Geschiedenis van NLP Neuro Linguïstisch Programmeren is een communicatie systeem dat is ontwikkeld door een groep mensen in de jaren 70 in Amerika. NLP was oorspronkelijk bedoeld om de componenten, die een mens doen uitblinken in zijn/haar beroep, vast te stellen en die in een systeem te gieten dat deze succesvolle componenten overdraagbaar zou maken. Dit model tot modelleren is het uitgangspunt voor het huidige NLP geweest. De twee belangrijkste grondleggers van NLP zijn John Grinder, doctor in taalkunde met grote fascinatie voor het werk van Noam Chomsky en syntaxis van taalkunde en Richard Bandler, wiskundige op algoritmen toegespitst, die zich bezig hield met Gestalt therapie en psychologie en filosofie waar hij ook zijn doctoralen in haalde. De twee jonge mannen ontmoetten elkaar toen Richard Bandler een workshop Gestalt therapie onder supervisie van John Grinder mocht begeleiden in 1972. Ze vroegen zich af hoe en of het mogelijk zou zijn uit te vinden hoe sommige professionele therapeuten uitblinken in hun vakgebied. Vanaf die periode begonnen ze een aantal deskundigen te observeren en interviewen met als hoofdvraag: Hoe doen deze experts wat zij doen zodat ze succesvoller zijn dan anderen in hun vakgebied? De antwoorden en bevindingen van hun onderzoek zouden de componenten van het systeem worden wat nu NLP heet. Op deze manier fungeerden de succesvolle experts als rolmodellen. De belangrijkste rolmodellen waren Frits Perls (Gestalt therapeut) Virginia Satir (gezin therapeute) Milton H. Erickson (hypnotherapeut) en Gregory Bateson (antroposoof en cyberneticus) In de uiteenlopende werkwijzen en benaderingen van therapie van deze mensen ontdekten Bandler en Grinder gemeenschappelijke vormen van communicatie die zich vooral in taalgebruik en gedrag uitten. De mannen ontdekten dat elke taal zich bedient van predicaten welke met de zintuigen overeenstemmen, zo kwamen zij tot de naam Neuro-Linguïstisch. Voorts ontdekten zij dat mensen onbewust geconditioneerd zijn in het gebruik van bepaalde taalpatronen, wat aanleiding gaf tot het woord Programmeren. Hoewel deze bevindingen in therapieland ontdekt zijn was het niet de bedoeling een nieuwe therapeutische stroming op gang te zetten, veeleer was NLP een model om te modelleren. De basis doelen van NLP zijn: het uitbreiden van keuzen en opties die individuen, organisaties en groepen tot hun beschikking hebben, het optimaliseren van (interpersoonlijke) communicatie en het uitbreiden van competenties.
Wat is NLP? NLP is een model of een schema van hoe iets werkt. NLP houdt zich dus minder bezig met wat iets is maar wel met hoe dat is, ofwel minder met inhoud en meer met vorm. Praktisch betekent dit dat resultaten die men wil bereiken, gemeten kunnen worden aan de hand van het model. De drie hoofddoelen kunnen we in drie definities van NLP beschrijven, te weten: NLP is een model dat de structuur van de subjectieve ervaring beschrijft. Hoe hangen ervaringen en belevingen die door onze zintuigen worden waargenomen samen? Welke elementen zoals ervaringen, overtuigingen en aannames hebben invloed op gedrag en (hoe) hebben deze elementen invloed? Veranderen we één element, wat is dan de invloed op het geheel van de elementen. NLP is een communicatiemodel dat optimale communicatie bevordert. Met communicatie willen we een boodschap uitzenden en willen we informatie ontvangen. Het NLP model geeft aan hoe we optimaal kunnen zenden en ontvangen. NLP is een model om te modelleren. Hoe zijn mensen in staat iets nieuws te leren of datgene wat al geleerd is opnieuw te evalueren en gebruiken. Deze drie definities vormen samen een geheel. 1. De structuur van de subjectieve ervaring omvat alle componenten die deel uitmaken van een ervaring of beleving. 2. Deze componenten zijn bij iedereen waarneembaar ongeacht nationaliteit, opvoeding of cultuur. 3. Ieder mens past deze componenten op zijn unieke wijze toe waardoor verschillende belevingen van een zelfde gebeurtenis ontstaan. De uniciteit van ieder mens kunnen we dus aflezen aan een universeel model. We kunnen de volgende twee definities aan het eerste hangen doordat we met de kennis van de structuur van de subjectieve ervaring gemakkelijk kunnen detecteren hoe onze boodschap kan worden ontvangen door de ander en deze kennis stelt ons in staat hier op af te stemmen. Dezelfde structuur kan ons ook laten zien hoe anderen hun componenten rangschikken waardoor bepaalde vaardigheden die deze anderen beheersen, aangeleerd kunnen worden. We kunnen hieruit concluderen dat NLP geen trukendoos is waarmee iedereen dingen kan bereiken door bepaalde stappen te volgen. Bepaalde te volgen stappen negeren namelijk de uniciteit van de mens terwijl juist aanvaarding van deze uniciteit elke stap tot een nieuwe kan maken.
Kritiek op NLP De meest voorkomende kritiek op NLP is dat het te rationeel, te technisch en kil is. Deze kritiek is terecht als men als NLP trainer of coach gericht is op effectiviteit en efficiëntie, op prestatie en realisatie van eigen doelen. Deze focus leidt tot een rationele, productieve attitude die inderdaad nogal kil kan over komen. Affectiviteit wordt verdrongen door effectiviteit wat in de huidige werksfeer nog vaak aan de orde is. De mens wordt gereduceerd tot een computer programma waar aan gesleuteld kan worden, dit moet afgeleerd, dat moet aangeleerd en conditionering moet worden hergeprogrammeerd tot nieuwe condities. Deze NLP benadering zal wellicht in bepaalde organisaties zijn vruchten afwerpen, en dat maakt NLP toch het flexibele instrument dat het is. Vooronderstellingen van NLP De kaart is het gebied niet. (Alfred Korzybski) De belangrijkste vooronderstelling afkomstig van Alfred Korzybsky die één van de grootste inspirators van NLP was, betekent dat de mens de werkelijkheid niet kan kennen maar dat we reageren op onze weergave van de wereld. Deze weergave ofwel dit model van de wereld is gebaseerd op informatie van de zintuigen. Het is een soort kaart ervan. Hieruit volgt dat ieder mens een eigen kaart van die wereld heeft, omdat ieder mens zijn eigen perspectief heeft. Bij NLP gaat het erom de kaart zo dicht mogelijk bij het gebied aan te sluiten. Er bestaat geen falen, er bestaat alleen feedback. In plaats van allerlei conclusies te trekken die beperkend zijn, kun je leren van elke opgedane ervaring. Elke mens heeft in potentie alle hulpbronnen die hij nodig heeft in zich. We gaan er van uit dat mensen zelf alles al hebben om situaties het hoofd te bieden of dingen te bereiken, we hoeven deze hulpbronnen alleen nog toegankelijk te maken. Elk gedrag heeft een positieve intentie voor de gene die het gedrag vertoont. Gedrag heeft altijd een goede bedoeling voor de mens zelf ook al kan dit gedrag onacceptabel zijn voor de omgeving. Het gaat er om dat mensen altijd de beste keuze maken die ze op dat moment in staat zijn te maken. Impact/kwaliteit van je communicatie is de respons die je creëert bij je gesprekspartner.
Lichaam en geest staan voortdurend in wisselwerking met elkaar. Alles hangt met alles samen, geen deel kan geïsoleerd worden van het geheel. Dit betekent dat verandering in het ene deel gevolgen heeft voor het geheel. Model of the World Ieder mens heeft zijn eigen unieke perceptie en begrip van de wereld. Via ervaringen creëren wij allen een persoonlijk model van de wereld. De componenten waarmee wij dat model bouwen komen via verschillende wegen tot ons en we reiken zelf naar deze componenten op onze eigen wijze. De meest waarneembare elementen bestaan uit dingen die we zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Andere belangrijke elementen zijn; waarden, ideeën, gedachten, metaforen, waarden van anderen die opgelegd worden en emoties, deze componenten zijn minder tastbaar en van evenveel invloed. Elke dag leidt tot de mogelijkheid ons wereldmodel uit te breiden met kennis en ervaringen. We kunnen nooit alles weten wat er te weten is in één leven, een stuk nieuwe kennis, opent weer deuren naar andere kennis enzovoorts. Hierdoor zullen (spirituele) zoekers naar de waarheid hoogstwaarschijnlijk niet verder komen dan het vinden van een persoonlijke waarheid. Het is maar te hopen dat deze vinders begrijpen dat hun waarheid persoonlijk en dus exclusief is voor hen en nooit de ware waarheid kan zijn. Misschien is dat wel een waarheid; dat we onze waarheid (MOW) niet aan een ander kunnen opleggen. NLP Training is een manier om mogelijkheden te ontwikkelen om de MOW van anderen te herkennen, te begrijpen en te respecteren en bovendien als rol modellen te beschouwen. Feedback Inspanningen die we leveren in verschillende contexten kunnen in drie kern inspanningen worden verdeeld; we communiceren, organiseren/creëren en handelen. Feedback die we dagelijks ontvangen op deze drie inspanningen bevat waardevolle informatie die ons vertelt, dat waar we op doelen of wat we wensen, ons kan leren wie we op dat moment werkelijk zijn. Zelfkennis is dus een continu leerproces. De NLP denkstijl als basis voor persoonlijke ontwikkeling is één van de vele manieren om je te blijven ontplooien. Door en van ervaringen kunnen we elke dag nieuwe dingen leren over ons zelf en over onze omgeving. Feedback die we dagelijks ontvangen omarmen i.p.v. deze te negeren, verschaft ons toegang tot verschillende rijke klaslokalen die het leven ons biedt. Stel je hebt een vergadering en die verloopt niet zoals verwacht of je woorden lijken niet goed over te komen. Wat kun je aan je eigen communicatie opmerken? Spreek je duidelijke taal? Ben je ontspannen? Wat heb je nodig?
Of je voelt je meestal niet prettig op borrels, je bent misschien verlegen of voelt dat je er eigenlijk niet past, je vershuilt je graag achter je partner of anderen of erger nog, je staat alleen. Wat heb je nodig zodat je voelt dat je er wel past, wat kan je anders doen? Je plannen lopen steeds vast of je krijgt heel andere uitkomsten dan dat je voor ogen had. Wat kun je leren van die uitkomst die je hebt gekregen? Wat vertelt het je over je organisatie of persoonlijke denk stijl? Wat kun je nog leren om daar te komen waar je op gericht bent? In al deze situaties is feedback van je omgeving de sleutel tot het bepalen wat je kunt veranderen in je denkstijl en hoe dat te doen met NLP. Verandering van oude patronen kan onhandig lijken of zelfs onmogelijk. Wij geloven dat elke mens alle hulpbronnen of kennis al in zich heeft, met NLP willen we die kennis naar de oppervlakte brengen en bruikbaar maken. Als je doet wat je altijd deed, zul je krijgen wat je altijd kreeg.