HOGE RAAD VOOR DE WERKGELEGENHEID. Verslag 2004
|
|
- Pieter-Jan de Wilde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HOGE RAAD VOOR DE WERKGELEGENHEID Verslag juni 2004
2
3 Inhoudstafel I. STRUCTURELE ASPECTEN VAN HET ARBEIDSMARKTVERLOOP IN BELGIË EN IN DE LANDEN VAN DE EUROPESE UNIE BIJDRAGE VAN DE ARBEIDSMARKT AAN DE ECONOMIE KARAKTERISERING VAN DE ONTWIKKELING VAN DE TOTALE WERKGELEGENHEID België versus de Europese Unie: verschillen in werkgelegenheidsgraad Werkende bevolking Jongeren van jaar Volwassenen van jaar Ouderen van jaar Mannelijke werkende bevolking Vrouwelijke werkende bevolking Samenvatting België ten opzichte van de andere Europese landen Uitsplitsing naar geslacht Uitsplitsing naar leeftijdsgroep Uitsplitsing naar scholingsniveau Ontwikkeling van de voltijdse en deeltijdse arbeid Sectorale analyse van de werkgelegenheid in België en in de EU Ontwikkeling van de sectorale werkgelegenheid in België tussen 1993 en Ontwikkeling van werkgelegenheidsaandelen per bedrijfstak in België tussen 1993 en Algemeen Indeling naar geslacht Indeling volgens leeftijd Werkgelegenheid per bedrijfstak: België ten opzichte van de EU Synthese betreffende de werkgelegenheidsgraden Werkgelegenheidsgraad in omvang Ontwikkeling van de werkgelegenheidsgraad tussen 1997 en Bedrijfstakken 'Case-study': arbeidsmarktbeleid in Denemarken Kort overzicht van de Deense openbare financiën De belangrijkste hervormingen van de arbeidsmarkt a. Een actief werkgelegenheidsbeleid b. Strengere voorwaarden voor het ontvangen van een uitkering en een formele verplichting tot beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt Opeenvolgende hervormingen van het beleid inzake de vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt Beoordeling van het effect van de hervormingen Voornaamste kenmerken van het arbeidsmarktbeleid Wat te onthouden van de Deense ervaring?...59
4 II. DE EINDELOOPBAANPROBLEMATIEK DEMOGRAFISCHE CONTEXT EN VOORUITZICHTEN Periode : wijziging van de structuur van de bevolking op arbeidsleeftijd Periode : daling van de omvang van de bevolking op arbeidsleeftijd en toename van de afhankelijkheidsgraad van ouderen Gevolgen van de vergrijzing van de bevolking op het gebied van beroepsbevolking en groei Gevolgen van de vergrijzing voor de economische groei en de welvaart SOCIAAL-ECONOMISCH PROFIEL VAN DE PERSONEN VAN 45 TOT 75 JAAR IN Voornaamste statuut van mannen en vrouwen tussen 45 en 74 jaar oud Oudere werknemers: kenmerken en arbeidsomstandigheden Profiel van de inactieven van 45 tot 64 jaar DE INSTITUTIONELE CONTEXT IN BELGIË Stelsels om de arbeidsmarkt volledig te verlaten Het Belgische pensioenstelsel Het wettelijk rustpensioen (eerste pijler) De tweede pijler De derde pijler Systemen van vervroegde volledige uittreding Het conventioneel voltijds brugpensioen Het statuut van oudere niet-werkzoekende werkloze De zogenaamde 'Canada Dry'-systemen Het ziekte- en invaliditeitssysteem Systemen van gedeeltelijke uittreding voor oudere werkenden Het conventioneel halftijds brugpensioen De specifieke tijdskredietregeling voor oudere werkenden Overige maatregelen specifiek gericht op oudere werkenden Verlaging van de loonlasten Financiële stimulansen voor de werkende Aanpassing van de arbeidsomstandigheden Overige maatregelen DE FINANCIËLE PRIKKELS AAN VRAAG- EN AANBODZIJDE Een kwestie van vraag of aanbod? De vraag naar arbeid Het loonoverleg in België Leeftijdstructuur van de in de paritaire comités in België vastgelegde loonbarema's Leeftijdstructuur van de gemiddelde maandlonen in België Leeftijdstructuur van de gemiddelde maandlonen in de Europese Unie Leeftijdsverloop van de productiviteit en de lonen Leeftijdstructuur van de lonen en werkgelegenheidsgraad van ouderen Beleidsmaatregelen om de vraag naar oudere werknemers te stimuleren Het aanbod van arbeid Inleiding De meting van de prikkels tot definitieve uittreding uit de arbeidsmarkt Een micro-economisch model van de pensioenbeslissing De metingen van de prikkels tot uittreding uit de arbeidsmarkt Het aansporende karakter van de systemen voor definitieve uittreding uit de arbeidsmarkt in België, in vergelijking met de andere landen...158
5 Een eenvoudige maatstaf voor de stimulansen in België: de vervangingsratio's Financiële prikkels in België volgens een microsimulatie Financiële prikkels zoals ze werden gemeten door de OESO De weerslag van de prikkels op het arbeidsaanbod van ouderen De micro-econometrische studies De macro-economische studies DE ERVARINGEN IN HET BUITENLAND De grote types van sociale-zekerheidsmodellen Buitenlandse ervaringen met hervormingen Zweden Context Activiteitsgraden van ouderen Hervormingen van het gewone pensioenstelsel Hervormingen inzake de mogelijkheden van vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt Maatregelen om de inzetbaarheid van ouderen te bevorderen Maatregelen inzake lagere loonlasten voor ouderen Kort overzicht van andere maatregelen ten voordele van oudere werknemers Denemarken Context Activiteitsgraden van ouderen Hervormingen van het gewone pensioenstelsel Hervormingen inzake de mogelijkheden van vervroegde uittreding uit de arbeidsmarkt Maatregelen om de inzetbaarheid van ouderen te bevorderen Maatregelen inzake lagere loonlasten voor ouderen Kort overzicht van andere maatregelen ten voordele van oudere werknemers Finland Context Activiteitsgraden van ouderen Hervormingen van het gewone pensioenstelsel Hervormingen inzake de mogelijkheden van vervroegde uittreding Maatregelen om de inzetbaarheid van ouderen te bevorderen Maatregelen inzake lagere loonlasten voor ouderen Kort overzicht van andere maatregelen ten voordele van oudere werknemers Italië Context Activiteitsgraden van ouderen Hervormingen van het gewone pensioenstelsel Hervormingen inzake de mogelijkheden van vervroegde uittreding Maatregelen om de inzetbaarheid van ouderen te bevorderen Kort overzicht van andere maatregelen ten voordele van oudere werknemers Nederland Context Activiteitsgraden van ouderen Hervormingen van het gewone pensioenstelsel Hervormingen inzake de mogelijkheden van vervroegde uittreding Maatregelen om de inzetbaarheid van ouderen te bevorderen Maatregelen inzake lagere loonlasten voor ouderen Kort overzicht van andere maatregelen ten voordele van oudere werknemers...198
6 Frankrijk Context Activiteitsgraden van ouderen Hervormingen van het gewone pensioenstelsel Hervormingen inzake de mogelijkheden van vervroegde uittreding Maatregelen om de inzetbaarheid van ouderen te bevorderen Kort overzicht van andere maatregelen ten voordele van oudere werknemers Synthese van de buitenlandse ervaringen III. FINANCIERING VAN DE SOCIALE UITGAVEN FINANCIERING VAN DE SOCIALE ZEKERHEID IN BELGIË FINANCIERING VAN DE SOCIALE ZEKERHEID: INTERNATIONALE VERGELIJKING STRUCTUUR VAN DE FINANCIERINGSMIDDELEN VAN DE GEZAMENLIJKE OVERHEID: INTERNATIONALE VERGELIJKING Heffingen op lonen en consumptie Heffingen op kapitaal MOGELIJKE VERANDERINGEN IN DE BELASTING-MIX BIBLIOGRAFIE Lijst van de tabellen Tabel 1 - Werkgelegenheidsgraad in personen en in VTE, in 2002, in de Europese landen Tabel 2 - Werkgelegenheidsgraad van jongeren van 15 tot 24 jaar in België en in de EU, in 1997 en in Tabel 3 - Werkgelegenheidsgraad van volwassenen van 25 tot 54 jaar in België en in de EU, in 1997 en in Tabel 4 - Aandeel in de bevolking, aandeel in de werkende bevolking en werkgelegenheidsgraad van laaggeschoolden tussen 25 en 54 jaar in België en in de EU, in Tabel 5 - Werkgelegenheidsgraad van ouderen van 55 tot 64 jaar in België en in de EU, in 1997 en in Tabel 6 - Werkgelegenheidsgraad van de mannen in België en in de EU, in 1997 en in 2002: opsplitsing per leeftijdsgroep en kwalificatieniveau...21 Tabel 7 - Werkgelegenheidsgraad van vrouwen in België en in de EU, in 1997 en in 2002: opsplitsing per leeftijdsgroep en kwalificatieniveau...22 Tabel 8 - Werkgelegenheidsgraad in de landen van de EU, in 1997 en in 2002: uitsplitsing volgens geslacht...25 Tabel 9 - Werkgelegenheidsgraad in de landen van de EU, in 1997 en in 2002: uitsplitsing volgens leeftijdsgroep...27 Tabel 10 - Aandeel van hooggeschoolden in de bevolking en in de werkende bevolking in de landen van de EU, in 1997 en in Tabel 11 - Werkgelegenheidsgraad in de landen van de EU, in 1997 en in 2002 : uitsplitsing volgens kwalificatieniveau...30 Tabel 12 - Ontwikkeling van de werkgelegenheidsgraad en van de deeltijdse arbeidsgraad tussen 1997 en 2002: uitsplitsing naar geslacht...35 Tabel 13 - Aantal werknemers volgens geslacht en relatief aandeel per bedrijfstak in België in
7 Tabel 14 - Drie voornaamste bedrijfstakken in volgorde van belang in termen van arbeidsplaatsen in 1993 en 2003: indeling volgens leeftijdsgroep en percentage van de vertegenwoordigde arbeidsplaatsen...43 Tabel 15 - Werkgelegenheidsgraad per bedrijfstak in de Europese landen in 2002 en gemiddelde jaarlijkse groei van de werkgelegenheid, in procenten, tussen en Tabel 16 - Voornaamste bedrijfstakken in termen van arbeidsplaatsen in 2002 en sterkste relatieve stijgingen tussen 1993 en 2002 per land...46 Tabel 17 - Rangschikking van de landen op grond van de onderzochte variabelen...48 Tabel 18 - Werkgelegenheidspeil in België indien de werkgelegenheidsgraad gelijk was geweest aan die in de voorbeeldlanden, en verschillen met het in 2002 vastgestelde peil...50 Tabel 19 - Werkgelegenheidsgraad in België, de Scandinavische landen, Nederland en Europa in 2002 en in Tabel 20 - Werkgelegenheidsgraad in België in 2002 indien de werkgelegenheidsgroei gelijk was geweest aan die van:...52 Tabel 21 - Uitsplitsing van het aantal banen extra (of minder), in duizenden eenheden, voor België, indien dit land dezelfde kenmerken zou hebben gehad als :...54 Tabel 22 - Werkgelegenheidsgraad in België in 2010 indien de werkgelegenheid even snel groeit als tussen 1997 en Tabel 23 - Arbeidsmarktindicatoren: vergelijking tussen Denemarken en België...60 Tabel 24 - Structuur van de totale bevolking en van de bevolking op arbeidsleeftijd in België...71 Tabel 25 - Verloop van de bevolking per leeftijdscategorie in België en de Europese Unie tussen 2000 en Tabel 26 - Verloop van de bevolking op arbeidsleeftijd in de Europese Unie...77 Tabel 27 - Raming van de verwachte gemiddelde duur van de loopbaan voor mannen...80 Tabel 28 - Vergrijzing van de bevolking op arbeidsleeftijd en werkgelegenheidsgraden in België: mechanische invloed van de wijziging van de werkgelegenheidsgraad bij...81 Tabel 29 - Simulaties met betrekking tot de evolutie van de werkgelegenheidsgraad...83 Tabel 30 - Synthesetabel Tabel 31 - Arbeidsomstandigheden in België en de Europese Unie in Tabel 32 - Synthesetabel Tabel 33 - Inactiviteit en beroepservaring van de jarigen in de Europese Unie Tabel 34 - Werknemers- en zelfstandigenpensioenen in Tabel 35 - Overheidspensioenen in Tabel 36 - Conventioneel voltijds brugpensioen in Tabel 37 - Oudere niet-werkzoekende werklozen in Tabel 38 - Invaliditeit in Tabel 39 - Conventioneel halftijds brugpensioen in Tabel 40 - Tijdskrediet met gedeeltelijke vermindering van de prestaties 1 bij ouderen in Tabel 41 - Brutolonen in de particuliere sector Tabel 42 - Indeling van de EU-Lidstaten volgens loonspanning oud/jong Tabel 43 - Vervangingsratio's berekend voor diverse stelsels van uittreding uit de arbeidsmarkt Tabel 44 - Financiële prikkels tot het stopzetten van bedrijvigheid (in euro s) Tabel 45 - Financiële prikkels tot het stopzetten van bedrijvigheid (in euro s) en belastingpercentage163 Tabel 46 - Typologie van de sociale-zekerheidsstelsels Tabel 47 - Zweden, redenen waarom de activiteit werd stopgezet, volgens leeftijdsgroep, in Tabel 48 - Denemarken, redenen waarom de activiteit werd stopgezet, volgens leeftijdsgroep, in Tabel 49 - Finland, redenen waarom de activiteit werd stopgezet, volgens leeftijdsgroep, in
8 Tabel 50 - Italië, redenen waarom de activiteit werd stopgezet, volgens leeftijdsgroep, in Tabel 51 - Nederland, bevolking van jaar volgens bron van inkomen (in procenten van het totaal) Tabel 52 - Frankrijk, redenen waarom de activiteit werd stopgezet, volgens leeftijdsgroep, in Tabel 53 - Financieringsmiddelen van de sociale zekerheid in België Tabel 54 - Financieringsmiddelen van het stelsel van de werknemers Tabel 55 - Financieringsmiddelen van het stelsel van de zelfstandigen Tabel 56 - Financieringsmiddelen van de sociale zekerheidssector in een aantal EU-landen Tabel 57 - Fiscale en parafiscale druk op arbeid Tabel 58 - Accijnstarieven en belastingen op bepaalde producten Lijst van de grafieken Grafiek 1 - Bijdragen tot de economische groei in België...6 Grafiek 2 - Bijdragen tot de economische groei in de EU: Grafiek 3 - Bijdragen tot de economische groei in de EU: Grafiek 4 - Bijdragen tot de economische groei in de EU: Grafiek 5 - Bijdragen tot de economische groei in de EU: Grafiek 6 - Bijdragen tot de economische groei in België: spreiding per bedrijfstak tussen 1997 en Grafiek 7 - Productiviteit per werkende in België en in de EU: spreiding per bedrijfstak tussen 1997 en Grafiek 8 - Werkgelegenheid in België en in de EU: spreiding per bedrijfstak tussen 1997 en Grafiek 9 - Verschillen in werkgelegenheidsgraad tussen België en de Europese Unie in 1997 en 2002: uitsplitsing volgens geslacht, leeftijd en kwalificatieniveau...24 Grafiek 10 - Verschillen in werkgelegenheidsgraad tussen België en de andere landen van de Europese Unie in 1997 en 2002: uitsplitsing volgens geslacht...26 Grafiek 11 - Verschillen in werkgelegenheidsgraad tussen België en de andere landen van de Europese Unie in 1997 en in 2002: uitsplitsing volgens leeftijd...28 Grafiek 12 - Verschillen in werkgelegenheidsgraad tussen België en de andere landen van de Europese Unie in 1997 en in 2002: uitsplitsing naar scholingsniveau...31 Grafiek 13 - Aandeel van de laag- en hooggeschoolden in de bevolking en in de werkende bevolking in 2002 in de Europese landen...32 Grafiek 14 - Aandeel van de deeltijdse arbeid in de landen van de EU in 1997 en 2002: uitsplitsing naar geslacht...34 Grafiek 15 - Vrouwelijke werkgelegenheidsgraad en deeltijdse arbeidsgraad in de landen van de EU in Grafiek 16 - Mannelijke deeltijdse arbeidsgraad in 1997 en 2002 in België en de EU: indeling volgens leeftijdsgroep...36 Grafiek 17 - Vrouwelijke deeltijdse arbeidsgraad in 1997 en 2002 in België en de EU: indeling volgens leeftijdsgroep...37 Grafiek 18 - Absolute en relatieve variaties van de werkgelegenheid in de bedrijfstakken in België tussen 1993 en Grafiek 19 - Aandeel van de werkgelegenheid per bedrijfstak in België in 1993 en 2003 (personen tussen 15 en 64 jaar oud)...39 Grafiek 20 - Absolute en relatieve variaties van de werkgelegenheid in de bedrijfstakken in België tussen 1993 en 2003: indeling volgens geslacht...41
9 Grafiek 21 - Verloop van de afhankelijkheidsgraad in België en in de wereld...66 Grafiek 22 - Demografische voorspellingen van Eurostat en het NIS voor België...70 Grafiek 23 - Leeftijdspiramiden in de Europese Unie...72 Grafiek 24 - Aandeel van jarigen in de bevolking op arbeidsleeftijd in de Europese Unie in 2000 en Grafiek 25 - Verwachte (waargenomen) periode van het begin van de inkrimping van de bevolking op arbeidsleeftijd in de Europese Unie...74 Grafiek 26 - Verloop van de totale bevolking en van de bevolking op arbeidsleeftijd...76 Grafiek 27 - Afhankelijkheidsgraad in de Europese Unie in 2000 en Grafiek 28 - Gemiddelde leeftijd waarop de activiteit wordt stopgezet voor mannen en vrouwen in de Europese Unie in Grafiek 29 - Bijdragen tot de economische groei: drie scenario's voor Grafiek 30 - Verloop van de werkgelegenheidsgraad en van het bbp per inwoner*: drie scenario's voor Grafiek 31 - Werkgelegenheids- en inactiviteitsgraden van de 45- tot 74-jarigen in de Europese Unie in Grafiek 32 - Uitsplitsing van de werkgelegenheid in België in 2003 volgens leeftijdsgroep en statuut...91 Grafiek 33 - Aandeel van de bedrijfstakken in de werkgelegenheid per leeftijdsgroep in België in Grafiek 34 - Loontrekkenden in ondernemingen met respectievelijk minder en meer dan 50 werknemers in België: uitsplitsing volgens de leeftijd van de werknemer...93 Grafiek 35 - Werkgelegenheidsgraad en beroepsmobiliteit in de Europese Unie Grafiek 36 - Functie-anciënniteit van de jarigen in de Europese Unie...95 Grafiek 37- Opleidingsniveau en werkgelegenheid van de jarigen in de Europese Unie Grafiek 38 - Toegang tot voortgezette opleiding voor de jarige werkenden in de Europese Unie Grafiek 39 - Toegang tot voortgezette opleiding voor jarige werkenden in de Europese Unie 1 : uitsplitsing volgens het opleidingsniveau...98 Grafiek 40 - Aandeel van deeltijdarbeid bij de jarigen in de Europese Unie...99 Grafiek 41 - Aandeel van loontrekkenden van 45 tot 64 jaar die doorgaans of occasioneel werken volgens een atypisch werkrooster (avond-, nacht-, weekendwerk) in de Europese Unie Grafiek 42 - Aandeel van loontrekkenden van 45 tot 59 jaar die in ploegen werken in de Europese Unie Grafiek 43 - Aandeel loontrekkenden van 45 tot 59 jaar met een tijdelijke arbeidsovereenkomst in de Europese Unie Grafiek 44 - Met het werk in verband gebrachte bot- en gewrichtspijnen (nek, rug, bovenste of onderste ledematen) in Europa in Grafiek 45 - Met het werk in verband gebrachte slaapproblemen bij in ploegen werkende mannen in Europa in Grafiek 46 - Werkloosheid en inactiviteit in België: verschillen tussen het IAB-, het subjectieve en het administratieve statuut Grafiek 47 - Voornaamste redenen van inactiviteit bij mannen in de Europese Unie Grafiek 48 - Voornaamste redenen van inactiviteit bij vrouwen in de Europese Unie Grafiek 49 - Inactieven in België met een beroepservaring van minder dan acht jaar oud: reden waarom de laatste betrekking verlaten werd Grafiek 50 - Toegang tot en motieven voor de opleiding van inactieven van 35 tot 64 jaar in België.113 Grafiek 51 - Werkgelegenheidsgraad 1 van ouderen in de Europese Unie in 1995 en Grafiek 52 - Activiteitsgraad 1 van ouderen in de Europese Unie in 1995 en
10 Grafiek 53 - Werkgelegenheidsgraad 1 en activiteitsgraad 2 ouderen in Grafiek 54 - Werkgelegenheidsgraad 1 en activiteitsgraad 2 ouderen in Grafiek 55 - Gemiddelde maximale loonspanning binnen functies 1 in Grafiek 56 - Spreiding van de maximale loonspanning binnen functies 1 in Grafiek 57 - Gemiddelde maximale loonspanning over functies heen 1 in Grafiek 58 - Leeftijdsverloop van de gemiddelde bruto maandlonen in België in Grafiek 59 - Leeftijdsverloop van de bruto maandlonen naar activiteitssector in Grafiek 60 - Leeftijdsverloop van de lonen van voltijders en deeltijders in Grafiek 61 - Leeftijdsverloop van de lonen van mannen en vrouwen in Grafiek 62 - Leeftijdsverloop van de bruto maandlonen naar arbeidscontract in Grafiek 63 - Loonspanning tussen oudere en jongere werknemers in België Grafiek 64 - Loonspanning tussen oudere en jongere werknemers in EU 1 in Grafiek 65 - Loonspanning tussen oudere en jongere werknemers in EU 1 in Grafiek 66 - Werkgelegenheidsgraad ouderen 1 en loonspanning oud/jong 2 in Grafiek 67 - Activiteitsgraad ouderen 1 en loonspanning oud/jong 2 in Grafiek 68 - Gecumuleerde impliciete belasting op de voortzetting van de arbeid Grafiek 69 - Impliciete belasting op de voortzetting van de arbeid gedurende 5 jaar in de verschillende systemen van definitieve uittreding uit de arbeidsmarkt Grafiek 70 - Impliciete belasting op de voortzetting van de arbeid gedurende 5 jaar in het gewone pensioenstelsel volgens het inkomenspeil Grafiek 71 - Prikkels in het pensioenstelsel en participatiegraad Grafiek 72 - Prikkels in het meest gangbare stelsel van vervroegde uittreding en participatiegraad Grafiek 73 - Prikkels in het pensioenstelsel en participatiegraad Grafiek 74 - Prikkels in het meest gangbare stelsel van vervroegde uittreding en participatiegraad Grafiek 75 - Aandeel van de sociale zekerheidsector in het geheel van de overheidsuitgaven voor sociale protectie en gezondheidszorg (2001) Grafiek 76 - Impliciete heffingstarieven op lonen en consumptie Grafiek 77 - Impliciet belastingtarief op vermogen Grafiek 78 - Nominale tarieven 1 van de vennootschapsbelasting Grafiek 79 - Impliciet tarief van de vennootschapsbelasting...221
11 Lijst van de afkortingen APW: bbp: BTW: cao: CRB: EAK: EC: EU: FOD WASO: IAB: INR: INSEE: JER: KMO: NACEBEL: NBB: NICP: NIS: OESO: PB: pct.: RIZIV: RVA: SCvV: SES: SSW: VTE: Average production worker bruto binnenlands product Belasting over de Toegevoegde Waarde collectieve arbeidsovereenkomst Centrale Raad voor het Bedrijfsleven Enquête naar de Arbeidskrachten Europese commissie Europese Unie Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (voorheen MTA) Internationaal Arbeidsbureau Instituut voor de Nationale Rekeningen Institut national de la statistique et des études économiques Joint employment report Kleine en middelgrote ondernemingen Nomenclatuur van economische activiteiten (Belgische versie) Nationale Bank van België Nationaal indexcijfer der consumptieprijzen Nationaal Instituut voor de Statistiek Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Personenbelasting procenten Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Studiecommissie voor de Vergrijzing Structure of earnings survey Social security wealth Voltijdse equivalenten
12
13 1. VERSLAG 2004 VAN DE HOGE RAAD VOOR DE WERKGELEGENHEID Omdat enerzijds de regering daartoe op 16 januari 2004 de opdracht heeft verleend, en anderzijds de sociale partners aan de Raad informatie vroegen over de financieringsstructuur van de sociale uitgaven, heeft de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid dit verslag opgesteld, dat opgebouwd is uit drie delen. In het eerste deel worden de meest in het oog springende verschillen inzake werkgelegenheid tussen België en zijn Europese partners, alsook de recente ontwikkelingen ervan, onderzocht. Het tweede deel bevat een analyse van de eindeloopbaanproblematiek. België heeft immers te kampen met een bijzonder zwakke participatiegraad van 55-plussers. Die situatie is des te zorgwekkender omdat ze, rekening houdend met de demografische vooruitzichten die duiden op een vergrijzing van de bevolking, op termijn een zware druk zou kunnen uitoefenen op de groeivooruitzichten van ons land. Om een beter beeld te geven van het probleem, wordt eerst het sociaal-economische profiel beschreven van de bevolking van 45 tot 75 jaar, vooral in België, maar ook bij onze partners. Vervolgens wordt de institutionele context besproken, die een van de voornaamste determinanten van die situatie is, alsook de financiële aspecten die zowel het aanbod van als de vraag naar arbeid van oudere werknemers kunnen beïnvloeden. Ten slotte worden de belangrijkste hervormingen in verschillende Europese landen - die zelf voor de uitdaging van de vergrijzing staan - voorgesteld, aangezien ze een nuttige inspiratiebron voor de Belgische autoriteiten kunnen vormen. De behandelde thema's reiken, zoals zal blijken, veel verder dan enkel het pensioenbeleid. In het derde en laatste deel van dit verslag wordt de financieringsstructuur van de sociale uitgaven in België en in de andere landen van de EU toegelicht. De eventuele marges en de alternatieve financieringsmogelijkheden worden in het bijzonder voor België besproken. VERSLAG_HRW.doc
14 2.
Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid
Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 22 december 2015
PERSBERICHT Brussel, 22 december 2015 Positieve arbeidsmarktevoluties in het derde kwartaal van 2015 De werkgelegenheidsgraad bij de 20- tot 64-jarigen bedroeg in het derde kwartaal van 2015 67,4% en steeg
Nadere informatieALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 november 2010 Meer personen op de arbeidsmarkt in de eerste helft van 2010. - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten, 2 de
Nadere informatie67,3% van de 20-64-jarigen aan het werk
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 28 oktober 67,3% van de 20-64-jarigen aan het werk Tegen 2020 moet 75% van de Europeanen van 20 tot en met 64 jaar aan het werk zijn.
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 25 juni 2013
PERSBERICHT Brussel, 25 juni 2013 Meer 55-plussers aan het werk Arbeidsmarktcijfers eerste kwartaal 2013 66,7% van de 20- tot 64-jarigen is aan het werk. Dat percentage daalt licht in vergelijking met
Nadere informatie14 BIJLAGE INTERNATIONALE KERNGEGEVENS BBP per hoofd van de bevolking
14 BIJLAGE INTERNATIONALE KERNGEGEVENS In deze bijlage worden Nederlandse cijfers op het terrein van arbeidsmarkt en sociale zekerheid vergeleken met die van een groot aantal Europese landen, de USA en
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 24 september 2015
PERSBERICHT Brussel, 24 september 2015 Lichte daling werkloosheid Arbeidsmarktcijfers tweede kwartaal 2015 De werkloosheidgraad gemeten volgens de definities van het Internationaal Arbeidsbureau daalde
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 28 maart 2013
PERSBERICHT Brussel, 28 maart 2013 De Belgische arbeidsmarkt in 2012 Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten Hoeveel personen verrichten betaalde arbeid? Hoeveel mensen zijn werkloos? Hoeveel inactieve
Nadere informatieWerkgelegenheid en werkloosheid (EAK)
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Statistisch Product Werkgelegenheid en werkloosheid (EAK) Algemene informatie De enquête naar de arbeidskrachten (EAK) is een sociaal-economische steekproefenquête
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 26 juni 2015
PERSBERICHT Brussel, 26 juni 2015 Jeugdwerkloosheid gedaald in het eerste kwartaal van 2015 Arbeidsmarktcijfers eerste kwartaal 2015 In het eerste kwartaal van 2015 was 67,4% van de 20- tot 64-jarigen
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 20 december 2013
PERSBERICHT Brussel, 20 december 2013 Werkgelegenheid stabiel, werkloosheid opnieuw in stijgende lijn Arbeidsmarktcijfers derde kwartaal 2013 Na het licht herstel van de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal
Nadere informatieVLAANDEREN OP HET EUROPESE SCOREBORD Hoofstuk 4
VLAANDEREN OP HET EUROPESE SCOREBORD Hoofstuk 4 Seppe Van Gils In vergelijking met Europa (EU-15) wordt Vlaanderen gekenmerkt door een gemiddeld aandeel werkenden (63,4%). Ten opzichte van het gemiddelde
Nadere informatieDEEL II DE EINDELOOPBAANPROBLEMATIEK
63. DEEL II DE EINDELOOPBAANPROBLEMATIEK 64. 65. II. DE EINDELOOPBAANPROBLEMATIEK Het tweede deel van dit verslag behandelt de eindeloopbaanproblematiek op de arbeidsmarkten van de Europese Unie. In het
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 25 maart 2014
PERSBERICHT Brussel, 25 maart 2014 Geen heropleving van de arbeidsmarkt in 2013 Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten 4.530.000 in België wonende personen zijn aan het werk in 2013. Hun aantal
Nadere informatieWerkgelegenheid en werkloosheid (EAK)
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Statistisch Product Werkgelegenheid en werkloosheid (EAK) Algemene informatie De steekproefenquête naar de arbeidskrachten (EAK), in België opgezet door de
Nadere informatieVerdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin
Verdere evolutie van de geharmoniseerde werkloosheid in ruime zin ruime zin in België, Duitsland, Frankrijk en Nederland in 2014 Directie Statistieken, Begroting en Studies stat@rva.be Inhoudstafel: 1
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 30 september 2013
PERSBERICHT Brussel, 30 september 2013 Licht herstel van de arbeidsmarkt? Arbeidsmarktcijfers tweede kwartaal 2013 67,5% van de 20- tot 64-jarigen is aan het werk. Dat percentage stijgt met 0,8 procentpunten
Nadere informatieJongeren vinden moeilijker een job - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten, derde kwartaal
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 5 februari 2009 Jongeren vinden moeilijker een job - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten, derde kwartaal 2008 - Het hoeft geen
Nadere informatieBelg wil stoppen met werken op 62 jaar
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 4 februari 2008 Belg wil stoppen met werken op 62 jaar - Resultaten unieke bevraging overgang van werk naar pensionering - Werkende 50-plussers
Nadere informatieUitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief
Uitdagingen voor de sociale zekerheid vanuit een macro-economisch perspectief LBC-NVK en ACV West-Vlaanderen, lezingen over de toekomst van onze sociale zekerheid Kortrijk, 9 november 2017 Jan Smets, Gouverneur
Nadere informatiePERSBERICHT Brussel, 26 juni 2014
PERSBERICHT Brussel, 26 juni 2014 Werkgelegenheid stabiel, werkloosheidgraad blijft hoog Arbeidsmarktcijfers eerste kwartaal 2014 67% van de 20- tot 64-jarigen was aan het werk. Dat percentage blijft nagenoeg
Nadere informatieVGE-Congres Duurzaamheid van de zorguitgaven Tilburg, 11 oktober 2012
VGE-Congres Duurzaamheid van de zorguitgaven Tilburg, 11 oktober 2012 Langetermijnvooruitzichten van de sociale uitgaven en elementen van sociale houdbaarheid Presentatie: Saskia Weemaes, met medewerking
Nadere informatieLeeftijd en geslacht jaar jaar jaar. Studieniveau en geslacht Laag Midden Hoog
De Brusselse arbeidsmarkt: statistische gegevens - Activiteitsgraad, werkzaamheidsgraad en werkloosheidsgraad Oktober 2015 A. Activiteitsgraad, werkgelegenheidsgraad en werkloosheidsgraad Deze kerncijfers
Nadere informatieMethodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten
Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten 2018-2023 1 Top-down model Overzicht presentatie 1. Databank 2. Model 2.1 Structuur 2.2 Kern 2.3 Arbeidsmarkt 2.4 Huishoudrekeningen
Nadere informatieHeel gunstige arbeidsmarktevolutie in Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten -
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 14 mei 2008 Heel gunstige arbeidsmarktevolutie in 2007 - Nieuwe cijfers Enquête naar de Arbeidskrachten - In 2007 Zijn 4,38 miljoen in
Nadere informatieTrends op de Belgische arbeidsmarkt (1983-2013)
1 Trends op de Belgische arbeidsmarkt (1983-2013) Trends op de Belgische arbeidsmarkt (1983-2013) 1. Arbeidsmarktstatus van de bevolking van 15 jaar en ouder in 1983 en 2013 De Belgische bevolking van
Nadere informatieDe houdbaarheid van de overheidsfinanciën in het licht van de vergrijzing
De houdbaarheid van de overheidsfinanciën in het licht van de vergrijzing Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Stefan Van Parys Bruno Eugène INTERN Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën
Nadere informatieKrachtlijnen van het achtste Jaarverslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing
Krachtlijnen van het achtste Jaarverslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing Aan de langetermijnvooruitzichten van de sociale uitgaven, gepresenteerd in het achtste jaarverslag van de Studiecommissie
Nadere informatieEvaluatie van de effecten van bepaalde regeringsmaatregelen op de economische groei en de werkgelegenheid
Hoorzitting van de commissie Sociale Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers Evaluatie van de effecten van bepaalde regeringsmaatregelen op de economische groei en de werkgelegenheid 4 februari
Nadere informatieHoge Raad voor de Werkgelegenheid. Verslag Jan Smets. 24 juni 2011
Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Verslag 2011 Jan Smets 24 juni 2011 Verslag 2011 van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid 1. Recente ontwikkelingen op en vooruitzichten voor de arbeidsmarkt 2. Gevolgen
Nadere informatieDe Belgische arbeidsmarkt in 2012
1 De Belgische arbeidsmarkt in 2012 De Belgische arbeidsmarkt in 2012 1. Arbeidsmarktstatus van de bevolking van 15 jaar en ouder Iets minder dan de helft van de bevolking van 15 jaar en ouder is aan het
Nadere informatieDe helft van de 15 tot 64-jarigen met een langdurig gezondheidsprobleem of moeilijkheid bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen is aan het werk
1 Arbeidsparticipatie en gezondheidsproblemen of handicap De helft van de 15 tot 64-jarigen met een langdurig gezondheidsprobleem of moeilijkheid bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen is aan het
Nadere informatietechnisch verslag CRB 2012-1603
technisch verslag CRB 2012-1603 CRB 2012-1603 DEF CM/V/CVC/SDh Technisch verslag van het secretariaat over de maximale beschikbare marges voor de loonkostenontwikkeling 21 december 2012 2 CRB 2012-1603
Nadere informatieConsumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1 2.6 Bruto vaste kapitaalvorming 4.2 5.9 4.
Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1
Nadere informatieDe budgettaire kosten van de vergrijzing
De budgettaire kosten van de vergrijzing 15 november 2013 Françoise MASAI Vicegouverneur Agenda De voornaamste hypothesen van de SCvVvooruitzichten De budgettaire kosten van de vergrijzing op lange termijn
Nadere informatieTitel VII. Enkele statistische en financiële gegevens
Titel VII. Enkele statistische en financiële gegevens I. Werkgelegenheid en beroepsbevolking De arbeidsmarkt is gestructureerd rond een aanbod van arbeidskrachten (de beroepsbevolking) en een vraag naar
Nadere informatieDe social profit in macro-economisch perspectief
De social profit in macro-economisch perspectief Zorgnet-Icuro, 26 januari 2017 Marcia DE WACHTER 3 1. De uitdagingen van de vergrijzing voor de economie Demografische vooruitzichten 1 100% Naar leeftijdscategorie
Nadere informatieVrouwenraadinfofiche 2016
Vrouwenraadinfofiche 2016 Drie decennia deeltijds werk en de gevolgen voor vrouwen Evolutie deeltijdse arbeid De overheid en de sociale partners zijn deeltijds werk (gebaseerd op een deeltijdse arbeidsovereenkomst)
Nadere informatieDe werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis
Oktober 2009 De werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis De werkloosheid: moet het ergste nog komen? De uitzendarbeid en het aantal openstaande betrekkingen lopen weer terug Het
Nadere informatieGepubliceerd. CRB evalueert interprofessioneel akkoord 2003-2004. Arbeidsmarktbeleid. Inhoud van het Technisch Verslag 2003
Gepubliceerd Arbeidsmarktbeleid CRB evalueert interprofessioneel akkoord 2003-2004 CRB (2003).. Brussel: CRB, CRB 2003/1000 CCR 11. De ontwikkeling van de uurloonkosten en de werkgelegenheid loopt volgens
Nadere informatieDE GEHARMONISEERDE WERKLOOSHEID IN RUIME ZIN
1 DE GEHARMONISEERDE WERKLOOSHEID IN RUIME ZIN INHOUDSTAFEL 1. INLEIDING... 3 1.1. DE WERKZOEKENDE VOLLEDIG WERKLOZE IN STRIKTE ZIN... 3 1.2. BREDERE DEFINITIE VAN WERKLOOSHEID... 4 2. DE CIJFERS VAN DE
Nadere informatieRegionale economische vooruitzichten
2015/2 Regionale economische vooruitzichten 2015-2020 Dirk Hoorelbeke D/2015/3241/213 Samenvatting Dit webartikel geeft een bondig overzicht van de nieuwe regionale economische vooruitzichten tot 2020.
Nadere informatieHoge Raad voor de Werkgelegenheid. Verslag Jan Smets. 25 juni 2012
Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Verslag 212 Jan Smets 25 juni 212 Verslag 212 van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid 1. Recente ontwikkelingen op en vooruitzichten voor de arbeidsmarkt 2. Actief ouder
Nadere informatieUitdagingen voor het Europees monetair beleid en het Belgisch economisch beleid na de crisis
Uitdagingen voor het Europees monetair beleid en het Belgisch economisch beleid na de crisis Jan Smets 29ste Vlaams Wetenschappelijk Economisch Congres, Gent, 19 november 2010 DS.10.09.340 Het Europees
Nadere informatieArbeidsmarkt en vergrijzing: een macrosectorale invalshoek
CRB workshop 17 september 2013 Arbeidsmarkt en vergrijzing: een macrosectorale invalshoek Koen Hendrickx Federaal Planbureau Overzicht 1. Data en methodologie 2. Demografie en activiteitsgraden 3. Impact
Nadere informatieDEEL I STRUCTURELE ASPECTEN VAN DE ONTWIKKELING VAN DE ARBEIDSMARKT IN BELGIË EN IN DE LANDEN VAN DE EUROPESE UNIE
3. DEEL I STRUCTURELE ASPECTEN VAN DE ONTWIKKELING VAN DE ARBEIDSMARKT IN BELGIË EN IN DE LANDEN VAN DE EUROPESE UNIE 4. 5. I. STRUCTURELE ASPECTEN VAN HET ARBEIDSMARKTVERLOOP IN BELGIË EN IN DE LANDEN
Nadere informatieHoge Raad voor de Werkgelegenheid. Verslag Jan Smets. Persconferentie van 10 juli 2013
Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Verslag 213 Jan Smets Persconferentie van 1 juli 213 Hoge Raad voor de Werkgelegenheid Recente ontwikkelingen op en vooruitzichten voor de arbeidsmarkt Verslag 213 2 Verloop
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt INHOUDSOPGAVE Maandverslag November 2013 Inhoudsopgave en kerncijfers...1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau...2 Door de RVA vergoede werklozen...3 Overzicht
Nadere informatieVlaanderen binnen Europa
Vlaanderen binnen Europa Een gekleurde blik op de arbeidsmarkt Voorjaar 2016 steunpuntwerk.be/vlaanderen-binnen-europa werk.be/vlaanderen-binnen-europa europa.vdab.be Steunpunt Werk Naamsestraat 61, 3000
Nadere informatieMacro-economische uitdagingen ten gevolge van de vergrijzing
Macro-economische uitdagingen ten gevolge van de vergrijzing Gert Peersman Universiteit Gent Seminarie VGD Accountants 3 november 2014 Dé grootste uitdaging voor de regering Alsmaar stijgende Noordzeespiegel
Nadere informatieStatistisch Product. Werkgelegenheid, werkloosheid, arbeidsmarkt
Metadata Statistisch Product Werkgelegenheid, werkloosheid, arbeidsmarkt De enquête naar de arbeidskrachten (EAK) is een sociaaleconomische steekproefenquête bij huishoudens. Haar voornaamste doelstelling
Nadere informatieDe hardwerkende Vlaming: mythe of realiteit?
De hardwerkende Vlaming: mythe of realiteit? Arbeidsvolume en arbeidsduur in Vlaanderen en Europa Tielens, M. & Herremans, W. 2007. Leuven: Steunpunt WSE. Klopt het beeld van de hardwerkende Vlaming; van
Nadere informatieImpact van de activeringsmaatregelen op de tewerkstelling van werknemers met een buitenlandse nationaliteit
Impact van de activeringsmaatregelen op de tewerkstelling van werknemers met een buitenlandse nationaliteit Dienst Studies Studies@rva.be Inhoudstafel: 1 INLEIDING 1 2 OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE ACTIVERINGSMAATREGELEN
Nadere informatieDe jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA
De jonge uitkeringstrekkers ten laste van de RVA Vooraf Door de aanbevelingen van de Europese Unie is de aandacht momenteel vooral gericht op de werkgelegenheidsgraad van de oudere uitkeringstrekkers.
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/09/109 ADVIES NR 09/17 VAN 7 JULI 2009, GEWIJZIGD OP 6 OKTOBER 2009, BETREFFENDE DE MEDEDELING VAN ANONIEME
Nadere informatieEvolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst
Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst Directie Statistieken, Budget en Studies Stat@rva.be Inhoudsopgave: 1 INLEIDING 1 2 EVOLUTIE VAN DE VERGOEDE VOLLEDIGE
Nadere informatieHoe heeft de sociale zekerheid de crisis doorstaan?
Hoe heeft de sociale zekerheid de crisis doorstaan? Hoe heeft de sociale zekerheid de economische crisis van 2009 en 2012 doorstaan? Die twee jaar bedraagt de economische groei respectievelijk -2,8% en
Nadere informatieDe sociale balans gewaardeerd en gecorrigeerd
De sociale balans gewaardeerd en gecorrigeerd Steunpunt WAV en VIONA SSA De arbeidsmarkt in Vlaanderen, Jaarreeks 2000, Deel III: De Sociale Balans, een aal-regionale analyse. In de sociale balansen brengen
Nadere informatie0. KENGETALLEN. Bron: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), INR, VDAB, RVA en Steunpunt WSE.
0. KENGETALLEN Brugge Midden- West-Vlaanderen Oostende Westhoek Zuid- West-Vlaanderen West- Vlaanderen Vlaams Gewest Totale bevolking (01/01/2008) 275.599 233.200 149.287 213.729 278.672 1.150.487 6.161.600
Nadere informatieStijging van het aantal werkzoekende uitkeringsgerechtigde volledig werklozen maar eerste daling bij de jongeren onder 25 jaar
Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Directie Interne en Externe Communicatie Keizerslaan, 7-9 - 1000 Brussel Tel. 02 515 42 81 www.rva.be Brussel, 8 mei Persmededeling Stijging van de volledige werkloosheid,
Nadere informatieKwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2
Hans Langenberg In het tweede kwartaal van 2005 vond voor het eerst in twee jaar geen verdere daling plaats van het aantal banen. Ook is de werkloosheid gestabiliseerd. Wel was er een stagnatie in de toename
Nadere informatieTrends op de arbeidsmarkt tussen 1986 en 2006
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 26 april 2007 Trends op de arbeidsmarkt tussen 1986 en 2006 De laatste 20 jaar zijn er 740.000 werkende personen bijgekomen. Dat is een
Nadere informatieGedifferentieerde evolutie van de langdurige werkloosheid volgens geslacht
Gedifferentieerde evolutie van de langdurige werkloosheid volgens geslacht Dienst Studies Studies@rva.be Inhoudstafel: 1 INLEIDING 1 2 VERGELIJKENDE EVOLUTIE VAN DE BEVOLKING VAN 15 T.E.M. 49 JAAR VOLGENS
Nadere informatieBeroepsbevolking 2005
Beroepsbevolking 2005 De veroudering van de beroepsbevolking is duidelijk zichtbaar in de veranderende leeftijdspiramide van de werkzame beroepsbevolking (figuur 1). In 1975 behoorde het grootste deel
Nadere informatieSectorrapport: Social Profit
Sectorrapport: Social Profit Een analyse van de RSZ-tewerkstelling op basis van de paritaire comités voor de social profit Wouter Vanderbiesen Opgenomen paritaire comités PC 152: arbeiders in het gesubsidieerd
Nadere informatieWerken of vrije tijd?
Samenvatting door Sophie 612 woorden 28 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO H1 Werken of vrije tijd? Je moet keuzes maken tussen vrije tijd en werken/ geld verdienen. Veel mensen werken
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2018
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2018 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Oktober 2018
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Oktober 2018 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Januari 2017
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Januari 2017 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieRegionale economische vooruitzichten 2014-2019
2014/6 Regionale economische vooruitzichten 2014-2019 Dirk Hoorelbeke D/2014/3241/218 Samenvatting Dit artikel geeft een bondig overzicht van enkele resultaten uit de nieuwe Regionale economische vooruitzichten
Nadere informatieEindexamen vwo economie 2014-I
Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor
Nadere informatieDeeltijdarbeid. WAV-Rapport. Seppe Van Gils. Maart 2004
Deeltijdarbeid Seppe Van Gils Maart 2004 WAV-Rapport Steunpunt Werkgelegenheid, Arbeid en Vorming Interuniversitair samenwerkingsverband E. Van Evenstraat 2 blok C 3000 Leuven T:32(0)16 32 32 39 F:32(0)16
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Mei 2017
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Mei 2017 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2014
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juli 2014 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieProfiel van de UVW-WZ: vergelijking 2004/ 2013
Profiel van de UVW-WZ: vergelijking 24/ 213 Dienst Studies Studies@rva.be Inhoudstafel: 1 INLEIDING 1 2 METHODOLOGIE 1 3 PROFIEL VAN DE UVW-WZ IN 24 EN IN 213 VOLGENS HET GEWEST 2 3.1 De -5-jarigen die
Nadere informatieEvaluatie van de pensioenbonus
Federale Overheidsdienst Financiën - België Documentatieblad 72e jaargang, nr. 1, 1e kwartaal 2012 Evaluatie van de pensioenbonus HOGE RAAD VAN FINANCIEN Studiecommissie voor de vergrijzing D it is een
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juni 2018
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Juni 2018 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag November 2018
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag November INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieDe Brusselse arbeidsmarkt: statistische gegevens
De Brusselse arbeidsmarkt: statistische gegevens Het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid heeft als missie om de evolutie van de werkgelegenheid en de werkloosheid in het Brusselse Gewest in
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Februari 2019
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Februari 2019 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieOver arbeidsvolume en arbeidsduur in Vlaanderen en Europa
Over arbeidsvolume en arbeidsduur in Vlaanderen en Europa Maarten Tielens Wim Herremans Steunpunt WSE 10-2007 WSE Report Steunpunt Werk en Sociale Economie Parkstraat 45 bus 5303 3000 Leuven T:32(0)16
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag April 2019
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag April 2019 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieDe evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België Samenvatting en kernboodschappen
De evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België 2018 Samenvatting en kernboodschappen September 2018 ANNEX 6 : NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING EN KERNBOODSCHAPPEN VAN DE ANALYSE
Nadere informatieSalaires et négociation collective en Belgique: une analyse microéconomique en panel
Salaires et négociation collective en Belgique: une analyse microéconomique en panel Lonen en collectieve onderhandelingen in België: een micro-economische analyse met panelgegevens Maritza López Novella,
Nadere informatieCBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen
CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen Het aantal mensen met werk is in de periode februari-april met gemiddeld 2 duizend per maand toegenomen. Vooral jongeren en 45-plussers gingen aan de slag.
Nadere informatieOnafhankelijke denktank Fact-based Lange termijn
Leeftijd en arbeidsmarkt: naar een nieuw paradigma? Leeftijd en arbeidsmarkt Itinera Institute Onafhankelijke denktank Fact-based Lange termijn Aanreiken, verdedigen en bouwen van wegen voor beleidshervorming
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Maart 2019
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Maart 2019 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag juni 2016
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag juni 2016 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag April 2018
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag April 2018 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieCOLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 55 VAN 13 JULI 1993 TOT INSTELLING VAN EEN REGELING VAN AANVULLENDE VERGOEDING
COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 55 VAN 13 JULI 1993 TOT INSTELLING VAN EEN REGELING VAN AANVULLENDE VERGOEDING VOOR SOMMIGE OUDERE WERKNEMERS, IN GEVAL VAN HAL- VERING VAN DE ARBEIDSPRESTATIES, GEWIJZIGD
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Augustus 2017
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Augustus 2017 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Mei 2016
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag Mei 2016 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatie50-PLUSSERS OP EN LANGS DE ARBEIDSMARKT DE ZILVERVLOOT MEERT AAN Hoofdstuk 19
50-PLUSSERS OP EN LANGS DE ARBEIDSMARKT DE ZILVERVLOOT MEERT AAN Hoofdstuk 19 Maarten Tielens Vier op tien van de 50- tot 64-jarigen in Vlaanderen werkt. De rest van deze zilvervloot is niet (meer) beroepsactief,
Nadere informatieSpotlight. Een onderwerp telkens beknopt uitgelicht. 1 Inleiding. 3 Resultaten. 3.1 Gewest en jaar. 2 Methodologie
Lange duur werkfractie / werkfractie Werkfractie Spotlight Een onderwerp telkens beknopt uitgelicht Deze keer: De evoluties van de overgangen naar werk van de werklozen volgens hun profiel. 1 Inleiding
Nadere informatieEindexamen vwo economie I
Opgave 1 1 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat de hoogte van de arbeidsinkomensquote 0,7 / 70% is. 2 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat als b 1 daalt, het inkomen na belastingheffing
Nadere informatieDE GENKSE ARBEIDSMARKT (cijfers )
UPDATE CIJFERS DE GENKSE ARBEIDSMARKT (cijfers 2008-2009) Bron: Vlaamse Arbeidsrekening (Steunpunt WSE / Departement Werk en Sociale Economie) Verwerking: Stad Genk, Dienst Beleidsplanning De data over
Nadere informatie1. Welke doelgroepen waren afgelopen vijf jaren afnemers van de dienstencheques? Graag cijfers per doelgroep en jaar.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 325 van PETER VAN ROMPUY datum: 5 februari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Dienstencheques - Doelgroepenbeleid Door de zesde staatshervorming
Nadere informatieEvolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag November 2017
Evolutie van de Brusselse arbeidsmarkt Maandverslag November INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave en kerncijfers... 1 Geharmoniseerde cijfers op Europees niveau... 2 Door de RVA vergoede werklozen... 3 Overzicht
Nadere informatieVOLTIJDS LOONTREKKEND DOOR HET LEVEN Hoofdstuk 21
VOLTIJDS LOONTREKKEND DOOR HET LEVEN Hoofdstuk 21 Seppe Van Gils Kort samengevat In dit hoofdstuk volgen we de loopbaan van de voltijds en uit het tweede kwartaal van 1998 op tot en met het derde kwartaal
Nadere informatie