Het project School-straten volgt voor elke basisschool in Hoogstraten hetzelfde traject:

Transcriptie

1 - 1 -

2 1 Inhoud 1 Inhoud Inleiding Onderzoek Belevingsonderzoek kinderen Belevingsonderzoek algemene cijfers van alle basisscholen Belevingsonderzoek GBS Volwassenen U Hasselt Bezoek ter plaatse Inspiratie Inzichten en HKW-vragen Inzichten voor de Meerpaal en Kiekeboe Uitdagingen voor de Meerpaal en Kiekeboe Resultaten werksessie 1 (14/12/2017) Ideeën naar aanleiding van HKW-vragen Ideeën naar aanleiding van voorstellen met meeste stemmen Donckstraat Terbeeksestraat Trage weg kleuters Expertenoverleg Wie zit er rond de tafel? Resultaten en argumentatie Resultaten werksessie 2 (DATUM) Testopstelling Evaluatie testopstelling en blik op de toekomst

3 2 Inleiding In het project School-straten kijken we met een frisse, kindvriendelijke bril naar de omgeving van de acht basisscholen in Hoogstraten. Hoe vrij kan een kind er stappen, fietsen of rennen? En is de verkeersinfrastructuur rond de schoolpoort eigenlijk wel tof genoeg voor het kind zelf? Met het project willen we meer en betere bewegingsvrijheid voor kinderen in de schoolomgeving en willen we de CO 2 -uitstoot en fijn stof door schoolverkeer verminderen. Het project School-straten volgt voor elke basisschool in Hoogstraten hetzelfde traject: 1 Wat wil het kind zelf? Doorheen het project staat het kind centraal: hoe beleven zij de mobiliteit rondom de schoolpoort? 2 Samen uitdagingen formuleren en oplossingen zoeken Met kinderen en volwassenen formuleren we gezamenlijke uitdagingen per school. Elke school heeft immers een eigen mobiliteitssituatie. Met de hulp van experts, zoeken we samen naar oplossingen. 3 Invoeren, testen en evalueren Kleine en grote maatregelen worden eerst getest. De proefopstellingen kunnen erg diverse vormen aannemen: van sensibiliserende prikacties tot structurele ingrepen die gedurende maanden gestest worden. 4 Testopstelling geslaagd? Houden zo! Eenmaal getest volgt de evaluatie. Speciale aandacht gaat naar het raadplegen van kinderen en volwassenen en het omvormen van de proeven tot permanente maatregelen. Dit verslag is een samenvatting van het traject dat de school gelopen heeft. De resultaten van de onderzoeken worden voorgesteld en besproken. Op basis van dit onderzoek heeft de werkgroep inzichten en hoe kunnen we -vragen (hierna verkort: HKW-vragen) geformuleerd. Deze vragen werden in een eerste werksessie creatief onder handen genomen door de deelnemers. De meest populaire ideeën werden in detail verder uitgediept. Alle ideeën van de eerste avond worden door een groep experten onder handen genomen om tot een voorstel voor verandering van de schoolomgeving te komen. Dit voorstel wordt opnieuw afgetoetst en waar nodig bijgeschaafd in een tweede werksessie. Tenslotte volgt de testfase en evaluatie. Waar nodig zetten we een nieuwe testopstelling op, tot we aan het gewenste resultaat komen. Voor Kiekeboe-de Meerpaal hebben we volgende zone als schoolomgeving gedefinieerd. Dit wil echter niet zeggen dat we buiten deze zone geen maatregelen kunnen uitwerken, het is eerder een indicatie van wat door de werkgroep als directe schoolomgeving gezien wordt

4 Tenslotte nog een welgemeende dankjewel aan iedereen die een bijdrage levert aan dit project

5 3 Onderzoek Uiteraard zijn we niet met de natte vinger te werk gegaan. We hebben geen uitdagingen verzonnen of uitgevonden. Voor elke school afzonderlijk hebben we een uitgebreid onderzoek gevoerd. Alle onderzoeksresultaten samen hebben ons tot een aantal inzichten gebracht. Op basis van deze inzichten hebben we Hoe kunnen we -vragen (hierna verkort HKW-vragen) geformuleerd dewelke de basis voor de eerste werksessie zijn geweest. Waarop zijn de inzichten die we formuleerden gebaseerd? In dit hoofdstuk gaan we dieper in op het gevoerde onderzoek en de resultaten daarvan. 3.1 Belevingsonderzoek kinderen In schooljaar (voorjaar 2017) stuurden we een filmploeg naar elke basisschool. Zij maakten beelden van de mobiliteit rond de school en stelden de kinderen vragen over hun meest frequente én gewenste vervoersmiddelen. Het resultaat (een filmpje per school) kan je bekijken via Deze bevraging is niet representatief. Lukraak werden enkele kinderen op de speelplaats aangesproken. Ze geeft echter wel een beeld van de beleving van deze kinderen Belevingsonderzoek algemene cijfers van alle basisscholen - 5 -

6 3.1.2 Belevingsonderzoek GBS Hoe ben je vandaag naar school gekomen? Auto 8 Fiets 2 Te voet Andere Waarom ben je vandaag met de auto/fiets/ te voet gekomen? Auto Afstand 1 Beslissing van de ouders 1 Weer 2 Fiets Leuk 3 Hoe kom jij het liefst naar school? Auto 1 Fiets 6 Te voet Bus 1 Als je met de fiets/ auto/ te voet komt, hoe voel je je daarbij? Veilig: Veilig 2 Geen fietspad toch veilig 1 Onveilig: Drukte File 2 Geen fietspad 1 Geur auto s 1 Als je heel veel geld zou krijgen, wat zou jij dan veranderen aan de omgeving van de school? Altijd groen 1 Als je uit alle vervoersmiddelen van de wereld mag kiezen, hoe zou jij dan eens naar school willen komen? Raket 1 Vliegtuig 1 Fiets 2 Ferrari/ Lamborghini 1 Bus 1 Limousine 1 Helikopter 2 Auto 1-6 -

7 3.2 Volwassenen a. Kinderdorp Tijdens groenten en bloemen gingen de filmpjes van de scholen in première. Hieraan gekoppeld deden we een korte bevraging bij de aanwezige volwassenen. Zowel buren, (groot)ouders, leerkrachten, directie als sympathisanten werden bevraagd. Van de Meerpaal en Kiekeboe hebben we 8 mensen gesproken, bijna uitsluitend (groot)ouders. b. Online bevraging Per school werd een online enquête uitgestuurd via de website van de gemeente, waar iedereen welkom was zijn mening te geven. Negen volwassenen namen deel aan de online bevraging. De respons op het kinderdorp en de onlinebevraging is te klein om volledig representatief te zijn. Het geeft echter wel een goede indruk van de beleving van volwassenen aan de schoolpoort. Hoe komt u zelf naar het school? 1 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% fiets/te voet auto Waar zitten voor u knelpunten voor een betere mobiliteit in de schoolomgeving? % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% algemen drukte indeling ruimte / infrastructuur gedrag van anderen Algemene drukte : te veel wagens vooraan de school, te weinig ruimte voor fietsers en stappers, Indeling ruimte / infrastructuur: kruising parkeerroute met fietspad, richtingen in de Donckstraat,.. Gedrag van anderen : wildparkeren, snelheid, individualisme, onnodig autogebruik,! Extra bemerking : verschillende positieve reacties op inzet van leerkrachten bij het oversteken en de gemachtigd opzichters

8 3.3 U Hasselt Jochen Huygen uit Minderhout volgt de richting Mobiliteitswetenschappen aan Universiteit Hasselt. Voor zijn bachelorproef volgt hij vier van de acht scholen in het project School-straten. Jochen kijkt vanuit zijn academische blik mee naar Gemeenteschool Hoogstraten, De Meerpaal, Spijker en Scharrel. In deze scholen nam hij een (representatieve!) enquête af met zeer hoge responsgraad (gemiddeld 80 à 85%). Hij vroeg onder andere naar de gewoontes van mensen in het brengen en halen van de kinderen en naar problemen rond de schoolpoort. Kort samengevat zien deze resultaten er als volgt uit: GBS Meerpaal De Scharrel (lager) De Scharrel (kleuter) Spijker Man/ Vrouw Woonpl. < 2 km Rijbewijsbezit Niet zelf brengen 19/81 20/80 23/77 20/ % Wie dan brengen Grootouders (58%) Grootouders (75%) Grootouders (70%) Grootouders (75%) Grootouders (48%) 1-2 keer/ week (76%) 1-2 keer/ week (63%) 1-2 keer/ week (48%) 1-2 keer/ week (75%) 1-2 keer/ week (59%) Enkele keren per week rechtstr. School - werk Enkele keren per week werk - school Winter: welk vervoersmiddel? auto (55%), (bak)fiets en te voet (23%, 15%) auto (71%), (bak)fiets 26%) (bak)fiets, te voet (53%), (15%), auto (30%) auto (50%), (bak)fiets, te voet (40%, 10%) auto (64%), (bak)fiets, te voet (23%), 12%) Zomer : welk vervoersauto (40%), (bak)fiets en te voet (30% (bak)fiets (65%), auto (30%) (bak)fiets (60%), te voet (17%), auto (50%), (bak)fiets, te voet (40%, (bak)fiets (42%), te voet (14%), auto (40%) - 8 -

9 middel?, 18%) auto (22%) 10%) Ander vvmiddel Indien voornamelijk fiets voornamelijk fiets fiets fiets fiets Waarom wel/niet gezonder gezonder gezonder gezonder gezonder leuker voor kinderen leuker voor kinderen kinderen leren verkeer beter inschatten leuker voor kinderen beter voor milieu beter voor milieu beter voor milieu beter voor milieu goedkoper omwille van werk gaat dit niet omwille van werk gaat dit niet geen parking zoeken geen parking zoeken kinderen leren verkeer beter inschatten Problemen? te weinig parking (35%) veel gem. Verkeer (30%) veel gem. Verkeer (40%) veel gem. Verkeer (38%) te weinig parking (43%) veel gem. Verkeer (28%) andere (21%) -- > auto's kruisen fietspad te weinig parking (20%) te weinig parking (31%) veel gem. Verkeer (19%) bussen Lijn en VITO (16%) te weinig parking (19%) Obstakels/ gevaarlijke situaties (17%) slechte infrastructuur, dubbel parkeren, te smal voetpad (30%) middelbare jongeren (19%) 3.4 Bezoek ter plaatse Zowel de werkgroep school-straten als student Jochen Huygen brachten (meermaals) een bezoek ter plaatse. Ook deze informatie werd meegenomen bij het formuleren van de inzichten

10 4 Inspiratie Bij het zoeken naar oplossingen, is het soms moeilijk om los te komen van de bestaande situaties in de eigen omgeving. Daarom laten we ons eerst inspireren door goede voorbeelden en speelse en positieve impulsen van andere schoolomgevingen. Zo krijgen de deelnemers van de werksessie voldoende munitie in handen om creatieve oplossingen te bedenken. De foto s hieronder zijn getoond op de werksessie voor de gemeenteschool. Andere inspiratie is steeds te vinden op De straat heroveren en gebruiken voor mensen

11 Bewegwijzering die de voordelen van het fietsen in de kijker zet. Maak de infrastructuur tof voor het kind (en automatisch ook voor de volwassenen)

12 Maak het leuk om te stappen Als de auto toch rijdt, maak er dan maximum gebruik van

13 Parkeren : kostbare ruimte zo slim mogelijk benutten om een plek te geven aan de (stilstaande) auto. Zorg dat iedereen kan zien dat het een schoolomgeving is, waar de auto zich als voorzichtige bezoeker moet gedragen

14 Zet in op de spits, door tijdelijke maatregelen. Maak fietsen en stappen leuk voor ouders en kinderen

15 5 Inzichten en HKW-vragen 5.1 Inzichten voor de Meerpaal en Kiekeboe Voor elke school is een uitgebreid onderzoek gevoerd (zie ook 3. Onderzoek). Alle onderzoeksresultaten samen hebben ons tot een aantal inzichten gebracht. Op basis van deze inzichten hebben we Hoe kunnen we -vragen of HKW-vragen geformuleerd. Hieronder staan de inzichten en uitdagingen voor de Meerpaal en Kiekeboe. 1. Kinderen willen vooral fietsen of stappen naar school, maar veel ouders kiezen voor de auto. 2. Veel ouders willen wel fietsen of stappen, maar doen dit niet omwille van verschillende redenen (tijd, praktisch, comfort, veiligheid, ). 3. De ruimte en infrastructuur vooraan de school is bijna volledig gericht op autogebruik. Dit beperkt de bewegingsvrijheid van fietsende en stappende schoolkinderen. 4. Het autogebruik in de koudere maanden ligt beduidend hoger dan in de lente / zomer. Ouders en grootouders stappen makkelijk over. 5. De Donckstraat wordt veel gebruikt door fietsende schoolkinderen, maar is daar niet optimaal voor ingericht. 6. De school en de gemachtigd opzichters doen al veel inspanningen voor een vlottere stroom van fietsers. 5.2 Uitdagingen voor de Meerpaal en Kiekeboe De inzichten vormen een basisanalyse van de mobiliteit rondom de school. Hierdoor kunnen we de uitdagingen voor de school definiëren en beginnen te zoeken naar oplossingen. Hieronder staan deze uitdagingen opgelijst, zoals ze zijn gepresenteerd op de werksessies. Hoe kunnen we het comfortgevoel van de auto kopiëren naar de fietsers en stappers? Hoe kunnen we van de fietsers en stappers in de Donckstraat de belangrijkste gebruikers van de straat maken? Hoe kunnen we de fietsende of stappende kinderen een eigen, veilige route geven? Hoe kunnen we de fietsende kinderen in de lente, ook in de winter op de fiets houden? Hoe kunnen we de auto die kinderen van meerdere gezinnen vervoert, meer voordeel geven? Hoe maken we de drukke doorgaande weg (Terbeeksestraat) een deel van de schoolomgeving? Hoe kunnen we onbenutte trage wegen inzetten voor een veilige schoolomgeving? Hoe kunnen we de auto die sowieso rijdt, maximaal benutten?

16 6 Resultaten werksessie 1 (14/12/2017) 6.1 Ideeën naar aanleiding van HKW-vragen In de werksessies gingen ouders, de school en buren samen op zoek naar creatieve oplossingen. In een eerste deel van de werksessie hebben zij in korte gesprekken per twee gezocht naar oplossingen voor de HKW-vraag. Ze kregen hiervoor enkele ontwerp-principes mee : 1. speel met het mobiliteitsgegeven dat je zelf kan beïnvloeden 2. eenvoud is boss 3. veiligheid voor kinderen staat boven alles 4. elke automobilist is deel van de oplossing 5. bouw verder op elkaars ideeën - breek elkaars idee niet af Het resultaat van hun idee werd getekend op de opdrachtfiches, om het idee duidelijk te maken zonder toelichting. U kan ze hieronder bekijken. De quotes bij de uitdagingen verwijzen naar de enquêtes en bevragingen, die als basis dienden voor de uitdagingen

17 Idee 1: Voorbehouden voor carpoolers 0 stemmen Idee 2: Vol vooruit 4 stemmen Idee 3: carpool is cool 1 stem

18 Idee 1: zonder titel 1 stem Idee 2: Fietspoolen afspraak= afspraak 3 stemmen Idee 3: Nee mama, wij rijden vandaag met de fiets 0 stemmen

19 Idee 1: Stappers langs achter 0 stemmen Idee 2: Ik stap veilig 4 stemmen

20 Idee 3: Niet meer kruisen van auto s en fietsers en voetgangers 10 stemmen

21 Idee 1: zonder titel 1 stem Idee 2: Omgeving zichtbaarder maken van vluchtheuvel voor KS tot Het Lak 0 stemmen Idee 3: Straproute 0 stemmen

22 Idee 1: Buurtcarpoolgroep 1 stem Idee 2: Carpoolen 0 stemmen Idee 3: Praktisch communiceren 0 stemmen

23 Idee 1: Kinderen eerst, altijd voorrang in deze straat 0 stemmen Idee 2: Fietsers voorrang in de Donckstraat! 10 stemmen

24 Idee 3: Auto s langs 1 kant, dan is er niks aan de hand is het half 4: geen auto hier 2 stemmen

25 Idee 1: Gezellige fietspool groep 2 stemmen Idee 2: Autoluwe schoolomgeving 1 stem

26 Idee 1: Trage weg + zandpad weiland verharden + schoolpoortje gebruiken 5 stemmen

27 6.2 Ideeën naar aanleiding van voorstellen met meeste stemmen Elke deelnemer krijgt 3 stemmen om aan te geven welke van de ideeën uit 6.2 prioritair zijn. De ideeën met de meeste stemmen worden in een tweede ronde in groep in detail uitgewerkt. Voor de Meerpaal kregen de ideeën rond de herinrichting van de Donckstraat, de herinrichting van de Terbeeksestraat (en Lak) en de trage wegen (ook voor kleuters) de meeste stemmen. Let op, ook de ideeën met minder stemmen konden verwerkt worden in de detailuitwerking. Alleszins worden alle ideeën, onafhankelijk van het aantal stemmen, meegenomen naar het expertenoverleg

28 6.2.1 Donckstraat HKW-vragen die aanleiding gaven tot dit onderwerp HKW van de fietsers en voetgangers in de Donckstraat de belangrijkste gebruikers van de straat maken? Idee 1:

29 Idee 2: Verdere uitwerking van de ideeën tot één geheel (in groep uitgewerkt)

30 - 30 -

31 Kort samengevat - Donckstraat: o Fietsstraat en enkele richting in volledige straat o Voorrangsweg (omwille van comfort fietsers) o Enkel plaatselijk verkeer - Kruispunt Donckstraat Lak Terbeeksestraat o verhoging / rond puntje aan einde Donckstraat voor verduidelijking plaats weggebruikers o Groen weg voor zicht - Lak o Fietssuggestiestroken + oversteek van dubbel fietspad naar juiste kant rijweg - Terbeeksestraat o Fietspad arcering - Klooster: graag extra aandacht tijdens bouwwerken voor schoolverkeer

32 6.2.2 Terbeeksestraat HKW-vragen die aanleiding gaven tot dit onderwerp Hoe kunnen we het comfortgevoel van de auto kopiëren naar de fietsers en stappers?

33 Hoe kunnen we de fietsende of stappende kleuters een eigen veilige route geven?

34 Verdere uitwerking van de ideeën tot één geheel (in groep uitgewerkt) LANGE TERMIJN: Heraanleg voortuin school - Voetpad tegen de klassen aan (haag ertussen) - Fietspad dubbelrichting naast voetpad - Kiss and ride / parking tussen fietspad en rijweg herinrichten zodat er één in- en uitrit is KORTE TERMIJN:

35 - 35 -

36 Kort samengevat Op lange termijn wil men een herinrichting van de schoolomgeving vooraan, zodat trage weggebruikers een veilige plaats krijgen tegen de schoolgebouwen, weg van de conflicten met in- en uitrijdende auto s. Op korte termijn wil men hetzelfde effect trachten te bereiken door: - Kiss and ride kleuterschool: aan één zijde parkeren zodat in- en uitstappen vlotter kan (nvdr: eventueel schuin inparkeren dan?) - Belijning op fietspad zodat kids weten waar te fietsen ter hoogte van de school (dubbelrichting) - Straattekening op Terbeeksestraat zodat duidelijk een schoolomgeving binnengereden wordt - Zebrapaden herleggen (ook een zebrapad ter hoogte van zwarte poort kleuterschool, zodat vlot overgestoken kan worden naar de parkings aan de overkant van de straat - Bomen ter hoogte van zebrapaden weg (zodat kids veilig stoep kunnen bereiken) - Kiss and ride lagere school mag enkel s morgens bij afzetten gebruikt worden, niet s avonds bij ophalen (er mag niet op geparkeerd worden)

37 6.2.3 Trage weg kleuters HKW-vragen die aanleiding gaven tot dit onderwerp HKW onbenutte trage wegen inzetten voor een veilige schoolomgeving?

38 HKW de fietsende of stappende kleuters een eigen veilige route geven?

39 Verdere uitwerking van de ideeën tot één geheel (in groep uitgewerkt) Twee aspecten aan het geheel: 1. Kleuters een achteringang aan de school geven (lange termijn: via trage weg / korte termijn: via fietsingang lagere school) 2. Heropenen bestaande trage wegen zodat fietsers en auto s volledige gescheiden zijn

40 - 40 -

41 Kort samengevat Op lange termijn wil men auto s en fietsers volledig scheiden door het (her)openen van oude voetwegen / trage wegen. Fietsers zouden dan vanuit de achterkant van de school richting Pyperpad, Donkakker, Gestelsestraat kunnen rijden. Kleuters komen via de trage weg rechtstreeks op de kleuterschool binnen. De procedures voor het (her)openen van trage wegen zijn echter niet altijd evident, dus wordt dit gezien als lange termijn oplossing. Op korte termijn wil men volgende ingrepen realiseren: - Fietsers Terbeek via zwarte poort kleuterschool (zowel kids LS als KS) en dan te voet over speelplaats naar fietsenstalling - Fietsers kleuterschool via fietsingang lagere school. s Avonds zijn de kleuters weg voor de lagere school fietsers vertrekken o Praktisch: Kleuters op de speelplaats op laten halen (ouders toegang via fietsingang lagere school) Waar kunnen ouders van kleuters hun fietsen tijdens het ophalen stallen? (nvdr: vlak na groen poortje op zand staan enkele fietsenrekken) Fietsenstalling kleuters voorzien (tijdens testfase stalling te maken door gemeente?) bij doolhof - Donckstraat enkele richting - Hagen / groen weg aan KP Lak-Donckstraat- Bijltje (of véél lager) Voor huis van Bastijns en de Gruyter (misschien parkeerplaatsen van maken?)

42 7 Expertenoverleg 7.1 Wie zit er rond de tafel? organisatie Naam Input Kind en Samenleving Peter Dekeyser participatie kinderen Kind en Samenleving Wouter Vanderstede Kindvriendelijk ruimtegebruik Vectris Geert Vercruysse verkeerskunde + mobiliteit Politie wijkagent lokale verkeerssituatie + handhaving Politie Christel Christianen Verkeerskunde Stad - openbare Steven overzicht geheel - ruimte werken Universiteit Hasselt Jochen verdieping situatie+ maatregelen School directie (of leerkracht) Lokaal praktisch inzicht Ouderraad ouder Lokaal praktisch inzicht Gemeente Judith Schrijvers Duurzaamheid Gemeente Sara Driesen Kindvriendelijke gemeente - jeugd Gemeente Sofie Willebrords (Duurzame) mobiliteit Schepen Schepen 7.2 Resultaten en argumentatie

43 8 Resultaten werksessie 2 (DATUM)

44 9 Testopstelling Voorstelling van wat getest gaat worden en op welke manier Eventueel afspraken over wie wat gaat doen in de testopstellingsperiode (!)

45 10 Evaluatie testopstelling en blik op de toekomst Hoe is de testopstelling geëvalueerd? Wat gaan we definitief doen op welke termijn?