Laat ik me wel of niet screenen?

Laat ik me wel of niet screenen? Mannen en artsen over beslissingsondersteuning bij vroegtijdige opsporing van prostaatkanker Annelies Engelen Dr. Joke Vanderhaegen Prof. Dr. Chantal Van Audenhove http://www.kuleuven.be/lucas/

Aantal nieuwe gevallen van prostaatkanker Vroegtijdige opsporing van prostaatkanker Prostaatkanker België: 9000 nieuwe gevallen/jaar Nut van vroegtijdige opsporing in vraag gesteld Mogelijke voordelen Mogelijke nadelen 1600 1400 1200 1000 800 600 Incidentie prostaatkanker België (2010) Complexe beslissing Meerdere gelijkwaardige opties Geïnformeerde voorkeur Beslissingsondersteuning Rimer 2004 Schröder et al 2012 a, b Belgian Cancer Registry http://www.kuleuven.be/lucas/prostaa tkanker/prostkbeh/pkbehinfo.php 400 200 0

Ondersteuning bij overleg Elwyn et al. 2012

Beslissingshulpen Grote verscheidenheid aan en: Verschillende formats Uitgebreid Kort Boekje Website Verschillende aandoeningen Internationaal https://decisionaid.ohri.ca/

Beslissingshulpen Grote verscheidenheid aan en: Verschillende formats Verschillende aandoeningen Opsporing prostaatkanker Diabetes Behandeling prostaatkanker Internationaal https://decisionaid.ohri.ca/

Beslissingshulpen Grote verscheidenheid aan en: Verschillende formats Verschillende aandoeningen Internationaal https://decisionaid.ohri.ca/

Beslissingshulpen in de praktijk Voordelen Geïnformeerde en gedeelde besluitvorming Tevredenheid Ondersteuning bij toepassing in de praktijk? Stacey et al. 2011

Onderzoek Doelstelling Het gebruik van en in de dagelijkse praktijk ondersteunen Vragen 1.Wat zijn barrières tegen het gebruik van en? 2.Wat maakt een gebruiksvriendelijk? Procedure 1.Ontwikkeling vroegtijdige opsporing prostaatkanker 2.Evaluatie: barrières en gebruiksgemak (mannen en artsen) 3.Aanpassing

Ontwikkeling Ontwikkeling Wetenschappelijk onderbouwde en Kwaliteitscriteria IPDAS Ontwikkeling website Werkversie 1 Werkversie 2 Werkversie 3/4 Piloottest Consensus Finale versie Urologen Huisartsen Verpleegkundigen Wetenschapsjournalist Patiënten Radiotherapeuten Mannen doelpubliek

Ontwikkeling Ontwikkeling Ik vind het globaal gezien niet echt heel objectief en eerder tegen screening dan voor screening. De balans klopt niet helemaal. we proberen één man zijn leven te redden na tien jaar door duizend mannen op te volgen en u vindt een sepsis van 1/1000 minimaal!! Weer suggestief. Consensus Urologen Huisartsen Verpleegkundigen Wetenschapsjournalist Patiënten Radiotherapeuten Mannen doelpubliek

De Ontwikkeling Ontwikkeling https://www.dekeuzemaken.be

De Ontwikkeling Ontwikkeling https://www.dekeuzemaken.be

Evaluatie barrières en optimalisatie Barrières en optimalisatie Kwalitatieve benadering Deelnemers 16 semi-gestructureerde telefonische interviews met huisartsen 5 groepsgesprekken met mannen uit het doelpubliek (n = 43) Huisartsen en mannen die de kennen Interviewleidraad Factoren die de toepassing van en in de weg staan Voorstellen optimalisatie Kwalitatieve analyse Grounded-theory-guided content analyse om barrière- en optimalisatiethema s te identificeren

Barrières en optimalisatie Tijd Evaluatie barrières en optimalisatie Keuzes in overleg Gebruik Beperkte ervaring Beperkte kennis Rechtstreeks man Sensibilisatie Geen nood participatie Testing altijd goed/slecht BARRIERES Geen nood Geen keuze te maken Patiënten willen niet Geen motivatie Te uitgebreid Intimiderend Instructie en training OPTIMALISATIE OPTIMIZATION Gebruiksgemak Moeilijke informatie Toegang tot internet Korte hulpmiddelen

Optimalisatie Optimalisatie www.dekeuzemaken.be

Optimalisatie Kort instrument FAQ s Activeert man tot vragen stellen Leidraad Tijdens consultatie Tijdsefficiëntie Ondersteuning arts en man In combinatie met Inspired by www.optiongrid.org www.dekeuzemaken.be

Conclusie Optimalisatie Ontwikkeling en evaluatie En nu? Focus op implementatie Sensibilisatie (mannen artsen) Participatie Ontwikkeling en evaluatie korte tools Ondersteuning gebruik tools Barrières en optimalisatiestrategieën

Conclusie Uitdagingen Ontwikkeling en evaluatie Onderzoek naar barrières Gebruik tool - onderzoek Klinische praktijk Optimalisatie Barrières en optimalisatiestrategieën Dialoog man-arts Ook over vroegtijdige opsporing Belangrijk: Medische consensus Neutraliteit

Conclusie Steunpunt welzijn, volksgezondheid & gezin Annelies.Engelen@med.kuleuven.be http://www.kuleuven.be/lucas/

Referenties Elwyn, G., Frosch, D. & Rollnick, S. Dual equipoise shared decision making:definitions for decision and behaviour support interventions. Implementation science 4,75 (2009). Black, P. C. & Penson, D. F. Prostate Cancer on the Internet-Information or Misinformation? The Journal of urology 175, 1836-1842 (2006). Elwyn, G. et al. Shared Decision Making: A Model for Clinical Practice. Journal of general internal medicine 1-7 (2012). Stacey, D. et al. Decision aids to help people who are facing health treatment or screening decisions. Cochrane Database of Systematic Reviews, 10. Art. No.:CD001431. DOI: 10.1002/14651858.CD001431.pub3 (2011). Isebaert, S. et al. Evaluating a Decision Aid for Patients with Localized Prostate Cancer in Clinical Practice. Urologia Internationalis 81, 383-388 (2008). Barry, M. J. Health decision aids to facilitate shared decision making in office practice. Annals of Internal Medicine 136, 127 (2002). Rimer, B. K., Briss, P. A., Zeller, P. K., Chan, E. C. Y. & Woolf, S. H. Informed decision making: What is its role in cancer screening? Cancer 101, 1214-1228 (2004). Schröder, F. H., Hugosson, J., Carlsson, S., Tammela, T., Määttänen, L., Auvinen, A. et al. (2012a). Screening for Prostate Cancer Decreases the Risk of Developing Metastatic Disease: Findings from the European Randomized Study of Screening for Prostate Cancer (ERSPC). European Urology, 62, 745-752. Schröder, F. H., Hugosson, J., Roobol, M. J., Tammela, T. L. J., Ciatto, S., Nelen, V. et al. (2012b). Prostate-Cancer Mortality at 11 Years of Follow-up. New England Journal of Medicine, 366, 981-990. Elwyn, G. (2009). Assessing the quality of decision support technologies using the International Patient Decision Aid Standards instrument (IPDASi). PLoS ONE, 4, e4705. Ajzen, I. The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes 50, 179 (1991). Krones, T. et al. The theory of planned behaviour in a randomized trial of a decision aid on cardiovascular risk prevention. Patient education and counseling 78, 169-176 (2010). Frosch, D. L. Using decision aids in community-based primary care: A theory-driven evaluation with ethnically diverse patients. Patient education and counseling 73, 490 (2008). Légaré, F. R. S. G. K. G. I. (2008). Barriers and facilitators to implementing shared decision-making SAMEN in clinical KIEZEN practice: update of a systematic review of health professionals' perceptions. Patient education and counseling, 73, 526-535.

DR. BRAM SPINNEWIJN DOMUS MEDICA Discussiant