Schoolstart: stand van zaken

Transcriptie

1 Schoolstart: stand van zaken 11 mei OPSTART ZORGNETWERK 1.1. Voorstellen project aan gezinnen In november 2014 hebben we het project voorgesteld aan 14 ouders tijdens consultatiemomenten van Kind & Gezin. De ouders reageerden meestal enthousiast en geïnteresseerd op het aanbod van Schoolstart. Daarnaast bleek uit verhalen van de ouders dat er soms een moeilijke communicatie is met de school en dat ze de start van hun kind in de kleuterschool erg spannend vinden. Het viel ook op dat veel ouders nog niet op de hoogte waren van de inschrijvingsprocedure en data. Het aanbod dat we voorstellen aan de gezinnen kan, doorheen de loop van het project, steeds bijgestuurd worden afhankelijk van vragen en noden die we opmerken bij de gezinnen Overleg verschillende diensten, organisaties en scholen Tussen november 2014 en januari 2015 hebben we het project Schoolstart besproken met verschillende diensten, organisaties en scholen in Mechelen. Het doel hiervan was om het project voor te stellen, feedback te krijgen en om eventuele samenwerkingsmogelijkheden te bekijken. Met Steun op Maat, Inloopteam De Nieuwe Weg, de Opvoedingswinkel en Kind & Gezin hebben meermaals samen nagedacht over de ontwikkeling van Schoolstart, waarbij ook samenwerkingsmogelijkheden zijn besproken, zoals: wederzijdse toeleiding, vorming aan ouders en vrijwilligers en het organiseren van gezamenlijke activiteiten. Het project is voorgesteld tijdens teamvergaderingen van het CKG (bij het mobiele team en het team van Gezin Centraal) en van het CGG. Ook bij vzw People help People en Prisma hebben we Schoolstart voorgesteld. Uit deze gesprekken volgt vooral dat er mogelijkheden zijn wat betreft doorverwijzing, in beide richtingen. Daarnaast was het erg leuk om zoveel enthousiaste feedback te krijgen op Schoolstart! We hebben het project voorgesteld aan 3 scholen: De Abeel (Maurits Sabbe), Coloma en Ter Berken. Uit overleg met de LOP-deskundige en de netcoördinatoren bleek dat de meeste kinderen uit de wijk Tervuursesteenweg naar één van deze 3 scholen gaan. De verschillende scholen klonken zeer bereid om hun school open te stellen voor het project: zo zou het geen probleem zijn wanneer een vrijwilliger meekomt om ouders te ondersteunen bij de inschrijving, zijn we met geïnteresseerde ouders zeer welkom om al eens een kijkje te nemen in de school of om naar het Schoolstart: stand van zaken 11 mei

2 schoolfeest te komen, Ook was er een bereidheid om in een latere fase, wanneer de peuters ingeschreven/ ingestapt zijn, verder te bekijken of er eventuele samenwerkingsmogelijkheden zijn. Het project is ook toegelicht op het Onderwijs Overleg Mechelen. Daarnaast hebben de netcoördinatoren de scholen van hun net de informatie van het project doorgegeven Opstart vrijwilligersnetwerk Sinds eind december 2014 hebben we ons vrijwilligersteam! Dit team bestaat uit 5 vrouwen die, elk op hun eigen manier, sleutelfiguren zijn in de wijk Tervuursesteenweg. Zij zijn bereid om een engagement op te nemen in een startend project en om dit project tevens kritisch te bekijken zodat we kunnen bijsturen waar nodig. De taken van de vrijwilligers zijn het uitvoeren van de huisbezoeken (zie 2.1.), ondersteunen van de werking van Speeltijd (zie 2.2.) en op termijn van de Ouderbabbels (zie 2.4.) en van Bezoektijd (zie 2.3.). Afhankelijk van eventuele vragen van ouders, kunnen de vrijwilligers ook nog andere (bijvoorbeeld praktische) taken op zich nemen. De vrijwilligers nemen de taken op volgens eigen interesses en mogelijkheden. In het contact met de gezinnen nemen de vrijwilligers de houding van buurvrouw aan, niet van een professional. Zo ervaren de gezinnen geen hoge drempel om de vrijwilligers aan te spreken en vragen te stellen. We vinden het belangrijk dat het contact tussen de vrijwilligers en de gezinnen regelmatig terug wordt opgezocht, bijvoorbeeld door eens informeel langs te gaan bij een gezin om te vragen of de inschrijving gelukt is, of ze nog een vraag hebben rond het scholenaanbod, We geloven erg in de meerwaarde en kracht van werken met vrijwilligers uit de buurt: gezinnen komen hen tegen op straat, er is geregeld contact, van waaruit een vertrouwensrelatie kan groeien, die de gezinnen sterker maakt. We bieden de vrijwilligers een goede ondersteuning op maat, door hen te informeren over bijvoorbeeld de sociale kaart, inschrijvingsbeleid en het scholenaanbod, maar ook door te zorgen voor regelmatig contact en opvolging van de activiteiten. Daarnaast willen we hen ook nog vorming aanbieden, bijvoorbeeld over de omgang met kwetsbare gezinnen en over de signaalfunctie die zij hebben in dit project. Samen met Thomas More Hogeschool en Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen ontwikkelen we een vorming voor vrijwilligers rond deontologie en signaalfunctie. Met het Sociaal Huis Mechelen werken we samen rond het ontwikkelen van een visuele sociale kaart, die de vrijwilligers kan helpen om gezinnen toe te leiden tot verschillende diensten. 2. AANBOD SCHOOLSTART e huisbezoek Aanpak De vrijwilligers en de opbouwwerker hebben tussen januari en maart 2015 een hele reeks huisbezoeken gedaan. De fasering hiervan hebben we gedaan op basis van prioriteitenkeuzes: Schoolstart: stand van zaken 11 mei

3 - Tussen 26 januari en 15 februari zijn we op bezoek gegaan bij de gezinnen uit de hele wijk Tervuursesteenweg met een eerste kindje geboren in 2013 (32 gezinnen). - Tussen 16 februari en 8 maart hebben we huisbezoeken gedaan bij de gezinnen met een kindje geboren in 2013, maar die ook reeds oudere kinderen hebben, uit de sociale woonwijk en omliggende straten (Mahatma Gandhistraat, Abeelstraat, Jozef Verbertstraat en Ivo Cornelisstraat) (35 gezinnen). - Bij alle overige gezinnen hebben we de folder van het project in de brievenbus gestoken. Elk huisbezoek werd een week op voorhand aangekondigd d.m.v. een postkaart in de bus. Tijdens het huisbezoek informeerden we de ouders over het inschrijvingsbeleid en data (a.d.h.v. de folder van het LOP Kleintjes worden groot ) en over het scholenaanbod (onder andere a.d.h.v. folder Basis- en secundair onderwijs in Mechelen ). Daarnaast stelden we het aanbod van Schoolstart voor en bespraken we eventuele (opvoedings)vragen van ouders. Ook hadden we voor elke kleuter een leuk cadeautje mee. Wanneer een gezin niet thuis was, lieten we onderstaand kaartje achter. We ondernamen dan ook steeds een tweede en soms een derde poging om bij het gezin langs te gaan. Wanneer het gezin dan nog niet thuis was, lieten we de folder van het project Schoolstart achter. Schoolstart: stand van zaken 11 mei

4 Resultaat We hebben bij 67 gezinnen een postkaart (als aankondiging van ons bezoek) in de brievenbus gestoken. 2 gezinnen hebben hierop gereageerd dat ze een huisbezoek niet nodig vonden, maar dat ze wel graag de folder van het project kregen. Bij de 65 overige gezinnen zijn we aan de deur geweest. 41 hiervan waren thuis (bij de 1 e, 2 e of 3 e poging). Bij al deze gezinnen hebben we de inschrijvingsinformatie en Speeltijd besproken. Aanvankelijk was het de bedoeling om het volledige aanbod van Schoolstart toe te lichten, maar we hebben ervaren dat het huisbezoek al snel vol zat met kennismaken, toelichten van het doel van het project, het informeren over de inschrijvingen en het cadeautje voor de peuter. Hierdoor hebben we in de meeste gezinnen enkel Speeltijd concreet voorgesteld en minder gesproken over Ouderbabbels en Bezoektijd. We hebben wel steeds de folder van Schoolstart meegegeven. 18 van de 41 bereikte gezinnen hebben aangegeven dat ze interesse hebben in Speeltijd en graag zullen komen. 16 andere gezinnen vertelden dat ze er niet bij kunnen zijn omdat ze overdag werken. We merkten dat veel ouders (vooral diegenen met een eerste kind geboren in 2013) niet op de hoogte waren van wanneer ze hun kind mogen inschrijven in de kleuterschool. Deze ouders reageerden bijgevolg meestal erg dankbaar dat we hen deze informatie kwamen brengen. De meeste ouders hadden wel al een idee over naar welke school ze hun kind willen laten gaan. Een aantal ouders stelden ook nog vragen over welke scholen in de buurt liggen, van welk net deze scholen zijn, of er veel kinderen uit de buurt naar een bepaalde school gaan, Geen enkele ouder heeft aangegeven dat ze hun kind niet naar de kleuterklas willen brengen. Een aantal twijfelt er wel aan of hun peuter tegen de instapdatum er klaar voor gaat zijn en overweegt om de peuter dan wat later te laten starten. De vrijwilligers geven aan dat het brengen van deze concrete informatie een gemakkelijke manier is om bij mensen op bezoek te gaan. Er zijn weinig gezinnen (3) die nog andere vragen stelden tijdens het 1 e huisbezoek: over voeding, schoolkosten en tweedehands kleding. Schoolstart: stand van zaken 11 mei

5 Tijdens de Paasvakantie (vlak voor de inschrijvingsdatum) zijn we bij 11 gezinnen nog eens langs geweest. We merkten in deze gezinnen dat het 1 e huisbezoek een impact heeft gehad: de ouders hadden de inschrijvingsdatum in hun agenda genoteerd, vrijaf genomen, nagedacht over verschillende scholen, Daarnaast was het voor veel ouders leuk om nog eens een bezoekje te krijgen. Er werd veel verteld over onder andere de ontwikkeling en het gedrag van de peuter en over het wonen in de wijk. Na de eerste inschrijvingsdagen zijn we verschillende ouders langsgegaan om te vragen of de inschrijvingen vlot verlopen zijn en of ze hun peuter hebben kunnen inschrijven in de kleuterschool. Nog te doen We blijven inzetten op het doen van huisbezoeken. Geregeld contact zorgt voor een goede band tussen de gezinnen en de vrijwilligers. Het zorgt voor nabijheid en vertrouwen. In mei gaan we terug op huisbezoek gaan om ouders te informeren over Bezoektijd (zie 2.3.). Daarnaast blijven we ouders motiveren om naar Speeltijd te komen Speeltijd Aanpak Op 24 februari 2015 zijn we gestart met Speeltijd. Elke dinsdagvoormiddag van 9 tot 12u kunnen mama s met hun peuter komen spelen in wijkcentrum Den Abeel. We hebben hiervoor een lokaal speels ingericht met verschillende hoekjes (poppenkoek, keukentje, autospeeltapijt, krijtbord, knutseltafel, ). Om een vertrouwde sfeer te creëren voor de peuters, zorgen we ervoor dat het lokaal steeds op ongeveer dezelfde manier opgebouwd wordt. Tijdens Speeltijd zorgen we voor hapjes en drankjes en er staat rustige kindermuziek op. Daarnaast hebben we ook steeds een foldertafel, met folders van de Opvoedingswinkel, het LOP, CKG, We kiezen er bewust voor om Speeltijd enkel open te stellen voor mama s en niet voor papa s. Uit gesprekken met verschillende ouders en diensten bleek immers dat verschillende mama s niet zouden komen wanneer er ook mannen aanwezig zijn. Vermits we deze mama s zeker willen bereiken, hebben we beslist om Speeltijd enkel te organiseren voor mama s en hun peuters. We vinden het belangrijk dat de mama s meespelen met de peuters. We moedigen dit aan door enkel lage krukjes te voorzien, zodat ze op ongeveer hetzelfde niveau zitten als de peuters. Schoolstart: stand van zaken 11 mei

6 Daarnaast staan we met de vrijwilligers hier ook model in door zelf met de peuters te spelen en boekjes voor te lezen. Vanaf 31 maart 2015 bieden we, naast het vaste aanbod, elke week een ander thema aan. Dit kan bijvoorbeeld een knutselactiviteit rond Pasen zijn, boekjes rond een bepaald thema, kleuterdansen, bewegingsspelletjes, Resultaat Ondertussen hebben we 11 keer Speeltijd georganiseerd. Het aantal peuters schommelt tussen 3 en 8. Het zijn grotendeels dezelfde mama s die terugkomen. Ze reageren enthousiast en maken ook reclame in hun eigen netwerk. De peuters reageerden de eerste keren nog wat afwachtend en verlegen, maar ondertussen lopen ze vol vertrouwen het lokaal in, recht naar hun favoriete speelgoed! Er is een aangenaam contact tussen de mama s onderling en tussen de mama s, vrijwilligers en de opbouwwerker. Er worden veel vragen aan elkaar gesteld en informatie uitgewisseld, over scholen, voeding, gedrag van de kinderen, slaaprituelen, potjestraining, Omdat we nog meer gezinnen willen bereiken met Speeltijd, hebben we begin maart een nieuwe uitnodiging bij de gezinnen in de brievenbus gestoken: Schoolstart: stand van zaken 11 mei

7 Nog te doen We zijn nog zoekende in hoe we meer mama s en hun peuter naar Speeltijd kunnen laten komen. Mogelijkheden zijn: reclame maken aan de scholen in de buurt, samenwerking met de Kinder- en Tienerwerking, flyers bij de plaatselijke bakker en supermarkt, We willen ook bekijken met de mama s die we reeds bereiken bij Speeltijd wat volgens hen hiervoor nog kan werken Bezoektijd Aanpak Na interessebevraging bij ouders tijdens huisbezoeken en Speeltijd, starten we in een aantal gezinnen een methodisch traject van huisbezoeken. Een vrijwilliger komt dan gedurende 10 weken elke week op huisbezoek in een gezin. Tijdens deze huisbezoeken werkt de vrijwilliger rond het vergroten van ouderbetrokkenheid en de sociale-, cognitieve- en taalvaardigheden van peuters. Concreet neemt de vrijwilliger elke week een koffertje mee, met daarin materiaal (een prentenboek, knutselgerief, muziek, een spelletje, ) om samen met de ouders en de peuter rond te werken. Elke week is er een nieuw thema met bijhorend materiaal. Nog te doen In mei gaan we bij verschillende gezinnen terug langs. Hierbij willen we Bezoektijd voorstellen en de interesse van de ouders hiervoor bevragen. We zorgen dan voor een goede afstemming tussen het gezin en de vrijwilliger. Half mei starten we in een aantal gezinnen met Bezoektijd Ouderbabbels We willen ook Ouderbabbels organiseren. Het doel hiervan is om met de ouders uit de wijk Tervuursesteenweg te werken rond de start van hun kind in de kleuterschool, door met hen te kijken welke vragen ze hierrond nog hebben, welke informatie ze graag nog krijgen, Schoolstart: stand van zaken 11 mei

8 Zo kan het zijn dat een medewerkster van Kind & Gezin de ouders komt informeren over zindelijkheid of gezonde voeding, dat studenten van de kleuteropleiding van Thomas More vertellen hoe een dag in de kleuterklas verloopt, Daarnaast vinden we het belangrijk dat ouders, door naar de Ouderbabbels te komen, hun netwerk kunnen uitbreiden. Met (een deel van) deze groep ouders willen we collectieve onderwijssignalen en drempels verzamelen en belangen behartigen. Deze werkgroep kan op die manier bijdragen aan een goed onderwijsbeleid dat oog heeft voor kwetsbare groepen. Zeker vanaf het moment dat hun kinderen effectief gestart zijn in de kleuterschool, willen we met een aantal ouders zoeken naar wat nodig is opdat hun kinderen een sterke schoolstart kunnen maken, zodat een gunstig schoolverloop bespoedigt wordt. De methodiek Ouders als onderzoekers is daarvoor een mogelijke insteek. Aanvankelijk wilden we starten met Ouderbabbels in april/ mei. Maar omdat we tijdens huisbezoeken en Speeltijd nog maar weinig concrete vragen van ouders krijgen of signalen opvangen over zaken die moeilijk gaan, kiezen we ervoor om de start van Ouderbabbels uit te stellen tot we de gezinnen beter kennen (contacting before contracting) en om ondertussen meer in te zetten op het regelmatig doen van huisbezoeken. We merken immers dat door huisbezoeken de vertrouwensband tussen de vrijwilligers en de gezinnen groeit, waardoor we ook een beter zicht krijgen op hun vragen en noden. Hierdoor zullen we de Ouderbabbels op maat van de gezinnen kunnen aanbieden Permanentie Aanpak 2 keer per week is er een permanentiemoment in wijkcentrum Den Abeel. Concreet kunnen ouders op dinsdag van 12u tot 14u (aansluitend op Speeltijd) en op woensdag van 14u tot 16u dan bij de opbouwwerker terecht met vragen rond school, opvoeding, praktische problemen, De opbouwwerker beschikt over de sociale kaart van het Huis van het Kind, folders van verschillende diensten en internet om vlot zaken op te kunnen zoeken. Resultaat We merken dat ouders weinig gebruik maken van het permanentiemoment. De ouders die we reeds bereiken met Speeltijd, stellen eventuele vragen rond hulpverlening, schoolkeuze,. tijdens deze speelmomenten. Bij de start van de inschrijvingen zijn er wel een paar ouders tijdens het permanentiemoment naar het wijkcentrum gekomen om een vraag te stellen rond de inschrijvingen. De vrijwilligers maken wel gebruik van dit permanentiemoment. Ze komen dan vertellen over de huisbezoeken die ze gedaan hebben, vragen nieuwe adressen of folders of geven ideeën over het project. Nog te doen Om ervoor te zorgen dat ouders met vragen de weg vinden naar het permanentiemoment, zullen we hier blijvend reclame voor maken: tijdens huisbezoeken, Speeltijd en de Ouderbabbels en door het verspreiden van de folder. Schoolstart: stand van zaken 11 mei

9 2.6. Samenwerking met studenten kleuteropleiding Thomas More Aanpak In het schooljaar gaven we aan de groep derdejaarsstudenten een gastcollege over werken met meervoudig gekwetsten. We werkten daarvoor samen met een ervaringsdeskundige. We stelden vervolgens ook ons project voor. Vervolgens ontwikkelden 7 studenten samen met ons 3 activiteiten die gebruikt kunnen worden in het werken met deze gezinnen (tijdens de vakken Op weg naar inclusie en Zingeving en religie ). We vertrekken daarbij vanuit de kracht van deze studenten: zij zijn sterk in het bedenken van gepaste werkvormen en kennen het reilen en zeilen van de kleuterklas als geen ander. Zij weten hoe kinderen in de kleuterschool best benaderd worden, wat er daar ondernomen wordt. Speelklasje: Een activiteit voor de peuters waarbij op een speelse manier gewerkt wordt aan sociale vaardigheden (samenspelen, gezag aanvaarden van een andere opvoedingsfiguur, ). Tuppercare: Een activiteit voor ouders waarbij wordt ingegaan op het belang van de kleuterschool voor de ontwikkeling van de kinderen, wat er gebeurt in de klas en wat verwachtingen zijn naar ouders toe vanuit de kleuterschool. (cfr. Tupperware-avonden) Klassimulatie: Hierbij kunnen de kinderen als eens kennismaken met de werking van een kleuterklas en de ouders kunnen observeren wat er in een kleuterklas allemaal kan gebeuren en hoe er wordt omgegaan met kinderen in groep. Ouders die zien wat hun kinderen zelf al kunnen worden enthousiast. Resultaat Op 21 april organiseren de studenten het Speelklasje, waarbij ze met de peuters een aantal activiteiten doen. De week nadien hebben ze de klassimulatie en Tuppercare georganiseerd. Zowel de ouders als de peuters waren erg enthousiast over de 3 e activiteiten. De ouders gaven aan dat het een grote meerwaarde was om met kleuterjuffen-in-wording te spreken en vragen te stellen. Daarnaast hebben de studenten actief mee nagedacht over de concrete pedagogische invulling van het project: welk materiaal nemen we mee op huisbezoek, hoe richten we het lokaal van Speeltijd in, welke thema s bieden we aan tijdens Speeltijd,? Hun ervaring met de leefwereld en de mogelijkheden van peuters is een grote meerwaarde! Studenten kregen de mogelijkheid om mee op huisbezoek te gaan. Dit was een wederzijdse verrijking: ouders konden een heel aantal concrete vragen stellen. Studenten kwamen, buiten de schoolomgeving, in contact met (kwetsbare) ouders en ervoeren welke vragen ouders kunnen hebben. Nog te doen Op het einde van het schooljaar evalueren we met de studenten en met de begeleidende docenten, Piet Tutenel en An Simons, de samenwerking en bekijken we de samenwerkingsmogelijkheden voor het schooljaar Schoolstart: stand van zaken 11 mei

10 Anke Anthoni M Stéphanie Vandenbossche M Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw Brusselsepoortstraat Mechelen T Schoolstart: stand van zaken 11 mei