PK/PD van antibiotica Continu infuus (β- lactam EUCAST breekpunten lactams, vancomycine) Paul M. Tulkens 1,3 Els Ampe 1,2 1 Unité de pharmacologie cellulaire et moléculaire & Centre de Pharmacie clinique, Université catholique de Louvain, Brussel 2 Cliniques universitaires UCL de Mont-Godinne, Yvoir 3 European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing (member of the Steering Committee) Zottegem 4 december 2008 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 1
Zijn de antibiotica op hol geslagen? ze werden ontdekt uit de natuur 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 2
Zijn de antibiotica op hol geslagen?... kenden een weelderige bloei van derivaten allerhande dankzij de scheikunde 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 3
Zijn de antibiotica op hol geslagen?... en we dachten dat de oogst binnen was. 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 4
Zijn de antibiotica op hol geslagen? Maar 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 5
Antibiotica en optimaal gebruik... Hebben we antibiotica op een rationele manier gebruikt? Wat moeten we doen met de gevoeligheidsvermindering? Kunnen we de kosten drukken? 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 6
Maar hoe krijgt u betere resultaten? door een verhoogde doeltreffendheid pharmacodynamie (PK/PD) optimale toediening beter kennis van de limieten (breekpunten) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 7
Over doeltreffendheid gesproken... E min E max E min E max MIC Barcia-Macay et al. Antimicrob. Agents Chemother. 2006; 50(3):841-51 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 8
Laat ons met de basis beginnen: de MIC! Gekende hoeveelheid bacteriën 0 µg/ml 0.25 µg/ml 0.5 µg/ml 1.0 µg/ml 2.0 µg/ml 4.0 µg/ml 8.0 µg/ml 16 µg/ml Steeds hogere concentraties antibioticum 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 9
Hier is de MIC *! 24 u later. de laagste antibioticum- concentratie die de bacteriegroei verhindert 0 µg/ml 0.25 µg/ml 0.5 µg/ml 1.0 µg/ml 2.0 µg/ml 4.0 µg/ml 8.0 µg/ml 16 µg/ml Steeds hogere concentraties antibioticum * Minimum Inhibitory Concentration (Minimale remmende concentratie) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 10
En de farmacokinetiek? E min E max C min -C max Emin E max MIC Barcia-Macay et al. Antimicrob. Agents Chemother. 2006; 50(3):841-51 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 11
En de farmacokinetiek? geringe concentratie-afhankelijkheid C min -C max hoge concentratie-afhankelijkheid Barcia-Macay et al. Antimicrob. Agents Chemother. 2006; 50(3):841-51 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 12
Eerste conclusies (1 of 3)... Alle antibiotica zijn in principe concentratie-afhankelijk MAAR: voor β-lactams is de activiteit reeds optimaal vanaf een concentratie hoger dan 3-4 de MIC. Dit kan al met gewone dosissen bereikt worden en er is geen post-antibioca effect Daarom worden de β-lactams in de klinische praktijk nu voornamelijk beschouwd als tijdsafhankelijk ( tijd boven de MIC) Concentratie T > CMI MIC Tijd (uur) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 13
Eerste conclusies... (2 of 3) De situatie is verschillend voor concentratie-afhankelijke antibiotica binnen het gewone serumspiegel venster en er is een belangrijk post-antibiotica effect Daarom worden aminoglycosiden concentratie-afhankelijk ( piek concentratie) 1. Gepast toedieningsmethode (IV) 2. Berekening van de gewenste piek (8 X MIC) 3. Berekening van de gewenste dosis (8 x MIC x Vd) gentamicin, tobramycin : 4-6 mg/kg MIC tot 2 mg/l amikacin: 15 mg/kg MIC tot 4 mg/l Naar Schorderet, 1998 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 14
Eerste conclusies... (3 of 3) Voor meest andere antibiotica is de situatie gemengd (tijd- en concentratie afhankelijk), met matig tot belangrijk post-antibiotica effect Daarom worden deze antibiotica meestal AUC-afhankelijk* MIC Lage verhouding MIC AUC Hoge verhouding * AUC is dosis/klaring!! hogere dosis per toediening geeft hogere piek, hoger AUC en langer tijd > MIC 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 15
Continu infuus Infusion will push music to its limits Waarom? Met welke antibiotica? Problemen en voorzorgsmaatregelen In het praktijk 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 16
Continu infuus: waarom? antibiotica dosis- invloed klinische respons van tijd consequenties β-lactams glycopeptiden (*) macroliden (*) tetracyclinen (*) gering kritiek * globaal AUC afhankelijk maar met gering post-antibiotica effect Blootstelling aan geneesmiddel is belangrijk Zeer hoge concentraties zijn onbelangrijk aminoglycosiden fluoroquinolonen (**) belangrijk * piek is ook belangrijk voor preventie van resistentie beperkt Concentraties zijn wél belangrijk Tijdsduur is niet bepalend 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 17
4 X de MIC is optimaal voor β-lactam antibiotica 4 X de MIC 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 18
Hoelang moet men boven de MIC blijven? 40 % Matig ernstige infecties Ernstige infecties 100 % 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 19
Continu infuus van β-lactam antibiotica: persoonlijke ervaringen Continuous Infusion (CI) of Ceftazidime (4 g/day) vs Conventional Schedule (CA; 3 X 2 g/day) for Treatment of Ventilator-associated Pneumonia in Intensive Care Units. P.F. Laterre, N. Baririan, H. Spapen, T. Dugernier, M. Simon, D. Pierard, H. Servais, C. Seral and P.M. Tulkens Cliniques universitaires St-Luc & Université catholique de Louvain, Brussels; Akademische Ziekenhuis, Vrije Universiteit Brussel, Brussels; Clinique St-Pierre, Ottignies; Clinique St Joseph, Arlon; Belgium. ICAAC 2002 Poster no. A1 1402 RICAI, Paris, Frankrijk (december 2004) J. Antimicrob. Chemother. 2008 Feb;61(2):382-8 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 20
Farmacokinetiek met temocilline 4 g/dag J. Antimicrob. Chemother. 2008 Feb;61(2):382-8 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 21
Continu infuus van β-lactams: een overzicht The exact role of continuous infusion of -βlactam antibiotics in the treatment of severe infections remains unclear... However, increasing evidence is emerging that suggests potential benefits better attainment of pharmacodynamic targets for these drugs More reliable pharmacokinetic parameters in seriously ill patients when the MIC of the pathogen is 4 mg/l (empirical therapy where the susceptibility of the pathogen is unknown) Clinical data supporting continuous administration are less convincing, but Some studies have shown improved clinical outcomes from continuous infusion none have shown adverse outcomes. clinical and bacteriological advantage are visible in seriously ill patients requiring at least 4 days of antibiotic therapy. Seriously ill patients with severe infections requiring significant antibiotic courses ( 4 days) may be the subgroup that will achieve better outcomes with continuous infusion. Roberts et al., Intern. J. Antimicrob. Agents 30 (2007):11-18 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 22
Gebruik een lang infuus van meropenem voor P. aeruginosa 100 90 80 2g meropenem 70 % kill 60 50 40 30 0.5 h infusion 1 h infusion 2 h infusion 3 h infusion 20 10 0 0.01 0.1 0.1 1 10 100 MIC (mg/l) Drusano. Clin Infect Dis 2003;36 (Suppl. 1):S42 50 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 23
En met vancomycine? AAC 45:2460-2467, 2001 119 kritisch zieke patiënten met MRS infectie (bacteriemie, 35%; pneumonie, 45%). Microbiologische en klinische outcomes, Veiligheid, farmacokineties, gemak bij dosisaanpassing, kost klinische outcome en veiligheid equivalent doelwitconcentraties (20-25 mg/l) sneller bereikt minder staalnames vereist voor therapieopvolging AUC24h minder variabel kosten 23% lager 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 24
Continu-infuus in het praktijk: resultaten van Els Ampe voor vancomycine * (11 patiënten) all-patients- with mean and time regression line 35 30 Vancomycin (mg/l) 25 20 15 10 5 * 4 g/dag 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 24 124 224 324 424 524 624 724 hours 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 25
En nu de breekpunten Vérité en-deçà des Pyrénées, erreur au-delà. 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 26
Waartoe dienen breekpunten? Om eerlijk te zijn, heb ik het mij al dikwijls afgevraagd Goed Slecht 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 27
Een magisch getal dat in vitro bepaald wordt door de microbioloog en dat tot doel heeft te voorspellen of het antibioticum doeltreffend zal zijn in vivo. De in vitro verkregen waarden vormen een continue functie. Het verkregen cijfer wordt echter als volgt geïnterpreteerd... gevoelig (S) intermediair (I) resistent (R) Wat is een breekpunt? en dit is wat de clinicus zal krijgen 1 kan omgezet worden in een MIC (zie verder); geautomatiseerde systemen gebruiken groeisnelheid 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 28
Eenvoudige antwoorden Goed!! Slecht!! Tja 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 29
Maar, wat is straf? Goed!! serumspiegel (concentratie) 0.015 0.03 0.06 0.12 0.25 0.5 1 2 4 8 16 32 MIC (µg/ml) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 30
Is dit nog straf? Goed!! serumspiegel (concentratie) Slecht!! 0.015 0.03 0.06 0.12 0.25 0.5 1 2 4 8 16 32 MIC (µg/ml) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 31
En is dit ook nog straf? serumspiegel (concentratie) 0.015 0.03 0.06 MIC (µg/ml) 0.12 0.25 0.5 1 2 4 8 16 32 Tja 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 32
Waar moet het breekpunt liggen? hier? hier? Nee, daar! 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 33
Piek of Dal? Nog een voorbeeld van de verschillen tussen Amerikanen en Fransen! piperacilline in de V.S.: 64 µg/ml azithromycine in Frankrijk: 0.25 µg/ml 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 34
Maar ook tussen de Europeanen onderling Naar Mouton, 8th ISAP symposium, Nijmegen, 2001 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 35
Wat was HET probleem? Europa had verschillende nationale breekpuntcommissies en daardoor verschillende breekpunten voor eenzelfde antibioticum * De Amerikaanse breekpunten werden door het NCCLS** vastgesteld. Maar deze waren: niet (altijd) rationeel en realistisch. beïnvloed door de specifieke Amerikaanse situatie (dosering, resistentiepatronen, industrie, enz ) en verschillend van de nationale breekpunten in Europa * Bij gebrek aan een nationale commissie, gebruikten Belgische microbiologen meestal de NCCLS breekpunten ** National (US) Committee for Clinical Laboratory Standards 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 36
Een eenvoudig voorbeeld cefotaxime vs. E.coli S< / R BSAC Verenigd Koningrijk 2 / >4 CA-SFM Frankrijk 4 / >32 CRG Nederland 4 / >16 DIN Duitsland 2 / >16 NWGA Noorwegen 1 / >32 SRGA Zweden 0.5 / >2 NCCLS V.S. 8 / >64 Niettemin werden deze breekpunten dagelijks gebruikt door de microbiologen om clinici in te lichten over de gevoeligheid van de bacteriën die zij moesten bestrijden 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 37
in 1997 opgestart met steun van Wat is EUCAST? European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing European Society for Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID) Nationale Breekpuntcommissies in Europa (GB, F, D, NL, N, S) gefinancierd door ESCMID Nationale Breekpunten Commissies DG-SANCO van de Europese Unie (E-CDC vanaf 2008) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 38
Doelstellingen van EUCAST In Europa gemeenschappelijke breekpunten opstellen voor de opvolging/surveillance van antibioticaresistentie de klinische breekpunten voor bestaande antibiotica en nieuwe moleculen harmoniseren standaardisatie van de gebruikte methoden bevorderen samenwerken met de groepen die zich buigen over gevoeligheidsbepalingen en epidemiologie van de resistentie de Europese Unie adviseren i.v.m. de gebruikte methoden en de interpretatie van de genomen maatregelen In de wereld met andere groepen (bv. CLSI [nieuwe naam van het NCCLS]) samenwerken teneinde een internationale consensus te bereiken over de methoden voor gevoeligheidsbepaling en, indien mogelijk, ook voor de breekpunten 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 39
Maar voor de clinicus blijft de hanvraag: tot welke MIC kan ik een bepaald antibioticum gebruiken zonder de kans op klinisch falen te vergroten 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 40
EUCAST bepaling van klinische breekpunten Klinisch gevoelig (S) Niveau van antibacteriële doeltreffendheid met hoge kans op therapeutische succes Klinisch intermediair (I) Niveau van antibacteriële doeltreffendheid dat geen eenduidige conclusie over de kans op therapeutisch succes toelaat noch mossel noch vis Klinisch resistent (R) Niveau van antibacteriële doeltreffendheid met hoge kans op therapiefalen Klinische breekpunten kunnen aangepast worden aan wijzigende omstandigheden (verandering van dosering, bv.) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 41
Hoe bepaalt EUCAST de klinische breekpunten voor bestaande antibiotica? (in het kort) 1. Evaluatie van dosering, formulering, klinische indicaties en doelwitorganismen 2. Bepaling van de epidemiologische cut-off van de "wild-type" stammen 3. Inzameling en evaluatie van PK/PD parameters en PK gegevens doeltreffenheidsparameters (C max /MIC; AUC/MIC, f t > MIC): in vitro en in vivo modellen gevalideerd in klinische studies farmacokinetiek: meestal van patiënten (met behulp van populatiefarmacokinetische modellen indien nodig) 4. Grondige evaluatie van klinische gegevens aan de hand van PK/PD 5. Discussies met experten, industrie, nationale breekpuntcommissies en met iedereen die geïnteresseerd is via het forum van de EUCAST website 6. Publicatie van de breekpunten op de EUCAST website 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 42
7. Provisoire breekpunten werden aan de Nationale Commissies (GB, F, NL, N, N, S) voorgelegd voor commentaren 8. Raadpleging van: EUCAST General Committee specifieke commissies van deskundigen indien nodig (Neisseria, anaeroben, ) Farmaceutische Nijverheid Fabrikanten van toestellen via EUCAST website 9. Publicatie van een "rationale document" op de website 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 43
Het resultaat Deze zijn VEEL lager dan CLSI (oude) breekpunten 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 44
Voor welke antibiotica zijn breekpunten beschikbaar? in blauw: breekpunten zijn beschikbaar! in zwart: breekpunten nog niet beschikbaar maar voorzien zoals aangetoond 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 45
Meropenem breekpunten zijn voor 0.5 g 3 keer per dag (laagste dosis) tot ten minste 1 g 3 keer per dag (hoge dosis). 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 46
Oude breekpunten waren S 64 en R 128!!! 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 47
Hoe zullen de EUCAST breekpunten in de praktijk uitgevoerd worden (bestaande antibiotica)? Breekpunten van EUCAST kunnen onmiddellijk door iedereen gebruikt worden De nationale commissies hebben zich ertoe verbonden om breekpunten van EUCAST in hun respectieve landen (GB, F, NL, D, N, S) te implementeren Het merendeel van de automatische systemen kan vanaf nu hergeprogrammeerd worden om breekpunten van EUCAST te gebruiken (vraagt uw leverancier aan) en elk systeem zal in 2009 automatisch up-to-date gemaakt worden 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 48
En wat voor België / Et en Belgique? Des discussions animées sont en cours La Société belge d infectiologie et de microbiologie clinique ( = Belgische Vereniging voor Infectiologie en Klinische Microbiologie) pilote l opération Sensibiliseringscampagnes, het verzamelen van informatie en het indentificatie van problemen starten in november 2007... en lopen verder in 2008 en 2009 (b.v. disks problemen ) De uiteindelijke bedoeling is de verandering in België te introduceren op 1 januari 2010 Les francophones en Nederlandstaligen gaan akkoord!! 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 49
EMEA EUCAST SOP 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 50
But what about NCCLS (now CLSI )? 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 51
De onzekere toekomst van CLSI breekpunten Over the last 2 years, FDA has reasserted its legal rights to define official breakpoints (and removed if from NCCLS, hence its change of name) CLSI may set breakpoints after FDA has defined them, but will NOT publish them if they are different from those of the FDA... (CLSI may petition the FDA for breakpoint revision after 2 years...) CLSI will try to become the specialized committee of the FDA for setting breakpoints... But FDA may not accept this... In the meantime, only FDA breakpoints will be legal... and will be essentially geared to the protection of the American Public Other countries will have no direct impact on the FDA-decision process... and may, therefore, look for another, more "non-national" body for advice and orientation... This may be CLSI... or EUCAST... communicated at the General meeting of EUCAST during the 17th ECCMID & 25th ICC (Munich, Germany) by the CLSI representative 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 52
Toepassingen voor Pseudomonas hoog risico gebied (boven "R" waarde) hoog risico gebied (boven "R" waarde) MIC gegevens vanuit MYSTIC database (http://www.mystic-data.org/) maar tot Europese landen beperkt; breekpunten ziin vanuit EUCAST (http://www.eucast.org) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 53
Toepassingen voor Pseudomonas maar dit is ook een risicogebied MIC gegevens vanuit MYSTIC database (http://www.mystic-data.org/) maar tot Europese landen beperkt; breekpunten ziin vanuit EUCAST (http://www.eucast.org) 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 54
Een sleutel tot succes... Pathologie en epidemiologie Kennis of educated guess van de the veroorzakende kiem Lokale MIC gegevens Ja Is dit organisme met zekerheid gevoelig? Nee VRAAG MIC S / I / R is ontoereikend!! Raad gewoon dosering aan maar met PK/PD Pas dosering aan op basis van PK/PD-gegevens 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 55
Een sleutel to succes (vervolg )... Nee Succes? Ja Stel herbeoordeling voor dosering therapeutische schema antibiotica klasse op PK/PD eigenschappen Overweeg "step-down" therapie (indien uit microbiologish standpunt aanvaardbaar) Help clinici om aanbevelingen baseren op (i) lokale epidemiologie, (ii) kennis van PK/PD, en (iii) risico op resistentie 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 56
Belangenconflicten en dankbetuigingen Belangenconflicten onderzoekstoelagen van Bayer, Pfizer, Wyeth, GSK, Vergoedingen voor voordrachten: AstraZeneca, Aventis, Bayer, Penninggeld van RIZIV en FOD "Volksgezondheid" Dankbetuigingen Gunnar Kalhlmeter (voor dias en discussies) ISC (en JC Pechère) voor benoeming als afgevaardigde bij EUCAST Johan Mouton (voor inleiding tot de populatiefarmacokinetiek, dias, discussies, en taal (Nederlands) herziening Els Ampe (voor discussies en taal (Vlaams) herziening 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 57
Maar wat is er het te doen in Zottegem? Met de oude systeem, Wekt het niet zo wel! Maar dit helpt! 04-12-2008 Breekpunten - Zottegem 58