Overlegorgaan van HBO-scholen met een accountancy-opleiding Secretariaat: Postbus 90116 4800 RA Breda Tel.: (076) 525 06 79 Fax: (076) 525 03 98 LANDELIJK EXAMEN LEER VAN DE ACCOUNTANTSCONTROLE B INVESTIGATIONS Samenstellers : De vakcommissie Leer van de Accountantscontrole B Datum : 8 juni 2011 Tijd : 13.30-16.30 uur * Dit examen bestaat uit 9 pagina's inclusief voorblad, inclusief bijlagen. Controleer dit! * Toegestane hulpmiddelen: Handleiding Regelgeving Accountancy (HRA editie 2009 of 2010) Niet programmeerbare rekenmachine * Motiveer steeds uw antwoorden! Aan onvoldoende gemotiveerde antwoorden worden geen punten toegekend! * Een indicatie voor de puntenverdeling is als volgt: vraag 1 10 punten vraag 2 10 punten vraag 3 10 punten vraag 4 20 punten vraag 5 10 punten vraag 6 30 punten vraag 7 10 punten 100 punten Veel succes! 1
Cargo Transport BV Cargo Transport BV is een transportbedrijf met meer dan 15 jaar ervaring in de transportsector. Gestart aan de Merelweg te Maastricht, groeide het bedrijf mee met de tegelen porseleinfabrieken van Maastricht. Gespecialiseerd in het transport van producten in de bouwsector, heeft het bedrijf in de loop van haar bestaan een stormachtige groei doorgemaakt en verzorgt thans het vervoer voor tal van gerenommeerde ondernemingen. Door deze groei werd in 2006 de locatie aan de Merelweg (parkeerterrein en werkplaats) te klein. De gemeente Maastricht kon Cargo Transport BV een uitstekende nieuwe locatie bieden op het bedrijventerrein Eijsden-Maastricht. Cargo Transport BV kocht hier een terrein van ca. 8.000 m2, dat bebouwd werd met 2 loodsen en ruime parkeergelegenheid voor het gehele wagenpark. In één loods is een garage ondergebracht, die is ingericht ten behoeve van het onderhoud van het wagenpark. De andere loods dient als opslagplaats. De investeringen werden gefinancierd door de huisbankier, die een solvabiliteitseis stelt aan de verhouding EV/VV, te weten een eis van 30 %. De planning en administratie van dit familiebedrijf is sedert de start ondergebracht in een kantoorpand aan de Waterweg 12 te Eijsden, dat tot de algehele huwelijksgoederengemeenschap behoort van de twee directeur groot aandeelhouders (dga s), Theo en Margriet Cargo. Naast dit kantoorpand is in 2007 een klein appartement gebouwd, waar het echtpaar woont. Het kantoorpand wordt, vanuit privé, aan de Cargo Transport BV verhuurd. Accountantskantoor Maasvallei is al jaren de huisaccountant. Mevrouw Cargo verzorgt de administratie van Cargo Transport BV en de huisaccountant stelt de jaarrekening samen, waarbij een samenstellingsverklaring wordt afgegeven. Tijdens een adviesgesprek eind 2009 heeft de huisaccountant het echtpaar geattendeerd op het nadelige effect van de aftrek van de huurkosten in de Cargo Transport BV tegen het vennootschapsbelastingtarief en de belasting van de netto huurinkomsten tegen het inkomstenbelastingtarief. In overleg is toen besloten gebruik te maken van de eenmalige doorschuifregeling voor 2010, inhoudende dat dga s eenmalig in 2010 de mogelijkheid hadden om het ter beschikking gesteld (tbs) pand fiscaal geruisloos zonder heffing van inkomstenbelasting over de meerwaarde van het pand en zonder overdrachtsbelasting in te brengen in de Cargo Transport BV tegen uitgifte van aandelen. De huisaccountant heeft het echtpaar geadviseerd een beëdigd taxateur in te schakelen voor de waardering van het kantoorpand. Het pand zal, met terugwerkende kracht, per 1 januari 2010 worden ingebracht in Cargo Transport BV. Het taxatierapport van een plaatselijk taxateur is gedateerd op 31 december 2009. Aan alle vereisten voor deze fiscale faciliteit is voldaan. Per 1 mei 2010 heeft bij de notaris de levering van de juridische en economische eigendom van het kantoorpand aan Cargo Transport BV plaatsgevonden tegen uitreiking van 50.000 aandelenkapitaal. Opdracht Op 15 april 2010 heeft mevrouw Cargo de huisaccountant verzocht de vereiste inbrengverklaring af te geven bij de door haar opgestelde inbrengbeschrijving per 1 januari 2010 (opgenomen in bijlage 1), waarbij de uitbreiding van het nominaal aandelenkapitaal per 1 mei 2010 heeft plaatsgevonden. 2
Vraag 1 (10 punten) Geef een beschouwing van deze opdracht, waarbij u aandacht schenkt aan de volgende aspecten: - typering van de opdrachtsoort en de NV Cos classificatie - het belang van de cliënt en de hieruit voortvloeiende tendenties - de onderzoeksrichting en tolerantie - de rapportage van de accountant Vraag 2 (10 punten) Beschrijf de werkzaamheden die de huisaccountant moet verrichten om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen voor zijn af te geven oordeel in deze inbrengverklaring. Vraag 3 (10 punten) Mag de huisaccountant in de tekst van zijn inbrengverklaring verwijzen naar de werkzaamheden van de taxateur in het kader van de waardering van het kantoorpand? Motiveer uw antwoord. Halverwege 2010 kreeg ook Cargo Transport BV te kampen met de gevolgen van de financiële crisis en de dalende conjunctuur. Tevens stonden de omzet en de tarieven onder druk als gevolg van de activiteiten van goedkopere buitenlandse transportbedrijven, die in Nederland opereren. De opdrachtenstroom liep in een paar maanden tijd terug met vijftig procent. Als gevolg van de dalende omzet zijn allereerst de tijdelijke arbeidscontracten van chauffeurs niet meer verlengd. In november 2010 werden ook voor 2 chauffeurs in vaste dienst ontslagvergunningen aangevraagd. Het duurde 3 maanden voordat dit rond was en al die tijd moesten de salarissen doorbetaald worden. Tevens dienden er ontslagvergoedingen betaald te worden. Eind 2010 werd Cargo Transport BV tevens meegetrokken in de faillissementen van haar klanten, doordat hoge openstaande vorderingen op deze failliete debiteuren niet meer geïnd konden worden. In maart 2011 was Cargo Transport BV niet meer in staat aan haar financiële verplichtingen te voldoen en werden gesprekken met de huisbankier aangegaan omtrent financieringsmogelijkheden. In het kader van deze gesprekken heeft de huisaccountant op 1 april 2011 een samenstellingsverklaring met continuïteitsparagraaf afgegeven bij de jaarrekening 2010. Vraag 4 (20 punten) Noem 10 indicatoren, die aangeven dat er gerede twijfel bestaat over de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten bij Cargo Transport BV? Betrek hierbij ook de in de bijlagen verstrekte financiële informatie. Op 2 mei 2011 heeft het bestuur van Cargo Transport BV surséance van betaling aangevraagd bij de rechtbank om de mogelijkheden te onderzoeken tot herstructurering van de bedrijfsactiviteiten en de financieringsstructuur. Bij de surséanceaanvraag is toegevoegd de door mevrouw Cargo opgestelde: - staat van baten en schulden per 30 april 2011, met vergelijkende cijfers uit de jaarrekening 2010 en 2009 (bijlage 2). Op 6 mei 2011 heeft de rechtbank voorlopige surséance van betaling verleend. De definitieve surséance van betaling is afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek door een accountant. 3
Opdracht Door de rechtbank is een bewindvoerder aangesteld en deze heeft de huisaccountant de opdracht gegeven een onderzoek in te stellen naar de financiële positie van Cargo Transport BV en naar het vooruitzicht of Cargo Transport BV op termijn weer aan haar verplichtingen kan voldoen. Vraag 5 (10 punten) Geef gemotiveerd aan welke NV COS standaard van toepassing is op deze opdracht. Vraag 6 (30 punten) Verricht een initiële cijferbeoordeling op de verstrekte informatie, die is opgenomen in bijlage 2. Breng daarbij de volgende verdeling aan: - opmerkingen bij de balans - opmerkingen bij de winst- en verliesrekening. Vraag 7 (10 punten) Welke prospectieve informatie heeft de accountant nodig om te kunnen beoordelen of Cargo Transport BV na verloop van tijd weer aan haar verplichtingen kan voldoen? 4
bijlage 1 Inbrengbeschrijving kantoorpand per 1 januari 2010 Activa Passiva Kantoorpand 200.000 Hypotheek huisbankier Aandelenkapitaal 150.000 50.000 Totaal activa 200.000 Totaal passiva 200.000 Toelichting: Kantoorpand: Het pand is opgenomen tegen de fiscale boekwaarde, tevens commerciële boekwaarde, per 01-01-2010. Kadastrale gegevens Financiële gegevens gemeente Eijsden-Maastricht ec. verkeerswaarde 500.000 straat Waterweg fiscale en tevens commerciële 200.000 boekwaarde sectie A hypotheekschuld huisbankier 150.000 perceelnr. 12345 aandelenkapitaal 50.000 huisnummer 12 De economische verkeerswaarde van het kantoorpand bedraagt 500.000 en is gebaseerd op een taxatierapport dd. 31 december 2009. Op het kantoorpand rust een hypotheek van 150.000, destijds verstrekt door de huisbankier op de toenmalige aankoopprijs van het pand ad 300.000. Voor de inbreng van het kantoorpand zal het aandelenkapitaal van Cargo Transport BV bij het echtpaar Cargo (dga s) uitgebreid worden met 50.000. NB: In een voorovereenkomst is geregeld, dat aan de inbreng terugwerkende kracht tot 1 januari 2010 wordt verleend. Dit houdt in, dat de ter beschikking stelling in de inkomstenbelasting sfeer eindigt per 01-01-2010 en dat het volledig economisch belang alsmede de baten en lasten vanaf 1 januari 2010 voor rekening en risico van Cargo Transport BV komen. Dit is vooraf met de inspecteur afgestemd. Hypotheek huisbankier: De hypotheekschuld is gewaardeerd tegen nominale waarde. Datum: 15 januari 2010 Handtekening: Margriet Cargo 5
Staat van baten en schulden Cargo Transport BV bijlage 2.1 (na winstbestemming) 30.04.2011 31.12.2010 31.12.2009 x 1000 x 1000 x 1000 Materiële vaste activa Gebouwen en terrein 1034 1044 888 Machines en installaties 290 275 300 Inventaris 3 50 60 Transportmiddelen 475 500 600 1802 1869 1848 Vlottende activa Voorraden Onderdelen en brandstof 50 25 23 Vorderingen Debiteuren 530 570 320 Rekening-courant T. Cargo 58 300 300 Liquide middelen 0 0 55 638 895 698 TOTAAL ACTIVA 2440 2764 2546 PASSIVA Eigen Vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal 68 68 18 Overige reserves -56 9 498 12 77 516 Voorzieningen Reorganisatievoorziening 0 50 0 Onderhoudsvoorziening 5 55 200 5 105 200 Langlopende schulden Hypothecaire lening huisbank o/g 950 1000 700 Achtergestelde lening T. Cargo o/g 0 100 200 950 1100 900 Kortlopende schulden Rekening-courant huisbank 800 800 600 Crediteuren 358 380 100 Belastingen en premies 55 54 50 Aflossings- en rentetermijnen 150 150 150 Overige schulden 110 98 30 1473 1482 930 TOTAAL PASSIVA 2440 2764 2546 6
Winst- en Verliesrekening Cargo Transport BV bijlage 2.2 t / m 30-04-2011 2010 2009 x 1000 x 1000 x 1000 Omzet vrachten 950 3900 5200 Brandstof en ov. directe kosten -456-1960 - 2500 Bruto marge 494 1940 2700 Lonen en salarissen 350 1050 1125 Uitbesteed werk 50 75 330 Overige personeelskosten 100 400 230 Afschrijvingen materiële vaste activa 20 190 170 Afschrijvingen vlottende activa 10 150 50 Onderhoud materiële vaste activa 0 25 100 Huisvestingskosten 11 10 34 Bedrijfslasten 541 1900 2039 Bedrijfsresultaat -47-40 661 Financiële baten en lasten -38-92 - 80 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -85-52 581 Vennootschapsbelasting +20 +13-140 Resultaat na belastingen -65-39 441 7
bijlage 2.3 Toelichting Materiële vaste activa Bedrijfsterrein 650.000 Loodsen incl. kantoorpand 384.000 1.034.000 De loodsen en het kantoorpand worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde minus afschrijvingen. Jaarlijks afschrijvingspercentage loodsen 10 %. Jaarlijks afschrijvingspercentage kantoorpand 5 %. De actuele waarde van de loodsen en het kantoorpand (incl. terrein) bedraagt op 30-04-2011 1.300.000. Op de overwaarde van het kantoorpand heeft de huisbank eind 2010 een 2 e hypotheek ten bedrage van 200.000 verstrekt. De machines en installaties en inventaris worden gewaardeerd op aanschafwaarde minus afschrijvingen. Het jaarlijks afschrijvingspercentage is 10 % van de aanschafwaarde. Restwaarde is nihil. De geschatte levensduur van de transportmiddelen is 10 jaar. Afgeschreven wordt op een vast percentage van de aanschafwaarde. Met het ontslag van 2 chauffeurs in vaste dienst zijn eind 2010 2 vrachtauto s aan een collega transporteur verkocht. Voorraden De voorraad onderdelen en brandstof is gewaardeerd tegen de kostprijs. Vorderingen De debiteuren zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.. Cargo Transport BV hanteert een krediettermijn van 1 maand. Bij de debiteuren is in 2010 een voorziening getroffen wegens oninbaarheid van vorderingen op debiteuren, die in staat van faillissement verkeren. De debiteuren zijn als volgt samengesteld: Debiteuren 30-04-2011 31-12-2010 31-12-2009 Debiteuren < 1 maand 90.000 180.000 200.000 Debiteuren > 1 maand < 3 maanden 300.000 290.000 130.000 Debiteuren > 3 maanden 150.000 250.000 - Voorziening - 10.000-150.000 -_ 10.000 530.000 570.000 320.000 Voorzieningen De reorganisatievoorziening is statisch bepaald en getroffen voor de ontslagvergoedingen van het vaste personeel. De onderhoudsvoorziening dient ter gelijkmatige verdeling van lasten voor groot onderhoud aan de gebouwen en terreinen en het groot onderhoud aan de transportmiddelen. De voorziening wordt bepaald op basis van de te verwachten kosten over een reeks van jaren. Het uitgevoerd onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht. Langlopende schulden De hypothecaire leningen zijn gevestigd op het bedrijfsterrein, de loodsen en het kantoorpand. Deze hebben een looptijd van 20 jaar tegen een rente van 5 %. Op de achtergestelde lening dga is geen rente verschuldigd, noch is er een aflossingsverplichting overeengekomen. De aflossing- en renteverplichtingen op de leningen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. 8
Kortlopende schulden Deze betreffen schulden met een looptijd korter dan een jaar en zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De kredietlimiet van de rekening-courantschuld aan de huisbank bedraagt 800.000. Als zekerheid zijn de transportmiddelen verpand en de debiteuren. De rente op de rekeningcourantschuld bedraagt 10 %. Toelichting op de winst- en verliesrekening Omzet vrachten Dit zijn de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor de in de verslagperiode verrichte transportdiensten. Brandstof en ov. directe kosten In het eerste kwartaal zijn de energieprijzen (olie en benzine) als gevolg van de onrust in het Midden Oosten en Noord-Afrika sterk gestegen. Deze gestegen energieprijzen heeft Cargo BV niet kunnen doorberekenen in de afgesloten transportcontracten voor het eerste kwartaal 2011. Lonen en salarissen In het eerste kwartaal 2011 zijn gemiddeld 15 personen in dienst. Het salaris incl. de loonheffing en premies zijn hieronder opgenomen. Voor de 2 dga s is een bedrag van 200.000 opgenomen op jaarbasis. Afschrijvingen De afschrijvingen zijn berekend door middel van vaste percentages van de aanschafwaarde. Overige kosten De kosten worden toegerekend aan de verslagperiode, waarop ze betrekking hebben. Financiële baten en lasten Dit is het saldo van de renteopbrengsten en rentelasten incl. de bankkosten. Vennootschapsbelasting De Vpb is gebaseerd op de fiscale winstberekening tegen het actuele tarief. Personeel In 2010 waren gemiddeld 16 personen in dienst, waaronder 8 chauffeurs. In 2011 zijn 2 chauffeurs ontslagen om bedrijfseconomische redenen. 9