Module 15 (Term 3): Die Nasionale Elektrisiteitstoevoerstelsel Die volgende vraestel se tema handel oor die nasionale elektrisiteitstoevoerstelsel.

Transcriptie

1 Natuurwetenskappe Vraestel 15 Graad 7 Tyd: 1 Uur Totaal: 55 Module 15 (Term 3): Die Nasionale Elektrisiteitstoevoerstelsel Die volgende vraestel se tema handel oor die nasionale elektrisiteitstoevoerstelsel. Vraag 1: Terminologie Pas die terme in Kolom A by hul korrekte definisies in Kolom B Hernubaar Kolom A Antwoord Kolom B 1.2. n Hoogspanningselektriese ingenieur 1.3. n Passer 1.4. Steenkoolgestookte kragstasies 1.5. Transmissie 1.6. Verspreiding A. n Persoon wat kragstasies ontwerp en die oordrag en verspreiding van elektrisiteit beplan in n sekere area. B. Wanneer die elektrisiteit van die kragsentrale na die plaaslike verspreidingsubstasies gestuur word. C. Kragstasies wat brandende steenkool gebruik om die energie te verskaf wat nodig is om elektrisiteit op te wek. D. Wanneer iets nie heeltemal opgebruik word nie; en weer gebruik kan word. E. Nadat die elektrisiteit die verspreidingsubstasie bereik het en dit aan huishoudings en kommersiële kliënte gelewer word. F. n Persoon wat verantwoordelik is vir die bedryf, instandhouding en herstel van spesifieke toerusting in die kragsentrale. (6) 1

2 Vraag 2: Energie-oordrag in die Nasionale netwerk Beantwoord die volgende vrae so volledig as moontlik Noem 6 energiebronne wat gebruik kan word om elektrisiteit op te wek. (6) 2.2. Bestudeer die volgende illustrasie en verskaf die korrekte byskrifte van A-H, asook n toepaslike opskrif Verduidelik wat met die water in die ketel van n steenkoolgestookte kragsentrale gebeur vandat dit deur die brandende steenkool verhit word totdat dit by die turbine kom. (2) 2.4. Beskryf die struktuur van n turbine. (2) 2.5. Beskryf die energie-oordrag wat in die turbine plaasvind. (3) 2.6. Wat is die rol van die kondensor tydens die opwekkingsproses? (2) 2.7. Wat is die gas wat van die koeltorings van n kragsentrale af opstyg? Verduidelik hoe hierdie gas gevorm word. (2) 2.8. Onderskei tussen die transmissie en verspreiding van elektrisiteit. (3) 2.9. Wat is n dinamo? (2) (10) 2

3 2.10. Bestudeer die volgende illustrasie en verskaf die korrekte byskrifte van A-E, asook n toepaslike opskrif. (6) (38) Vraag 3: Besparing van Elektrisiteit Beantwoord die volgende vrae wat handel oor die besparing van elektrisiteit so volledig as moontlik Identifiseer en beskryf minstens drie maniere om energie in jou huis, skool of gemeenskap te bewaar. (6) 3.2. Noem 2 apparate wat sonenergie gebruik om kos te kook en water te verhit. (2) 3.3. Noem 3 moontlike loopbaangeleenthede vir tegnici en ambagsmanne in die kragopwekkingsbedryf. (3) (11) Totaal: 55 3

4 Memorandum Natuurwetenskappe Vraestel 15 Graad 7 Vraag 1: Terminologie 1.1. D 1.2. A 1.3. F 1.4. C 1.5. B 1.6. E Vraag 2: Energie-oordrag in die Nasionale netwerk 2.1. Energiebronne wat gebruik kan word om elektrisiteit op te wek: * Steenkool * Olie * Gas * Kernbrandstowwe * Vallende water * Wind 2.2. Die proses van elektrisiteitsopwekking by n steenkoolgestookte kragstasie 4

5 A. Steenkool B. Skoorsteen C. Ketelstookoond D. Turbine E. Opwekker F. Transformator G. Transmissielyne H. Kondensor koel water af 2.3. Die water in die ketel word baie warm en sit om in stoom, wat n baie hoë druk het. Die druk van die stoom forseer dit uit die ketel deur n pyp wat tot in n turbine lei n Turbine het wieke (soortgelyk aan die wieke van n waaier), wat aan n ronde struktuur gekoppel is en draai wanneer die bewegende stoom dit tref Wanneer die stoom die wieke tref, word die kinetiese energie van die bewegende stoom na die turbine oorgedra, sodat dit vinnig draai. Die meganiese kinetiese energie van die turbine word aan die opwekker oorgedra Die kondensor koel die stoom wat deur die turbine gegaan het af na n vloeistof Hierdie gas is stoom of waterdamp. Dit word tydens die afkoelingsproses van die water in die kragsentrale gevorm Transmissie gebeur wanneer die elektrisiteit vanaf die kragsentrale regdeur die land na die plaaslike verspreidingsubstasies versend word. Verspreiding is wanneer die elektrisiteit aan huishoudings en kommersiële kliënte in n plaaslike gebied gelewer word n Dinamo is n mini-kragopwekker wat meganiese kinetiese energie in elektriese energie omsit A. Spanningsverhoging B. Spanningsverlaging C. Transformator D. Mini-substasie E. Residensiële kliënte Illustrasie en opskrif volg op die volgende bladsy! 5

6 Die transmissie en verspreiding van elektrisiteit oor die nasionale netwerk Vraag 3: Besparing van Elektrisiteit 3.1. Leerders kan enige drie van die volgende identifiseer en beskryf, of hulle kan ander maniere van energiebewaring noem wat nie op hierdie lys voorkom nie. * Skakel elektriese toestelle af wanneer jy hulle nie gebruik nie. As die toestelle in n gereedheidstaat is, gebruik dit steeds elektrisiteit - skakel dit heeltemal af. * Skakel ligte af wanneer hulle nie nodig is nie. * Gebruik energiebesparende lampe (kompakte fluoorlampe). * Kook net soveel water as wat jy nodig het - moenie die ketel vol maak as jy net een koppie benodig nie. * Kies sonenergie waar moontlik, soos sonwaterverhitters of sonpanele om energie aan n battery vir ligte te voorsien. * Isoleer jou huis deur gapings tussen vensters en hul rame en deure en hulle rame, asook gapings tussen die plafon en die bopunt van mure te verseël. Dit sal die hoeveelheid hitte wat deur konveksie ontsnap verminder en jou energieverbruik verlaag. * Dra eerder warm klere as om die verwarmer aan te skakel. Dit is baie meer doeltreffend om jou liggaamshitte as n hittebron te gebruik - jy moet net hierdie hitte teenaan jou liggaam isoleer. 6

7 * Pas die kastrolgrootte by die stoofplaat se grootte. As jy n stoofplaat met n groter oppervlak as die kastrol se bodem gebruik, beteken dit dat baie van die stoof se hitte na die omgewing oorgedra en vermors word. * Gebruik n sonstoof om kos mee te kook. Dit sal die huishouding se elektrisiteitsverbruik verminder. Een punt vir die identifisering van elke metode van energiebesparing (3 metodes vereis) en 1 punt elk vir die beskrywings * Sonstoof * Sonwaterverhitter 3.3. Loopbaangeleenthede sluit die volgende in: (Enige 3) * Instrumenttegnici * Elektrisiëns * Ketelmakers * Passers * Instandhoudingspersoneel 7