Implicaties 1 APRIL 2013
OPZET PRESENTATIE ARW 2012 Gids Proportionaliteit Samenvoegen&Percelen Aanbesteden onder de drempel Gevolgen voor organisatie 2 2
AANBESTEDINGSWET Aanleiding > Bouwenquête > Slechte naleving > Hoge lasten opdrachtnemers > Veel eigen regels, lappendeken Duidelijk en uniform kader voor: > Betere naleving > Betere besteding belastinggeld > Betere toegang opdrachtnemers (m.n. MKB) > Verlaging lasten 3
DOEL AANBESTEDINGSWET Het creëren van zoveel mogelijk maatschappelijke waarde (art. 1.4 lid 2) Betekenis: Besparingen (genoemd door Koppejan/Ziengs, indieners motie) EMVI Duurzaamheid Social Return Sociale voorwaarden Innovatie (geen uitleg in MvT!) 4
AMBITIES AANBESTEDINGSWET Verbeteren toegang MKB Verlaging administratieve lasten Ruimte bieden aan innovatie en duurzaamheid Verbeteren naleving Verdere professionalisering inkoopfunctie 5
HOOFDLIJNEN AANBESTEDINGSWET EU Richtlijnen + nationale regels + aanvullend beleid > Goed inkopen >> voldoen aan regels > Professionalisering opdrachtgevers PIANOo Gelijke behandeling, non-discriminatie, transparantie en proportionaliteit zijn o Beginselen boven de drempel o Uitgangspunten onder de drempel Beperkte uitleg afhankelijk procedure Meervoudig onderhands mag 6
VERLAGING ADMINISTRATIEVE LASTEN Algemeen beginsel (art 1.6): Aanbestedende dienst verlaagt administratieve lasten Uniforme eigen verklaring Gedragsverklaring aanbesteden 2 jaar geldig Gratis aanbestedingsstukken Verplichte publicatie op TenderNed 7
VERGROTING TOEGANG MKB Proportionaliteitsbeginsel Clusteren niet toegestaan Geen omzeteisen Referenties in de vorm van competenties Gunnen op basis van EMVI Evaluatie na 2 jaar 8
UNIFORMITEIT ONDER DE DREMPEL Algemene uitgangspunten > Gelijkheid > Transparantie > Proportionaliteit Keuze procedure op objectieve gronden Keuze ondernemers op objectieve gronden ARW 2012 verplicht (EMVI tenzij) Richtsnoeren leveringen en diensten > Niet verplicht > Evaluatie na 2 jaar bij geen uniformiteit regelgeving 9
RECHTSBESCHERMING WIRA zit in Alcateltermijn: 20 dagen Klachtenregeling: > Doel: betere communicatie ON/OG > Laagdrempelig > Tijdens en na procedure > Geen opschortende werking > Geen verplichte klachtenregeling bij AD > Commissie van aanbestedingsexperts advies/bemiddeling Burgerlijke rechter (kort geding) blijft mogelijk 10
MOTIVERINGSPLICHT I Onveranderd: Gunningsbeslissing (art 2.130) Proces-verbaal opdrachtverlening: afwijzingen en keuze winnaar (art 2.132) Op verzoek ondernemer: Keuze procedure (art 1.4) Keuze ondernemer(s) (art 1.4) Redenen afwijzing gegadigde/inschrijver (art. 2.103) 11
MOTIVERINGSPLICHT II Nieuw: Wel samenvoegen (art 1.5) Niet opdelen in percelen (art 1.5) Afwijken Gids Proportionaliteit (artt 1.10, 1.13, 1.16) Onder de drempel afwijken ARW (art 1.22) Omzet als bewijs financieel draagvlak (art. 2.90) Gunnen op laagste prijs (art 2.114) Raamovereenkomst langer dan 4 jaar (art. 2.140) 12
MOTIVERINGSPLICHT IN DE PRAKTIJK Doel: zichtbaar maken van keuzes/denkwerk Geen standaardteksten Motivering is maatwerk Verplaats je in ondernemer Geen uitvoerige discussie Goede uitleg volstaat Uiteindelijk bepaalt de rechter 13
TENDERNED Verplicht gebruik TenderNed: > Vooraankondiging > Aankondiging (ook nationaal openbaar!) > Gegunde opdracht Voordelen > Voldoen aan Europese statistiekverplichting > Alle opdrachten op één plek 14
TENDERNED VOLLEDIG DIGITAAL AANBESTEDEN Van vooraankondiging tot gunning Eenduidige stappen conform AW/ARW + Gids P. Virtueel bedrijfsdossier Snelle informatie-uitwisseling met ON Hoog veiligheidsniveau Dossiervorming Managementrapportages Gratis van en voor de overheid 15
INWERKINGTREDING/OVERGANGSRECHT 1 april 2013 > Wet + Gids Proportionaliteit + ARW 2012 > Commissie van aanbestedingsexperts > Eigen verklaring Binnenkort > Richtsnoeren leveringen en diensten Datum van publicatie aankondiging bepaalt regime 16
Aanbestedingsreglement Werken 2012 1 APRIL 2013 17
ARW 2005 - TERUGBLIK Aanleiding: bouwenquête Doel: reglement voor opdrachtgevers Highlights ARW: > Europese en nationale aanbestedingen > Elke procedure chronologisch > Extra s t.o.v. Richtlijn + BAO/wet Eigen verklaring Individuele inlichtingen Herstel kleine fouten bewijzen 18
ARW 2012 - HOOFDLIJNEN Schrijfgroep (ON+OG) + penvoerders (= schrijfgroep ARW 2005) ARW 2012 ARW = + Gids proportionaliteit Nu ook werkengerelateerde leveringen en diensten Toepassing: > Beneden drempel verplicht, tenzij > Verplicht voor Rijksoverheid > VNG: onderdeel model Procedures: > Experimenteren geschrapt > Nieuw voor prijsvraag (alleen Eur.) > Nieuw voor sociale woningbouw 19
WIJZIGINGEN RONDOM AANKONDIGING Aankondiging via TenderNed, ook nationaal Papieren aankondiging exit Aankondigingsmodellen exit EMVI-subcriteria in aankondiging Rectificatieformulier Motiveringen in aankondiging: > Toepassing omzeteis > Toepassing laagste prijs > Niet in percelen opdelen > Opdrachten samenvoegen 20
WIJZIGINGEN ROND AANMELDING Nadere inlichtingen: > Nota van inlichtingen aanmeldingsfase > Proces verbaal aanwijzing aanmeldingsfase Technische bekwaamheid ook L & D Bezwaar niet geselecteerden Herstel klein gebrek > Eigen verklaring + bewijzen Motiveringen rond aanmelding: > afwijzing en uitsluiting 21
WIJZIGINGEN ROND INSCHRIJVING Aantal uitnodigingen bij onderhands: 3-5 Model K (verklaring bestuurder) staat standaard uit Gescheiden moment indienen en openen inschrijving Proces verbaal openen inschrijving > Met alle namen inschrijvers > Bij Laagste prijs: alle prijzen noemen > Toesturen binnen 2 werkdagen Proces verbaal opdrachtverlening 22
Gids Proportionaliteit 1 APRIL 2013 23
PROPORTIONALITEIT Begrip is niet nieuw (BAO art 44, lid 3) Zwaardere lading gekregen (art 1.10, 1.13 en 1.16) Gids Proportionaliteit Maatwerk blijft mogelijk 24
GIDS PROPORTIONALITEIT Schrijfgroep (opdrachtnemers + opdrachtgevers) 21 Voorschriften + tig Richtsnoeren Pas toe of leg uit principe Boven en onder drempel Belangrijkste doel: Denk na En vanwege de Voorschriften: En leg ook vast 25
KEUZES UIT GIDS PROP Procedure Uitsluitingsgronden & geschiktheidseisen Samenvoegen opdrachten Verdelen in percelen Referenties (competenties + aantal) Zekerheidsstelling Termijnen Vormvereisten Inkoopvoorwaarden Vergoeding Varianten toestaan etc. etc. 26
KEUZES/MOTIVERINGEN AANBESTEDINGSWET Objectieve criteria ondernemers Laagste prijs Omzet als bewijs financieel draagvlak ARW niet toepassen onder drempel Raamovereenkomsten langer dan 4 jaar 27
KEUZE PROCEDURES L&D 28
KEUZE PROCEDURES WERKEN 29
CASES VOOR DISCUSSIES 1. EMVI met 95% prijs; bedoelde dit de wetgever? 2. Hoe verwoord je de verschillen in competenties? o Levering van boeken aan bibliotheek o Levering boeken aan eindgebruikers (>100) 3. Welke redenen kun je hebben om af te wijken van minimale termijnen? 30
Al dan niet samenvoegen & indelen in percelen 1 APRIL 2013 31
SAMENVOEGEN: ARTIKEL 1.5 Tweede Kamer Amendement Art. 1.5 Tekst onbepaald, veel ruimte voor interpretatie! > Parlement heeft taak niet opgepakt > Wordt dus taak rechter Tenzij AD s wat doen! > Discussie over mogelijkheden > Dialoog aangaan met MKB Voorbeeld: Brabantse sessies > Positie bij rechter 32
KADERS Welke regelgevende kaders zijn er? > Tekst artikel 1.5 AW > Tekst Gids Prop (m.n. 3.3.1.) > Splitsingsverbod + jurisprudentie EU RL Discussie niet helemaal vrij Binnen kaders blijven (zeker wet) Kaders gebruiken voor onderzoeken bruikbaarheid oplossingen 33
ARTIKEL 1.5 AANBESTEDINGSWET 1. Een aanbestedende dienst of speciale-sectorbedrijf voegt opdrachten niet onnodig samen. Alvorens samenvoeging plaatsvindt, wordt in ieder geval acht geslagen op: a. de samenstelling van de relevante markt en de invloed van de samenvoeging op de toegang tot de opdracht voor voldoende bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf; b. de organisatorische gevolgen en risico s van de samenvoeging van de opdrachten voor de aanbestedende dienst, het speciale-sectorbedrijf en de ondernemer; c. de mate van samenhang van de opdrachten. 2. Indien samenvoeging van opdrachten plaatsvindt, wordt dit door de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf gemotiveerd in de aanbestedingsstukken. 3. Een aanbestedende dienst of een speciale-sectorbedrijf deelt een opdracht op in meerdere percelen, tenzij hij dit niet passend acht, in welk geval de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf dit motiveert in de aanbestedingsstukken. 34
KADERS: WET + GIDS PROPORTIONALITEIT Art. 1.5 AW Niet onnodig opdrachten samenvoegen, i.i.g. acht slaan op: Samenstelling relevante markt en impact opdracht op toegang van voldoende MKB Organisatorische gevolgen en risico s voor overheid en ondernemers Mate van samenhang Gids P. Logisch samenhangende onlosmakelijk met elkaar verbonden onderdelen (onlosmakelijk = die los van elkaar geen zelfstandige functie hebben, niet gekunsteld) De positie van het MKB is geanalyseerd en afgewogen De noodzaak tot clusteren is deugdelijk gemotiveerd 35
DISCUSSIE SAMENVOEGEN Vijftig tinten grijs: Toetsing verschillende vormen van samenvoeging Welke parameters kunnen we afleiden? 36
SOORTEN SAMENVOEGING Horizontale keten samenvoeging Homogeen Binnen 1 AD onzelfstandig zelfstandig Opvolgend Gelijktijdig Tussen meerdere AD Verticale keten samenvoeging Heterogeen 37
Aanbesteden onder de drempel 1 APRIL 2013 38
AANBESTEDEN ONDER DREMPEL (NU) Inkoopbeleid met drempels > 1:1 - Meervoudig onderhands (MVO) - Nationaal openbaar Keuze ondernemers meervoudig onderhands > Lijstjes (vaak in het hoofd) > Lokaal/MKB > Past performance > Bekende leveranciers > Wie kiest ondernemers voor MVO? > Inkoop > Budgethouder of projectleider > Dialoog tussen inkoop en budgethouder/projectleider Inventarisatie onder aanwezigen 39
WAT ZEGT AANBESTEDINGSWET? Art. 1.4 > Objectieve keuze procedure > Objectieve keuze ondernemers > Creëren zoveel mogelijk maatschappelijke waarde Art. 1.5 > Al dan niet samenvoegen & indelen in percelen Art. 1.16 > Proportionaliteitseis: Samenvoegen, Termijnen, Kosten en Voorwaarden > Gids Proportionaliteit Art. 1.22 > Bij werken onder de drempel ARW toepassen 40
WAT ZIJN OBJECTIEVE CRITERIA? Procedure Ondernemer 41
WAT MOET ANDERS? Inkoopbeleid Wie beslist over keuze procedure? Hoe wordt keuze ondernemers gemaakt? Door wie? Wie legt keuzes vast? En waar? Wie legt verantwoording af? 42
Wat betekent voor je organisatie? 1 APRIL 2013 43
AANPASSINGEN IN HOOFDLIJNEN Inkoopbeleid Documenten aanpassen Communicatie/Opleiding Risico s Kansen Toesnijden op eigen organisatie! 44
INKOOPBELEID AANPASSEN Beginselen/Uitgangspunten Ambities > MKB > Verlaging lasten > Innovatie & Duurzaamheid > Verbeteren naleving > Professionalisering inkoop Aanvullend beleid > Gids Proportionaliteit > Richtsnoeren Leveringen&Diensten > ARW 2012 Drempels evt. aanpassen VNG Model inkoopbeleid 45
DOCUMENTEN AANPASSEN Handboeken/protocollen/procedures aanpassen op: > Motivatieplichten > Creëren maatschappelijke waarde > Toepassen EMVI > Toepassen ARW > Kosteloze toezending > Publicatie TenderNed > Standaard Eigen verklaring > Geschiktheidseisen > Proces verbaal gunning > Gewijzigde termijnen > Etc. etc. 46
COMMUNICATIE Intern: Strategisch en Tactisch > Bestuur > Directie > Management & budgethouders > Auditeurs rechtmatigheid Operationeel (koppelen aan opleiding/training) > Materiedeskundigen, projectleiders > Inkopers, juristen, aanbesteders, controllers e.d. Extern: (Regionale) ondernemers 47
RISICO S Geringe implementatietermijn Grootste risico s onder de drempel > Keuze ondernemer > Vastleggen keuze 48
KANSEN Verdere professionalisering inkoopfunctie: > Motiveringen bewuste keuzes > Rol inkoop wordt versterkt 49
PIANOo & 1 APRIL 2013 50
PIANOo en AANBESTEDINGSWET Overzicht belangrijke wijzigingen > > ARW 2012 Metrokaart veelgestelde vragen Interviews professionele inkopers Checklist motiveringen > + Gids P.? Actielijst organisatorische aanpassingen? Discussies op PIANOo-desk? 51
VRAGEN/DISCUSSIE 52