This is APP! Jongerenparticipatie Gemeente Appingedam
!
De gemeente Appingedam wil jongeren actiever laten participeren in beleidsvorming, zodat ze beter kan inspelen op de behoeften van jongeren. Om dit te kunnen realiseren, is de gemeente een uitdaging aangegaan, namelijk: De jongeren zelf laten verwoorden via welke methode zij willen participeren!
Krimp Krimp Krimp Krimp Krimp Krimp Krimp De Eemsdeltagemeenten, waaronder Appingedam, hebben structureel te maken met krimp. Dit betekent dat het bevolkingsaantal daalt. Eén van de oorzaken van de structurele daling ligt bij de uitmigratie. Zo trekken jongeren weg doordat het studieaanbod in de stad Groningen groter is dan in Appingedam. Een andere oorzaak van de krimp is een sterk veranderende samenstelling van de bevolking: de potentiële beroepsbevolking krimpt, terwijl het aantal 65-plussers stijgt. Gevolgen van krimp Een van de gevolgen van krimp is dat de kwaliteit en kwantiteit van voorzieningen in samenhang met de uitmigratie, de vergrijzing en de groeiende mismatching van vraag en aanbod aan beroepsbevolking, achteruit gaan. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel. Rol van jongerenparticipatie Via jongerenparticipatie kan de gemeente gebruik maken van de ervaringsdeskundigheid van de jongeren. Zij weten zelf immers het beste aan welke voorzieningen zij behoefte hebben. Op die manier kan de gemeente in de beleidsvorming inspelen op de wensen en behoeften van jongeren. Jongeren participeren aan opzet jongerenparticipatie De gemeente Appingedam heeft direct ingespeeld op de ervaringsdeskundigheid van de jongeren. Zij is de uitdaging aangegaan om de jongeren zelf te laten verwoorden via welke methode zij willen participeren. Zodoende krijgen de jongeren alle kans om hun stem te laten horen. Waarom dit een uitdaging is? Het vergt aanpassingsvermogen om de wensen van de jongeren te behartigen. Dit is een uitdaging die de gemeente Appingedam durft aan te gaan. Dat is zeer positief voor het effect van jongerenparticipatie. Doel van de gemeente De voorzieningen voor jongeren verbeteren zodat de uitmigratie vermindert en er voldoende potentiële beroepsbevolking blijft in de gemeente Appingedam.?! is de naam van het project waarin is onderzocht via welke methode de jongeren willen participeren. Het opzetten en uitvoeren van een duurzame methode van jongerenparticipatie is het middel om het doel van de gemeente te behalen.
Mate van jongerenparticipatie Dat de gemeente in dit onderzoek gebruik maakt van jongerenparticipatie, blijkt uit het volgende. Er is sprake van jongerenparticipatie wanneer de jongeren voor de gemeente een van de volgende taken vervullen: informeren, raadplegen, adviseren, coproduceren of meebeslissen. In het geval van adviseren de jongeren de gemeente over de in- en uitvoering van jongerenparticipatie.
Het resultaat Aan het onderzoek hebben 133 jongeren meegewerkt. Deze jongeren zijn benaderd via het Ommelander College, het Dollard College, het Fivelcollege, het Noorderpoort, het Werkplein, de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool Groningen. De jongeren waren tussen 15 en 23 jaar en afkomstig uit de gemeente Appingedam of een omliggende gemeente. Tijdens de gesprekken met de jongeren hebben de jongeren ideeën genoemd voor methoden van jongerenparticipatie, gediscussieerd over de vooren nadelen, een voorstel gedaan voor de meest wenselijke methode en de details over de uitvoering van die methode. Het resultaat Het merendeel van de jongeren geeft de voorkeur aan een combinatie van de volgende methoden van jongerenparticipatie: 1. Live contact tussen de gemeente en jongeren op school. 2. De jongeren vullen op school een enquête van de gemeente in. 3. Een jongerenraad vertegenwoordigt de mening van alle jongeren in vergaderingen met een vertegenwoordiger van de gemeenteraad. Het resultaat Het resultaat Het resultaat
1. Live contact tussen de gemeente en jongeren op school De jongeren hebben aangegeven dat zij zelf niet snel initiatief zouden nemen voor jongerenparticipatie en dat de gemeente het initiatief moet nemen. Deze letterlijke en figuurlijke stap van de gemeente, geeft de jongeren vertrouwen dat de gemeente hun mening en ideeën wil horen. Door dit vertrouwen zijn de jongeren bereid actiever te participeren. Het contact kan een- of tweemaal per jaar gelegd worden tijdens een projectweek of een les maatschappijleer. Dit verschilt per school. Tijdens dit contact kan de gemeente kort verwoorden welke rol zij kunnen vervullen in het bieden van voorzieningen, toelichten welke informatie er in de enquête gevraagd wordt en vertellen wat de gemeente met die informatie zal doen. Het zou goed zijn als er dan ook ruimte is voor vragen van de jongeren. Door deze informatiewisseling ontstaat er meer begrip en binding tussen de gemeente en de jongeren. De jongeren geven de voorkeur aan een informele benadering vanuit de gemeente. Dit kan gestimuleerd worden door de aanwezigheid van een lid van de jongerenraad. 2. Enquête op school Direct nadat het live contact op de scholen heeft plaatsgevonden, kan de enquête afgenomen worden. Door dit met elkaar te combineren, wordt er tijd en energie bespaard. De gemeente en/of de jongerenraad kunnen invulling geven aan de enquête en daarin zelf bepalen welke informatie er wordt gevraagd. Een enquête kost weinig tijd en op die manier kunnen veel jongeren hun mening bekend maken. De jongeren geven aan dat zij weinig vrije tijd hebben en daarin geen ruimte willen maken voor inspraak in gemeentelijk beleid. Wanneer dit tijdens schooltijd plaatsvindt, zijn de jongeren wel gemotiveerd. Het is zinvol om tot slot te vragen een e-mailadres in te vullen wanneer er interesse is om benaderd te worden voor deelname aan de jongerenraad. De enquête zou in de computerlokalen van de scholen ingevuld kunnen worden. Hierdoor is er beperkt tijd nodig voor de informatieverwerking. Evenals bij het live contact kan de enquête een- of tweemaal per jaar afgenomen worden tijdens een projectweek of een les maatschappijleer.
Jongerenraad Jongerenraad Jongerenraad Jongerenraad Jongerenraad Jongerenraad 3. Jongerenraad Het zou goed zijn om een jongerenraad samen te stellen waarin jongeren van alle leeftijden en niveaus vertegenwoordigd worden. Tijdens de bezoeken aan de scholen kunnen er jongeren voor de jongerenraad geworven worden. Dit vergemakkelijkt het aanvullen van de jongerenraad. De jongeren geven zelf aan dat zij weinig tijd hebben en slechts interesse in bepaalde taken. Om dit op te vangen zou het goed zijn om minimaal 15 jongeren te laten deelnemen aan de jongerenraad. Deze kunnen dan door commissievorming ieder een eigen taak vervullen en eigen verantwoordelijkheid krijgen. De jongerenraad zou eventueel ingevuld kunnen worden vanuit een maatschappelijke stage. Wanneer er onvoldoende animo blijkt te zijn voor de jongerenraad, kan de gemeente wellicht een vergoeding aan de jongeren bieden. Door de combinatie van de drie genoemde methoden kan het contact tussen de gemeente en de jongeren zowel draagvlak voor beleid vergroten (live contact en enquête), als kwaliteit van het beleid verhogen ( jongerenraad). Door de input vanuit de enquête kan de jongerenraad de mening van veel jongeren vertegenwoordigen. De belangrijkste taken zijn: Het promoten van jongerenparticipatie Aanwezig zijn bij het live contact op de scholen Het verwerken van de enquête Werven van nieuwe leden voor de jongerenraad Contact met de gemeenteraad Initiëren van voorstellen aan de gemeente Advies geven wanneer de gemeente de jongerenraad raadpleegt. Niet-schoolgaande jongeren benaderen Het merendeel van de jongeren is schoolgaand en het gemakkelijkst via school te benaderen. HBO- en WO-studenten, werkende- en werkzoekende jongeren zijn moeilijk te bereiken zodra zij van school af gaan. Daarom is het belangrijk om hen te binden in de tijd dat zij nog naar school gaan. Combinatie van de methoden
Jongerenparticipatie Jongerenparticipatie Jongerenparticipatie Jongerenparticipatie Jongerenparticipatie De huidige situatie Momenteel is er een jongerenraad en een jongerenwebsite. Het is gebleken dat veel jongeren er niet van op de hoogte zijn dat dit wordt aangeboden. Gelukkig kan daarvan geleerd worden: het is goed om voor het nieuwe initiatief van jongerenparticipatie aandacht te besteden aan de promotie van het aanbod van jongerenparticipatie. Er is gebleken dat een jongerenwebsite niet de grootste behoefte is van de jongeren. De website moet vervangen worden door de andere vormen van jongerenparticipatie. Hij zou echter ook als aanvulling kunnen functioneren. Dit betekent wel dat de jongerenraad de taak op zich moet nemen om de website te onderhouden. De huidige jongerenraad kan blijven bestaan en aangepast worden aan de eerder genoemde tips. Promotie van jongerenparticipatie Om jongerenparticipatie zo succesvol mogelijk te maken, is het belangrijk dat het aanbod van jongerenparticipatie bekend is. Zo wordt gestimuleerd dat jongerenparticipatie gaat leven onder de jongeren. Dit wordt automatisch bevorderd door het live contact op de scholen. Daarnaast kunnen er posters opgehangen worden op scholen en andere plekken waar veel jongeren komen. De jongeren worden echter het liefst persoonlijk benaderd. Dit kan bevorderd worden door de jongerenraad flyers uit te laten reiken aan de jongeren zelf. Tevens kan de jongerenraad gepromoot worden door in de enquête tot slot een e-mailadres in te laten vullen wanneer de jongere interesse heeft om benaderd te worden voor deelname aan de jongerenraad.
Terugkoppeling Terugkoppeling Terugkoppeling Terugkoppeling Terugkoppeling Terugkoppeling De jongeren hebben er veel behoefte aan om te horen wat er met hun input wordt gedaan. Dit is belangrijk voor hun motivatie om actief te participeren. Deze terugkoppeling kan gegeven worden op dezelfde wijze als de promotie. Het is belangrijk dat de jongeren binnen korte tijd weten wat er met hun input gebeurt. Dit kan gestimuleerd worden door tijdens het live contact, dus vooraf, aan te geven wat er gebeurt met de informatie uit de enquête. Succesfactoren Het succes van jongerenparticipatie kan vergroot worden wanneer er aandacht wordt besteed aan het onderstaande. De details voor de invoering van jongerenparticipatie Aanstellen van een aanspreekpunt binnen de gemeente Promotie van jongerenparticipatie Terugkoppeling aan de jongeren Actieve benadering vanuit de gemeente Representativiteit van de jongerenraad Informeel contact tijdens live contact Onderhouden van contact met de ASWA en de betrokken scholen Monitoren van de voortgang van jongerenparticipatie 1. Voor een optimale uitwerking van jongerenparticipatie is het belangrijk om binnen de gemeente een aanspreekpunt voor de betrokken scholen en de jongerenraad aan te stellen. 2. De coördinatie van de invoering van jongerenparticipatie kan liggen bij deze gemeentelijke vertegenwoordiger. Hierin heeft hij/zij een belangrijke rol. 3. De jongerenraad kan optimaal benut worden wanneer er structureel contact plaatsvindt met de vertegenwoordiger. 4. Tijdens het project Eemsdelta me hebben de scholen een belangrijke rol gespeeld in het onderzoek en zijn zij op de hoogte gebracht van de resultaten. Alle betrokken scholen hebben aangegeven dat zij bereid zijn om ook bij de uitvoering van het live contact en de enquête een belangrijke rol te blijven vervullen. De gemeente kan met de scholen contact opnemen om concrete afspraken te maken.
Stappen voor de invoering van de methoden 5. Tegelijkertijd zal de jongerenraad gereorganiseerd worden. Het is goed om met de huidige jongerenraad te bespreken welke rol zij daarin willen vervullen. Daarnaast kunnen er nieuwe jongeren voor de raad geworven worden. Er is een e-maillijst beschikbaar om jongeren hiervoor te benaderen. Daarnaast kan dit door jongeren actief op de scholen te benaderen. 6. De Algemene Stichting Welzijn Appingedam (ASWA) kan een belangrijke rol vervullen bij de in- en uitvoering van de methoden van jongerenparticipatie. Door in de beginfase met de ASWA af te stemmen welke taken door hen opgenomen kunnen worden, kunnen taken worden verdeeld en is de belasting minimaal. Samenwerking Eemsdeltagemeenten Op de scholen zitten jongeren vanuit verschillende (Eemsdelta)gemeenten. De jongeren uit andere gemeenten kunnen tijdens het contact op de scholen meedenken. Wanneer er samenwerking plaatsvindt met andere gemeenten, is het ook mogelijk om de jongeren onder te verdelen onder hun eigen gemeente. De gemeente kan overwegen of dit van toegevoegde waarde zou zijn. Duurzame participatie realiseren De vertegenwoordiger vanuit de gemeente kan monitoren in hoeverre de methoden succesvol zijn. Zo kan er ingesprongen worden wanneer bepaalde factoren niet optimaal functioneren. Het monitoren gaat automatisch doordat er in de methoden actief contact plaatsvindt, zowel met de jongerenraad als met de jongeren via de schoolbezoeken. In de opzet van de methoden is herhaling mogelijk. Dit versterkt de duurzaamheid van de methoden. Duurzaamheid wordt bevorderd door de jongerenraad blijvend aan te vullen met gemotiveerde jongeren. De jongeren hebben hun wensen verwoord: de UITDAGING van de gemeente kan van start!
Tekst: Sanne van IJperen & Gezina Kooistra Vormgeving: Ninke Draaijer Juni 2011