KLASTOETS GRAAD 11 LEWENSWETENSKAPPE: HOOFSTUK 1 EN 2 Toets 1: Ondersteuning by PUNTE: 50 TYD: 1 uur INSTRUKSIES EN INLIGTING 1. Beantwoord AL die vrae. 2. Nommer die antwoorde korrek volgens die nommeringstelsel wat in hierdie vraestel gebruik word. 3. Alle tekeninge moet in potlood gedoen word en byskrifte moet in blou of swart ink wees. 4. Die diagramme in hierdie vraestel is NIE noodwendig volgens skaal geteken nie.
AFDELING A VRAAG 1 1.1 Verskillende moontlike antwoorde word op die vrae hieronder verskaf. Kies die regte antwoord en skryf slegs die letter (A D) langs die vraagnommer (1.1.1 1.1.3) neer, byvoorbeeld 1.1.4 C. 1.1.1 Ringelering word gebruik om A plantgroei aan te moedig. B die sterkte van xileemweefsel te verbeter. C indringerbome te vernietig. D die translokering van voedingstowwe in plante te stimuleer. 1.1.2 Die interne faktor wat NIE die transpirasietempo beïnvloed nie, is die A aanwesigheid van blaarhare. B aantal huidmondjies. C grootte en vorm van die blaar. D aanwesigheid van floëemvate in die blaar. 1.1.3 Die membraan wat ryklik van bloedvate voorsien is en die oppervlak van n been bedek, word die genoem. A periosteum B endosteum C trabeculae D kraakbeen (3 2 ) (6) 1.2 Gee die korrekte biologiese term vir elkeen van die volgende beskrywings. Skryf slegs die term langs die betrokke vraagnommer (1.2.1 1.2.4) neer. 1.2.1 Die struktuur wat deur die saamgesmelte stertwerwels van mense gevorm word. 1.2.2 Die kanker wat met n beenmurgoorplantingsoperasie behandel word. 1.2.3 Die eerste werwel wat met die kranium artikuleer. 1.2.4 n Tipe skelet wat water gebruik om steun aan diere met sagte liggame te verskaf. (4) Bladsy 2 van 7
1.3 Kies n beskrywing uit KOLOM B wat by n term in KOLOM A pas. Skryf slegs die letter (A G) langs die vraagnommer (1.3.1 1.3.5) neer, byvoorbeeld 1.3.6 H. KOLOM A 1.3.1 Endoskelet 1.3.2 Notochord KOLOM B A n Ondersteunende staaf wat by laer chordata onder die sentrale senukoord voorkom 1.3.3 Plasmodesmata 1.3.4 Caspary-bandjie 1.3.5 Wortel B C D E F Die wasagtige bandjie wat in die selwand van die endoderm aangetref word n Skelet wat binne die liggaam aangetref word Verlies van water deur transpirasie Klein sitoplasmakanale wat selle verbind Absorbeer water en opgeloste minerale G n Skelet wat buite die liggaam aangetref word (5) TOTAAL AFDELING A: 15 Bladsy 3 van 7
AFDELING B VRAAG 2 Bestudeer die diagram en beantwoord die vrae. 2.1 Verskaf byskrifte A tot D vir die diagram. (4) 2.2 Knievervangingchirurgie is n operasie wat ouer mense ondergaan om n beskadigde kniegewrig te verwyder en dit met n kunsgewrig (prostese) te vervang. Die algemeenste rede vir hierdie operasie is ernstige osteoartritis. 2.2.1 Watter tipe gewrig is die kniegewrig? (1) 2.2.2 Wat is osteoartritis? (3) 2.2.3 Noem TWEE algemene oorsake van osteoartritis. (2) 2.2.4 Noem EEN manier waarop ouer mense in jou gemeenskap osteoartritis behandel. (1) [11] Bladsy 4 van 7
VRAAG 3 Bestudeer die elektronmikrograaf en beantwoord die vrae. 3.1 Identifiseer die weefsel wat in die mikrograaf getoon word. Verstrek n rede vir jou antwoord. (2) 3.2 Verskaf byskrifte A en B. (2) 3.3 Verduidelik hoe n spiervesel saamtrek. (4) [8] Bladsy 5 van 7
VRAAG 4 Die diagram hieronder toon apparaat wat in die Lewenswetenskappe-laboratorium opgestel is. Bestudeer die diagram aandagtig en beantwoord die vrae. 4.1 Verskaf n doel vir hierdie ondersoek. (2) 4.2 Verduidelik hoe: 4.2.1 daar voorkom word dat lug die xileemvate verstop wanneer die stingel gesny word. (1) 4.2.2 die apparaat water- en lugdig gemaak word. (1) 4.3 Wat is die doel van die olie? (1) [5] Bladsy 6 van 7
VRAAG 5 Michael stel die apparaat hieronder op om worteldruk te demonstreer. Bestudeer die diagram en beantwoord die vrae. 5.1 Omskryf worteldruk. (2) 5.2 Formuleer n hipotese vir hierdie ondersoek. (2) 5.3 Verduidelik waarom die blare van die plant verwyder word. (2) 5.4 Noem DRIE voorsorgmaatreëls wat Michael moet tref wanneer hy hierdie ondersoek opstel. (3) 5.5 Wat sal Michael na n paar uur aan die bopunt van die gesnyde stingel sien vorm? (2) [11] TOTAAL AFDELING B: 35 GROOTTOTAAL: 50 Bladsy 7 van 7