VOOR RG 1.2 DOOR KIRSTEN DE MAESSCHALK MAITHÉ DILLE KATIA WOLFF
INHOUD Woordje van het Huis van het Nederlands en het Red Star Line Museum Doelgroep Algemene doelstelling Lespakket LESBLOK 1 IN DE KLAS VOORBEREIDING INLEIDING HET MIGRATIEVERHAAL VAN HAMET BA HOEKENWERK TERUGKOPPELING LESBLOK 2 - BUITENSCHOOLSE OPDRACHT EN VERHALENBUS TERUGKOPPELING VERHALENBUS EN INTERVIEW/ENQUETE 2
Beste docent Het Huis van het Nederlands Antwerpen en het Red Star Line Museum stellen met gepaste trots dit lespakket voor. De activiteiten uit dit pakket, bereiden jouw cursisten voor op een bezoek aan de Transit Verhalenbus van het Museum. In het toekomstige Red Star Line Museum ligt de focus op het historische verhaal van meer dan 2 miljoen Europeanen die een eeuw geleden via Antwerpen naar Amerika vertrokken. De geschiedenis van de Red Star Line en haar passagiers wordt verteld als illustratie van een breder, tijdloos en universeel fenomeen: de groeiende menselijke mobiliteit en migratie. Het is dan ook vanzelfsprekend dat er in de vaste opstelling ruimte zal zijn voor hedendaagse migratieverhalen. Sinds 18 december 2010 rijdt, in het kader van het NANE-traject, de Transit Verhalenbus rond om verhalen te verzamelen. Deze verhalen bieden een boeiende inkijk in de gedachten en emoties van een zeer diverse groep. De concrete omstandigheden verschillen van persoon tot persoon maar de gevoelens van angst, verwachting en hoop zijn universeel. Wij hopen dat dit lespakket jou en je cursisten warm maakt voor een bezoek aan de Transit Verhalenbus. Antwerpen, oktober 2011 Huis van het Nederlands www.nt2antwerpen.be/verhalenbus Red Star Line Museum - www.redstarline.be 3
Richtgraad NT2, RG 1.2 4
LESBLOK 1 VOORBEREIDING De leerkracht vraagt de cursisten om een object mee te brengen uit hun land waaraan ze veel waarde hechten en een foto van zichzelf die ook te maken heeft met hun land van herkomst. bv.: een foto waar ze samen met hun familie opstaan of een foto van zichzelf getrokken in hun land,. INLEIDING 20 min Werkvorm Klasgesprek 4 A4 bladen met themawoorden op (bijlage 1) De leerkracht vertelde in de vorige les waarover deze les ongeveer zal gaan en vraagt de cursisten een object mee te brengen waaraan ze veel herinneringen hebben of veel waarde hechten. Met andere woorden een object dat de cursisten relateren aan hun land van herkomst. Niet alle cursisten zullen dit doen, maar dat is niet het doel. Het doel is dat de leerkracht een inleidend klas gesprek kan voeren met de cursisten over hun land van herkomst en hun vertrek uit dat land. De cursisten vertellen over hun voorwerp en waarom het zo belangrijk is voor hen. De leerkracht hangt tijdens het gesprek 4 papieren op het bord met de woorden: vertrek onderweg aankomst vandaag Na het gesprek legt de leerkracht de papieren met de thema s op vier afzonderlijke tafels. De cursisten kiezen naargelang hun interesses aan welke tafel ze gaan zitten. De leerkracht begeleidt dit zodat aan elke tafel ongeveer evenveel cursisten zitten. 5
HET MIGRATIEVERHAAL VAN HAMET BA (FILM) 50 min Werkvorm Luisteroefening, spelvorm filmpje migratieverhaal Hamet Ba - http://youtu.be/khpg519y6ta A4 foto s emoties (eventueel color cards of foto s die de leerkracht zelf voorziet), kaartjes domino emoties (bijlage 2) kaartjes matching oefening omdat-zin (bijlage 3) vragenlijst film (bijlage 4) F1: De cursisten bekijken het filmfragment van Hamet Ba, een jongeman uit Mauretanië die drie jaar geleden in Antwerpen aankwam. In de film vertelt hij waarom hij moest vluchten en hoe hij in Antwerpen terecht kwam. Zowel vertrek, onderweg, aankomst als zijn leven vandaag komen aan bod. F2: Elke groep krijgt dezelfde vragen over de film. (Kan eventueel ook klassikaal.) F3: De leerkracht vraagt aan de cursisten welke emoties ze gehoord of gezien hebben in de film. De leerkracht ondersteunt eventueel met foto s. De cursisten zeggen op welk moment Hamet zich zo voelde. De leerkracht helpt het gevoel te verwoorden indien de cursisten dit woord nog niet kennen. Woorden worden op bord geschreven (semantisch veld rond het gevoel ). Bord: Bang Verdrietig Blij Zenuwachtig F4: Inslijpen woordenschat gevoelens aan de hand van domino emoties (zie bijlage 2). F5: Matching oefening met omdat en want constructie (zie bijlage 3). 6
HOEKENWERK ROND DE VIER FASES VAN MIGRATIE: VERTREK ONDERWEG AANKOMST - VANDAAG 50 min Doelen De cursisten kunnen informatie geven over hun ervaringen. De cursisten kunnen over een ervaring, gevoel of droom schrijven. De cursisten kunnen samenwerken en luisteren naar elkaar. Werkvorm Groepswerk, groepsgesprek themamateriaal ter inspiratie (zelf mee te brengen) vragenstrookjes hoekenwerk (bijlage 5) antwoordenblad (bijlage 6) sjabloon poster (bijlage 7) wereldkaart (zelf mee te brengen) F1: De cursisten werken rond het gekozen thema, gelinkt aan emoties. Op elke tafel ligt (foto)materiaal dat inspiratie kan opwekken: een familiefoto, een vliegtuig, een huurcontract, een inschrijvingsformulier van de school, een wereldkaart (!Tafel onderweg), een paspoort, een uitwijzingsbevel, foto s van eten, mensen met typisch westerse kleding,... Er liggen strookjes met concrete vragen op de tafels rond het gekozen thema. Om de beurt neemt een cursist een strookje en stelt de vraag aan de andere cursisten. De cursisten geven antwoord op de vragen. De andere cursisten krijgen een antwoordenblad waarop ze kort de antwoorden van de andere cursisten noteren. F2: Met het resultaat van de groepsgesprekken wordt een poster gemaakt. De cursisten krijgen een sjabloon met de foto van een andere cursist uit hun groepje. Hierop vullen ze de informatie in van deze cursist in de derde persoon (in de rechthoek op het sjabloon) F3: Afronden. Hierna volgt een klassikale afrondingsfase waarin de cursisten aan de hand van het sjabloon mondeling informatie geven over de andere cursist in de derde persoon enkelvoud. Tenslotte krijgen ze hun eigen sjabloon terug en vullen het wolkje zelf in. Deze plaats is voorbehouden om hun dromen voor de toekomst weer te geven! Hoe ze dit doen, mogen de cursisten zelf kiezen. Ze kunnen bijvoorbeeld iets schrijven of iets tekenen. Het doel van deze poster is dat ze later een houvast hebben om hun verhaal te vertellen in de verhalenbus. 7
TERUGKOPPELING NAAR DE RED STAR LINE 30 minuten Doelen De cursisten kunnen in groep nadenken over het migratieverleden van Europa. De cursisten kunnen samenwerken. Werkvorm Quiz, luisteroefening foto s groepsherverdeling (bijlage 8) quizvragen (bijlage 9) sleutel quizvragen (bijlage 10) filmpje Red Star Line (http://www.youtube.com/watch?v=zuj4ymvyl8u) De groepjes van vorige fase worden herverdeeld in nieuwe groepen. Dit kun je doen aan de hand van foto s van de RSL. De cursisten zoeken andere cursisten met dezelfde foto/prent en vormen zo een nieuw groepje. Als de cursisten in hun nieuwe groepen zitten vraagt de leerkracht of ze denken dat er ooit vanuit België of Europa een grote migratiestroom naar een ander werelddeel is geweest. Het is niet de bedoeling dat hier klassikaal diep op ingegaan wordt. De cursisten denken hier in hun groepjes over na aan de hand van een quiz. Elke groep krijgt een papier met multiple choice vragen. Wanneer iedereen klaar is, wordt er klassikaal gekeken naar het filmpje van de RSL. Het is jammer dat het in het Engels is, maar het schept een zeer duidelijk beeld. De cursisten verbeteren de vragenlijst van een ander groepjes. Wie de meeste vragen correct heeft beantwoord, krijgt 8
LESBLOK 2 BUITENSCHOOLSE OPDRACHT EN VERHALENBUS TERUGKOPPELING NAAR DE RED STAR LINE Zie lesblok 1. Indien je hier vorige les niet toe gekomen bent, kan dit ook perfect hier. VERHALENBUS EN INTERVIEW/ENQUETE 90 minuten Doelen De cursisten kunnen zich kort voorstellen aan een onbekend persoon. De cursisten kunnen een kort interview doen met een onbekend persoon. De cursisten kunnen de resultaten van een enquête vergelijken. De cursisten kunnen hun migratieverhaal vertellen. (niet verplicht!) enquêtes/vragenlijsten (bijlage 11) schrijftabletten resultatenblad enquête (bijlage 12) F1: In deze tweede les komt de verhalenbus naar de school. De cursisten die naar de verhalenbus gaan, kunnen een kopie (leerkracht neemt op voorhand kopies) van hun deel van de klasposter meenemen naar de bus. Terwijl een aantal cursisten hun verhaal doen in de verhalenbus, trekken de andere cursisten per twee de straat op. Ze gaan mensen die hier niet geboren zijn interviewen. Overloop deze vragenlijst op voorhand in de klas. Elk duo interviewt 10 mensen. Ze wisselen onderling af in de rollen als interviewer en schrijver. F2: Klassikale afronding Als de duo s hun 10 interviews hebben afgenomen, komen ze terug naar de klas. In de klas gaan ze hun informatie uitwisselen en vergelijken. Ze krijgen hiervoor een blad van de leerkracht waarop ze hun conclusies kunnen noteren. De leerkracht stelt tenslotte klassikaal nog enkele vragen waarbij begrippen zoals: meer dan, minder dan, veel, weinig, meeste, minste, aan bod komen. 9