PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS flexibel traject

Transcriptie

1 PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS LAGER ONDERWIJS flexibel traject LESONTWERP NaamIngrid Ghyselinck UC Leuven Limburg Departement Lerarenopleiding Professioneel gerichte bachelor in het onderwijs- flexibel traject lager onderwijs Campus Heverlee Hertogstraat Heverlee Tel Fax Studietrajectbegeleider Hilde van Dael MentorSophie Roosens Feedback op lesvoorbereiding in orde kleine aanpassingen nodig te herwerken en opnieuw indienen Aanvraag materiaal en voortaken. Vul de gevraagde informatie in school Blokbos Gemeentelijke basisschool Lot leergebied WO klas en leerjaar 6S onderdeel techniek aantal leerlingen 17 lesonderwerp Alles loopt op wieltjes tandwiel datum (data) 18 april 2016 lestijden van tot van tot SITUERING IN EINDTERMEN EN/OF LEERPLANNEN Vink aan. Gemeenschapsonderwijs (georganiseerd door de Vlaamse Gemeenschap) Gesubsidieerd Officieel Onderwijs (georganiseerd door de steden, gemeenten of provincies) Gesubsidieerd Vrij Onderwijs (georganiseerd op privé-initiatief bijv. katholiek, joods, methode, ) Privéscholen (niet erkend door de overheid bijv. Europese en internationale scholen) ETT ET Techniek 2.2, 2.8 en BEGINSITUATIE Algemene beginsituatie zie infowijzer Specifieke beginsituatie relevant voor deze les. Wat moeten de lln. kennen en kunnen om de lesdoelen te bereiken? Op welke manier kregen de lln. dit reeds aangereikt? De leerlingen kennen de onderdelen van een fiets. Ze weten dat de versnellingen aangedreven worden door tandwielen. De leerlingen zijn onbewust al in aanraking geweest met tandwielen kurkentrekker, klokken, wekker, Individuele beginsituatie van kind(eren) m.b.t. deze les 1 Differentiatievorm tempo begeleiding instructie materiaal moeilijkheidsgraad 2 tempo begeleiding instructie materiaal moeilijkheidsgraad 3 tempo begeleiding 14 april WO wiel tandwiel.docx 1/6 uur uur

2 instructie materiaal moeilijkheidsgraad 3. BRONNEN Welke handleidingen, naslagwerken, websites, bestaande praktijkvoorbeelden, heb je geraadpleegd om deze les voor te bereiden? Formuleer volgens de APA-methode. Open Wereld 6 Uitgeverij Averbode Techniektalent.be Een tandje bijsteken http// 14 april WO wiel tandwiel.docx 2/6

3 4. Bordschema Welke kernwoorden, schema s, geheugensteuntjes, bied je aan ter visuele ondersteuning? Welke borden zijn beschikbaar? (krijtbord, magneetbord, ) Indien je een digibord gebruikt, druk je het bordplan af. 14 april WO wiel tandwiel.docx 3/6

4 intro TIJD DOELEN Wat wil je dat de leerlingen kennen/kunnen aan het einde van deze les/lesfase? Noteer in observeerbaar gedrag. Vermeld het nummer van het leerplandoel (voor instroom én uitstroom deel 1). Noteer het differentiatiedoel indien je in een lesfase differentieert. LEERPROCESBEGELEIDING (lesgang, leerinhoud, instructie, vraagstelling, verwachte antwoorden) De leerlingen hebben de voorbije dagen de onderdelen van een fiets bestudeerd. We gaan wat dieper in op het principe van de versnelling en de tandwielen. De leeringen bekijken de fiets. - Hoe komt het dat een fiets rijdt? Een fiets heeft twee tandwielen. Via een ketting wordt de beweging van het eerste tandwiel het tweede tandwiel in beweging gebracht. Het achterwiel begint te draaien. WERKVORM MEDIA/MATERIAAL/ORGANISATIE KLASSCHIKKING Fiets, eventueel op zijn kop gezet. Kern en verwerking 5 Basisdoel De leerlingen kunnen verwoorden wat de rol is van een aandrijver, volger en overbrenger bij een tandwiel. De leerlingen ervaren dat de grootte van de aandrijver, volger en overbrenger invloed hebben op de snelheid van de beweging en de draairichting. - Draaien de tandwielen in dezelfde richting? - Draaien de tandwielen even snel? Om een voorwerp te laten bewegen hebben we een energiebron nodig. Deze bron levert dus energie waardoor er een beweging ontstaat. De energiebron kan vanalles zijn zoals een motor, windkracht, water, De energiebron is gekoppeld aan de aandrijver die op zijn beurt deze energie overbrengt naar de volger. De (eventuele) koppeling tussen aandrijver en volger is de overbrenging. (zie bordschema). Test - Wat doet de aandrijver? Wat doet de volger? Wat doet de overbrenging? Bij een fiets staan de tandwielen los van elkaar, bij veel systemen die werken met tandwielen draaien de tanden tegen elkaar, ze komen met elkaar in contact. Het ene tandwiel wordt in beweging gebracht en brengt via de tandjes het andere wiel in beweging. Foto tandwielen - Wat is op deze foto de aandrijver en wat is de volger? Tandwielen brengen beweging en kracht over. De tandjes voorkomen dat de wielen over elkaar kunnen glijden. - Waarom wordt een gewerkt met grote en kleine tandwielen zoals op de foto? Een verschil in grootte doen de beweging of het toerental vergroten of verkleinen. Het hangt er van af of de aandrijver groter of kleiner is dan de volger. Foto aandrijver, volger en overbrenger bij een fiets. Foto aandrijver en volger bij tandwielen die in elkaar grijpen. Per vier krijgen de leerlingen een set met twee grote en twee kleine tandwielen, samen met een systeem om de tandwielen draaiende te houden. Werkbundel voor elke leerling. De leerlingen gaan per twee experimenteren wat de gevolgen zijn van de verschilllende tandwielen. 40 Onderzoeken naar de gevolgen van verschillende tandwielen 14 april WO wiel tandwiel.docx 4/6

5 De leerlingen krijgen een werkbundel met verschillende opdrachten. Ze gaan de tandwielen moeten in een bepaalde volgorde zetten en observeren wat er gebeurd. Opdracht 1 Plaats 2 grote tandwielen naast elkaar. Hoeveel tanden hebben ze allebei. Breng het linkertandwiel in beweging (de aandrijver), en draai het twee keer rechtsom.. Hoe snel draait het rechtertandwiel. In welke richting? Hoeveel toeren draait het? Opdracht 2 Aandrijver is een groot tandwiel, volger een klein. Het kleiner tandwiel zal sneller draaien. Opdracht 3 Aandrijver is een klein tandwiel, volger een groot. De volger zal trager draaien (afremmen). Opdracht 4 Een klein tandwiel (overbrenger) tussen twee grote tandwielen. De grote tandwielen gaan in dezelfde richting draaien. Een kort OLG na het uitvoeren van de opdrachten - Twee tandwielen die met elkaar in contact staan, hebben die dezelfde of een verschillende draairichting? - Waneer de aandrijver en de volger even groot zijn/even veel tanden hebben. Wat gebeurt er dan dan met de snelheid van de volger? - Als de aandrijver groter is dan de volger. Wat gebeurt er dan met de snelheid van de volger? - Wanneer de aandrijver kleiner is dan de volger, wat gebeurt er dan met de snelheid Basisdoel De leerlingen kunnen de draairichting en versnelling/vertraging van tandwielen aanduiden op een tekening. Differentiatiedoel De leerlingen kunnen de richting en snelheid van draaiende tandwielen bepalen met de hulp van concreet materiaal. Basisdoel De leerlingen kunnen met voorbeeelden aantonen dat tandwielen in hun omgeving dagelijkse gebruikt wordt. Uitbreidingsdoel De leerlingen kunnen voorwerpen uit hun dagelijkse omgeving verbinden met het juiste tandwielsysteem. De leerlingen mogen per twee het werkblad Tandwielkunde oplossen. Ze moeten van een aantal constructies aanduiden in welke richting de volgtandwielen draaien en of de tandwielen vertragen of versnellen. Ze mogen deze oefening met twee maken. Indien de leerlingen het moeilijk vinden om op een tekening de richting en de snelheid van de tandwielen te bepalen kunnen ze gebruiken maken van de aanwezige materialen om de oplossing te vinden. De leerlingen weten nu wel hoe tandwielen werken, maar waar wordt dat nu overal gebruikt? De leerlingen bekijken een kort filmpje waarin enkele toepassingen van een tandwiel getoond worden. - Waar vinden we een tandwiel over terug? De leerlingen geven voorbeelden uit het filmpje. De leerkracht heeft thuis snel wat rondgekeken en enkele voorwerpen meegebracht die werken dankzij een tandwiel. Eerst overlopen we de naam van alle voorwerpen. Daarna bekijken de leerlingen de voorwerpen van dichtbij. - Waar zie je tandwielen? - Kan je tonen wat de aandrijver is en wat de volger? - Hoe werkt het voorwerp? Bij de voorwerpen is niet altijd het tandwiel te zien. Bij sommige voorwerpen zie je alleen de aandrijver aan de buitenkant. Bekijken filmpje waar worden er overal tandwielen gebruikt. http// Voorwerpen met tandwielen wekkertje, knijpkat, fototoestel, opwindspeeltje, ijsschep, blikopener, kurkentrekker, mixer Worden uitgestald op de voorste bank. De leerlingen verzamelen zich rond de voorwerpen. 40 Bij de voorwerpen is te zien dat ze niet allemaal dezelfde tandwielen hebben en dat de tandwielen niet allemaal op dezelfde manier werken. 14 april WO wiel tandwiel.docx 5/6

6 Op het bord en in hun werkbundel staat een tekening van zes soorten tandwieloverbrengingen. De leerlingen overlopen de tandwielenoverbrengingen. Het is niet de bedoeling dat de leerlingen de naam kennen. Die moet door de leerkracht zelfs niet uitgesproken worden. Het is de bedoeling dat de leerlingen het tandwielsysteem in een voorwerp kunnen linken aan het soort tandwieloverbrenging. Soorten tandwieloverbrengingen 1. Conisch of kegeltandwiel. Ze lopen schuin af en grijpen onder een bepaalde hoe elkaar. Kracht op de horizontale as wordt op die manier omgezet naar een verticale as. 2. Heugel De tanden van het tandwiel lopen over een getande staaf 3. Schroefwiel De as van het tandwiel staat loodrecht op de as van de worm. 4. Tandriem of ketting zoals bij een fiets. De tandwielen draaien in dezelfde richting. 5. Rechte tandwielen 6. Planeetwiel. De tanden van het grote tandwiel zitten aan de binnenkant. - Wat is er speciaal aan het tandwiel? - Hoe zou het kunnen werken? De leerlingen werken per twee verder in hun werkbundel. Ze verbinden voorwerpen met het juiste soort tandwieloverbrenging. Op het bord staan de foto s nog eens in het groot. De leerlingen kunnen voorwerpen zoals tipex, kurkentrekker, ijsschep,.. in de hand nemen om het systeem beter te bekijken. lesovergang 14 april WO wiel tandwiel.docx 6/6