Psychisch welzijn in het peripartum Lokaal Multidisciplinair Netwerk Deurne-Borgerhout
|
|
- Frank Meijer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Binnen en buiten met aandacht verbonden Psychisch welzijn in het peripartum Lokaal Multidisciplinair Netwerk Deurne-Borgerhout Marijs Lenaerts Psychologe/psychotherapeute Moeder&Baby 8 december 2017
2 Inleiding Psychiatrische stoornissen bij kraamvrouwen komen frequent voor. - peripartum is een periode van grote overgang en verandering - nieuw/beginnend ouderschap is niet vanzelfsprekend: groeien in nieuwe rol; ontwikkelen van moederlijke vaardigheden - zoeken naar een nieuw evenwicht op verschillende domeinen (rolverwachtingen!) - realiteit is vaak anders dan verwachting - Gedroomde baby en baby kunnen zien als eigen persoontje - Borstvoeding -.. 2
3
4
5 Babyblues: 50 tot 80% Postpartumdepressie (PPD): 10 tot 20% Postpartum angst- en aanpassingsstoornissen: 13 % Postpartumpsychose (PPP): 1 à 2 op 1000 bevallingen Verergering/heropflakkering van reeds langer bestaande psychiatrische stoornissen 5
6 Babyblues Klinisch verloop: 80% verdwijnt spontaan 20% evolueert naar postpartumdepressie Aanpak: rust moeder op verhaal laten komen, ook over beleving van de bevalling ondersteunen en geruststellen 6
7 Postpartumdepressie: belangrijkste symptomen, eigen aan de specifieke context - angst, onzekerheid, twijfelzucht (evt. met paniekaanvallen) - overbezorgdheid om het wel en wee van de baby - gedachten rond verwerping van de baby - obsessionele gedachten - zelfdepreciatie, waardeloosheid, schuld en schaamte (falend, geen goede moeder) - fysische symptomen: - slaapstoornissen, uitputting, gebrek aan energie, concentratiestoornissen, libidoverlies, 7
8 Postpartumdepressie: Risico factoren zwangerschapsdepressie het doormaken van een ernstige third day blues het voorkomen van stemmingsstoornissen in de persoonlijke anamnese of de familiale anamnese biologische variabelen: hormonale hypothesen, tijdsrelatie ontzwangering en begin psychopathologie psychologische variabelen: ambivalente gevoelens rond het moederschap, conflictueuze relatie met de eigen moeder psychosociale variabelen: huwelijks- of partnerrelatieproblemen, partnergeweld, stressvolle life-events in het voorbije jaar (bv. huisvestingsproblemen, onverwachte werkloosheid, ), gebrek aan sociale steun of omkadering obstetrische complicaties, pariteit, opleidingsniveau, sociale klasse lijken geen/beperkte risicofactoren te vormen 8
9 Psychologische factoren Persoonlijkheidsstructuur van de jonge moeder verwachtingspatronen rond het moederschap: faciliterende moeder cijfert zichzelf weg regulerende moeder ziet het zorgen voor de baby als een opdracht laag zelfwaardegevoel, onzekerheid, perfectionisme, (falen van) borstvoeding traumatische gebeurtenissen in eigen jeugd ( ghosts in the nursery ) 9
10 Sociale factoren conflicten tussen verschillende rolverwachtingen verstoorde partnerrelatie lage socio-economische status stoornissen bij de vader complexe familiestructuren ongeplande zwangerschap gebrekkige sociale context 10
11 Systematisch opsporen PPD Waarom belangrijk? frequent voorkomen grote kans op missen, zeker binnen de huidige cultuur van ideale zwangerschap en moederschap: nadruk vooral op lichamelijk welzijn van moeder en baby onwilligheid/weerstand om over negatieve gevoelens te praten angst voor stigmatisering: slechte moeder Angst en schaamte om over negatieve gevoelens te spreken jonge moeder is sowieso overweldigd, moe, mogelijk ernstige gevolgen voor moeder, kind en omgeving: partnerrelatie onder druk moeder-kindhechting en interactie in gevaar 11
12 Behandelingsstrategieën: Postpartumdepressie informatie, geruststelling en ondersteuning (ook materieel) psychotherapie hulp om de stressoren te verminderen psychofarmaca hospitalisatie: moeder-babyopname Prognose: moeder-kindrelatie tot ontwikkeling laten komen binnen een holding environment gunstig bij vlugge opsporing en behandeling kans op recidief bij volgende bevalling: +/ % (afhankelijk van het ziektebeeld) 12
13 En wat met de vaders? postpartumstress en depressie bij jonge vaders correlatie PPD moeders en depressie bij vaders hun relatie met baby implicaties voor gezinssysteem en bredere familiale context 13
14 Enkele bedenkingen rond opsporing en preventie van perinatale psychiatrische problematiek (1) belang van het opsporen van kwetsbare vrouwen en risico-moeders tijdens zwangerschap (of zelfs voordien) zwangere vrouwen moeten meer systematisch bevraagd worden (huidige gevoelswereld, psychiatrische voorgeschiedenis, familiale antecedenten) 10-15% angst en depressieve klachten weinig gedetecteerd zwangere vrouwen en jonge moeders lezen en horen veel (media), maar doen weinig ervaring op in moederlijke vaardigheden (moeten het zelf maar wat uitzoeken) 14
15 Nog enkele bedenkingen rond opsporing en preventie van perinatale psychiatrische problematiek (2) belang van de prenatale voorlichtings- en informatiesessies (in ziekenhuizen en geboortehuizen) voor zwangere vrouwen en hun partners te weinig educatieve componenten ( parenting en coping strategies ) te weinig aandacht voor emotionele en psychologische aspecten van het moederschap te weinig aandacht voor dingen die kunnen mislopen ( depressie aanpraten ) het zwaartepunt van pre- en postnatale zorg ligt nog teveel op het lichamelijk welzijn van moeder en baby en op allerhande praktische problemen, waardoor psychologische en emotionele noden nogal eens over het hoofd gezien worden stigma/weerstand om negatieve en/of ambivalente gevoelens te uiten perinatale zorg nog teveel in de kinderschoenen (te weinig continuïteit in zorg) 15
16 Diagnosestelling PPD Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS) (wordt over de hele wereld gebruikt) self-rating 10 items in diverse populaties en talen gevalideerd score van > 12 wijst op depressie geen somatische items 16
17 1. Ik kan lachen en de humor van dingen EPDS inzien: (1) Evenveel als anders Niet zo vaak Veel minder vaak Helemaal niet 2. Ik zie met plezier uit naar dingen: Evenveel als anders Minder als anders Een stuk minder als anders Bijna niet 3. Ik geef mezelf onnodig de schuld als er iets misgaat: Ja, meestal Ja, soms Niet vaak Nee, nooit 4. Ik maak me zorgen en voel me beklemd zonder duidelijke reden: Nee, helemaal niet Bijna nooit Ja, soms Ja, heel vaak 5. Ik ben bang en in paniek zonder duidelijke reden:* Ja, heel vaak Ja, soms Nee, niet vaak Nee, helemaal niet 6. Ik heb geen grip meer:* Ja, meestal kan ik het helemaal niet aan Ja, soms kan ik het niet zo goed meer aan Nee, meestal kan ik de dingen prima aan Nee, ik kan alles prima aan 17
18 7. Ik ben zo ongelukkig dat ik slaapproblemen EPDS heb:* (2) Ja, meestal Ja, soms Niet vaak Nee, helemaal niet 8. Ik voel me triest of ellendig:* Ja, meestal Ja, soms Niet vaak Nee, helemaal niet 9. Ik ben zo ongelukkig dat ik moet huilen:* Ja, meestal Ja, heel vaak Soms Nee, nooit 10. Het is bij me opgekomen mezelf iets aan te doen:* Ja, heel vaak Soms Bijna nooit Nooit Antwoorden krijgen resp. score 0, 1, 2 of 3 (voor met * gemerkte items: 3, 2, 1 of 0). Een score van 12 of meer is indicatief voor PPD. De schaal is vrij te gebruiken mits bronvermelding (Cox, Holden & Sagovsky, 1987, British Journal of Psychiatry, vol 150) 18
19 Vroedvrouwen en postpartumdepressie Hoe kunnen ze helpen? (1) Ondersteunende spilfiguren Vroegtijdige opsporing en detectie van PPD Meer know-how rond PPD verwerven (en welke impact het kan hebben op moeder en baby) Tijd nemen en luisteren Gebruik van de EPDS Thuiszorg en begeleiding Teamwerking (huisarts, Kind & Gezin, gynaecoloog, pediater, ) 19
20 Vroedvrouwen en postpartumdepressie Hoe kunnen ze helpen? (2) Borstvoeding Voorlichtingsavonden voor zwangere vrouwen (en hun partners) Openlijk praten over PPD Kan helpen het stigma te verkleinen Een plaats geven aan moeilijke, emotionele items Waarom niet uitbreiden naar het postpartum toe? (geeft meer continuïteit in de zorg en ondersteuning) en vertel nu eens hoe het met je gaat? 20
21 Stress, angst en depressie tijdens zwangerschap en postpartum Impact op de (relatie met de) baby
22 De invloed van stress Uit onderzoek blijkt dat baby s die in de baarmoeder blootgesteld zijn aan hoge of wisselende niveaus van moederlijke stresshormonen, een verminderde capaciteit hebben om op stressvolle gebeurtenissen te reageren M.J.Rexwinkel(c) OKL
23 Das Fremde in Mir - Wat zou vader kunnen ervaren? - Wat zou omgeving kunnen ervaren? - Wat zou er in het hoofd van moeder kunnen omgaan? - Wat zou het voor de baby kunnen betekenen?
24 Postpartumdepressie en impact op de baby - Afvlakking in het contact - Beperkte draagkracht - Alle energie nodig om eigen stress arousal onder controle te houden - Discontinuïteit in het contact - Moeilijker kunnen lezen van de signalen van de baby en/of signalen van de baby interpreteren vanuit eigen gemoedstoestand
25 Gevolgen voor de baby Regulatiemoeilijkheden Onveilige gehechtheid Ontwikkelingsproblemen op latere leeftijd Cognitief Emotionee/gedrag/sociaal Psychomotorisch
26 Behandeling op Moeder&Baby rust en medicatie emotionele beschikbaarheid van het team voor de moeder en voor de baby Spoken die accuraat werkmodel in de wegstaan het mee dragen van de moeilijke baby het mee zoeken naar wat is er aan de hand? het ondersteunen van de onderlinge afstemming en het contact 26
27 Wat kan je doen? alert zijn op volgende signalen (vanuit observatie, gesprekken): Moeder: moe, uitgeput, eerder afgevlakt in het contact, eerder gesloten en gespannen hoe beleeft ze het moederschap en de baby (alert zijn voor de manier waarop ze eventuele moeilijkheden van de baby ervaart) Baby: huilbaby en betekenis hiervan voor de moeder Omgeving: Ervaart de moeder dat ze kan terugvallen op omgeving? Steunfiguren? Evenwicht draagkracht en last? Hoe vertelt moeder hierover? Of is er geen omgeving in beeld? 27
28 Wat kan je doen? (2) Moeder op verhaal laten komen en emotioneel beschikbaar zijn Negatieve gevoelens bij de moeder kunnen dragen Hulp voorstellen zowel praktisch als psychisch maar NIET opdringen (Uitzondering: acute gevaarsituatie van de baby) Indien vermoeden van PPD : overleg met collega s en mogelijke ingangspoorten zoeken om mogelijkheid PPD bespreekbaar te maken Liever eerlijk spreken over bezorgdheid dan via indirecte wegen moeder bevragen : PPD komt vaak voor en tijdige ondersteuning/behandeling kan negatieve spiraal voorkomen 28
29 Perinatale netwerken Heel veel verschillende initiatieven: zien we door de bomen het bos niet meer? Overzicht? Kwaliteitsgarantie? Richtlijnen voor uitbouw van? Pilootproject Vlaamse Gemeenschap
De geboorte van een relatie Vroegtijdige interventiemogelijkheden.
De geboorte van een relatie Vroegtijdige interventiemogelijkheden Binnen en buiten met aandacht verbonden Marijs Lenaerts Psychologe/psychotherapeute Moeder&Baby www.moederbaby.be 27 oktober 2017 Bevallen
Nadere informatiePresentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.
Astrid Pool, CPV/SPV Werkzaam bij GGZ-NHN PEAC Heerhugowaard (Persoonlijkheid, Eetstoornissen, ADHD en Complexe trauma) Ziekenhuispsychiatrie en POP Poli Presentatie POP poli Aandachtspunten bij kinderwens,
Nadere informatieZorgen en twijfels. Wel in je vel na de geboorte van je kindje. Expertisecentrum kraamzorg De Kraamvogel vzw
Zorgen en twijfels Wel in je vel na de geboorte van je kindje Ben ik wel normaal?? Blijde verwachting? Maatschappelijke en sociale druk om blij te zijn innerlijke gevoelswereld Superouder = de norm 21
Nadere informatieDepressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer
Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie en angstklachten tijdens de zwangerschap komen regelmatig voor. Toch wordt dit onderwerp nog vaak als taboe ervaren en is niet duidelijk welke
Nadere informatieOuderschap en Ouderbegeleiding. Vaardig en weerbaar ouderschap
Ouderschap en Ouderbegeleiding Vaardig en weerbaar ouderschap Vragen Ouders van jonge kinderen zijn in emotioneel opzicht minder gelukkig dan niet-ouders 1. Klopt 2. Klopt niet Welke stelling klopt? 1.
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Postpartum depressie. Depressie na bevalling
Stemmingsstoornissen Postpartum depressie Depressie na bevalling GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u hulp bij alle mogelijke psychische
Nadere informatieMaryleen Sorée. Dag van de kraamzorg 2015 Mama-Fit!
Maryleen Sorée Dag van de kraamzorg 2015 Een cruciale verandering Je hebt negen maanden om je voor te bereiden op iets waarvan je geen idee hebt, Net zo iets als een Eskimo die zich voorbereidt op het
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatieHopeloos moederschap, een verloskundig paradigma.
Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma. Dienst voor Perinatale Zorg Hôpital du Vésinet Frankrijk 1 ? Verloskunde? wanneer de medische zorg verzwaart door : dan. een belangrijke co morbiditeit
Nadere informatieMaryleen Sorée. Dag van de kraamzorg 2014 Mama-Fit!
Maryleen Sorée Dag van de kraamzorg 2014 Quizz: 1. Sinds wanneer eten we beschuit met muisjes? a. 17 e eeuw b. 19 e eeuw c. 20 e eeuw Quizz: 2. Beschuit met muisjes staat symbool voor? a. Gezonde toekomst
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieZwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar. Anja Stevens
Zwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar Anja Stevens 14 december 2013 Inhoud Inleiding Kinderwens Zwangerschap Bevalling Kraambed en daarna Zwangerschapsplan Vaders Take
Nadere informatieKansrijke Start : samenwerken!
Kansrijke Start : samenwerken! Wat doet de JGZ? Januari 2019 Lianne Verstraten, GGD Gelderland Midden Doel: Meer kinderen een kansrijke start geven Subdoelen: Meer kwetsbare ouders goed voorbereid met
Nadere informatieDIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS. Maaike Nauta Leonieke Vet. Klinische Psychologie RuG. Accare UC Groningen
DIPJE OF DEPRESSIE ONZEKER OF ANGSTSTOORNIS Maaike Nauta Leonieke Vet Klinische Psychologie RuG Accare UC Groningen Dit lukt me nooit Anderen vinden het niks Ik zie er niet uit Ze vinden me saai Maar wanneer
Nadere informatieSlaapverstoring als risicofactor voor psychopathologie in de postpartumperiode bij vrouwen met een bipolaire stoornis.
Slaapverstoring als risicofactor voor psychopathologie in de postpartumperiode bij vrouwen met een bipolaire stoornis Anja Stevens NNMHN 15 febr 2013 Post-partum periode bij vrouwen met een bipolaire stoornis
Nadere informatiebetreffende de vroegtijdige detectie en behandeling van de postnatale depressie
ingediend op 436 (2014-2015) Nr. 1 10 juli 2015 (2014-2015) Voorstel van resolutie van Freya Saeys, Danielle Godderis-T Jonck, Katrien Schryvers, Peter Persyn, Vera Jans en Caroline Croo betreffende de
Nadere informatiePostpartum psychiatrie op de moeder-baby unit
Oprichtingssymposium LKPZ 9 september 2010, Corpus, Oegstgeest Postpartum psychiatrie op de moeder-baby unit Kathelijne Koorengevel, psychiater Monica Ouwens, dans- en bewegingstherapeut Afdeling Psychiatrie
Nadere informatieWelkom bij Djoke.nl Kraamzorg bij Psychische klachten
Welkom bij Djoke.nl Kraamzorg bij Psychische klachten huishoudster maaltijden De Kraamverzorgster beschuitjes smeren lange dagen korte nachten lange werkweken vrouw/moeder mantelzorger kameleon borstvoeding
Nadere informatieDepressie. Postpartum depressie
Depressie Postpartum depressie juli 2016 Doel Het op eenduidige wijze handelen bij een depressie / postpartum depressie. Definitie Depressie: sombere stemming en/of een duidelijke vermindering van interesse
Nadere informatieZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID. Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017
ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017 Zorgprogramma perinatale geestelijke gezondheid? Mentale stoornissen zijn meest voorkomende ziekten tijdens
Nadere informatieLange termijn effecten prehospitaal handelen: De kater komt later. Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC
prehospitaal handelen: De kater komt later Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC RS infectie, 10 dagen oud Meningococcen infectie, 1 jaar Asystolie bij cardiomyopathie,
Nadere informatiePsychosociale ondersteuning. kleine en grote bezorgdheden in het jonge gezin
Psychosociale ondersteuning kleine en grote bezorgdheden in het jonge gezin CRISIS? CRISIS? Normaal proces Niveau van individu Niveau van het koppel Verloop proces (Bell ea., 2007) 0-6 weken Ongedifferentieerde
Nadere informatieAls het rommelt in de roze wolk. Marieke Bink-Buis verloskundige
Als het rommelt in de roze wolk Marieke Bink-Buis verloskundige Inhoud presentatie Voorstellen Toename problematiek Belang van opsporen kwetsbare zwangeren Bedreiging zwangerschap Kwetsbaarheid herkennen
Nadere informatieVisietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject
Visietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject Huidige Partners: - Mariaziekenhuis ( gynaecologen-vroedvrouwen-sociale dienst) - Huisartsen regio - CKG/Amberbegeleiding - CIG De Zeshoek -
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatiePatiënteninformatie. Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli. Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.
Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen en kinderwens of
Nadere informatiePSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP. Just Wernand Psychiater
PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP Just Wernand Psychiater Intake Vpk Gz psycholoog psychiater Inventarisatie Stadium zwangerschap > consequenties voor zorgplan Gewenst / gepland? (partner?) Verloop fysiek /
Nadere informatieTerrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook
Nadere informatieNIEUWE EUROPESE RICHTLIJN VOOR PREVENTIE, DETECTIE EN BEHANDELING VAN DEPRESSIE IN
NIEUWE EUROPESE RICHTLIJN VOOR PREVENTIE, DETECTIE EN BEHANDELING VAN DEPRESSIE IN PALLIATIEVE ZORG Referentie. Rayner, L., Price, A., Hotopf, M., Higginson, I.J. (2011). The development of evidencebased
Nadere informatieInfant Mental Health
Infant Mental Health WAIMH Vlaanderen wants you! WAIMH Vlaanderen VZW Draagvlak uitbouwen voor IMH professionals 16 november 2017 20u Antwerpen www.waimh-vlaanderen.be Ik zie u graag Motherhood constellation
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS
EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met
Nadere informatiePsychosociale begeleiding
Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en
Nadere informatieVan chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis
Van chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis LKPZ symposium 9 september 2009 K.M. Paarlberg, Gelre Apeldoorn Ontpopping van een POP-poli KMP 2010 Verloskundige
Nadere informatieInfobrochure. Psychose
Infobrochure Psychose Inhoud Inleiding. 2 Symptomen. 3 Diagnose en prognose. 3 Hoe moeten we een psychose begrijpen?. 4 Behandeling. 4 Tips voor de omgeving. 5 Inleiding Psychose is een overkoepelende
Nadere informatiein gesprek over: Psychiatrie rond zwangerschap en bevalling
in gesprek over: Psychiatrie rond zwangerschap en bevalling Colofon Auteur: M.P. van den Berg Met dank aan de patiënten van de afdeling psychiatrie van het Erasmus MC. Redactie: M.A.V. van Verschuer (eindredacteur)
Nadere informatieWanneer de roze wolk begint te donderen Behoeften van vrouwen tijdens hoog risico zwangerschap
Wanneer de roze wolk begint te donderen Behoeften van vroen tijdens hoog risico zwangerschap Sarah Mortier Sarah.mortier@ehb.be Isabelle Vandelannoote Isabelle.vandelannoote@ehb.be Erasmushogeschool Brussel
Nadere informatieLEVEN MET HET KLINEFELTER SYNDROOM. Susanne Böhler, klin. psychologe - Klinefelterkliniek
LEVEN MET HET KLNEFELTER SYNDROOM Susanne Böhler, klin. psychologe - Klinefelterkliniek LEVEN MET HET KLNEFELTER SYNDROOM Welke impact heeft KS op het leven van de patiënt en diens familie? 2 STAND VAN
Nadere informatieBijscholing: Mogelijkheden eerste lijn
Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn T R A U M A C E N T R U M B E L G I Ë 3 0 A P R I L 2 0 1 3 C O P Y R I G H T D O R I S D H O O G H E Welke hulp hebben mensen nodig? Studie van Dyregrov & Nordanger,
Nadere informatieArmoede, opvoeden en gevolgen voor ontwikkeling kinderen. Hilde Kalthoff
Armoede, opvoeden en gevolgen voor ontwikkeling kinderen Hilde Kalthoff Inhoud presentatie Cijfers en risicogroepen Invloed op welbevinden Eerste jaren hersenontwikkeling, armoede en hechting Armoede,
Nadere informatiePsychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen
Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud
Nadere informatieInleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting
Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch
Nadere informatiebetreffende de vroegtijdige detectie en behandeling van de postnatale depressie
436 (2014-2015) Nr. 2 ingediend op 29 september 2015 (2015-2016) Verslag namens de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin uitgebracht door Cindy Franssen en Tine van der Vloet over het voorstel
Nadere informatieJeugdgezondheidszorg interventies. Pre- en postnataal
Jeugdgezondheidszorg interventies Pre- en postnataal Prenatale zorg; hoe is dat geregeld!? Het is belangrijk om de zwangere goed voor te bereiden op de bevalling en de komst van een baby. Soms zijn bij
Nadere informatiePsychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Nadere informatieBegeleiden naar doorverwijzing
Standaard d Gewicht Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg i.o.v. de Vlaamse Overheid Doelstelling (vroeg)tijdige opsporing van kinderen/jongeren met obesitas (vroeg)tijdige opsporing
Nadere informatiePOP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen.
POP polikliniek voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap U heeft een afspraak op de POP-poli. Dit betekent Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In de POP polikliniek
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel
Stemmingsstoornissen Bij mensen met een verstandelijke beperking Kentalis- 25 november 2016 Carmen van Bussel Inhoud 1. Casus Mark 2. De context: psychiatriebij mensenmet eenvb 3. Stemmingsstoornissen
Nadere informatiePsychisch of Psychiatrie? 12-06-2012
Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of
Nadere informatieRichtlijn Multidisciplinaire richtlijn Excessief huilen
Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Excessief huilen Onderbouwing Uitgangsvraag Welke effectieve methoden voor preventie, signalering, diagnostiek en behandeling van een baby die excessief huilt zijn
Nadere informatieBelang van contextuele benadering van pijn
PIJN Samen maken we er een punt van. Belang van contextuele benadering van pijn Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Inhoud Context van de pijnpatënt Draaglast en draagkracht
Nadere informatieGENERATIE 2020 E E N BLIK OP DE RESULTATEN
S TELLEN VOOR GENERATIE 2020 E E N BLIK OP DE RESULTATEN EVEN VOORSTELLEN.. M A RIE - L OTTE VA N BEVEREN K L I N I S C H P S YCHOLOOG, D OCTORAATSSTUDENT M A RIELOTTE.VA N B EVEREN@UGENT.BE DE ADOLESCENTIE
Nadere informatieBeter omgaan met STRESS. E-book
Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.
Nadere informatieAardbevingen en psychische klachten
Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,
Nadere informatieCHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS
CHRONISCHE PIJN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bedoeld voor patiënten die onder behandeling zijn (geweest) en bekend zijn met chronische pijn. Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme.
Nadere informatieOnderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos
Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures
Nadere informatieOBSTETRIE CASUS 2. Ochtendprogramma 5 maart
OBSTETRIE CASUS 2 Ochtendprogramma 5 maart Marie Jansen G1P0 AD 10 wkn, 25 jaar Algemene VG: blanco MedicaKe: geen Huidige graviditeit: ongepland Sociaal: Ze is niet zeker van haar huidige relake maar
Nadere informatie07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking
Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,
Nadere informatieWie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis?
Welkom! Wie zijn jullie? Wie is er student? Wie is er kraamverzorgende? Wie is er vroedvrouw? Wie werkt er in de thuiszorg? Wie in het ziekenhuis? Wie zijn wij? Simonne Vandewaerde Kraamzorg Landelijke
Nadere informatiePostpartumzorg bij kort ziekenhuisverblijf WIE DOET WAT?
Postpartumzorg bij kort ziekenhuisverblijf WIE DOET WAT? Vele Zorgpartners Vroedvrouw in het ziekenhuis Gynaecoloog - Pediater Kind & Gezin Kraamhulp Vroedvrouw in de eerste lijn Huisarts Patiënt staat
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
POP POLI Geen (potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieResultaten van het onderzoek naar de. kwaliteit van leven. van de partner van een persoon met NAH
Resultaten van het onderzoek naar de kwaliteit van leven van de partner van een persoon met NAH Meer zicht krijgen op de impact van NAH op het leven van de partners van mensen met NAH. Vanuit dit inzicht
Nadere informatieWanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant?
Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Opgroeien en de bipolaire stoornis Als ouder met een bipolaire stoornis kun je je zorgen maken over je kinderen;
Nadere informatiePerinataal Netwerk PRAGT
Perinataal Netwerk PRAGT 16 januari 2018 mariaziekenhuis.be Mensen zorgen voor mensen Verwelkoming Dr H. Verroken - Hoofdgeneesheer Casus ter verduidelijking doelstelling PRAGT Lien Hermans - Hoofdvroedvrouw
Nadere informatiePsychologische begeleiding van koppels met kinderwens
Psychologische begeleiding van koppels met kinderwens 1 Inleiding Succescijfers van fertiliteitscentra worden bijna altijd uitgedrukt in termen van het aantal ivf/icsi-cycli die uitmonden in een zwangerschap.
Nadere informatieEen prenataal traject bestaande uit één tot vier huisbezoeken voor een selectieve groep zwangere vrouwen. Aantal uitgevoerde huisbezoeken.
4.1. Aanbod voor aanstaande ouders Onze producten gericht op de prenatale periode bieden aanstaande ouders begeleiding en ondersteuning die start tijdens de zwangerschap. Het is ter voorbereiding op de
Nadere informatiePsychische problemen na de bevalling: het taboe voorbij. Klaas Bauters 17 maart 2013 Dag van de Zorg
Psychische problemen na de bevalling: het taboe voorbij Klaas Bauters 17 maart 2013 Dag van de Zorg Enkele beschouwingen rond zwangerschap en bevallen Natuurlijk gegeven (doch niet voor iedereen) / van
Nadere informatieKOPP-kinderen reageren door allerlei rollen op zich te nemen. Welke rol nemen ze niet op zich: a. Pestkop b. Clown c. Rebel d.
Feedbackvragen Casus Anneke Vraag 1 Lees de tekst KOPP-kinderen en bekijk de kennismaking en de scène. Beantwoord daarna de vraag. Voor een correct antwoord is meer dan één keuze mogelijk. Een kind als
Nadere informatieOns vignet laat zien wat we graag willen bereiken, namelijk mensen tot groei en bloei brengen als persoon en in hun relaties met andere mensen.
OptiMent OptiMent is er voor kinderen, jongeren en volwassenen die een steun(tje) in de rug kunnen gebruiken. We helpen om psychische klachten zo goed mogelijk te voorkomen. Wie al problemen heeft, kan
Nadere informatieEchtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal
Nadere informatieInformatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater
Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop
Nadere informatieGebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed
Gebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Inleiding Uw behandelend arts of psychiater heeft u SSRI medicatie voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine
Nadere informatieHoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum
Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nicotine en alcohol kunnen de placenta passeren en zo het risico op nadelige uitkomsten voor het ongeboren kind verhogen. Stoppen met roken en alcoholgebruik tijdens de zwangerschap lijkt vanzelfsprekend,
Nadere informatieWe gebruiken in deze vragenlijst de term psychische klachten. Maar neem gerust een andere term in gedachten als je die beter vindt.
Een stigma kan gezien worden als een stempel met negatieve lading dat mensen met psychische aandoeningen opgedrukt krijgen door de omgeving of maatschappij. Dit wordt door velen zo ervaren. Wat ook voorkomt
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicijnen
Gebruik van SSRI-medicijnen voor en tijdens uw zwangerschap en in uw kraambed Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine heropname remmer. SSRI is
Nadere informatieInfant Mental Health in een CIG
Infant Mental Health in een CIG Studiedag kleine mensen in een grote wereld 17/11/2017 Véronique Blomme Jasmine Deproost CIG Ten Anker Oostende Inhoud workshop Prille ontwikkeling van het zelf IMH-visie
Nadere informatieCombipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Sophia Kinderziekenhuis U bent doorverwezen naar de combipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie om te onderzoeken of u extra hulp kunt gebruiken bij de omgang met uw kind. In deze folder leest u
Nadere informatieKraamvrouw begeleiden bij veranderingen in de kraamperiode
1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 Opdrachtformulier Kraamvrouw begeleiden bij veranderingen in de kraamperiode Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.
Nadere informatie6 a 8 controles afhankelijk van professionele noodzaak en/of behoefte vrouw. -Er is aandacht gegeven aan medische en psychosociale.
Time task matrix zorgproces SSRI gebruik in de zwangerschap Versie 10 maart 2015 Alles in rood is specifiek voor gebruik SSRI, alles in zwart is gebruikelijke zorg voor iedere zwangere (voor de meest recente
Nadere informatieWerkafspraak SSRI in de zwangerschap oktober 2014
Werkafspraak SSRI in de zwangerschap oktober 2014 Doel: Praktische leidraad voor psychiaters, verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, ziekenhuisapothekers en andere disciplines betrokken bij adviseren
Nadere informatieHoofdstuk 1 Hoofdstuk 2
179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit
Nadere informatieTrainingsgids 2017 Kraamzorg aan kwetsbare zwangeren
Trainingsgids 2017 Kraamzorg aan kwetsbare zwangeren Pagina 1 van 6 Het advies van de Stuurgroep over terugdringen vermijdbare kindersterfte is een belangrijk uitgangspunt om na te denken over de vraag:
Nadere informatieBehoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking.
Bijlage 4 Ondersteuningsprofielen Jeugd (vooralsnog concept) Sociaal Domein Fryslân Profiel 1 Behoefte aan het verbeteren van psychosociaal functioneren jeugdige en verbeteren van gezinscommunicatie. Profiel
Nadere informatieStress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening
Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek
Nadere informatieDiagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ
Diagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ Dr. Martina Bühring psychiater / medisch manager Altrecht Psychosomatiek Inhoud lezing Luisteren naar de patiënt,
Nadere informatieKanker is niet voor watjes
Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieVergeetachtig of dement?
Dementie Riëtte Oudenaarden, verpleegkundig specialist geriatrie Vergeetachtig of dement? 2 1 Vergeetachtig of dement? 3 Dementie is meer dan vergeten Verstoring op meerdere domeinen. Lichamelijke problemen
Nadere informatieBespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) 03/02/2019
Bespreekbaar maken van kanker (en intimiteit) Kristel Mulders Coördinator oncopsychologen /oncoseksuoloog Jessa Ziekenhuis 03/02/2019 Betrekken van de partner Literatuur over psycho-oncologie: In de dagdagelijkse
Nadere informatieGeen roze wolk. Psychische klachten & zwangerschap. Maaike Kloosterman-de Groot
Geen roze wolk Psychische klachten & zwangerschap Maaike Kloosterman-de Groot Op het internet. Inleidend verhaal Indeling van de presentatie Inleiding Psychiatrische problemen in de zwangerschap Risicofactoren
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling
Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling 2. Gevolgen van kindermishandeling voor kind en omgeving De emotionele, lichamelijke en intellectuele ontwikkeling van een kind berust op genetische mogelijkheden
Nadere informatieSAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104
Samenvatting 103 De bipolaire stoornis, ook wel manisch depressieve stoornis genoemd, is gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, waarbij recidiverende episoden van depressie, manie en hypomanie,
Nadere informatieGood Practice aanbevelingen
Kort ziekenhuisverblijf min.48 u Goed alternatief! Na ongecompliceerde bevalling Gezonde moeder Gezonde aterme neonaat VOORWAARDEN! Kort ziekenhuisverblijf Goede zorg = veilige zorg voor moeder en kind
Nadere informatieBevallen met Kort Ziekenhuisverblijf
Ontslagcriteria BKZ kraamvrouw Bevallen met Kort Ziekenhuisverblijf Zorg voor de MOEDER Dr Ine Riphagen RZ HHart Tienen Vroedvrouw Psychosociaal Psycho-emotioneel Info en educatie Omgeving? Ondersteuning!
Nadere informatieProf Gunnar Naulaers
Prof Gunnar Naulaers Ziekenhuis gestraft als jonge moeder te lang blijft Kate Middleton Asks Mother To Help With Princess Charlotte Instead Of Second Nanny Wordt de materniteit te veel als hotel gezien?
Nadere informatieSamenwerkingskansen ter versterking van de optimale ontwikkeling en gezondheid van kleuters
Samenwerkingskansen ter versterking van de optimale ontwikkeling en gezondheid van kleuters Myriam Vanoudenhove VWVJ/VCLB Melissa Peeters VCLB Monica Bulcke VWVJ Zorg om de jeugd in Vlaanderen Departement
Nadere informatieDoelgroep VoZs. Vlaamse Ouderen Zorg Studie. Screening. 8 regio s. Cijfers niet veralgemenen naar alle ouderen! Studiedag SWVG Leuven, 2 december 2010
Doelgroep VoZs VoZs bevraagt kwetsbare ouderen die thuiszorg gebruiken Vlaamse Ouderen Zorg Studie Bram Vermeulen Bert Emmers Prof. dr. Anja Declercq Studiedag SWVG Leuven, 2 december 21 Selectiecriteria:
Nadere informatieOmgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné
Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase Henry Honné februari/maart 2017 Breincafés Midden-Limburg 1 Master Neurorehabilitation and Innovation cum laude, en fysiotherapeut.
Nadere informatieDe rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be
De rol van de psycholoog Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be Chronisch VermoeidheidsSyndroom Fukuda et al., 1994 Natuurlijk verloop 80% Costs 26% 17% 13% 8% 7 days 4 weeks 7 weeks 12 weeks 6
Nadere informatie