Prof. Dr. Marc Van Ranst Klinische Virologie & Epidemiologie K.U.Leuven en KULAK EPIDEMIOLOGIE
EPIDEMIOLOGIE Academiejaar 2003-200 2004 Marc Van Ranst Tel (secr( secr.): 016-347908 marc.vanranst vanranst@uz.kuleuven.ac.be
EPIDEMIOLOGIE epi dèmos logos
EPIDEMIOLOGIE Studie van de verspreiding van ziekte onder de bevolking
Een toestand waarbij een bepaalde ziekte (relatief) plots en gedurende (relatief) korte tijd een (relatief) groot deel van de bevolking treft
EBOLA/MARBURG VIRUS
Een toestand waarbij een bepaalde ziekte (relatief) langdurig bij een (relatief) constant percentage van de bevolking voorkomt
Ongevallen AIDS Kanker Ischemische hartziekten Zelfmoord Moord CVA Hepatitis/cirrhose Diabetes
Een epidemie die wereldwijd verspreid is
GENETISCHE SHIFT H2 H1 N2 N1 Jaar 1 Jaar 2
INFLUENZA PANDEMIEËN 1889: H2N2 1918: H1N1 (Spanish flu) 1957: H2N2 (Asian flu) 1968: H3N2 (Hong Kong flu) 1977: H1N1 (Russian flu)
Topley and Wilson s Microbiology and Microbial Infections. 9th ed, Vol 1, Virology. Mahy and Collier, eds, 1998 NATURAL HISTORY OF INFLUENZA VIRUSES Serum antibody prevalence Virus isolation B H3N8 H3N2 H2N? H2N2 H1N1 H1N1 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000
INFLUENZA PANDEMIEËN H1N1 Spaanse griep
INFLUENZA PANDEMIE 1918
INFLUENZA PANDEMIE 1918
INFLUENZA PANDEMIE 1918
INFLUENZA PANDEMIE 1918
INFLUENZA PREVENTIE 1918
INFLUENZA PREVENTIE 1918
INFLUENZA PANDEMIEËN H2N2 Aziatische griep
57
INFLUENZA PANDEMIEËN H3N2 Hong Kong griep
Besmettellijk Niet-besmettelijk
Monocausaal Multicausaal
EPIDEMIOLOGIE KLINISCHE GENEESKUNDE Beschrijving Analyse Planning/implementatie Evaluatie Klinisch onderzoek Diagnose Behandeling Genezing POPULATIE INDIVIDU
EPIDEMIOLOGIE Beschrijving Analyse Planning/implementatie Evaluatie
EPIDEMIOLOGIE Beschrijving Analyse Planning/implementatie Evaluatie
DESCRIPTIEVE EPIDEMIOLOGIE Wat: geval-definitie Wanneer: tijd Wie: populatie Waar: plaats
GEVAL-DEFINITIE Standaard criteria om te beslissen of een persoon een bepaalde ziekte heeft
RABIES (HONDSDOLHEID) RABIES (HONDSDOLHEID) GEVAL-DEFINITIE Klinische beschrijving: Acute encephalomyelitis met progressie tot coma of dood binnen 10 dagen na eerste symptomen Laboratorium diagnose: Detectie van virale antigenen in hersenbiopsie Isolatie van rabiesvirus in speeksel of lumbaalvocht
WIE WORDT EEN 'GEVAL'? Patient is geïnfecteerd Patient heeft symptomen Ziek genoeg om dokter te zien Dokter vermoedt diagnose Stuurt staal naar labo Labo test is positief Aangifte aan centrale instantie
EPIDEMIOLOGISCHE VARIABELEN Tijd Populatie Plaats
EPIDEMIOLOGISCHE VARIABELEN Tijd Populatie Plaats
INFLUENZA 1999-2000
INFLUENZA 2000-2001 2001
INFLUENZA 2001-2002 2002
INFLUENZA 2002-2003 2003
FluNet (WHO: 30-11 11-1999) 1999)
FluNet (WHO: 15-12 12-1999) 1999)
FluNet (WHO: 01-01 01-2000)
FluNet (WHO: 15-01 01-2000)
FluNet (WHO: 15-02 02-2000) 2000)
FluNet (WHO: 01-03 03-2000)
FluNet 29 september 2003
FluNet 1 augustus 2003
FluNet 1 augustus 2003
FluNet 1 augustus 2003
EPIDEMIOLOGISCHE VARIABELEN Tijd Populatie Plaats
VOORAL KINDEREN ZIJN ZIEK Florida sentinel physician network, 2000-2001 2001
School absenteïsme Schoolgaande kinderen geinfecteerd Pediater bezoeken
Ziektegevallen in het gezin School absenteïsme Schoolgaande kinderen geinfecteerd Pediater bezoeken Werknemers absenteïsme
Verspreiding in de samenleving Ziektegevallen in het gezin School absenteïsme Schoolgaande kinderen geinfecteerd Pediater bezoeken Werknemers absenteïsme Hospitalisatie (voornamelijk ouderen)
VOORAL BEJAARDEN STERVEN Florida sentinel physician network, 2000-2001 2001
Hillebrand Industries, 1st Quarter Report, March 30, 2001 In the Funeral Services Group, Batesville Casket Company posted sales of $163 million, a $5 million decrease from the prior year. The company attributes the lower sales to a mild flu season resulting in a lower death rate and lower volume at Batesville Casket Company. Despite lower sales, gross margins increased to 50.9% in the current year, compated to 48.8% last year, primarily as a result of productivity improvements and improved product mix partially offset by lower volume.
Hillebrand Industries, 1st Quarter Report, March 30, 2001 In the Funeral Services Group, Batesville Casket Company posted sales of $163 million, a $5 million decrease from the prior year. The company attributes the lower sales to a mild flu season resulting in a lower death rate and lower volume at Batesville Casket Company. Despite lower sales, gross margins increased to 50.9% in the current year, compated to 48.8% last year, primarily as a result of productivity improvements and improved product mix partially offset by lower volume.
POPULATIE VARIABELEN Leeftijd Geslacht Ethniciteit Socio-economisch
EPIDEMIOLOGISCHE VARIABELEN Tijd Populatie Plaats
CHOLERA EPIDEMIE, Londen, 1854 Water maatschappij Populatie Doden Doden/1000 Southwark 167.654 844 5.0 Lambeth 19.133 18 0.9
CHOLERA EPIDEMIE, Londen, 1854 John SNOW Van Ranst, 1998
EPIDEMIOLOGIE Beschrijving Analyse Planning/implementatie Evaluatie
ANALYTISCHE EPIDEMIOLOGIE Waarom? Hoe?
ASSOCIATIESTUDIE Empirisch vaststellen van een associatie tussen het voorkomen van een bepaalde factor en het voorkomen van een ziekte HYPOTHESE
CHOLERA EPIDEMIE, Londen, 1854 Van Ranst, 1998
Geografisch Informatie Systeem Van Ranst, 1998
CAUSALITEIT-STUDIE STUDIE Bewijzen van het oorzakelijk verband tussen het voorkomen van een bepaalde factor en het voorkomen van een ziekte BEWIJZEN VAN JUISTHEID VAN HYPOTHESE
EPIDEMIOLOGIE Beschrijving Analyse Planning/implementatie Evaluatie
'In consequence of what I said, the handle of the pump was removed' On the Mode of Communication of Cholera, John Snow, London, 1854 Van Ranst, 1998
EPIDEMIOLOGIE Beschrijving Analyse Planning/implementatie Evaluatie
SMALLPOX 1968 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1969 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1970 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1971 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1972 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1973 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1974 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1975 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1976-1977 1977 Endemic Sporadic
SMALLPOX 1978
Centers for Disease Control and Prevention Atlanta, Georgia, USA Vector State Research Center of Virology and Biotechnology Novosibirsk, Russia
DESTRUCTION OF SMALLPOX STOCKS 30-06 06-1996 30-06 06-1999 31-12 12-20022002
DESTRUCTION OF SMALLPOX STOCKS 30-06 06-1996 30-06 06-1999 31-12 12-20022002
Jeffrey AMHERST 1717-1797 1797