PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP Student: Heidi Vermeulen.. Studietrajectbegeleider: Nadine Bongaerts Mentor : Peggy Saelens.. Feedback op lesvoorbereiding in orde kleine aanpassingen nodig te herwerken en opnieuw indienen Aanvraag materiaal en voortaken: FLLLEX: traject 2.2: student met bachelor- of master diploma met beperkte onderwijservaring tweede jaar Vul de gevraagde informatie in: stageschool : Koninklijk Atheneum Keerbergen leergebied : Levensbeschouwelijke vakken stageklas : 1A onderdeel : Godsdienst aantal leerlingen : Ca. 25 lesonderwerp : Van dood naar nieuw leven Datum realisatie : 3 november 2014 lestijden : van 13u05 tot 13u55 uur van tot uur 1. SITUERING IN EINDTERMEN EN/OF LEERPLANNEN Gemeenschapsonderwijs (georganiseerd door de Vlaamse Gemeenschap) - 5.2.1.11. Kinderen ontdekken de betekenis van enkele religieuze feesten: Allerheiligen Allerzielen (pag 133) 2. BEGINSITUATIE Welke achtergrondinformatie over de leerlingen/klas/school is belangrijk voor deze les? (Zie infowijzer). Wat moeten de leerlingen al kennen/kunnen zodat de lesdoelen gerealiseerd kunnen worden? - De leerlingen van de stageklas kunnen kiezen uit godsdienst, islam, zedenleer en protestantse godsdienst. Niet alle leerlingen van de klas zijn dus in deze les aanwezig. - Ook de leerlingen van de parallel-klas 1B volgen deze les godsdienst. - Er is een apart godsdienstlokaal, zonder digibord. - Leerlingen zitten per 3 of 4 aan een tafel - Er is eventueel een groter (film)lokaal ter beschikking - De les vindt plaats net na de middag. De leerlingen moeten eerst hun spullen in de klas gaan leggen. Ook het verhuizen naar het godsdienstlokaal neemt redelijk wat tijd in beslag. Deze tijd gaat van de lestijd af. - Het is net Allerheiligen geweest, dus een aantal leerlingen kent de betekenis van Allerheiligen al, door activiteiten van thuis uit. - De leerlingen hebben een vast ritueel bij het begin van de les: pennenzak onder de stoel,kruisteken, bidden van Onze Vader,. 3. BRONNEN Welke handleidingen, naslagwerken, websites, bestaande praktijkvoorbeelden, heb je geraadpleegd om deze les voor te bereiden? Formuleer volgens de APA-methode. - Dalemans, L. e.a. (2013) Tuin van Heden: Handleiding. Wommelgem: Van In. - Dalemans, L. e.a. (2013) Tuin van Heden: Werkschrift. Wommelgem: Van In. - Dalemans, L. e.a. (2013) Tuin van Heden: Leerboek. Wommelgem: Van In. - http://www.rorate.com/catkids/tekst.php?id=269 (dd. 24/10/2014: uitleg Sint-Franciscus) Geraadpleegd, niet gebruikt - http://www.godsdienstklas.be/kerkelijk-jaar/sint-franciscus (dd 24/10/2014) - http://www.youtube.com/results?search_query=zonnelied (dd. 24/10/2014: zonnelied)
4. AANDACHTSPUNTEN Vraag tijdig je lesonderwerpen aan. Dien minstens een week vooraf je lesontwerp in bij de klasmentor, tenzij anders afgesproken met hem/haar. Het lesontwerp geeft aan de student, de klasmentor en de opleiding een duidelijk beeld van de te realiseren les. Bordschema, handouts van slides, werkbladen en alle bijlagen worden toegevoegd aan het lesontwerp. Alle oefeningen en werkbladen worden eigenhandig ingevuld. Alle rubrieken worden weloverwogen en volledig ingevuld. Iedere stap uit de lesvoorbereiding moet steeds mondeling toegelicht en verantwoord kunnen worden. Na de lesrealisatie duidt de student op de lesvoorbereiding aan waar de doelen bereikt werden (groen) en waar bijsturing nodig was (geel). Indien wenselijk formuleert de student voor zichzelf alternatieven en maakt de transfer naar volgende lessen. De student neemt zelfstandig initiatief om brede leerkansen optimaal te benutten.
5. BORDSCHEMA Welke kernwoorden, schema s, geheugensteuntjes, bied je aan ter visuele ondersteuning? Welke borden zijn beschikbaar: digibord, krijtbord, magneetbord,?
TIJD 10 DOELEN: Wat wil je dat de leerlingen kennen/kunnen aan het einde van deze les/lesfase? Noteer in observeerbaar gedrag. LEERPROCESBEGELEIDING (instructie, vraagstelling, verwachte antwoorden) LEERLING LERAAR-ACTIVITEIT/WERKVORMEN Lkr gaat leerlingen van 1A en 1B ophalen op de speelplaats. Ze begeleidt hen naar hun klas, waar ze hun jassen weghangen, Ze nemen hun pennenzak en gaan in de rij staan. Lkr begeleidt lln naar het godsdienstlokaal (redelijk lange weg, door o.a. turnzaal) MEDIA/MATERIAAL/ORGANISATIE - materiaal waarvoor de student zelf zorgt - materiaal dat in de klas aanwezig is en waarvoor de mentor zorgt Pennenzakken onder stoel Lkr: rechterarm omhoog, kruisteken, Onze Vader Met opmerkingen [MT1]: Algemene vraag voor deze les: is de les niet te overladen? Had ik de handleiding strikt gevolgd, was de les nog zwaarder geweest. Intro Leerlingen gaan godsdienstlokaal binnen. Lkr vraagt om pennenzak onder de stoel te leggen. Kern 15 Basisdoel - De leerlingen leren de betekenis van Allerheiligen en Allerzielen kennen - De leerlingen leren Sint-Franciscus kennen Differentiatiedoel - De leerlingen kunnen het verschil tussen Allerheiligen en Allerzielen verwoorden. Lkr steekt rechterarm omhoog, vraagt lln om hetzelfde te doen. Lkr maakt kruisteken, lln doen mee. Lkr zegt luidop In de naam van de Vader, de zoon en de Heilige Geest Lkr bidt samen met de leerlingen het Onze Vader en sluit af met een kruisteken. Lkr laat foto van kerkhof zien. Lkr vraagt aan lln wat ze zien op foto. Lkr vraagt aan lln: - is er iemand dit weekend naar het kerkhof geweest? - Wat hebben jullie daar gedaan? - Doen jullie dat elk weekend of was het nu een speciaal weekend? - Waarom? (hopelijk vermelden lln de term Allerheiligen Allerzielen, zo niet, brengt lkr deze termen aan) Lkr vertelt: Dit weekend zijn heel wat mensen naar het kerkhof geweest omdat het een speciaal weekend was: zaterdag was het Allerheiligen; gisteren, zondag, was het Allerzielen - Welke woorden hoor je in deze feestdagen? (heiligen en zielen) Grote foto van kerkhof Tekening van Sint Franciscus 1. Lkr: Een heilige is iemand die op een heel bijzondere manier geleefd heeft. Hij was bvb. heel erg goed voor anderen, hielp andere mensen heel veel, vertelde heel vaak over Jezus en God, zijn Vader. Zijn (of haar) leven was zo bijzonder dat we er nu nog altijd aan denken, ook al zijn die heiligen al heel lang dood. Bij het feest van Allerheiligen denken we aan al die heel bijzondere mensen. Een van die heiligen is bvb. Sint-Franciscus. (lkr laat tekening zien)
Die leefde bijna 1000 jaar geleden. Hij had heel rijke ouders, hij kreeg alles wat hij maar wilde en kon zijn hele verdere leven in rijkdom leven. MAAR. Dat deed hij niet. Hij gaf alles wat hij had weg (zelfs zijn kleren) en ging tussen de armen en de melaatsen leven. - Weten jullie wat melaatsen zijn? melaatsen dat zijn heel erg zieke mensen, die besmettelijk zijn en waarbij niemand in de buurt wil komen. En die Franciscus deed goed voor iedereen die hij tegenkwam, zowel mens als dier en vertelde iedereen over God. En omdat Franciscus zo n bijzondere man was, zien we hem als een heilige en herdenken we hem samen met ALLE andere heiligennog steeds op Allerheiligen. 2. - Denken jullie ook soms aan mensen die gestorven zijn? - Wanneer? (op sterfdag, voor het slapengaan) Lln vertellen (wie wil, geen verplichting) Wel, er is ook 1 dag in het jaar dat we denken aan ALLE mensen die gestorven zijn, nl. op Allerzielen. De zielen zijn de mensen die gestorven zijn. 10 Basisdoel: De leerlingen ontdekken dat de dood ook voor nieuw leven zorgt (indien in filmzaal, lln zitten in kring) Lkr leest het verhaal Jong en oud. Tijdens verhaal laat lkr enkele blaadjes naar beneden dwarrelen. Verhaal jong en oud Bladeren van een boom Met opmerkingen [MT2]: Kan ik het verhaal lezen in de filmzaal? Dan kan ik de lichaamsexpressie ook daar doen. Differentiatiedoel - Heeft er iemand gezien wat ik tijdens het verhaal gedaan heb? (blaadje laten dwarrelen) - Waarom vallen de blaadjes naar beneden? (ze zijn dood) - is dat erg voor die boom of is er ook iets goeds aan? (rottende bladeren geven voedsel aan grond en diertjes in de grond en de boom heeft plaats voor nieuwe blaadjes) De blaadjes leven dus eigenlijk verder. Verwerk ing 10 Basisdoel - Leerlingen durven vrijuit te bewegen. Lichaamsexpressie: Ga maar allemaal recht staan, zorg dat je plaats hebt. We gaan even uitbeelden dat we een blaadje zijn aan een tak (lkr doet mee) - Eerst genieten we van de zon (heel rechtop, beetje wiebelen, met
gezicht naar boven) - Dan verkleuren we, onze kracht en levenslust verdwijnt (slap hangen, hoofd naar beneden,.) - En we dwarrelen op de grond, om te rusten in de aarde (al wiebelend naar beneden gaan, om uiteindelijk op de grond te gaan liggen) - We blijven een tijdje liggen - En dan opeens. springen we weer allemaal snel recht - en huppelen als een konijn Verwerkingsblad in leerwerkboek pag 3 (indien in filmzaal: lln gaan terug naar de klas) Lkr deelt leerwerkboek uit, lln nemen werkboek op pag. 3. Differentiatiedoel We hebben net gezien dat de dood van iets leven geeft aan iets anders. Op deze pagina zie je allemaal dingen die leven geven aan andere dingen. Kan je die met elkaar verbinden? Bvb. als een boom sterft, kan er een stoel van gemaakt worden. Lesovergang 5 Leerlingen ruimen tafel op en gaan in rij in de gang staan. Samen met lkr wandelen ze terug naar de eigen klas.