONTWERPRESOLUTIE... 6 TOELICHTING PR\ doc 3/12 PE

4 PROCEDUREVERLOOP Bij schrijven van 21 september 2000 deed de Commissie haar mededeling inzake versnelde actie ter bestrijding van de belangrijkste infectieziekten in het kader van armoedebestrijding (COM(2000) /2106(COS)) toekomen aan het Parlement. Op 18 januari 2001 gaf de Voorzitter van het Parlement kennis van de verwijzing van deze mededeling naar de Commissie ontwikkelingssamenwerking als commissie ten principale en naar de Commissie buitenlandse zaken, mensenrechten, gemeenschappelijke veiligheid en defensiebeleid, de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie, de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid en de Commissie rechten van de vrouw en gelijke kansen als medeadviserende commissies (C5-0014/2001). De Commissie ontwikkelingssamenwerking benoemde op haar vergadering van 9 januari 2001 Bashir Khanbhai tot rapporteur. Bij schrijven van 23 februari 2001 deed de Commissie haar mededeling inzake een ACTIEPROGRAMMA: Versnelde actie ter bestrijding van HIV/aids, malaria en tuberculose in het kader van de armoedebestrijding (COM(2001) /2006(COS)) toekomen aan het Parlement. Op 15 maart 2001 gaf de Voorzitter van het Parlement kennis van de verwijzing van deze mededeling naar de Commissie ontwikkelingssamenwerking als commissie ten principale en naar de Commissie buitenlandse zaken, mensenrechten, gemeenschappelijke veiligheid en defensiebeleid, de Begrotingscommissie, de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie, de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid en de Commissie rechten van de vrouw en gelijke kansen als medeadviserende commissies (C5-0014/2001). De Commissie ontwikkelingssamenwerking benoemde op haar vergadering van 6 maart 2001 Bashir Khanbhai tot rapporteur. De commissie/zij behandelde de mededelingvan de Commissie en het ontwerpverslag op haar vergadering(en) van... Op dezelfde/laatstgenoemde vergadering hechtte zij met... stemmen voor en... tegen bij... onthouding(en)/met algemene stemmen haar goedkeuring aan de ontwerpresolutie. Bij de stemming waren aanwezig:... (voorzitter/waarnemend voorzitter),... (ondervoorzitter),... (rapporteur),... (verving...),... (verving... overeenkomstig artikel 153, lid 2 van het Reglement),... en... De adviezen van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie, de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid en de Commissie rechten van de vrouw en gelijke kansen zijn bij dit verslag gevoegd. De Commissie buitenlandse zaken, mensenrechten, gemeenschappelijke veiligheid en defensiebeleid en de Begrotingscommissie hebben op respectievelijk 6 november 2000 en 27 februari 2001 besloten geen advies uit te brengen. PE /12 PR\ doc

5 Het verslag werd ingediend op... De termijn voor de indiening van amendementen wordt bekendgemaakt in de ontwerpagenda voor de vergaderperiode waarin het verslag wordt behandeld./termijn voor de indiening van amendementen:...,... uur. PR\ doc 5/12 PE

6 ONTWERPRESOLUTIE Resolutie van het Europees Parlement over de mededeling van de Commissie inzake versnelde actie ter bestrijding van de belangrijkste infectieziekten in het kader van armoedebestrijding (COM(2000) 585 C5-0014/ /2106(COS)) Het Europees Parlement, gezien de mededeling van de Commissie (COM(2000) 585 C5-0014/2001) 1, gezien de mededeling van de Commissie (COM(2001) 96 C5-0112/2001) 2, gelet op artikel van het EG-Verdrag, gelet op artikel 47, lid 1 van zijn Reglement, gezien de rondetafel bijeenkomst over HIV/AIDS, malaria en tuberculose (28 september 2000) die door de Europese Commissie bijeen is geroepen onder het beschermheerschap van het Franse voorzitterschap en mede is gesponsord door de Wereldgezondheidsorganisatie en het gezamenlijke programma van de Verenigde Naties over HIV/AIDS, gezien de Resolutie van de Raad over overdraagbare ziekten en armoede (10 november 2000), gezien het voorstel van Commissie betreffende het zesde kaderprogramma voor onderzoek en ontwikkeling (COM(01)0094) 3, gezien het verslag van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de adviezen van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie, de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en consumentenbeleid en de Commissie rechten van de vrouw en gelijke kansen (A5-0000/2001), A. overwegende dat de toenemende bedreigingen voor de maatschappelijke en economische ontwikkeling voor mensen in ontwikkelingslanden tengevolge van HIV/AIDS, tuberculose en malaria een prompte, doeltreffende en alomvattende nationale en mondiale reactie verlangt, B. overwegende dat deze drie overdraagbare ziekten de voornaamste bedreiging van de gezondheid zijn die de armste mensen treft, met name vrouwen en kinderen, in ontwikkelingslanden en jaarlijks meer dan 5 miljoen mensen hieraan overlijden; dat deze drie ziekten ondanks de huidige inspanningen nog steeds toenemen, 1 PB C 2 PB C 3 PB C PE /12 PR\ doc

7 C. overwegende dat de beroepsbevolking wordt gehandicapt doordat er wegens gebrek aan financiële middelen en/of gebrek aan medische voorzieningen niet voor behandeling kan worden gezorgd, en zij maatschappelijke uitsluiting ondervindt en de armoede daardoor toeneemt, waardoor de stabiliteit van nationale regeringen van ontwikkelingslanden in gevaar komt, D. overwegende dat ontdekking van de ziekte en voortdurende preventie voor alle drie ziekten van belang is, maar dat de huidige behandeling momenteel alleen TB en malaria kunnen worden genezen, dat patiënten met HIV/AIDS behandeling nodig hebben om hun levenskwaliteit in stand te houden zonder vooruitzicht op genezing en dat dit een grote extra inzet vergt, E. overwegende dat overdraagbare ziekten niet voor nationale grenzen halt houden en dat het niet bestrijden van deze ziekten in een bepaald land de wereldgemeenschap blootstelt aan een onnodige en onaanvaardbaar risico van infectie, 1. is verheugd over het innovatieve en alomvattende beleidskader en het actieprogramma (PFA) voor versnelde actie ter bestrijding van HIV/AIDS, tuberculose en malaria als zijnde samenhangende initiatieven die verder gaan dan de traditionele strategie inzake volksgezondheid en ontwikkeling tegen de achtergrond van het terugdringen van armoede in de ontwikkelingslanden; 2. is verheugd over de toezegging van EG om het voortouw te nemen bij een mondiale poging om passende richtsnoeren op te stellen en steun te verlenen aan het scheppen van capaciteit voor een efficiëntere, ongebonden aanschaf, plaatselijke productie en een getrapt prijsmechanisme om toegang te verzekeren tot betaalbare farmaceutische producten voor de preventie en behandeling van deze overdraagbare ziekten; 3. steunt het voornemen van de Commissie om in aanzienlijke mate bij te dragen aan verbeterde budgettering, financieel beheer, planning, kwaliteitsverzekering, aankoop door middel van aanbesteding en optimaal gebruik van farmaceutische producten in ontwikkelingslanden; 4. verzoekt de regeringen in de ontwikkelingslanden om in passende omvang nationale middelen toe te wijzen voor volksgezondheid en om invoerheffingen en BTW op essentiële geneesmiddelen en apparatuur af te schaffen opdat het publiek betaalbare toegang tot medische zorg krijgt; 5. verzoekt de Commissie voor te gaan met het leggen van een nauwe werkrelatie met Wereldgezondheidsorganisatie, UNAIDS en Unicef en de Wereldbank zodat de ontwikkelingslanden worden aangemoedigd om alleen, voor hun land specifieke essentiële medicijnen in te voeren en aldus een zo goed mogelijk gebruik te maken van de nationale begroting; 6. erkent dat er kansen bestaan voor een betere samenwerking en partnerschap tussen NGO's, bedrijfsleven en overheid bij het geven van medische zorg in ontwikkelingslanden om de kosten van aankoop, distributie en levering van medicijnen en behandeling zo gering mogelijk te houden; PR\ doc 7/12 PE

8 7. beklemtoont het belang van voorlichting en onderwijs, met name voor vrouwen en kinderen, bij het voorkomen van infectie en het helpen van het publiek om de juiste keuzes te maken ter bevordering en behoud van goede gezondheid en welzijn; 8. erkent dat dag-gezondheidscentra voor het testen, diagnosticeren, behandelen en toezicht houden op de behandeling van deze ziekten essentieel zijn bij de tenuitvoerlegging van het EG-actieprogramma ter bestrijding van overdraagbare ziekten; 9. steunt de inrichting van regionale en sub-regionale netwerken van laboratoria voor kwaliteitscontrole om te zorgen voor kwaliteitscontrole van testreagentia en farmaceutische producten die worden gebruikt voor de behandeling van deze overdraagbare ziekten; 10. verzoekt de regeringen van de ontwikkelingslanden om een prompte lokale registratie van farmaceutische producten die door de EU en andere industrielanden zijn goedgekeurd, te bevorderen opdat zij zonder onnodige vertraging beschikbaar komen voor het publiek waarvoor zij zijn bestemd; 11. meent dat belangrijke farmaceutische fabrikanten van anti-retrovirale en anti-malaria geneesmiddelen hun prijzen af-fabriek weliswaar aanzienlijk hebben verlaagd en speciale hulpprogramma's aan de regeringen van ontwikkelingslanden hebben aangeboden, de prijzen nog altijd onbetaalbaar zijn voor de meeste mensen die te arm zijn om ze te kopen zonder nationale of mondiale geldelijke steun; 12. verzoekt alle belangrijke farmaceutische bedrijven die essentiële levensreddende geneesmiddelen produceren om met de EU en regeringen van de ontwikkelingslanden te blijven samenwerken om verdere verlagingen (trapsgewijze prijsvaststelling) aan te bieden teneinde te zorgen voor een succesvolle tenuitvoerlegging van het door de EG gestarte actieprogramma; 13. erkent de noodzaak van passende mondiale maatregelen, waaronder gemakkelijk identificeerbare verpakking, om parallelle invoer uit derde landen en herinvoer naar westerse landen van afgeprijsde producten bestemd voor de armen te voorkomen; 14. erkent de noodzaak om de grote farmaceutische bedrijven aan te moedigen te produceren en/of samen te werken met plaatselijke producenten in derde landen om een ruimere en goedkopere toegang tot essentiële geneesmiddelen voor deze ziekten aan te bieden; 15. verzoekt de EU, de VS, Japan en andere industrielanden passende wetgeving te overwegen die financiële prikkels aanbiedt (b.v. belastingvrijstelling op de verkoop van eindproducten voor een beperkte periode) om onderzoek en ontwikkeling van vaccines en goedkopere medicijnen voor de behandeling van overdraagbare ziekten te stimuleren; 16. beklemtoont dat een mondiale strategie voor de bestrijding van overdraagbare ziekten alleen kans van slagen heeft als geschikte vaccines ter preventie worden ontwikkeld; meent dat een dergelijk programma de bereidheid vereist tot financiering van de verkoop en distributie van vaccines op mondiale schaal (zoals voor het poliovaccine); meent dat dit PE /12 PR\ doc

9 Infectuous Diseases Fund (IDF) door de EU, de G-8, de Wereldbank, het IMF en dergelijke instellingen moet worden gesteund; 17. erkent dat er in het kader van TRIPS waarborgen nodig zijn om iets te doen aan het gebrek aan evenwicht tussen de bescherming van octrooien--die essentiële is ervoor verder onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten waaronder vaccines--en het recht van eenieder op toegang tot betaalbare behandeling; 18. herhaalt dat de TRIPS-overeenkomst de plaatselijke productie toestaat van generieke equivalenten van geoctrooieerde geneesmiddelen bij de nationale noodsituaties door het vrijwillige verlenen van vergunningen, en dat ontwikkelingslanden moeten worden aangemoedigd om technische steun van de EG te vragen voor samenwerking met in aanmerking komende producenten om te komen tot goedkopere en ruimere toegang tot medicijnen en behandeling van degenen die dit nodig hebben; 19. beklemtoont dat de Commissie een passende uitbreiding van de personele middelen mogelijk moet krijgen, opdat het PFA naar behoren kan worden uitgevoerd en gecontroleerd; 20. verzoekt zijn Voorzitter om deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, de Wereldhandelsorganisatie, de Wereldgezondheidsorganisatie, UNAIDS, de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU, de Organisatie van Afrikaanse Eenheid, de farmaceutische industrie en de betrokken NGO's. PR\ doc 9/12 PE

10 1. De kringloop van ziekte en armoede TOELICHTING Iedere dag sterven in Afrika ongeveer 10,000 mensen aan overdraagbare ziekten. Enkele jaren geleden leek malaria vrijwel uitgeroeid, maar nu is het nog steeds de meest voorkomende doodsoorzaak in Afrika ten zuiden van de Sahara en is het een ziekte waaraan steeds meer mensen lijden en die zich verspreidt naar gebieden waar zij voorheen niet voorkwam. Hoewel het DOTS-programma (Directly Oberved Treatment Short Course) voor het uitroeien van TB medisch gezien doeltreffend en rendabel is, blijft tuberculose een van de meest wijdverbreide ziekten in de wereld. HIV/AIDS is in ontwikkelingslanden endemisch omdat zoveel patiënten onherkend blijven, niet worden behandeld en geen bescherming krijgen. Deze ziekten zijn een ernstige handicap voor grote delen van de werkende bevolking, zij vertragen de maatschappelijke en economische ontwikkeling en destabiliseren gemeenschappen omdat zij van invloed zijn op het sterftecijfer en de levensverwachting in de ontwikkelingslanden. Zij maken de armen nog armer! Geen van de ontwikkelingslanden beschikt over voldoende financiële en technische middelen om de gesel van deze ziekten te identificeren, aan te pakken en uit te groeien. Hoe kunnen we de armen helpen om in goede gezondheid te blijven zodat zij de vaardigheden en de technologie kunnen verwerven om een onafhankelijke plaatselijke bedrijvigheid op te zetten? Er is dringende behoefte aan de oprichting van een mondiaal fonds - Infectuous Disease Fund (IDF) - een fonds dat staatssteun ontvangt van de EU, de regeringen van de industrielanden, regeringen van de rijke Arabische Oliestaten, internationale banken en agentschappen, rijke corporaties en miljoenen burgers over de gehele wereld. Een dergelijk fonds kan helpen zorgen voor de medicatie en behandeling, voor testcentra voor diagnose en voor het bijhouden van de behandeling, preventie en maatschappelijke rehabilitatie. 2. EU-bijdrage De bijdrage van de Europese Commissie voor gezondheidshulp over de periode beliep 4,2 miljard euro via diverse maatregelen waaronder het EOF en begrotingslijnen. Hoewel in miljoen euro voor volksgezondheid zijn toegewezen, was het bedrag over de periode slechts 4% van de totale EU-steun! Daarom dient het ontwikkelingsbudget van de EU voor de gezondheidszorg, met name voor de ACS-landen, aanzienlijk te worden verhoogd om rekening te houden met de behoeften van de armen en om de toezegging van de Top van Kopenhagen om te komen tot universele en billijke toegang tot primaire gezondheidszorg, gestand te doen. 3. Een nieuw beleidskader Commissie heeft de Raad en het Parlement een nieuw beleidskader voorgelegd voor versnelde actie tegen deze ziekten. Dit beleidskader is uitgewerkt in een actieprogramma (PFA), dat voor de periode bepaalt wat de reactie van EG is op de door deze overdraagbare ziekten veroorzaakte noodtoestand. PE /12 PR\ doc

11 Het programma ging pas echt van start met de rondetafel-bijeenkomst op hoog niveau in september vorig jaar, waarbij zes DG's van de Commissie, NGO's en ontwikkelingslanden vooraanstaande farmaceutische bedrijven en instanties zoals UNAIDS en de Wereldgezondheidsorganisatie bijeen waren. De samenwerking tussen deze partijen is beslissend voor het welslagen van de PFA. De EG wil blijven streven naar samenwerking met alle belanghebbenden om goedkopere en ruimere toegang tot behandeling, het screenen van dragers en de preventie van deze ziekten te bevorderen. De Gemeenschap zal het oprichten van een mondiaal fonds (IDF) stimulerende en daarvoor contacten onderhouden en zij zal zoeken naar manieren om onderzoek en ontwikkeling naar nieuwe en goedkopere behandelingsmethoden waaronder vaccines te bevorderen. 4. Onderzoek en Ontwikkeling Tussen 1995 en 1997 zijn ongeveer 1233 nieuwe chemische preparaten ontwikkeld en daarvan waren slechts 13 voor de behandeling van tropische ziekten - 5 waren het resultaat van veterinair onderzoek, 2 werden door de US Army ontwikkeld, 3 waren het resultaat van onderzoek en ontwikkeling door farmaceutische ondernemingen en twee zijn een herformulering van oude geneesmiddelen. Het vaccine voor TB is in 1923 ontwikkeld en de huidige beste behandeling ervoor werd dertig jaar geleden ontwikkeld! Onderzoek en ontwikkeling zijn duidelijk geen prioriteit voor de ziekten van de armen! Een mondiaal fonds - Infectuous Disease Fund (IDF) - is essentieel voor het verkrijgen van medicatie van besmette mensen, het screenen om dragers te vinden, preventie en onderzoek en ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en vaccines. 5. Beoordeling van de strategie van de Commissie en het PFA De innovatieve en alomvattende strategie die is geformuleerd voor het aanpakken van de mondiale noodtoestand ten gevolge van de drie belangrijkste overdraagbare ziekten is het resultaat van een nog niet eerder voorgekomen samenwerking tussen de diverse DG's van de Commissie, die verdergaat dan de traditionele benadering. Het is een praktisch, bereikbaar mengsel van ontwikkeling, handel en onderzoeksinitiatieven waarmee de EU de doelmatigheid van haar maatregelen terzake kan verbeteren. 6. Conclusie Er dienen onverwijld aanzienlijke niet besteden gelden van het 8e EOF en uit andere begrotingslijnen beschikbaar te worden gesteld voor de tenuitvoerlegging van het actieprogramma van de EG. De EU moet voorgaan bij het formuleren, motiveren en mobiliseren van mondiale inspanningen om dringend de armen te helpen die door deze ziekten worden geteisterd. Zij moet een uitgebreid mondiaal netwerk opbouwen van projecten en initiatieven voor de preventie en de behandeling van deze ziekten die dagelijks voor onder mensen dood en verderf zaaien! De rapporteur acht voor het Europees Parlement, de Commissie en de Raad de tijd gekomen om voorrang te geven aan hulp voor de PR\ doc 11/12 PE

12 volksgezondheid in de ontwikkelingslanden opdat de armen een kans hebben zelfstandig te leven! PE /12 PR\ doc