De Limburger. 1/7

Transcriptie

1 1/7

2 Jos Kusters van Leeuwenborgh (links) en Karel van Rosmalen van Arcus. johannes timmermans ACHTERGROND ONDERWIJSINSTELLINGEN Wel fusie, geen fabriek Verplichte fusies in de jaren negentig Arcus en Leeuwenborgh willen fuseren tot één beroepsonder-wijsinstelling. Een dubbelinterview met Jos Kusters en Karel van Rosmalen, bestuursvoorzitters van respectievelijk Leeuwenborgh en Arcus. DOOR PASCALE THEWISSEN MAASTRICHT De intentieovereenkomst werd drie weken geleden ondertekend. Maar eigenlijk was de zaak toen al min of meer beklonken. Leeuwenborgh en Arcus willen fuseren tot één middelgroot regionaal opleidingscentrum (roc), dat het hoofd moet bieden aan de uitdagingen waar het middelbaar beroepsonderwijs in Zuid- Limburg voor staat. Rond 1 mei moeten de colleges van bestuur hun 2/7

3 handtekening zetten. Daarna zijn de toezichthouders en de ondernemingsraden aan de beurt. En tot slot moet de minister van Onderwijs nog toestemming geven. De officiële goedkeuring moet tegen oktober binnen zijn. Nee, het wordt geen leerlingen fabriek. We moeten de indruk wegnemen dat we een enorm roc worden. We krijgen hier geen Amsterdamse toestanden, met of zelfs leerlingen. Zuid-Limburg is zo groot niet. We gaan ook geen nieuw gebouw neerzetten waar alles dan in moet, zegt Karel van Rosmalen, voorzitter van het college van bestuur van Arcus. Het onderwijs blijft voorlopig buiten schot, benadrukt hij. Er zijn twee momenten waarop je iets met het onderwijs gaat doen. Als er een opleiding dreigt om te vallen omdat er nog maar twee studenten in Heerlen en tien in Maastricht zitten. Dan moeten we ons afvragen: stoppen we ermee of voegen we het samen? Dat was in het verleden aan de orde bij de opleidingen techniek. Dat hebben we opgelost met de oprichting van één techniekcollege voor Zuid-Limburg. Een andere mogelijkheid is dat een team zelf zegt: wij zien goede kansen in samenwerking en hebben goede ideeën. Dan gaan wij niet zeggen: dat mag niet. Vacatures We moeten de indruk wegnemen dat we een enorm roc worden. We krijgen hier geen Amsterdamse toestanden, met of zelfs leerlingen. KAREL VAN ROSMALEN, ARCUS 3/7

4 De veranderingen op de arbeidsmarkt en in het onderwijs gaan snel. Bestuursvoorzitter Jos Kusters van Leeuwenborgh: Op dit moment zie je dat er enorm veel vacatures zijn. Maar tegelijkertijd wordt ook de groep die niet gekwalificeerd is om die vacatures in te vullen steeds groter. Aan de ene kant is er veel vraag naar gekwalificeerd personeel, maar aan de andere kant staat een steeds grotere groep aan de zijlijn. Tel daar de krimp bij op. Het aantal vmboleerlingen loopt met 30 procent terug, waardoor duizenden jongeren niet meer naar ons toekomen. Dat komt door de krimp en door ouders die liever hebben dat hun kind naar de havo gaat. Terwijl er juist een grote behoefte is aan vakmensen. Wel zijn er steeds meer mensen die van werk naar werk begeleid moeten worden, die een outplacementtraject volgen: ontslagen worden bij de bank en iets anders moeten gaan doen. Daardoor ontstaat er een grotere opleidingsmarkt voor volwassenen. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, vraagt dat iets van je roc. Iets dat we nu niet kunnen leveren. We kunnen dit niet apart, los van elkaar oppakken, vult Van Rosmalen aan. We praten over forse innovaties die veel geld kosten. Samen kunnen we wel een deuk in een pakje boter slaan. En nu kan het. We hebben geld. We hebben goede ideeën. De arbeidsmarkt trekt aan als een tierelier. Die economische upswing zal ons zeker helpen. Marktaandeel 4/7

5 Op dit moment zie je dat er enorm veel vacatures zijn. Maar tegelijkertijd wordt ook de groep die niet gekwalificeerd is om die vacatures in te vullen, steeds groter. JOS KUSTERS, LEEUWENBORGH Even is nog nagedacht over een samenwerking met Gilde Opleidingen, dat vooral gesitueerd is in Noord- en Midden-Limburg. Kusters: Maar daar zijn we van afgestapt. De arbeidsmarkt in Zuid-Limburg verschilt te veel van die in Noord- en Midden-Limburg. Daar komt bij dat Gilde een marktaandeel heeft van 51 procent. Veel studenten gaan naar Eindhoven of Nijmegen. Arcus en Leeuwenborgh hebben een marktaandeel van respectievelijk 84 en 81 procent. En zijn ook ongeveer even groot. Als je alles meetelt - het voortgezet volwassenen onderwijs (vavo), de inburgeraars, statushouders, enzovoort - kom je uit op ongeveer achtduizend studenten. Samen hebben we tussen veertien- en zestienduizend studenten. Er wordt wel aansluiting gezocht met het groene Citaverde College. De deur staat open om tot samenwerkingsconstructies te komen. Maar een fusie is op dit moment niet aan de orde. Voor Arcus betekent de fusie met Leeuwenborgh een nieuwe stap op weg naar een efficiëntere organisatie. Na een flinke daling van het aantal aanmeldingen aan de start van vorig schooljaar, zette Arcus fors in op de verbetering van de onderwijskwaliteit en een mentaliteitsverandering bij het personeel. De bezem werd door de organisatie gehaald. Drie unitdirecteuren moesten de onderwijsorganisatie verlaten. Er wordt hard gewerkt aan Arcus 3.0. Bij Leeuwenborgh was de cultuurverandering al eerder ingezet onder het motto 5/7

6 Leeuwenborgh maakt het verschil. Van Rosmalen: We hebben onderzoek laten doen naar ons DNA. Of we qua cultuur ook wel bij elkaar passen. Of de ene organisatie niet linkshandig en de andere rechtshandig is. Dat zou nog wel wat moeilijkheden kunnen geven bij het gebruik van de schaar. Maar dat is er niet uitgekomen. Sterker nog: het bureau dat het onderzoek uitvoerde, kwam tot de conclusie dat we heel dicht tegen elkaar aanzitten. Opvallend ook: de respons op de enquête lag boven de duizend. Dat is ongekend hoog. Reacties De reacties van leerlingen en ouders zijn gemeten en overwegend positief, zolang het onderwijs maar goed is en de studenten geen uren in de trein hoeven te zitten. De betrokken gemeenten zeggen: als jullie de opleidingen maar overeind houden. En de bedrijven vragen: doen jullie dit nu pas? Iedereen reageert vanuit zijn eigen perspectief. Maar allemaal zien ze wel de meerwaarde van de fusie in. Eén regionaal opleidingscentrum in plaats van allemaal aparte scholen. Dat was halverwege de jaren negentig de gedachte achter de (verplichte) fusies van de verschillende middelbare beroepsopleidingen. Zo was er vroeger een meao (middelbaar economisch en administratief onderwijs), het middelbaar technisch onderwijs (mts) en middelbaar dienstverlenings- en gezondheidszorgonderwijs of mdgo. De agrarische scholen fuseerden tot de agrarische opleidingscentra aoc s. Tegenwoordig telt ons land 43 roc s en 7 aoc s. In Limburg gaat het om Arcus (Heerlen) en Leeuwenborgh (Sittard, Venlo, Beek, Maastricht), CitaVerde (in de hele provincie) en Gilde Opleidingen (Noord- en Midden-Limburg). 6/7

7 7/7