1 Inadequaat herstelgedrag: Wat nu? Marja Kelder Bedrijfsarts
2 Casus 1 Een werknemer is wegens vetzucht arbeidsongeschikt geworden. Door niet af te vallen belemmert hij zijn herstel.
3 Casus 2 Een werkneemster is arbeidsongeschikt wegens CTS. De specialist adviseert met klem een operatie. Werkneemster wijst dit af.
4 Casus 3 Een medewerker blijft belastende sporten beoefenen ondanks vele blessures.
5 Dilemma s voor de bedrijfsarts Cliënt wil zich niet laten behandelen; Life style veroorzaakt ziekte; Een advies met financiële consequenties; Wie betaalt, bepaalt??? Omgaan met geheimhoudingsplicht, privacy, autonomie.
6 VGP Participatiegedrag Participatiegedrag is het gedrag van de cliënt gericht op bevordering van zijn gezondheid tbv het arbeidsproces
Wettelijk kader bij ziekte 7
8 Wettelijk kader WIA artikel 28 Lid 2: verplichtingen gedurende de wachttijd - Voorschriften werkgever opvolgen - Voldoende re-integratie inspanningen verrichten - Adequate medische behandeling ondergaan
9 Wettelijk kader WIA artikel 29 (> WGA) - Lid 1: verplichting om mogelijkheden tot het verrichten van passende arbeid te behouden of te verkrijgen - Lid 2: plicht om in elk geval: - zich geneeskundig te laten behandelen - aanwijzingen arts opvolgen - genezing niet belemmeren
10 Wettelijk kader WIA artikel 88 Bij niet nakomen: UWV kan de uitkering geheel of gedeeltelijk, tijdelijk of blijvend weigeren Niet opzettelijk veroorzaken Bezwaar en beroep: publiekrechtelijk (UWV versus verzekerde)
11 Wettelijk kader Eerste twee ziektejaren: arbeidsrecht op de voorgrond; Kernartikel is artikel 7: 629 BW / 7: 660 a BW; Niet meewerken kan leiden tot verval loondoorbetaling Beroep: privaatrechtelijk
12 Wettelijk kader Art. 629 derde lid onder b: belemmering of vertragen genezing Art. 629 derde lid onder d: weigering medewerking aan redelijke voorschriften Art. 629 derde lid onder e: weigering evaluatie en bijstelling plan van aanpak Art 629 derde lid onder f: tardieve WIA aanvraag
13 Wettelijk kader/ toets re-integratie inspanningen UWV kan een loonsanctie opleggen bij onvoldoende herstelgedrag LJN BP0859 CrvB 09/ 4860 WIA
14 Jurisprudentie WAO/ WIA/ZW - Verzekeringsarts moet herstelgedrag beoordelen (CRvB 25/3/2008, CTG 22 januari 2004) - Wel eisen aan communicatie (tuchtrecht, Nationale ombudsman 2009/ 140) Voldoende argumenten om behandeling te weigeren? (angst, antidepressiva en CGT, CPAP behandeling)?
15 Jurisprudentie WAO / WIA / ZW - Verwijtbaarheid is vereiste (moet worden onderzocht) - Schriftelijk erop worden gewezen dat het gaat om een voorgeschreven behandeling ( ) sanctie kan volgen
16 Jurisprudentie arbeidsrecht Doorgaans bij kantonrechter / rechtbank Casuistisch, meestal verplicht tot meewerken, mits onderbouwd. Leunt op advies arts. Strenger sinds Poortwachterwetgeving Weinig uitspraken te vinden Bijvoorbeeld: onderzoek gokverslaafde (ktr Beetsterzwaag 6 februari 1998, stop met dagbehandeling (ktr Zwolle 22 09 2004), Weigering begeleiding bedrijfsarts (Hof den Bosch LJN BA4435), Weigeren meewerken aan gesprek met werkgever/ mediation (rechtbank Den Bosch LJN BK1320 en rechtbank Dordrecht (LJN BN4515)
De rol van de bedrijfsarts 17
18 Mag de bedrijfsarts de werkgever informeren? Beperken tot een feitelijk oordeel : voor de genezing is een goede behandelmethode bescfhikbaar, maar de werknemer wil deze niet opvolgen; Niet aangeven dat er een reden is om loon te weigeren.
19 Mag de bedrijfsarts de werkgever informeren? Voor het medisch probleem waarvoor werknemer verzuimt is een adequate behandeling mogelijk. Ik heb dit ook zo met medewerker besproken die te kennen heeft gegeven geen behandeling te willen ondergaan. Naar verwachting zal daardoor het verzuim langer duren dan nodig is. Mijn advies is om een deskundigenoordeel re-integratie inspanningen werknemer bij UWV te vragen.
20 Adequate behandeling Het op dat moment best beschikbare bewijs voor effectieve en veilige behandelopties Klinische expertise van de behandelaar Wensen en voorkeuren van de cliënt. EBM Sackett
21 Aanbevelingen werkgroep WGBO en bedrijfsarts Informatieplicht met betrekking tot aard en noodzaak van het geneeskundig handelen Is er een goede grond om behandeling te weigeren? Is er sprake van verwijtbaar handelen?
22 Aanbevelingen werkgroep WGBO en bedrijfsarts Onderzoek is beperkt tot het doel en relevant en noodzakelijk om dat doel te bereiken Voorgenomen onderzoek/ behandeling staat in redelijke verhouding tot dat doel (proportionaliteit) Voorgenomen onderzoek / behandeling is de minst belastende methode om het doel te bereiken (subsidiariteit)
23 Aanbevelingen werkgroep WGBO en bedrijfsarts Bij de voorgestelde behandeling dient een redelijke kans op succes te bestaan Het aantal onderzoekshandelingen / behandelingen dient binnen redelijke grenzen te blijven, niet onevenredig bezwaarlijk of belastend te zijn en de lichamelijke en psychische integriteit van de persoon niet onevenredig zwaar aan te tasten
Rol bedrijfsarts: in de knel? 24
25 De rol van de bedrijfsarts Adviseur werkgever en werknemer; Valkuil: expert rol of handlanger rol; Gedegen beargumenteerde inhoud achter het advies; Morele afweging maakt daar deel van uit.
26 De rol van de werkgever Zorg voor goede begeleiding en duidelijke structuur Let op vitaliteit bij de medewerkers Stimuleren is een kernbegrip Geef zelf het goede voorbeeld!
Heeft u nog vragen? 27
Bedankt voor uw aandacht 28
Opleggen leefstijl? 29
Opleggen leefstijl door de werkgever? 30
31 Opleggen leefstijl? Mag werkgever een werknemer een gezonde leefstijl opleggen, op straffe van? Botsing tussen art. 7: 660 BW (aanwijzing werkgever opvolgen) en artikel 8 EVRM (geen inbreuk op persoonlijke levenssfeer) Art EVRM strekt zich ook uit tot bepaalde gedragingen op de werkvloer Hyatt arrest is toetsingskader (ontslag gerechtvaardigd na weigering deel te nemen aan afkickprogramma)
32 Opleggen leefstijl? Ontslag scheepskok wegens adipositas (ktr Rotterdam 18 april 2007) Op voorhand weigeren ploegendienst in verband met mogelijk noodzakelijke maagmedicatie (Ktr Sittard 11 februari 2005) Weigering behandeling verslaving (HR 14 september 2007: Hyatt zaak) Ontslag doktersassistente met morbide obesitas (LJN BT6716)
Bedankt voor uw aandacht! 33
Morele dilemma s 34
35 In de knel? Wat moet ik doen? Conflict van waarden; Altijd vuile handen; Wat is goed?
36 Waarden In de geneeskunde zijn belangrijk: - Goed doen en niet schaden - Autonomie - Rechtvaardigheid/ eerlijkheid
37 Methode moreel beraad De feiten Handelingsalternatieven Morele waarde per alternatief (welke steunen wij, welke schenden wij) Weging Keuze: blijven wij bij onze keuze?
Stakeholder/waarden matrix handelingskeuze: stakeholder waarde BA WN WG???? weldoen Niet schaden Autonomie Rechtvaar- digheid
39 Voorbeeld: forceren of zo laten? Kans op gezondheidswinst, behoud werk; Inbreuk autonomie; Ook kans op schade! Financiële repercussies Wat kiest u?
40 Voorbeeld: forceren of zo laten? Autonomie wordt gewaarborgd; Financieel 2 jaar loon, dan glijvlucht naar WIA, WW, bijstand; Toename schade? Wat kiest u?
41 Voorbeeld: forceren of zo laten? Gevoel gebruikt te worden door werkgever; Paternalisme: ik weet wat goed is; Ook professionele autonomie is in het spel; Niets doen en het mis laten gaan? Wat kiest u?
Morele dilemma s voor de bedrijfsarts 42
43 Morele dilemma s voor de bedrijfsarts Cliënt wil zich niet laten behandelen; Life style veroorzaakt ziekte; Een advies met financiële consequenties; Wie betaalt, bepaalt??? Omgaan met geheimhoudingsplicht, privacy, autonomie.