2 DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer 15 februari 2011 Sietse Vlietstra Adviseur duurzaam ondernemen en innovatie Syntens
3
4 Wat is duurzaam? Het voorzien in de behoeften van de huidige generaties, zonder dat daarbij de mogelijkheid voor toekomstige generaties om hun behoeften te vervullen in gevaar wordt gebracht Bron: Brundlandt rapport uit 1987
5 Duurzaam ondernemen is beter balanceren Het zoeken naar de balans tussen drie elementen: 1. Goede rendementen halen 2. Beter met het milieu omgaan 3. Een betere wereld voor mensen willen bieden.
6 Voorbeelden duurzaam ondernemen
Profilering Sapa Nederland 7
8 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
9 Definitie MVO Bron: www.iso26000scan.nl Het bewust richten van de ondernemingsactiviteiten op waardecreatie op langere termijn in de drie dimensies people, planet en profit, gecombineerd met de bereidheid de dialoog met de samenleving aan te gaan. MVO behoort tot de core business van ondernemingen. 15-2-2011
10 Anders gezegd: MVO gaat om het vinden van een balans tussen de volgende dimensies van ondernemen: sociale (people), ecologische (planet) economische (profit) en het minimaliseren van negatieve duurzaamheidseffecten van de organisatie op haar stakeholders en de samenleving. 15-2-2011
11 Waarom MVO (=duurzaam)? Omdat het moet: het wordt afgedwongen Omdat het hoort: morele motivatie Omdat het loont: kostenbesparing en de markt beloont MVO en straft afwijkend gedrag af 15-2-2011
12 Voordelen MVO Verbeteren van de reputatie en publieke vertrouwen Verbeteren van de concurrentiekracht Vergroten loyaliteit en moraal medewerkers Verbeteren van relatie met stakeholders en voorkomen van conflicten Grotere langere termijn levensvatbaarheid organisatie Verbeteren van risico management Besparingen en resource efficiëncy 15-2-2011
ISO 26000 Bron:http://www2.nen.nl/cmsprod/groups/public/documents/bestand/241747.pdf 13
15 7 MVO principes (ISO 26000) Het afleggen van rekenschap Transparantie Ethisch gedrag Respect voor stakeholderbelangen Respect voor wet- en regelgeving Respect voor internationale gedragsnormen Respect voor mensenrechten 15-2-2011
16 7 MVO kernthema s (ISO 26000) 1. Behoorlijk bestuur 2. Mensenrechten 3. Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk 4. Eerlijke zaken doen 5. Consumenten aangelegenheden 6. Milieu, grondstoffen, energie, emissies 7. Betrokkenheid bij, en ontwikkeling van de gemeenschap PEOPLE (22) PLANET(8) PROFIT(3) Totaal 33 MVO onderwerpen / indicatoren 15-2-2011
17 Certificatie (ISO 26000) ISO 26000 is niet certificeerbaar NEN Zelfverklaring ISO 26000 (samenwerking MVO Nederland) Handleiding beschikbaar bij NEN 3 niveau s: Zelf assessment MVO Prestatieladder Beoordeling door externe stakeholders Beoordeling door externe deskundigen Initiatief certificatie-instellingen DNV, KIWA, LRQA 15-2-2011
18 ISO 14000 = milieuzorgsysteem Directe hinder voor omgeving: Geluid en lucht (geur, stof) Direct effect op milieu: Afvalwater Indirect effect op lokale milieu: afval, bodem, grondwater Invloed op klimaat: lucht (koolwaterstoffen) en energie Overige milieuaspecten: productgericht en externe veiligheid 15-2-2011
19 ISO en NEN instrumenten Bijvoorbeeld: ISO 14020-serie: Environmental labels en declarations ISO 14064: Greenhouse gases (CO2-footprint bedrijf) NEN-EN 16001: Energie management systeem Ontwikkeling ISO 14067: CO2 footprint producten ISO 14006: Richtlijnen voor Eco-Design ISO 20121: Sustainable management system for events 15-2-2011
Sietse Vlietstra, adviseur (duurzame) innovatie Syntens
21 5 Gouden regels 1. Bepaal strategisch belang 2. Stel ambitie en maak er een project van 3. Bepaal hoe duurzaam u al bent 4. Focus op grootste kansen en hefboomwerking 5. Maak de businesscase sluitend
22 Ambitie niveau bepalen 15-2-2011
Product Dienst Markt Marketing Duurzaam ondernemen Technologie ICT Organisatie Processen
25
LCA aanpak Bron: Syntens 28
29 Voorbeeld LCA studie koffiezetapparaat Bron: Ecolizer www.ovam.be/ecolizer
overwegen direct doen
overwegen direct doen
Emissieloze weg 32
overwegen direct doen
overwegen direct doen Cargohopper
overwegen direct doen
36
overwegen direct doen
overwegen direct doen
15-2-2011 39
40
42 Duurzaam is moeilijk te communiceren Begrip met veel lagen Beperkte kennis bij klant Overtuigen en vooroordelen van klant
Duurzaamheid heeft meerdere merk dimensies Bron: Onderzoeksbureau Intomart Gfk 43 Milieu 31 Fatsoenlijke klant behandeling 1 66 Ethiek 50 Maatschappij Filmpje
44 Vier soorten klanten Bron: Onderzoeksbureau Intomart Gfk Duurzamen (30%), Kritische burgers (32%), Ongeëngageerden (25%) Cynici (14%).
45 Perceptie van de klant Dossier Duurzaam begon in 2008 als een initiatief van DDB en Intomart GfK om inzicht te krijgen in de houding en perceptie van consumenten ten aanzien van duurzaamheid.
46
47
48
Top 10 meest duurzaam ondernemende consumentenelektronica merken*: 49 1 Miele 26% in (zeer) sterke mate 2 Philips 24% 3 Bosch 22% 4 Siemens 19% 5 Whirlpool 16% 6 Bauknecht 13% 7 Apple 13% 8 AEG 12% 9 LG 11% 10 HP 10% *: In welke mate voeren de volgende bedrijven en merken volgens u een duurzaam beleid?
overwegen direct doen
52
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen Filmpje
5 Voorbeeld profilering met duurzaamheid 56
Hoe profileert SITA zich nu? SITA profileert zich sterk met duurzaamheid. Op de homepage en ook de sub-pagina s wordt veel aandacht aan duurzaamheid besteed. 57
SITA biedt duurzame diensten aan 58
Hoe profileert van Gansewinkel zich nu? Afval bestaat niet. Cradle-to-cradle gecertificeerd. Helder, aannemelijk. 59
61 Carbon Footprint Bepalen van alle directe en indirecte energieconsumptie die te maken hebben met de verschillende activiteiten van een organisatie en die omzetten in CO2 uitstoot aan de hand van conversie factoren Methode: Green House Gas (GHG) Protol en NEN-ISO 14064 Een Carbon Footprint analyse bestaat uit drie scopes: Scope I: directe emissie, zoals gas of brandstof verbranding en bijvoorbeeld het wagenpark; Scope II: indirecte emissie, zoals elektriciteit, zakelijke km privéauto en vliegreizen; Scope III: ingekochte indirecte emissie. Diensten of onderaannemers, die men als organisatie inhuurt om hun bedrijfsvoering mogelijk te maken.
Voorbeeld CO2 footprint (ingenieursburo) Bron: http://www.movares.nl/movares/duurzaamheid/co2-prestatieladder.htm
Voorbeeld aanpak CO2-reductieplan Bron: http://www.movares.nl/nr/rdonlyres/584ed06f-6e3b-4bf6-8492- 7E6931E6E4D2/0/3C_CarbonManagementMovares2009_exclbijlagen_v11.pdf
Voorbeeld CO2 reductiedoelstellingen
CO2 calculator Bron: http://www.climateneutralgroup.com/business/auth.aspx?lang=nl 65
66
67
68
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen
overwegen direct doen
Hoe nu verder? 1. Hoe = gouden regels 2. Wat = Neem uw eigen stalenboek duurzaam ondernemen ter hand. Projecteer de staalkaarten op uw bedrijf en ga aan de slag. 3. Verder praten en concreet maken van uw Duurzaam ondernemen actieplan = afspraak maken 4. Meer info en deze presentatie ook via http://www.syntens.nl/duurzaamondernemen 5. Maak gebruik van subsidiemogelijkheden voor de uitvoering (zie ook boekje kaart 17, 47) 79
80 5 Gouden regels 1. Bepaal strategisch belang 2. Stel ambitie en maak er een project van 3. Bepaal hoe duurzaam u al bent 4. Focus op grootste kansen en hefboomwerking 5. Maak de businesscase sluitend
Sietse Vlietstra, adviseur (duurzame) innovatie Syntens Ruud Koornstra