Inhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents



Vergelijkbare documenten
Hoe herken je pijn bij een cliënt? Rhodee van Herk

Observatie van pijn bij mensen met een uitingsbeperking A. Boerlage 1, R. van Herk 1, S.J. Swart 2, F.P.M. Baar 2

observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014

Wat als je niet kunt zeggen dat je pijn hebt? Gabrielle van de Graaf en Anneke Boerlage

Gedrag of pijn, wat zou het zijn?

Gespannen gezicht Eén of meer spieren in het gezicht worden aangespannen (zijn niet ontspannen). Dit wordt NIET gescoord als cliënt praat.

ONTWIKKELING EN IMPLEMENTATIE VAN EEN PIJNKAART IN WZC OM PIJNEVALUATIE, -COMMUNICATIE EN -BEHANDELING BIJ WZC-BEWONERS TE OPTIMALISEREN

Pijn bij ouderen Algologisch team. Patiënteninformatie

Sympomatologie 1: meetinstrumenten. Hoogleraar Verplegingswetenschap Sectie Verplegingswetenschap Universiteit Maastricht & Stafgroep Verpleging azm

Charlotte Griffioen. Opioïd gebruik bij ouderen. Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016

Palliatieve Pijnbestrijding regio s-hertogenbosch /Bommelerwaard. Ambitie Jeroen Bosch Ziekenhuis. Patiëntveiligheid

Universitair Medisch Centrum Groningen

Te verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen

Masterclass DementieNet Vroege signalen dementie. Jan Oudenes 2017

Pijnevaluatie bij dementerende ouderen: Pijngedrag Observatie Schaal. Hans Bogaert Huisarts CRA Groepspraktijk De Schakel - Brugge

Meten is weten. Baccaert Griet

Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik??

Neurologische aandoeningen. Ronny Driesen Pijnverpleegkundige

Pijn bij kwetsbare ouderen. Rob van Marum Klinisch geriater, klinisch farmacoloog JBZ

Pijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn

Pijn bij dementie. Monique Durlinger, Specialist Ouderengeneeskunde Vivre. dialogen rond dementie, 5 september 2012

Hoe herkennen jullie pijn?

Zorgpad Stervensfase

Pijnschalen. Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek Universitair Ziekenhuis Gent

Oorzaken. Pijn in de Palliatieve Fase. Programma. Stellingen. Vóórkomen van pijn Pijn in de palliatieve fase onderbehandeld?!

Chapter 10. Samenvatting

Pijnmeting bij de geriatrische patiënt

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Palliatieve zorg in de stervensfase bij mensen met dementie. Masterclass palliatieve zorg bij dementie 13 november 2018

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné

PROJECTPLAN MONDZORG IS HOOFDZAAK dd 30 maart 2011

Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen

De effectiviteit van case management bij ouderen met dementiesymptomen

Workshop dementie diagnostiek

Pijnmeting bij volwassenen. Patiënteninformatie

Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn!

Protocol Pijn meten, registreren en monitoren in het Jeroen Bosch Ziekenhuis

27/10/2015. Pijn bij mensen met dementie Veerle De Bou. Pijn. Onderbehandeling. Ziekte van Alzheimer en pijn

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam

Pijnbestrijding na uw operatie

Van papieren naar Maartje Wils (zorgcoördinator De Wingerd)

Kritische beschouwing

Rapport vragenlijst PAIC symposium

Pijn? Laat u behandelen! Algemene informatie voor patiënten

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

Symposium dementie Samen anders denken, èn doen!

Pijn en demen=e. Signaleren en behandelen van pijn. Introduc8e. Inhoud. Pijn. Pijnmodel. Van Wijckerslooth, Oegstgeest. Elisabeth Gasthuishof, Leiden

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

Pijnvoorlichting. Anesthesiologie / Pijnbestrijding Revalidatiegeneeskunde Klinische Psychologie IJsselland Ziekenhuis

BIJLAGE 8: QUALIDEM. Inleiding. Het instrument heeft een eerste toetsing bij 240 mensen met lichte tot zeer ernstige dementie ondergaan.

PAS. Handleiding. Deel B. Persoonlijke Arbeidsvaardigheden Signaleren. Een hulpmiddel bij het zoeken naar passend werk

PROJECTPLAN Vroege herkenning en behandeling ondervoeding in revalidatiecentra

Informatie. Hieronder een overzicht van de resultaten op alle vragen voor vijf van onze zes afdelingen. RESULTATEN INDICATOREN 2017

Diagnostiek pijnmeetinstrumenten

Infobrochure. Pijn bij volwassenen

Pijn en pijnbehandeling

Palliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg

Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?

Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat?

Dr. Hilde Verbeek 15 april Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg

Wat is niet aangeboren hersenletsel

Feedbackrapport onderzoeksresultaten Jaar twee

Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie

Het meten van pijn. Beter voor elkaar

Naam project :Ontslag matrix Zorgeenheid : VCCH Namen indiener(s) : Mirjam Al en Simone Kok Hoofd zorgeenheid : Hilda Ket

Pijnmeting en behandeling. Na een operatie

Meten is weten. ook. bij collum care

Ouderen en pijn Tips voor verpleegkundigen en verzorgenden

Psychologie Inovum. Informatie en productenboek voor cliënten, hun naasten en medewerkers

De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen.

Feedbackrapport onderzoeksresultaten - Jaar één -

Pijnbestrijding na uw operatie

Over angst en chronische pijn

Pijnbestrijding na uw operatie met de pijnpomp

VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS

Zorgconsulent Palliatieve Zorg. van idee, naar pilot, naar project, naar Goed Voorbeeld. - 5 zorginstellingen - 9 zorgconsulenten

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

Nieuwsbrief Namaste Familieprogramma

Infobrochure. Pijn in het ziekenhuis

Dementie en palliatieve zorg

informatiebrochure Pijn

Inhoudsopgave. Inleiding 3

Evidence based nursing: wat is dat?

Tijdelijke verwardheid (delier) Ondervoeding Vallen Fysieke beperkingen

Brenda van Dam Algemeen fysiotherapeut Student Master geriatriefysiotherapie METEN VAN HET VALRISICO IN HET ZIEKENHUIS

TOELICHTING OP DE SCORES

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Workshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager

Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve

Voor informatie over Meer Mens: Meer info?

Ouderenpsychiatrie. Algemene informatie voor patiënten

Het pijnteam. Informatiebrochure

Intensieve Zorgafdeling de Hazelaar

HHZH_INF_105.02(0319) Patiënteninformatie. Het bestrijden van acute en chronische pijn

Wat is postoperatieve pijn?

Dagziekenhuis geriatrie. Informatiebrochure voor huisartsen en geneesheren-specialisten

Transcriptie:

A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents Inhoud presentatie Een betere kijk op pijn bij verpleeghuisbewoners Pijn in verpleeghuizen REPOS Ontwikkeling Implementatie Implementatie pijnmeting Conclusie Rhodee van Herk 14 november 2008 Pijn in verpleeghuizen Pijn in verpleeghuizen Aantal ouderen: 2008 2.4 miljoen 2050 3.9 miljoen 120.000 verpleeghuisbewoners Pijn: chronisch pijn, acute pijn, zenuwpijn Misopvattingen: pijn hoort bij ouder worden, de zuster heeft het zo druk, angst voor teveel medicijnen/verslaving 320 bewoners zonder dementie 233 vragenlijst afgenomen 66% heeft pijn nu en/of afgelopen week 72% chronische pijn; benen en armen 70% matige tot ernstige pijn NRS dit moment 5; NRS afgelopen week 6 25% geen pijnbestrijding Boerlage et al. Verpleegkunde, 2007; Van Herk et al. Pain Manag Nurs 2008 1

Oorzaken verminderde of afwezige expressie Patiënten met veranderde, verminderde, afwezige expressie neurologisch ziektebeeld dementering, CVA, Parkinson, MS, hersenletsel (NAH) (niet) terminale fase algehele achteruitgang sufheid en/of delier door verminderde lever- of nierfunctie en medicatiebijwerkingen psychische problematiek Naasten en/of hulpverleners verschillen van mening of patiënt pijn heeft Geen adequate en eenduidige pijnobservaties interpretaties behandelstrategieën Ambivalente gevoelens van onmacht en schuld Ontwikkeling REPOS Onderzoeksgroep N=174 Vanaf 1990 pijnschalen ontwikkeld voor: pasgeborenen / jonge kinderen ernstig verstandelijk gehandicapte kinderen Voor volwassenen/ouderen met een uitingsbeperking: PACSLAC-d Rotterdam Elderly Pain Observation Scale (REPOS) Van Herk et al. Nurs Research 2007 N=124 met uitingsbeperking Groep 1: nonverbaal n=69 Geen MMSE Groep 2 n=55 MMSE 0-17 N=38 dementie N=16 afasie N=5 terminale fase N=4 niet-aangeboren hersenletsel (NAH) N=4 taalbarrière N=50 zonder uitingsbeperking Groep 3 n=50 MMSE 18-30 Van Herk et al. J Pain Manag 2008 2

Pijnmedicatie Groep 1 Non-verbaal Groep 2 Cognitief beperkt Groep 3 Cognitief intact gemiddelde pijn score 4.7 4.8 3.9 geen pijnmedicatie 29% 20% 10% onvoldoende pijnbestrijding (Pijn Management Index) 59-71% 66-79% 43-69% verzorgenden niet tevreden 7 26% 13% 17% 7 8 3

Pilot implementatie REPOS Conclusies implementatie pijnmeting Pijnmeting moet toegesneden zijn op de desbetreffende afdeling en het liefst initiatief vanuit de afdeling zelf Medische staf moet gemotiveerd zijn 1 verpleeghuis 18 verzorgenden 12 observaties Pijnmeting moet gevolgen hebben voor behandeling Niet te vaak en niet te weinig Onderhoud Informeren en trainen van nieuwe medewerkers Aanstellen van vp en medisch verantwoordelijke Van Herk et al. J Pain Manag 2008 Checklist implementatie Pijnteam Management commitment Tijdsinvestering mogelijk? Medische en paramedische inbreng? Team vormen Richtlijnen opstellen met elkaar Hoe vaak, bij wie, door wie Welke instrumenten? Beslisboom Training en toetsing T-shirts met logo rond scoren van pijn Nieuwsbrief, een op een, klinische lessen, Wie coördineert? raad van bestuur informeren, etc. Bekendheid geven aan Huidige nieuw situatie beleid rapporteren Posters in zusterpost Tijdens artsenronde Familie informeren 4

Evaluatie Belemmerende factoren Vaststellen proefperiode Voldoende tussenbeoordelaarsbetrouwbaarheid? Wordt er gescoord? Te veel, te weinig? Acties op basis van scores? Aanpassen beleid Resultaten terugkoppelen Vervolgen Verschillende disciplines moeten betrokken worden Ongemotiveerd Druk, druk, druk, druk Stimulerende factoren Prestatie indicatoren in verpleeghuizen Betrekken van artsen Familie waardeert het als er aandacht voor pijn is Aandachtsvelder Tijd en geld Medicatiefouten Decubitus Gewichtsafname Polyfarmacie Valincidenten Pijn Pijn als prestatie indicator 5

Meetweek in maart 2008 1 verpleeghuis N=221 bewoners in 3 dagen scoren tijdens dagelijkse verzorging door 2 observatoren Indien mogelijk zelfrapportage, anders REPOS Resultaten 68% zelfrapportage Pijn was substantieel bij 65 (32%) bewoners Medicatie bij deze bewoners: stap 1 n=37 (57%) stap 2 (zwak opiaat) n=2 (3%) stap 3 (opiaten) n=8 (12%) 18 bewoners (28%) met pijn geen pijnstillers Produkten Proefschrift Train-de-trainer bijeenkomsten Contactpersoon: Anneke Boerlage (a.boerlage@erasmusmc.nl) repos@laurens.nl Instructie cd-rom Conclusie Bewust worden van pijn en pijnbehandeling Evaluatie REPOS = HULPMIDDEL 6