SCHRIFTELIJKE VRAAG Indiener: Gerwin ter Maat / VVD Berkelland Datum indiening vraag: 06-07-2015 Datum verzending antwoord: 01-09-2015 In verband met de vakantieperiode en in overleg met de vragensteller is de termijn van beantwoording verlengt tot 31 augustus 2015. Formulering: Op de site van de Achterhoek 2020 hebben we kunnen lezen over een enquête die is gehouden onder jongeren in de Achterhoek, wat willen jongeren nu echt als het om wonen gaat hieruit blijkt dat ze graag in de Achterhoek willen blijven wonen maar dat het aanbod van starters woningen o.a. (huur) erg laag is. Wij vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen blijven wonen in de Achterhoek en met name de gemeente Berkelland. Mede gezien de schriftelijke vragen van jongeren omtrent dit punt willen we een aantal vragen stellen over dit onderwerp. Vraag: Wat gaat de gemeente Berkelland doen met de uitkomst van deze enquête van Achterhoek 2020? Antwoord: We vinden het belangrijk dat iedereen zijn of haar woonwens kan waarmaken in de Achterhoek en in Berkelland. De mogelijkheden van huisvesting voor jongeren staan regelmatig in de belangstelling. Over de woonbehoefte van jongeren in de Achterhoek bestaat geen eenduidig beeld. Door middel van deze heeft de projectgroep Jong Wonen (een initiatief van Achterhoek 2020 Jong) geprobeerd meer inzicht te krijgen in hun woonbehoefte in de regio Achterhoek. Er hebben 740 jongeren de enquête ingevuld. Liefst 80% hiervan is van plan binnen de komende vijf jaar in of naar de Achterhoek te verhuizen. Dit grote aantal reacties laat zien dat het onderwerp leeft onder jongeren en dat er grote belangstelling is voor wonen in de Achterhoek. In samenwerking met ProWonen is een samenvatting gemaakt van de uitkomsten van de enquête voor de regio en voor Berkelland. Deze vindt u in de bijlage. We adviseren u deze bijlage eerst te lezen. Op basis van deze samenvatting willen we in regionaal verband een aantal aanbevelingen aan de orde gaan stellen. Veel jongeren zijn onvoldoende bekend met het aanbod op de woningmarkt. De afstemming van hun woonvraag met het aanbod voor jongeren vraagt meer aandacht. En daarnaast aan de beeldvorming te werken rondom woonmogelijkheden voor jongeren in de Achterhoek. Bijvoorbeeld door website/platform met informatie over wonen voor jongeren of een jongerenmakelaar. Vraag: Wat gaat de gemeente Berkelland eraan doen dat er voor de startende jongeren die graag willen blijven wonen in de gemeente ook daadwerkelijk mogelijkheden zijn?
Antwoord: Uit het beeld van de uitkomst van de enquête voor Berkelland blijkt dat er voor deze jongeren voldoende aanbod is van koopwoningen. Voor jongeren die willen huren is binnen een redelijke termijn van actieve zoeken een huurwoning te vinden. Dat vraagt van jongeren wel om een proactieve houding zich tijdig in te schrijven en te oriënteren op de woningmarkt. Veel jongeren verwachten sneller een woning te vinden dan soms haalbaar is. ProWonen en Thuis in de Achterhoek informeren hier jongeren actief over. Vraag: Er zijn voorbeelden in de gemeente Berkelland bekend waarin voormalige kantoorruimtes getransformeerd zouden kunnen worden naar tijdelijke goedkope huurwoningen voor jongeren, waar veel vraag naar is. Temeer omdat deze kantoorruimtes al ruime tijd leegstaan en er geen belangstelling voor is in de markt. Hoe kijkt U hier tegen aan, mede gezien de enquête van de Achterhoek 2020? Antwoord: De vraag van jongeren naar gewone huisvesting is van alle tijden en niet tijdelijk van aard. Deze jongeren zoeken reguliere huur- en koopwoningen en geen tijdelijke (nood-)woningen. We zien geen behoefte en noodzaak voor de bouw van tijdelijke (nood-)woningen voor deze doelgroep. De gemeente Berkelland zit in een krimpregio. We hebben regionaal afspraken gemaakt over een gering aantal toe te voegen woningen en willen het teveel aan woningbouwplannen gaan verminderen. Het transformeren van leegstaande kantoorruimten in het buitengebied naar extra woonruimte past niet binnen deze kaders. Toelichting: 1. Schriftelijke vragen worden kort en duidelijk geformuleerd. 2. Het antwoord volgt binnen 14 dagen nadat ze zijn ingediend bij de griffie. 3. Voor de overzichtelijkheid uw vragen in de daarvoor bestemde vakken plaatsen. Bij elke nieuwe vraag kunt u d.m.v. de tabtoets een nieuwe regel aanmaken. Het antwoord zal dan geplaatst worden bij de desbetreffende vraag. 2
Bijlage Meer informatie over de uitkomsten van de enquête Wat is het beeld van de regionale uitkomst van deze enquête? In de regionale enquête is vooral ingegaan op de woonvoorkeuren van jongeren, mogelijkheden bij het zoeken van een woning en hun huidige woonsituatie. De belangrijkste woonvoorkeuren die men heeft aangegeven zijn: 32% van de jongeren wil op korte termijn (1 tot 6 maanden) verhuizen, Doetinchem is de meest favoriete kern om in te wonen, gevolgd door Lichtenvoorde, Borculo en Zelhem, 50% wil een huurwoning, 20% een koopwoning en 30% heeft geen voorkeur. Jongeren met de voorkeur voor een huurwoning willen daarvoor een kale huurprijs tussen 389 en 557 per maand betalen en kijken vooral naar een appartement (tot 70 m2) of een rijwoning met minimaal twee slaapkamers. Jongeren met de voorkeur voor een koopwoning zoeken in de prijscategorie tussen 150.000 en 200.000 en kijken vooral naar een hoekwoning of een twee- onder-een-kap woning met gemiddeld drie slaapkamers. 72% geeft aan geen voorkeur te hebben voor nieuwbouw of bestaande bouw. Toekomstige huurders zoeken een woning voor een periode van 3 tot 5 jaar en toekomstige kopers zoeken een woning voor langer dan 10 jaar. Budget is leidend in de keuze voor een woning. Huurders verwachten of ervaren problemen bij het zoeken van een woning vanwege wachttijden, geen geschikt aanbod en prijzen. Kopers verwachten of ervaren problemen bij het zoeken van een woning vanwege geen geschikt aanbod en financiële onzekerheid. Jongeren geven aan dat ze vooral meer informatie over het aanbod in de Achterhoek willen en aanpassingen/toevoegingen in het huidige aanbod. Wat is het beeld van uitkomst van deze enquête over Berkelland?. Jongeren konden in de enquête één of meerdere kernen noemen waar men graag wil wonen. Er zijn 118 jongeren die o.a. in Berkelland willen wonen. Welke jongeren zijn dat en wat is hun mening? Het merendeel (72) woont nu in Berkelland. Deze 118 jongeren zijn bijna allen jonger dan 30 jaar, de meesten hebben een leeftijd tussen de 23 en 27 jaar, het merendeel is vrouw (80). Van de 118 jongeren heeft 5% een lbo opleiding, 59% een mbo opleiding en 37% een hbo opleiding. Het aandeel van jongeren met een lbo opleiding dat aan de enquête heeft meegedaan is erg laag. Hun behoefte aan huisvesting in Berkelland wordt in deze enquête dus nauwelijks verwoord. De 118 jongeren willen graag wonen in o.a. Borculo (54), Eibergen (48), Ruurlo (46), Neede (33), kleine kernen in Berkelland (8) en het buitengebied (34). De belangstelling voor wonen voor het buitengebied in de enquête is ook in andere gemeenten te zien. De keuze tussen wonen in bestaande woning of in nieuwbouw maakt hun niet uit. Van de 118 jongeren willen er 62 jongeren een huurwoning, 35 een huur en/of koopwoning, en 21 een koopwoning. Veel jongeren willen graag snel verhuizen. Van de 118 jongeren wil 55% binnen één jaar verhuizen, 30% zelfs binnen 6 maanden. Jongeren die in Berkelland willen wonen, ervaren verschillende problemen bij het zoeken naar huisvesting ( jongeren konden meerdere antwoorden geven): 49 geen geschikt aanbod 41 in prijs/huur 33 wachttijd te lang 29 mijn situatie is onzeker 18 nog geen woning(en) gezien die bij mij past 17 ik verdien te weinig 14 kwaliteit aanbod niet voldoende 8 aanbod starterswoningen sluit niet aan op mijn wensen 3 zelf te weinig aan gedaan 2 ik verdien te veel 3
De meeste jongeren (97) willen huren. Hiervan verwachten er 31 geen en 66 wel problemen met het zoeken van een geschikte huurwoning. De problemen die de 66 jongeren vaker noemen bij het zoeken naar een huurwoning zijn (er waren meerdere antwoorden mogelijk): 45 geen aanbod in de buurt 36 prijs is te hoog 32 wachttijd is te lang 25 financiële onzekerheid 17 verdien te weinig voor een huurwoning Vraag en aanbod koopwoningen. De 56 jongeren die willen kopen in Berkelland zoeken in de volgende prijscategorie: 20 koopprijs onder de 150.000, -. 20 koopprijs tussen de 150-200.000, -. 11 koopprijs tussen de 200-250.000,-. 5 koopprijs boven de 250.000,-- Voor deze jongeren is in het algemeen voldoende aanbod van koopwoningen in Berkeland. Eind augustus staan ongeveer 160 koopwoningen in Berkelland te koop met een vraagprijs onder de 175.000, -. Dit aanbod staat bijna geheel in de vier grote kernen van Berkelland. Sinds 2013 is dit aanbod in de kleine kernen afgenomen van ruim 20 naar rond de 5 koopwoningen tot 175.000, -. Vraag en aanbod huurwoningen De 97 jongeren uit de enquête die willen huren in Berkelland zijn vooral opzoek naar (meerdere antwoorden zijn mogelijk) 58 hoekwoning 52 appartement kleiner dan 70 m2 52 2 onder 1 kap 43 grote rijwoning met zolder 34 vrijstaande woning 27 appartement groter dan 70m2 12 kluswoning 9 seniorenwoning met tuin 1 kleine woning met tuin Veel jongeren zoeken huurwoningen met 2 (69) of 3 (44) slaapkamers. Bij deze jongeren is de ruimere eengezinswoning en het appartement met meer slaapkamers het meest populair in de prijsklasse tot ongeveer 600.- huur per maand. De meeste jongeren hebben een MBO-opleiding. Naast enkele kleinere particuliere verhuurders is ProWonen de grootste verhuurder in Berkelland met 4.289 huurwoningen eind 2014. ProWonen heeft in 2014 in Berkelland 274 woningen verhuurd, met gemiddeld 20 reacties. In de kleine kernen is de verhuurbaarheid soms moeizaam. Opvallend is dat niet of nauwelijks mensen uit kleine kernen reageren. ProWonen hanteert in Berkelland hoofdzakelijk het aanbodmodel voor de verdeling van de woonruimten. Degene die de langste inschrijfduur heeft en reageert op de woning, krijgt deze aangeboden. Dat vraagt van jongeren een proactieve houding om zich tijdig in te schrijven. Daarnaast gebruikt ProWonen af ten toe de lotingmodellen Loting en Zoekgericht, de inschrijfduur telt niet mee 1. 1 Zie http://www.thuisindeachterhoek.nl/informatie/zoekmodellen 4
ProWonen maakt onderscheid tussen inschrijfduur en de actieve inschrijfduur. Gemiddeld zoeken mensen (alle leeftijden) 0,6 jaar. De gemiddelde inschrijfduur varieert van 1,9 tot 3,5 jaar. In 2014 was de inschrijfduur iets hoger dan in 2013. 2013 2013 2014 2014 Gem. Gem. actieve Gem. Gem. actieve inschrijfduur inschrijfduur inschrijfduur inschrijfduur (jaren) (jaren) (jaren) (jaren). Borculo 2 0,5 3,5 0,8 Eibergen 3,3 0,5 2,9 0,7 Neede 2,1 0,4 1,9 0,6 Ruurlo 2,8 0,4 3,5 0,5 ProWonen, incl. andere kernen (incl. Bronckhorst en Oost Gelre) 3,2 0,5 3,5 0,7 Een huurder die actief zoekt kan binnen een redelijke actieve zoektijd een huurwoning vinden. Voor kleine woningen met 1 slaapkamer is de actieve zoektijden in het algemeen kort. In 2014 was het in Borculo, Eibergen en Neede mogelijk om binnen een jaar een klein appartement toegewezen te krijgen. Voor eengezinswoningen met 2 slaapkamers of meer zijn de wachttijden langer. 5