Dyscalculie een diagnose alleen maar zinvol om leerlingen te helpen Annemie Desoete 2.12.2010 Ugent, Arteveldehogeschool & Sig
Inhoud lezing Inleiding : DC, hoe vaak? Begrippen/ oorzaken Varianten DC - angst : Conclusies 3 perspectieven Inleiding Begrippen/oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
OVERAL CIJFERS Inleiding Begrippen/oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
DYSCALCULIE Inleiding Begrippen/oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
Begrippenkader LEERPROBLEEM Leerstoornis Dyslexie Dyscalculie Leermoeilijkheid Dumont Inleiding Begrippen/ Oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies 5
3 Criteria Dyscalculie? 1. Achterstand 2. Hardnekkigheid 3. Niet door andere oorzaken Inleiding Begrippen/ Oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
Achterstand Ook tests voor SO/HO Inleiding Begrippen/ Oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
Hoe Dyscalculie: vaak? hoe vaak komt het voor? Prevalentie 2 13.8% (Barbaresi et al., 2005; Desoete et al., 2004; Geary, 2004) Vlaanderen: 5% Gender 1 versus 1of 2 =atypische OS Inleiding Begrippen/ Oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies 8
DC uitlokken? Wat is het grootste getal? incongruente conditie 2 4 congruente conditie 2 4 Inleiding Begrippen/ Oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
Verschillen zien Hoe? Barner, Thalwitz, Wood, Yang, & Carey, 2007; Cordes & Brannon, submitted; Xu, 2003 Object-file Klein* aantal Getaldiscriminatie Groot aantal Analoge grootte * < 4 > 4 Inleiding Begrippen/ Oorzaken Kenmerken Conclusies
Implicaties Inleiding Begrippen/ Oorzaken Varianten 3 perspectieven Conclusies
Oorzaak? DC DC niet-dc niet-dc Inleiding Begrippen/ Oorzaken Kenmerken Conclusies
Varianten -semantische geheugen DC -procedurele DC (-VSLD -getallenkennis DC) Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
Varianten Semantische geheugendc Problemen met temporekenen: tafels Minder accuraat/ trager in hoofdrekenen Problemen met arbitraire informatie < >, teller,noemer Onregelmatige resultaten Bij 20 à 30% meer tijd BETERE resultaten Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
Procedurele DC Problemen met schriftelijk rekenen ( lenen, staartdelen) Problemen met langere stappenplannen Moeite met rekentaal Bij gebruik van OPZOEKBOEKJE beter resultaten Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
Visuospatiële subtype/ VSLD Probleem met het ruimtelijk voorstellen Probleem met meetkunde, wijzerklok Probleem met schattend rekenen en vraagstukjes Bij hulp met het voorstellen en talige hulpmiddeltjes gaat het beter Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
GetallenkennisDC: = afzonderlijk subtype of overal in vervat? Moeite met vergelijken van getallen, ordenen van getallen Problemen met getallenkennis, metend rekenen Problemen met getallen lezen en schrijven Bij CONCREET MATERIAAL betere resultaten Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
Risicosignalen kleuters Probl. snel benoemen dagen/vormen Concrete rekentaal (STOS!) Classificatie, seriatie Problemen met tellen (leeftijd +1) Problemen met subitizeren Problemen met volgen van langere instructies Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
Kenmerken lagere school -problemen met tellen, splitsingen, basiscombinatie tot 10, tafels onthouden -problemen met analoge klok -problemen met optellen/ aftrekken met brug, staartdelen, -verwarren 11/12, > en <, teller/noemer Inl. Begrippen/Oorz. Varianten 3 perspectieven Conclusies
Angst & DC: verweven? 3 perspectieven - angst, slaap- en vermoeidheidsproblemen - 24-52% sociale en emotionele moeilijkheden (Gadeyne, Ghesquière, & Onghena, 1999; Karande et al., 2008; Mclean & Hitch, 1999). - 73% gedragsproblemen (Scarborough & Parker, 2003) - 45% internaliserende en 38.5% externaliserende stoornissen (Prior et al., 1999) meer externaliserende problemen (Scarborough & Parker, 2003) Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : 3 perspectieven Conclusies
Comorbiditeit angst/gedragsproblemen: dyscalculie plus -17 43% dyslexie / 50% dysorthografie -25 % ADHD ((Karande & Kulkarni, 2009) -23% ODD of CD (Prior et al., 1999). -30% fobie of angststoornis (Prior et al., 1999). Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : Perspectief 1 Conclusies 21
Dyscalculie & EF Sem Geheugen Dysc Procedurele Dysc Leerstoornis Sterke kanten Aandacht, motivatie, intelligentie, EF Getallenkennis Dysc VSLD Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : Perspectief 2 Conclusies
EF EF helpt aan nieuwe of veranderende situaties aanpassen. Helpt om flexibel te reageren zonder slaaf van omgeving. Noodzakelijk om doelgericht en toekomstgericht gedrag op een effectieve manier uit te voeren. Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : Perspectief 2 Conclusies
EF = systeem in ontwikkeling + te oefenen INHIBITIE In peutertijd inhibitievaardigheid grote evolutie tss 7-12 m. 5 à 6 jaar inhibitievermogen van kind plafond. FLEXIBILITEIT/ SHIFTING Tussen 3 en 4 jaar ontstaat flexibliteit (shifting) Evolueert sterk tussen 6 en 10 jaar. PLANNEN, PROBLEMEN OPLOSSEN 4 jaar: kind voordenken en eenvoudige problemen oplossen. Groeispurt tussen 7 en 9 jaar en tussen 11 en 13 jaar. LASTIGE EF s ONTW LAATST (tot in adolescentie) bv. zelfregulering/controle Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : Perspectief 2 Conclusies
Soorten relatie Zelfbeeld/ faalangst en EF Type l : BESCHIKBAARHEIDSDEFICIT Type 2 : PRODUCTIEDEFICIT EF faalangst EF congres A. Desoete 23 april 2009 Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : Perspectief 2 Conclusies
Faalangst, onjuiste gevoelens Falen + buiten proportie attributie/ onjuiste gevoelens probleem - Onjuist negatief: depressie, angst, wanhoop, waardeloosheidsgevoel - Onjuist positief: dwepen, verafgoden, gevoel van superioriteit Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC : Perspectief 3 Conclusies
STICORDI voorkomt angst & is een recht op redelijke aanpassingen / de omgeving maakt het verschil : http://sticordibank.wikispaces.com http://eurekaonderwijs.be/onlinedocs/ppt/2010_get_mardulier.pdf PROTOCOLLEN: http://www.prodiagnostiek.be/rekenen/index.php ERWD (Ned). Protocol ernstige rekenwiskunde-probl. & dyscalculie Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC Conclusies
STICORDI STICORDI voorkomt angst / de omgeving maakt het verschil : vb. -Nooit onverwachts een oefening aan het bord oplossen -Geen letterlijke definities -Meer tijd (20-30%) voor toetsen (vroeger beginnen of minder vragen) in een rustig lokaal -Gebruik tafelkaarten/ ZRM/ formuleboekje bij toetsen -spreiding examens http://sticordibank.wikispaces.com Inl. Begrippen/Oorz/Varianten Angst DC Conclusies
Conclusie DC komt vaak voor (1/20) en reken-moeilijkheid Varianten DC/ er zijn tests! Angst & gedragsproblemen bij DC : Comorbiditeit Tekort aan EF (evolutie in + te trainen)/ soorten EF problemen Secundaire faalangst: nood aan STICORDI Belang van eisen doseren/ STICORDI + geloof in kinderen opdat ze in zichzelf zouden geloven Recht op redelijke aanpassingen / neg. Discriminatie/ PRODIA Inl. Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven Conclusie
Bedankt voor uw aandacht! Meer informatie annemie.desoete@ugent.be Inl. Begrippen/Oorz/Varianten/ 3 perspectieven Conclusie