BASIS_BRIEF.VPE.dot Postadres Postbus 94, 4760 AB Zevenbergen Infolook Nederland BV A Blokweg 5, Zevenbergen T 0168 33 52 51 F 0168 33 54 50 E info@infolook.nl B Rabobank 1152.24.300 onze referentie 040527_vpe_briefimpressie direct e-mail - uw referentie direct fax - datum 27 mei 2004 mobiel - onderwerp Voorbeeld Nationale Telecom Monitor 2002 L.S., Hierbij ontvangt u een deel uit de Nationale Telecom Monitor B2B en B2C 2002. Hopelijk krijgt u hiermee een beter beeld m.b.t. de inhoud van de komende editie waarvoor u zich nu al kunt inschrijven op www.nationaletelecommonitor.nl (klik button: Voorinschrijven). Let op! Indien u zichzelf voor 31 juni 2004 inschrijft, ontvangt u een korting van 20% op het factuurbedrag. In de veronderstelling u hierbij van voldoende informatie te hebben voorzien. Met vriendelijke groet, Infolook Valentijn Peters directeur Infolook Nederland levert services & solutions met een primaire focus op het intelligent omgaan met content, kennis en informatie. Infolook is een geregistreerde merknaam. Infolook Nederland BV is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Breda onder nummer 20078661.
Inhoud Verantwoording 2 1 Vaste telefonie 8 2 ISDN 11 3 Huurlijnen 12 4 Mobiele telefonie 13 5 Internet 15 6 Type verbindingen 17 7 xdsl 18 8 Verkoop via Internet 19 9 Inkoop via Internet 20 10 Websites 21 11 Intranet 22 12 Wireless Access 23 13 Telewerk 24 14 Tabellen 25 15 Vragenlijst 36
Verantwoording Sinds juni 2000 verschaft de Nationale Telecommonitor inzicht in ontwikkelingen op het gebied van vaste telefonie, mobiele telefonie en internet. Periodiek verricht de Nationale Telecommonitor veldonderzoek en publiceert de resultaten in onderzoeksrapporten. Sinds 2002 worden jaarlijks twee rapporten uitgegeven, waarvan één de zakelijke markt behandelt en de ander de consumentenmarkt. Achtergrond en doelstelling De Nationale Telecommonitor brengt ontwikkelingen helder en cijfermatig in kaart. De monitor heeft als doel inzicht geven in de marktsegmenten vaste en mobiele telefonie en internet op zowel de zakelijke als consumentenmarkt. De Nationale Telecommonitor is een initiatief van Infolook IRC. Het veldonderzoek wordt uitgevoerd door MarketResponse Nederland BV, een ISOgecertificeerd marktonderzoeksbureau met ruime ervaring op het gebied van telefonisch marktonderzoek. MarketResponse is lid van de Nederlandse Marktonderzoek Associatie en het Europese ESOMAR en werkt met het kwaliteitsmodel van het gerenommeerde Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK). MarketResponse Nederland is gevestigd in Leusden. Infolook IRC is gespecialiseerd in het selecteren, bewerken en analyseren van actuele informatie over ontwikkelingen in de ICT- en Energiemarkt. Deze marktinformatie wordt dagelijks gepubliceerd in tal van nieuwsbrieven, nieuwsdiensten en verwerkt in rapporten en marktanalyses. Infolook IRC maakt deel uit van Infolook BV, specialist op het gebied van content fulfillment en e-publishing, content- en kennismanagement, newsletters en i-business ventures. Infolook heeft vestigingen in Zeist en Zevenbergen. Opzet Het onderzoek bestaat uit twee metingen (consumentenmarkt en zakelijke markt) welke jaarlijks herhaald worden om de ontwikkelingen te kunnen volgen in de tijd. Onderhavige rapportage heeft betrekking op de zakelijke markt. De opzet van het onderzoek is kwantitatief van aard. Bijbehorende analyse en toelichting is deels kwalitatief van aard. Vragenlijst De Nationale Telecommonitor maakt gebruik van gestructureerde vragenlijsten. In principe wordt gewerkt met vaste, terugkerende onderwerpen. Veranderende marktomstandigheden kunnen evenwel aanleiding geven tot het wijzigen, toevoegen of schrappen van bepaalde vragen. Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 2
De vragenlijst voor het business-to-business onderzoek bestaat uit de volgende onderwerpen: Vaste telefonie - gebruik operators vaste telefonie - gebruik ISDN - gebruik huurlijnen Mobiele telefonie - gebruik mobiele telefonie - gebruik mobiele operators Internet - gebruik internet - gebruik internet naar analoog, ISDN, kabel, ADSL en overig - gebruik internet naar provider - aankopen via internet - verkopen via internet - eigen websites - gebruik intranet Wireless Access Telewerken De vragenlijst is als bijlage in dit rapport opgenomen. Uitvoering veldonderzoek Het onderzoek is telefonisch uitgevoerd door onderzoeksbureau MarketResponse. Daarbij is gebruik gemaakt van een zogenaamd CATI-systeem (Computer Assisted Telephone Interviewing). Met behulp van het CATI-systeem wordt de voortgang van het onderzoek voortdurend gestuurd, gecontroleerd en eventueel gecorrigeerd. De enquêteurs hebben allemaal een intensieve, interne opleiding gevolgd en worden tijdens het onderzoek voortdurend gecontroleerd op kwaliteitsaspecten. Steekproef en responseverantwoording De populatie en onderzoeksgroep wordt gevormd door alle instellingen en bedrijven in Nederland. Het steekproefkader wordt gevormd door het bestand van de Kamer van Koophandel. De bruto steekproefgrootte was n= 2.289. Tijdens de veldwerkperiode zijn 1.817 gesprekken gevoerd. Daarvan hebben er 500 geleid tot een geldige afname van de vragenlijst in het kader van de Nationale Telecommonitor. De gesprekken zijn zoveel mogelijk gevoerd met personen binnen de organisaties die verantwoordelijk zijn voor telecommunicatie. Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 3
Onderstaande tabel geeft de responseverantwoording weer. Nationale Telecom Monitor Bedrijven Absoluut (n) Relatief (%) BRUTO STEEKPROEF 2289 100,00% Wordt opgenomen 1817 79,40% Geen gehoor 9 0,40% Infotoon 111 4,80% Fax/modem 19 0,80% Maximale belpoging 42 1,80% Quotacel reeds gevuld (niet gebruikt) 248 10,80% Overige redenen 43 1,90% CONTACT GELEGD 1817 100,00% NETTO STEEKPROEF 500 27,52% Quota cel reeds gevuld (afgebroken) 203 11,17% Geen afspraak mogelijk tijdens v.w. periode 163 9,00% Vage afspraak; niet teruggebeld 8 0,40% Weigering 941 51,80% Taalproblemen 2 0,10% Veldwerkperiode 17 juni t/m 3 juli 2002 Kenmerken respondenten Functie respondenten abs. In % Directeur/eigenaar 137 27% Manager/hoofd IT/ICT/ automatisering/telecom 77 15% Facilitair manager 50 10% Administratief medewerker 41 8% Systeembeheerder 27 5% (Directie)secretaresse 23 5% Receptioniste/telefoniste 14 3% Verkoopmedewerker 13 3% Technische dienst 13 3% Bedrijfsleider/filiaalmanager 13 3% Hoofd administratie 13 3% Boekhouder 7 1% Office manager 7 1% Assistent Manager 6 1% Inkoper 5 1% Controller 5 1% Hoofd inkoop 4 1% Financieel manager 3 1% Anders 40 8% Weet niet/wil niet zeggen 2 0% Totaal 500 100% Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 4
In onderstaande tabel worden de maximale en minimale afwijkingen weergegeven voor een aantal steekproefgroottes bij een betrouwbaarheidsniveau van 95%. Marges bij verschillende steekproefgroottes en een betrouwbaarheidsmarge van 95% Steekproefomvang Maximale afwijking Minimale afwijking n= 500 4,4% 0,9% n= 600 4,0% 0,8% n= 700 3,7% 0,7% n= 800 3,5% 0,7% n= 900 3,3% 0,7% n= 1.000 3,1% 0,6% Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 7
% 14 12 Gebruik alternatieve aanbieders vaste telefonie 12,6 medio 2001 medio 2002 10 8 7,0 6 4 2 0 2,0 1,6 1,7 2,1 1,0 0,8 0,8 0,3 0,4 0,2 Tele2 Scarlet Versatel BT Ignite Ventelo WorldCom Het gebruik van alternatieve aanbieders van vaste telefonie is in zijn algemeenheid afgenomen. Dat wil nog niet zeggen dat de alternatieve operators terrein hebben moeten prijsgeven aan KPN, want ook het gebruik van KPN is afgenomen. Een verklaring hiervoor ligt deels in het feit dat bedrijven er voor lijken te kiezen hun telefoonverkeer zoveel mogelijk bij één aanbieder onder te brengen. In voorgaande jaren werden alternatieve aanbieders vaak naast elkaar gebruikt. KPN gold daarbij meestal als hoofdaanbieder, terwijl daarnaast gebruik werd gemaakt van één of meer alternatieve operators voor bijvoorbeeld het internationale telefoonverkeer. Per bestemming werd de goedkoopste aanbieder gekozen. Medio 2002 komt dit in mindere mate voor. Zo is bijvoorbeeld het gebruik van carrier select aanbieder Tele2 onder bedrijven sterk afgenomen. Mogelijk vinden bedrijven het gebruik van carrier select te omslachtig. Niettemin blijft Tele2, gemeten naar het aantal klanten, de belangrijkste aanbieder van vaste telefoniediensten naast KPN. N.B. Niet in alle gevallen betekent een procentuele daling in het gebruik van een bepaalde operator dat ook het klantenbestand van die operator gekrompen is in absolute cijfers. Het aantal bedrijven in Nederland is immers niet constant. De laatste jaren is er sprake van een stijging van het aantal bedrijven met enkele procenten per jaar. Per 1 januari 2002 telde Nederland volgens het ministerie van Economische Zaken 785.000 actieve bedrijven. Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 9
Opbouw klantenbestand aanbieders vaste telefonie naar grootteklasse 1-19 20-49 50-99 100 en meer aandeel grootteklasse in % 100% 0% 25 17 38 43 8 55 24 26 39 29 22 14 75 25 17 6 23 14 KPN Versatel WorldCom BT Ignite Tele2 Alternatieve aanbieders kiezen veelal voor een specifieke doelgroep. Over alle grootteklassen is KPN in gelijke mate vertegenwoordigd als de gebruikte operator. Bij de meeste andere operators is dat niet het geval. Bij de bedrijven met 100 werknemers of meer is het gebruik van Versatel veel groter dan bij bedrijven met minder dan 20 werknemers. WorldCom heeft zelfs bijna helemaal geen klanten in de kleinste grootteklasse. Voor Tele2 geldt precies het omgekeerde; 75% van de zakelijke klanten van Tele2 bevindt zich in de grootteklasse van 1 t/m 19 werknemers. In de categorie van bedrijven met 100 werknemers of meer heeft Tele2 nagenoeg geen klanten. Andere aanbieders die zich vooral op de klein-zakelijke markt richten zijn Scarlet, Primus en Atlantic. In het midden-segment zitten bedrijven als Essent en Tritone en op de groot-zakelijke markt bevinden zich aanbieders als Colt Telecom, Energis en Ventelo. Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 10
2 ISDN % 60 58 56 56 Gebruik ISDN 58 54 52 50 medio 2001 medio 2002 Het gebruik van ISDN vertoont al jaren een stijgende lijn. Sinds de opkomst van ADSL is er nog geen einde gekomen aan die stijging, al zwakt de groei wel iets af. Medio 2002 maakte 58% van de bedrijven gebruik van ISDN, tegen 56% medio 2001. Vooral bij grote bedrijven (100 werknemers of meer) is de penetratie van ISDN met 92% erg hoog. % 100 90 Gebruik ISDN naar grootteklasse medio 2002 87 92 80 70 60 50 40 30 20 10 58,4 57,6 74 0 Totaal 1-19 20-49 50-99 100 of meer Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 11
3 Huurlijnen % 20 Gebruik huurlijnen 15 15 10 8 5 0 medio 2001 medio 2002 Het gebruik van huurlijnen is tussen medio 2001 en medio 2002 afgenomen van 15% tot 8%. Anders dan bij ISDN lijkt de opkomst van ADSL en SDSL hier een negatief effect te hebben. Vooral de iets kleinere bedrijven zien in xdsl een goedkoop alternatief voor huurlijnen. Onder grote bedrijven blijft het gebruik van huurlijnen groot. % 70 60 50 Gebruik huurlijnen naar grootteklasse medio 2002 49 62 40 30 20 18 10 8 7 0 Totaal 1-19 20-49 50-99 100 of meer Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 12
4 Mobiele telefonie % 85 Gebruik mobiele telefonie 82 80 76 75 70 medio 2001 medio 2002 De groei van het gebruik van mobiele telefonie op de zakelijke markt zet door. Het gebruik van zakelijke mobiele telefonie (waarbij minimaal een deel van de abonnements- of gesprekskosten door het bedrijf betaald worden) groeide tussen medio 2001 en medio 2002 van 76% tot 82%. Van de grote bedrijven (100 werknemers en meer) maakt inmiddels 95% gebruik van zakelijke mobiele telefonie. % Gebruik mobiele telefonie naar grootteklasse 100 95 95 90 85 80 81,8 81,6 86 89 75 70 Totaal 1-19 20-49 50-99 100 of meer Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 13
Gebruik mobiele telefonie onder bedrijven naar operator medio 2002 Vodafone 19,8% Ben 5,9% KPN Mobile 61,2% O2 3,1% Dutchtone 5,9% debitel / Talkline 4,1% KPN blijft op de zakelijke markt de belangrijkste aanbieder van mobiele telefonie. Het marktaandeel van KPN (gemeten naar het aantal zakelijke klanten) groeide zelfs van 56% medio 2001 tot 61% medio 2002. Het marktaandeel van Vodafone liep fors terug van 30% tot 20%. Ben, Dutchtone en Debitel zagen hun marktaandeel met enkele procenten stijgen. Het marktaandeel van O2 (voorheen Telfort) daalde licht. Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 14
5 Internet % Gebruik Internet 82 80 80 78 77 76 74 72 70 medio 2001 medio 2002 Het gebruik van internet onder bedrijven groeide het afgelopen jaar van 77% tot 80%. Bij bedrijven met 50 werknemers of meer ligt de penetratie boven de 90%. Ook bij kleine bedrijven (tot 20 werknemers) is de penetratie van internet met ruim 80% groot. % 100 95 Gebruik Internet naar grootteklasse 94 93 90 85 80 80,4 80 86 75 70 Totaal 1-19 20-49 50-99 100 of meer Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 15
Belangrijkste Internet Providers zakelijke markt Planet Internet 23 5 10 15 20 Chello UPC 6 Tiscali 6 Xs4ALL 5 12move 4 Zon 4 Zeelandnet 3 Demon Internet 3 Freeler 2 Compuserve 2 Wanadoo 2 WorldCom 2 HCC Net 1 Cai Westland 1 Cistron 1 Introw eb 1 Essent Kabelcom 1 Quicknet 1 Vuurwerk Internet 1 HetNet 11 % 0 5 10 15 20 25 De KPN-providers Planet Internet en Het Net domineren de zakelijke markt. Gezamenlijk bedienen zij zo n 34% van de op Internet aangesloten bedrijven. Dat is fors meer dan per medio 2001 toen beide providers gezamenlijk iets minder dan 25% van de op internet aangesloten bedrijven bedienden. Tiscali zakte in de ranglijst van belangrijkste providers van de tweede naar de vierde plaats, terwijl chello opklom van de zevende naar de derde plaats. De consumentenmarkt laat een vergelijkbaar beeld zien. Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 16
7 xdsl Gebruik xdsl aantal bedrijven 80.000 60.000 40.000 20.000 0 ADSL 9.500 ADSL 62.000 SDSL 4.500 medio 2001 medio 2002 ADSL is bezig aan een opmars op de zakelijke markt. Medio 2001 gebruikten ongeveer 9.500 bedrijven ADSL. Medio 2002 is ADSL bij ruim 62.000 bedrijven in gebruik, een groei van meer dan 550%. Voor het eerst komt ook het gebruik van SDSL in de statistieken voor. Medio 2002 maken circa 4.500 bedrijven gebruik van deze DSL variant. Anders dan bij ADSL zijn bij SDSL de upload- en download-snelheid aan elkaar gelijk. De hogere upload snelheid maakt SDLS geschikt voor bedrijven met intensief dataverkeer. SDSL geldt voor veel bedrijven als een goed alternatief voor huurlijnen. Mede doordat grote bedrijven (100 werknemers en meer) vasthouden aan het gebruik van huurlijnen, valt hier het gebruik van xdsl lager uit dan bij middelgrote bedrijven. % 18 16 14 12 10 8 6 4 2 Gebruik xdsl naar grootteklasse 17 13 8,2 8 14 0 Totaal 1-19 20-49 50-99 100 of meer Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 18
15 Vragenlijst INTRO Goede..., u spreekt met... van marktonderzoekbureau MarketResponse uit Amersfoort. Wij zijn momenteel bezig met een KORT onderzoek over telecom, dat maximaal vijf minuten duurt. Mag ik daarover een aantal vragen stellen aan de persoon die binnen uw bedrijf verantwoordelijk is voor telefonie? Hierbij kunt u denken aan bijvoorbeeld de IT, telecom of facilitair manager. De vragen die zullen worden gesteld zijn bestemd voor diegene die binnen uw bedrijf BESLISSINGSbevoegd is ten aanzien van de aanschaf van telecomproducten en diensten. BLOK 1 VASTE TELEFOONIE De volgende vragen gaan over telefonie binnen uw bedrijf. Allereerst wil ik ingaan op de vaste telefonie binnen uw bedrijf. De vragen hebben allen betrekking op UW EIGEN VESTIGING. 1.0 Van welke telecom-operator(s) maakt uw vestiging gebruik voor de vaste telefonie? ENQ.: MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK - Atlantic / Netsource - BT Ignite - Casema / Dutchtone - Colt Telecom - Energis - Essent (Kabelcom) - Equant - Global One - KPN Telecom - Level3 - One.tel - Primus - Scarlet - Talkline - Tele 2 - Telenor - TMI - Tritone - Unitel - UPC-Priority (A2000, Bel 1600, Telekabel) - Versatel - Ventelo - WorldCom - anders, nl.: - weet niet Nationale Telecom Monitor 2002 Onderzoek zakelijke markt 36
Inhoud Verantwoording 2 1 Penetratiecijfers 7 2 Vaste telefonie 8 2.1 Gebruik aanbieders vaste telefonie 2.2 Gebruik kabeltelefonie 8 10 3 Gebruik mobiele telefonie 12 3.1 Mobiele telefoons per huishouden 13 3.2 Gebruik postpaid en prepaid 14 3.3 Gebruik aanbieders mobiele telefonie 16 3.4 Gebruik SMS 18 4 Gebruik internet 19 4.1 Internetpenetratie naar inkomen en sociale klasse 20 4.2 Internetaansluitingen naar type verbinding 21 4.3 Groei breedbandinternet 22 4.4 Gratis en betaalde toegang 23 4.5 Aankopen via internet 24 4.6 Gebruik internet providers 25 5 Tabellen 26 6 Vragenlijst 36
Respondenten naar grootte huishouden Gewogen aantal personen in huishouden 1 2 3 4 5 6-> abs. 243 270 97 104 39 10 in % 32% 35% 13% 14% 5% 1% Respondenten naar gezinsinkomen Gewogen beneden modaal ongeveer modaal boven modaal onbekend abs. 154 203 363 43 in % 20% 27% 48% 6% Respondenten naar Nielsengebied Gewogen A' dam + R' dam + Den Haag + Rest Noord Oost Zuid aggl. aggl. aggl. West abs. 39 60 38 217 79 151 178 in% 5% 8% 5% 28% 10% 20% 23% Respondenten naar sociale klasse Gewogen A BB BO C D abs. 125 163 218 235 21 in % 16% 21% 29% 31% 3% De sociale klasse is een samengestelde variabele, opgesteld uit de socio-demografische variabelen opleiding, beroep en werkzaamheid. A staat voor de hoogste sociale klasse, D voor de laagste. Bb betekent B boven (is dus een hogere sociale klasse), Bo betekent B onder. Veldwerk Het veldwerk voor deze editie van de Nationale Telecommonitor heeft plaatsgevonden in week 25 en week 26 van 2002. Het veldwerk is uitgevoerd conform de Esomarrichtlijnen. Dit houdt onder meer in dat respondenten de garantie hebben gekregen dat hun anonimiteit wordt gewaarborgd. Weging Om op basis van steekproefonderzoek uitspraken te kunnen doen over de populatie, is het noodzakelijk dat de steekproef representatief is. De steekproef moet qua samenstelling zoveel mogelijk overeenkomen met de populatie. Door differentiële non-response wijkt de steekproef qua samenstelling af van de populatie. Om de invloed hiervan op de totaalresultaten te corrigeren zijn de resultaten gewogen. Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 5
MarketResponse maakt gebruik van een wegingsprogramma dat werkt met wegingstargets. Dit houdt in dat aan het programma een aantal targettabellen (matrices of alleen randtotalen) met populatiekenmerken wordt aangeboden. Deze gegevens worden door het programma vergeleken met de ongewogen steekproef. Door het toekennen van gewichten (de zogenaamde weegfactoren) aan individuele respondenten zorgt het programma ervoor dat de steekproef qua samenstelling overeenkomt met de populatie (targets). Het programma 'zoekt' stapsgewijs (iteratief) naar de optimale oplossing. Dit is de oplossing waarbij de targets zo dicht mogelijk worden benaderd, terwijl de weegfactoren zo weinig mogelijk afwijken van het 'ideaal' (= weegfactor 1). Door de weging tellen antwoorden van personen in ondervertegenwoordigde groepen (in de steekproef) relatief zwaarder mee in het totaalresultaat; de antwoorden van oververtegenwoordigde groepen tellen juist minder zwaar mee. In dit onderzoek is gewogen op geslacht, leeftijd, gezinsgrootte en Nielsenregio. De basis voor de wegingtargets wordt gevormd door de AGB Minicensus 2000, een onderzoek naar de samenstelling van de Nederlandse bevolking. Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid De gegevens van de Nationale Telecommonitor zijn gebaseerd op een steekproef. Op basis van de resultaten kan een schatting worden gemaakt van de werkelijkheid. Van zo n schatting kan worden aangegeven hoe nauwkeurig en betrouwbaar deze is. De nauwkeurigheid wordt aangegeven met marges die bepaald worden door de grote van de steekproef en het gewenste betrouwbaarheidsniveau. Meestal wordt uitgegaan van een betrouwbaarheid van 95%, hetgeen inhoudt dat er sprake is van een kans van 95% dat de schattingen correct zijn. In onderstaande tabel worden de maximale en minimale afwijkingen weergegeven voor een aantal steekproefgroottes bij een betrouwbaarheidsniveau van 95%. Marges bij verschillende steekproefgroottes en een betrouwbaarheidsmarge van 95% Steekproefomvang Maximale afwijking Minimale afwijking n= 500 4,4% 0,9% n= 600 4,0% 0,8% n= 700 3,7% 0,7% n= 800 3,5% 0,7% n= 900 3,3% 0,7% n= 1.000 3,1% 0,6% Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 6
1 Penetratiecijfers % 83 Penetratie naar huishoudens 2002 63 13 2 11 5 mobiele telefonie Internet ISDN ADSL kabelinternet kabeltelefonie Al de onderzochte communicatievormen hebben het afgelopen jaar een groei in penetratie gekend. In de meeste gevallen was de groei fors. Alleen bij kabeltelefonie lijkt spraken van stilstand. Onderstaande penetratiecijfers zijn gerelateerd aan het aantal huishoudens in Nederland (ca. 6,9 miljoen) en niet aan het aantal inwoners. Penetratie communicatievormen naar aantal huishoudens in Nederland Medio 2001 Medio 2002 Groei % abs. % abs. % abs. Mobiele telefonie 74 5.106.000 83 5.727.000 12,2 621.000 Internet 52 3.588.000 63 4.347.000 21,2 759.000 ISDN 7 483.000 13 897.000 85,7 414.000 ADSL 0,9 62.100 1,97 135.940 118,9 73.840 Kabelinternet 7,7 531.300 11,1 768.700 44,7 237.400 Kabeltelefonie 4,67 322.230 4,72 325.680 1,1 3.450
2 Vaste telefonie Vaste telefonie blijft ook in 2002 verreweg de meest belangrijke vorm van telecommunicatie in Nederland. Hoewel veel huishoudens van plan zijn om over te stappen op enkel mobiele telefonie (4% van de huishoudens in 2001) blijken nog slechts weinigen de aansluiting voor vaste telefonie op te zeggen. Medio 2002 wordt binnen minder dan 1 promille van de huishoudens uitsluitend mobiel gebeld. 2.1 Gebruik aanbieders vaste telefonie % 100 90 97 94 89 Gebruik aanbieders vaste telefonie onder huishoudens 80 70 60 50 40 30 20 10 0 10 3 5 1 3 2 1 1 2 KPN Tele2 UPC Scarlet / One.tel medio 2000 medio 2001 medio 2002 Ruim 89% van alle huishoudens heeft een abonnement voor vaste telefonie bij KPN. Een jaar eerder was nog 94% van de huishoudens gebonden aan KPN. Circa 18% van de huishoudens gebruikt naast KPN nog een aanbieder van vaste telefonie of belt uitsluitend via andere operators. Een jaar eerder was dat bij 13% van de huishoudens het geval. Een en ander duidt op een toename van concurrentie op de markt van vaste telecommunicatie. Grote winnaar lijkt Tele2. Medio 2001 maakte 5% van de Nederlandse huishoudens gebruik van deze aanbieder. Medio 2002 is dit aandeel opgelopen tot 10% (circa 690.000 huishoudens). De combinatie Scarlet / One.tel, evenals Tele2 aanbieder van carrier (pre)select, heeft ongeveer 2% van de huishoudens tot klant. Van de kabeloperators is UPC de grootste aanbieder van vaste telefonie met een klantenbestand van ongeveer 140.000 huishoudens. De overige aanbieders van vaste telefonie bedienen gezamenlijk minder dan 3% van de consumentenmarkt. Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 8
400 350 Relatieve groei klantenbestand naar huishoudens per aanbieder vaste telefonie 329 362 300 250 233 Index 200 167 186 166 150 100 97 91 50 0 Basis: 2000 KPN Tele2 UPC Scarlet / One.tel medio 2000 medio 2001 medio 2002 In relatieve zin heeft Scarlet/One.tel de afgelopen twee jaar de meeste groei gescoord. Het klantenbestand van deze carrier select combinatie groeide tussen medio 2001 en medio 2002 met 129 procentpunten. Ten opzichte van medio 2000 bedroeg de groei 362%. Ook Tele2 zag zijn klantenbestand in twee jaar tijd meer dan verdriedubbelen. Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 9
2.2 Gebruik kabeltelefonie Penetratie Kabeltelefonie onder huishoudens % 3,4 4,7 4,7 medio 2000 medio 2001 medio 2002 De groei in de penetratie van kabeltelefonie is tot stilstand gekomen. In de afgelopen jaren is het gebruik ervan onder huishoudens nooit boven de 5% gekomen. Na ambitieuze plannen in de jaren voor 2000 kondigden diverse kabelbedrijven vorig jaar aan hun investeringen in kabeltelefonie te verminderen. Het is mogelijk dat er mede daardoor een einde kwam aan de groei in het gebruik van kabeltelefonie. Medio 2002 kondigden de kabelaars prijsverhogingen aan voor hun televisiediensten. Een deel van de extra opbrengsten willen de bedrijven gaan investeren in de verdere ontwikkeling van internet en telecommunicatiediensten en de verdere modernisering van hun netwerken. Wellicht dat dit een hernieuwde kans biedt voor kabeltelefonie. Zonder extra investeringen lijkt de dienst het in Nederland niet te kunnen redden. Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 10
Huishoudens met kabeltelefonie naar provider Anders 19% Essent Kabelcom 5% Multikabel 5% UPC 57% Casema 14% Van de aanbieders van kabeltelefonie is UPC gemeten naar het aantal consumentenaansluitingen verreweg de grootste. Van de huishoudens die gebruik maken van kabeltelefonie doet 57% dat via UPC. In totaal bellen ongeveer 185.000 huishoudens via de kabels van UPC, 45.000 via Casema, ruim 16.000 via Essent Kabelcom en eveneens zo n 16.000 via Multikabel. De overige kabelbedrijven hebben gezamenlijk ongeveer 62.000 huishoudens als kabeltelefonieklant. Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 11
3 Gebruik mobiele telefonie % 100 Penetratie mobiele telefonie naar huishoudens 83 75 67 74 50 25 0 medio 2000 medio 2001 medio 2002 Ondanks de eerste tekenen van verzadiging op de markt voor mobiele telefonie, heeft het afgelopen jaar toch nog een aanzienlijke stijging te zien gegeven van de penetratie van mobiele telefonie onder huishoudens. Medio 2001 was binnen 74% van de huishoudens (ongeveer 5,1 miljoen huishoudens) minimaal 1 mobiele telefoon in gebruik. Medio 2002 is dit penetratiecijfer gegroeid tot 83% (ongeveer 5,7 miljoen huishoudens). Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 12
6 Vragenlijst BLOK 1 VASTE TELEFOONAANSLUITING Als eerste wil ik het met u hebben over uw vaste telefoonaansluiting. 1.0 Van welke telecom-organisatie(s) maakt uw huishouden gebruik voor de vaste telefoonaansluiting? ENQ.: MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK - < up-to-date lijst nog invoegen > - anders, nl.: - weet niet 2.0 Het is sinds kort mogelijk om te telefoneren met een gewoon telefoontoestel dat is aangesloten op het KABELTELEVISIENETWERK. Heeft uw huishouden een vaste tele-foonaansluiting via de televisiekabel? - ja - nee - weet niet INDIEN 2.0=JA: 3.0 Bij welke provider(s) van kabeltelefonie heeft uw huishouden een vaste telefoonaanslui-ting via de televisiekabel? ENQ.: MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK - Casema - Essent Kabelcom - Multikabel - Kabelfoon - UPC/Priority - Zekatel/Zeelandnet - anders, nl.: - Weet niet 4.0 Maakt uw huishouden gebruik van ISDN? Dit hoeft niet alleen voor vaste telefonie te zijn, maar kan ook voor fax, datacommunicatie, internet of een combinatie hiervan. - ja - nee - weet niet Nationale Telecom Monitor 2002 Consumentenonderzoek 36