Wijnvereniging - Op de klippen Verslag Vergadering 4 Maart 2013 Chili Rood Aanwezig: Werner, Joris, Boud, Walter, Jason, Jos, Alain, Berit, Annick, Luc, Wim, Dirk, 1. Inleiding Deze maand was het de beurt aan Werner die als thema rode Chileense wijn had gekozen. Een interessante keuze. Chili is namelijk al lang niet meer het wijnland van enkel de goedkope, eenvoudige wijnen, al dan niet met overdreven veel hout. Er worden ook wijnen gemaakt die als je ze blind proeft zich kunnen meten met de beroemde toppers uit Bordeaux. Naar analogie met the Paris Judgement waar de Franse toppers uit Bourgogne en Bordeaux blind werden vergeleken met hun Californische tegenhangers en de Amerikanen wonnen ondanks het feit dat het proefpanel uit bijna uitsluitend Fransen bestond (oeps) werd er in Berlijn in 2004 ook een blinde vergelijking tussen de Franse en Chileense toppers gehouden waar de Fransen alweer het onderspit dolven. Tja, daar sta je dan met je dure Lafite, Latour en Margaux. 2. De proeverij Na een introductie over de oorsprong en geschiedenis van de Chileense wijnbouw passeerden ook de voornaamste druiven en de belangrijkste wijnbouwgebieden de revue. Zie verder in dit verslag voor de volledige presentatie van Werner. Na de theorie was het tijd om te gaan proeven. Werner had voor ons niet minder dan 10 wijnen klaargezet die hij ons vaak per twee liet proeven om te kunnen vergelijken. Persoonlijk zijn me de Carmenè re Reserva van Terranoble en de klapper van Von Siebenthal, de Carabantes Syrah, het meeste bijgebleven. Verslag clubvergadering 4 maart 2013 Datum: 31 maart 2013 Joris Van Dingenen Pagina 1 van 2
De line-up van de geproefde wijnen De technische fiches en de individuele scores kan je zoals altijd verder in dit verslag vinden. 3. Conclusie Om af te sluiten ben ik het volledig eens met de mening van onze webmaster (and soon to be pa): Chili is nog steeds aan het groeien en er zitten zeker mooie en volwassen wijnen tussen hoor, in het oog houden de komende jaren! Verslag clubvergadering 4 maart 2013 Datum: 31 maart 2013 Joris Van Dingenen Pagina 2 van 2
Chili rood Betrouwbare, soepele wijnen met duidelijke fruittonen. Geschiedenis Reeds in de 16 de Eeuw brachten de Spanjaarden tijdens de Spaanse overheersing hun wijnbouw naar Zuid-Amerika. De wijnbouw was echter niet de grootste bekommernis van de conquistadores die vooral naar goud op zoek waren. Hun christelijke missionarissen verplichten de indianen om miswijn te drinken. Vanaf 1851 werden de Franse druivenvariëteiten in Chili ingevoerd en hebben sindsdien de dominante Pais druif serieus doen inkrimpen. Wegens de teloorgang van de wijnbouw in Europa door de Phylloxera plaag, weken vanaf 1870 vele Europese wijnbouwers uit naar Noord- en Zuid-Amerika o.m. naar Chili. In 1877 werden de eerste Chileense wijnen naar Europa geëxporteerd die hun faam maakten door hun lage prijzen. Meer recent was het vooral de plaatselijke biercultuur van de plaatselijke bevolking die de ontwikkeling van Chileense wijnen tegenwerkte. Chili richtte zich daarom dan ook omstreeks de jaren 80 meer en meer op export en kwaliteit dit onder andere door moderne vinificatietechnieken te gebruiken. Zo profileerde Chili zich als beste wijnproducent van Zuid-Amerika. De export groeide exponentieel waardoor Chili momenteel de tweede grootste wijnproducent van Zuid-Amerika is, dit na Argentinië. Op enkele decennia tijd maakte Chili aanzienlijk naam met zijn Cabernet Sauvignon, Merlot en Carmenè re die ronde sappigheid boden voor weinig geld. Nu is er nog veel meer, het land richt zich meer op premiumwijnen waarvoor druivenras en wijngaard zorgvuldig op elkaar zijn afgestemd.
Sleutels tot succes - Uniek klimaat en ligging zorgen voor veel potentieel: Chili is een zeer langgerekt land van maar liefst 4300 km lang, waardoor er enorm gevarieerde bodems en klimatologische verschillen tussen het noorden en zuiden bestaan. Van bergachtig, droog en extreem heet in het noorden (Atacamawoestijn) tot heel nat in het zuiden waar zelfs de invloed van de zuidpool merkbaar is. De belangrijkste wijnbouwgebieden liggen dan ook in het midden van Chili in de buurt van de hoofdstad Santiago, dit vooral ten zuiden ervan. De breedte-ligging van het wijngebied is te vergelijken met deze van Zuid-Afrika. Deze streek telt ongeveer 38cm regen per jaar en dit in de gunstigste periodes voor de wijnbouw nml. de winter en het voorjaar, kent geen nachtvorst in de lente en heeft heldere zonnige hemels, één van de meeste zonuren ter wereld waardoor een intense fotosynthese kan plaatsvinden. Dit allen ten voordele van de ontwikkeling van de druiven. De temperatuur daalt s nachts enorm tengevolge van het nabijgelegen met sneeuw bedekte Andes gebergte, waardoor de wijnstokken kunnen rusten, de zuurgraad van de druiven hoog blijft en de kleur en aroma s intens ontwikkelen. Hier bovenop heeft Chili het geluk gelegen te zijn tussen in het westen de Stille Oceaan, welke voor een optimale maritieme vochtigheidsgraad zorgt en in het oosten het hoge Andes gebergte die door de smeltende sneeuw een voortdurende irrigatiebron voor de wijngaarden zijn. Er wordt bij de irrigatie hier en daar nog gebruikt gemaakt van de kanalen die door de Inca s zijn aangelegd, vanuit de Andes naar de zee toe waar ze nederzettingen hadden.
- Ongerepte druivenstokken: Door de natuurlijke grenzen van woestijn, bergen, ijs en oceaan hebben de Phylloxera (druifluis) en andere luizen het land niet kunnen bereiken. Door de droge zomers heeft men zelden last van meeldauw en andere ziekten. Pesticiden zijn hier dan ook zo goed als niet nodig, waardoor Chileense wijnen tot de meest biologische en ecologische wijnen ter wereld horen. Ook vindt men hier nog als enige land ter wereld, niet-geënte wijngaarden terug op stokken uit één stuk (niet op Amerikaanse onderstam) die decennia jaren oud zijn. - Onderzoek naar druivenrassen: In Chili bestaan monocepagewijnen en ook blends. Maar ook als het etiket één druivenras vermeldt, kan er gemengd zijn en dat geheel legaal. De reden is de onjuiste identificatie van Carmenè re tot aan het begin van de jaren negentig, de druif werd beschouwd als Merlot. De rijpingstermijn van Merlot en Carmenè re zijn echter verschillend, wat bij wildgroei zorgde voor onrijpheid van druiven. Het verschil werd pas officieel erkend in 1996 men denkt dat toen ongeveer 60-90 procent van de Merlot in Chileense wijngaarden in feite Carmenè re was, een ras dat aan het eind van de 19 de eeuw uit Bordeaux is ingevoerd en daar nu bijna verdwenen is. Sinds 1998 mag wijn het etiket Carmenè re dragen. Meer en meer hebben de betere wijnhuizen raszuivere wijngaarden heraangelegd wat voor een betere kwaliteit heeft gezorgd. Zo heeft Chili nu een Carmenè re met een eigen tintje dat vroeger ontbrak. Zijn smaakpatroon ligt ergens tussen die van Cabernet Sauvignon en Merlot. - Buitenlandse investeringen: De afgelopen jaren hebben Chilenen en buitenlanders fors geïnvesteerd in de Chileense wijnbouw. Miguel Torres uit Spanje was de eerste in 1976. Sindsdien hebben eigenaars van beroemde châ teaus uit Frankrijk, Italiëen Amerika zijn voorbeeld gevolgd. Voor al deze grote wijnproducenten is Chili een paradijs, omdat de grote gebieden nog niet zijn ontgonnen. Er zijn dus nog zeer veel ontwikkelingsmogelijkheden. Druivenrassen Carmenè re
75% van de Chileense wijnen zijn rode wijnen. Meestal hebben deze een laag zuurgehalte waardoor ze vrij snel op dronk zijn. Ze zijn fruitig en bevatten geen harde tannines. Ze zijn vol en krachtig met veel concentraat en hebben meestal een hoog alcoholpercentage. Voornaamste rode druivensoorten : Cabernet Sauvignon (36%) vlaggenschip, Pais (14%), Merlot (13%), Carmenè re (5%) unieke stijl, Syrah (2%) rising star, Pinot Noir (1%) groeiend succes Andere rode druivensoorten : Cabernet Franc, Carignan, Malbec, Mourvè dre, Petit Verdot, Sangiovese, Zinfandel Wijnbouwgebieden Het AC systeem in Chili verdeelt de wijnbouw in volgende gebieden: Veel van deze wijngebieden zijn nog verder onderverdeeld in zones en districten. Noordelijk Chili
- In het uiterste warme en droge noorden : - Atacama Region met de onderregio s Copiapó valley en Huasco valley waar vooral tafeldruiven worden gekweekt en wijn die gebruikt wordt voor distillaten. - Coquimbo Region met de onderregio s Limari valley, Elqui valley en Choapa valley. - In het meer gematigde midden ten noorden van Santiago : - Aconcagua Region met als subregio Aconcagua vallei, Casablanca vallei en San Antonio. Casablanca Valley ligt vlak bij de oceaan, waardoor het relatief koel is. Dit is de enige Chileense regio waar vooral witte druiven worden geteeld. Chardonnay maar ook Sauvignon Blanc en Pinot Noir doen het hier zeer goed. De waarde van de wijngaarden is hier in de laatste 5 jaar dan ook vertienvoudigd. Centraal Chili - In het midden en ten Zuiden van Santiago : Central Valey Region de eerste, de grootste en belangrijkste wijnregio met subregio s Maipo, Rapel, Curicó en Maule. - In de Maipo valley gedijt vooral de Cabernet goed en ook de Merlot vooral op de uitlopers van de Andes. - Rapel valley is het grootste wijngebied van Chili, met enorm veel verschillende microklimaten en bodemsoorten. Het district Cachapoal valley is vooral geschikt voor witte druiven en rode druiven die gemakkelijk rijpen zoals de Merlot. In het district Colchagua valley groeien blauwe rassen die meer warmte nodig hebben zoals de Cabernet Sauvignon en Syrah. - Curicó valleyheeft een rijke vruchtbare bodem met veel klei, bulkwijnen verschuiven hier stilaan naar kwaliteitswijnen, rode wijnen zijn hier het belangrijkst (in het district Lontué ook Sauvignon Blanc). - In Maule Valley groeit er veel Cabernet Sauvignon en Paisdruiven, een minder interessant, traditioneel ras. Zuidelijk Chili - In het eerder koele zuiden : Bio Bio, Itata en Malleco valley. Hier valt genoeg regen waardoor irrigatie niet nodig is. Vroeger maakte men hier meer goedkope drinkwijnen maar er wordt geïnvesteerd in kwaliteit. Hier komen ook druivensoorten voor die elders in Chili niet voorkomen zoals Riesling, Gewürztraminer en ook Muscat in de Itta valley.
De Chileense wijnmakers hebben echter het terroir ontdekt als onder andere marketingwapen en ontdekten constant nieuwe valleien binnen valleien, nieuwe subregio s binnen subregio s. Deze hebben geen appelatiestatus, worden dus niet op het etiket vermeld maar prijken wel op het rugetiket. Of de wijn uit een subregio beter is dan een wijn met melding Central Valley is een tweede. Het verschil tussen twee producenten kan belangrijker zijn dan tussen twee subregio s. Appelaties en classificaties Zoals in de rest van de nieuwe wijnwereld is het wijnmakersbedrijf het belangrijkste element dat de kwaliteit van de wijnen bepaalt. Veel wetgeving is er niet in Chili en classificatie al helemaal niet. Er zijn recent wel territoriale afbakeningen ontstaan en verder enkele bepalingen die nuttig zijn om weten. Als de regio op de fles is aangegeven moeten de druiven voor 75% ook daadwerkelijk uit die regio afkomstig zijn. Als een druivensoort is aangegeven moet dat voor 85% correct zijn. Als het om een estate wijn gaat, die dus geproduceerd en gebotteld is op één met naam genoemd wijnbedrijf. In dat geval is de druivensoort meestal 100% correct. Voor het aangegeven jaartal is het een min of meer aanvaarde regel dat die voor 95% juist moet zijn. Verder komen nog volgende kwaliteitskenmerken op de fles voor: - Special: gebotteld 2 jaar na de oogst. - Reserva: gebotteld 4 jaar na de oogst. - Gran Vino: gebotteld 6 jaar na de oogst. Voor het bewaren en rijpen voor botteling wordt soms gebruik gemaakt van Franse eik maar vaker toch van vaten uit Californische eik. De meeste wijnen worden door grote wijnhuizen gemaakt en gecommercialiseerd. Meestal hebben ze uitgebreide wijngaarden in eigen bezit en kopen zij daarenboven nog druiven van de lokale wijnboeren. Internationale erkenning Op een blindproeverij in 2004 in Berlijn werd volgende ranking genoteerd. Waar voor het eerste Chileense toppers hoger scoorden dan de allergrootste Franse wijnen. En dit aan een fractie van hun prijs! Deze tastings hebben zich nadien herhaald in verschillende andere landen met telkens Chili bij de hoogste rankings. Al deze tastings, proefpanels, resultaten en persberichten kan men raadplegen op http://www.theberlintasting.com.
Berliner tasting 2000 Viñ edo Chadwick Viñ a Errázuriz, Maipo Valley 2001 Señ a Viñ a Errázuriz & Robert Mondavi Aconcagua Valley 2000 Château Lafite Premier Grand Cru Classé Pauillac 2001 Château Margaux Premier Grand Cru Classé Margaux 2000 Señ a Viñ a Errázuriz & Robert Mondavi Aconcagua Valley 2000 Château Margaux Premier Grand Cru Classé Margaux 2000 Château Latour Premier Grand Cru Classé Pauillac 2001 Viñ edo Chadwick Viñ a Errázuriz Maipo Valley 2001 Don Maximiano Founder's Reserve Viñ a Errázuriz Aconcagua Valley 2001 Château Latour Premier Grand Cru Classé Pauillac 2000 Solaia Marchesi Antinori Toscana IGT 1 2 3 4 4 6 6 6 9 10 10
prijs gemiddelde punten Joris Walter Boud Jos Dirk Alain Wim Berit Annick Jason Luc prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten prijs punten Errazuriz Merlot Estate 8.95 64.82 6.00 70 6.00 61 7.00 70 6.00 71 6.50 62 6.00 58 2.49 67 6.00 59 6.00 58 6.00 69 7.00 68.00 Errazuriz Shiraz Estate 8.95 62.91 6.00 71 7.00 70 6.00 63 8.00 72 6.50 65 6.00 49 2.49 47 6.00 55 6.00 58 7.50 69 9.00 73.00 In Situ Hillside Blend (2009) 9.95 72.18 7.50 68 8.50 74 9.00 71 7.00 79 8.00 68 8.00 68 8.50 69 9.00 71 10.00 71 9.50 74 11.00 81.00 Parcela 7 (2007) 14.5 70.91 14.00 82 9.00 69 10.00 79 14.00 72 10.00 75 10.00 45 12.50 69 11.00 65 13.00 65 13.00 76 12.50 83.00 Parcela 7 (2010) 14.5 slechte fles Loma Larga Pinot Noir (2010) 15.95 77.18 17.00 75 13.00 79 15.00 79 15.00 82 15.00 70 13.00 71 18.75 77 16.00 79 15.00 77 16.50 81 12.00 79.00 Terra Noble Carmenere Reserva (2009) 9.95 81.45 17.00 80 15.00 83 16.00 87 9.00 79 15.00 80 15.00 80 12.00 80 16.00 81 16.00 78 16.00 84 15.00 84.00 Carmenere Von Siebenthal (2008) 15.95 67.73 18.00 69? 73 13.00 72 12.00 74 15.00 62 15.00 69 17.00 49 16.00 67 16.00 70 17.00 70 16.00 70.00 Carabantes Von Siebenthal (2008) 19.95 79.73 14.00 88 12.00 73 16.00 80 15.00 80 15.00 80 16.00 77 14.33 76 16.00 79 17.00 79 19.00 87 12.00 78.00 Don Maximiano (2007) 46.95 83.64 18.00 81 17.00 80 17.00 78 23.00 88 25.00 90 16.00 80 45.00 80 26.00 84 20.00 82 24.95 90 16.00 87.00