INHOUDSTAFEL Voorwoord bij de eerste druk... v Voorwoord bij de tweede druk... vii Ten geleide... ix Hoofdstuk 1. Draagwijdte van het financieel beheer... 1 1.1. Het financieringsvraagstuk... 1 1.2. Draagwijdte, organisatie en stijgend belang van de financiële functie... 14 1.3. Het institutionele kader van de financiële markten... 20 1.3.1. Overzicht van de financiële markten... 20 1.3.2. Toezicht over de secundaire markten in België... 23 1.4. Evolutie van de financieringsleer... 24 1.5. Besluit... 27 Bijlage 1.1. Overzicht van de diverse vennootschapsvormen... 29 Bijlage 1.2. Financiële tijdschriften... 32 Bibliografie... 33 Hoofdstuk 2. De ondernemingsdoelstelling : het creëren van waarde... 37 2.1. Enkele basisconcepten van waardebepaling... 38 2.1.1. Enkelvoudige interest... 38 2.1.2. Samengestelde interest... 38 2.1.3. Halfjaarlijkse of maandelijkse samengestelde interestvoet.... 39 2.1.4. Perpetuïteit... 41 2.1.5. Annuïteit... 41 2.1.5.1. Postnumerando annuïteit... 42 2.1.5.2. Prenumerando annuïteit... 43 2.1.6. Aflossingsschema s van leningen... 44 2.2. Net Present Value : een basisconcept van de financiële waarderingstheorie... 45 2.2.1. Het begrip Net Present Value... 45 2.2.2. De financiële betekenis van het NPV-begrip... 48 2.3. NPV en de fundamentele doelstelling van de managers... 50 2.4. Corporate governance... 56 2.4.1. Definitie en oorsprong van het corporate governance probleem.. 56 2.4.2. Disciplineringsmechanismen... 57 2.4.2.1. Compensatiecontracten... 58 2.4.2.2. Aandelenmarkt... 58 xiii
Financieel beheer 2.4.2.3. Overnamemarkt... 58 2.4.2.3.1. Vijandige overnames... 58 2.4.2.3.2. Proxy fight... 62 2.4.2.3.3. Markt voor controlepakketten... 62 2.4.2.4. Bestuursstructuur... 62 2.4.2.4.1. Artikel 524 Wetboek van vennootschappen 65 2.4.2.4.2. Minderheidsvordering... 67 2.5. Besluit... 67 Bijlage 2.1. Waardering van perpetuïteiten... 69 Bijlage 2.2. A. Enkelvoudige actualisatiefactor e.a.f.... 72 Bijlage 2.2. B. Gecumuleerde actualisatiefactor g.a.f.... 74 Bijlage 2.3. De micro-economische betekenis van het NPV-begrip... 76 Bibliografie... 81 Hoofdstuk 3. Financiële analyse... 89 3.1. De beschikbare informatie... 89 3.2. Verschillende analysetechnieken... 90 3.3. Statische analyse... 91 3.3.1. De procentuele analyse... 91 3.3.1.1. De horizontale analyse of tijdsanalyse... 91 3.3.1.2. De verticale of structuuranalyse... 93 3.3.2. De ratioanalyse... 95 3.3.2.1. Onderzoek van de liquiditeit... 96 3.3.2.2. Onderzoek van de solvabiliteit... 104 3.3.2.3. Onderzoek van de rendabiliteit... 107 3.3.2.4. Het begrip toegevoegde waarde... 116 3.3.2.5. Statistieken voor de Belgische economie... 116 3.3.2.6. De beursgedragingen van een onderneming... 120 3.4. Dynamische analyse... 122 3.4.1. De vermogensstromentabel... 122 3.4.1.1 Inleiding... 122 3.4.1.2 De operationele kasstroom... 122 3.4.1.3 De niet-operationele kasstromen... 127 3.4.2. De mutatiebalans... 129 3.4.3. De mutatietabel of het kasstroomoverzicht... 130 3.5. Besluit... 133 Bijlage 3.1. Jaarrekening van de onderneming Zitmeubel NV... 134 Bibliografie... 137 xiv
Inhoudstafel Hoofdstuk 4. Financiële planning... 139 4.1. Definitie, doelstelling en onderdelen van de financiële planning... 139 4.2. Financiële planning op lange termijn... 142 4.3. Financiële planning op korte termijn... 147 4.3.1. De geprojecteerde resultatenrekening... 148 4.3.2. Het liquiditeitsbudget... 151 4.3.3. De geprojecteerde balans... 156 4.4. Financierbare groei... 160 4.5. Besluit... 164 Bijlage 4.1. Toepassing financiële planning... 165 Bibliografie... 169 Hoofdstuk 5. De waardering van obligaties... 171 5.1. Diverse soorten rentevoeten en opbrengstvoeten... 172 5.2. De waardering van een risicovrije obligatie... 175 5.3. Waardering van risicovolle obligaties... 180 5.4. Ratings... 181 5.5. Wijziging van obligatieprijzen in de tijd... 183 5.5.1. Tijdseffect... 183 5.5.2. Duration of rentegevoeligheid... 183 5.6. Besluit... 189 Bijlage 5.1. Exacte berekeningsformule voor de YTM... 190 Bijlage 5.2. Mogelijke verklaringen voor het verloop van de termijnstructuur.. 191 Bijlage 5.3. Afleiding van de duration formule... 193 Bibliografie... 194 Hoofdstuk 6. De waardering van aandelen... 197 6.1. Het rendement en het risico van aandelen... 198 6.1.1. Het werkelijke of ex-post rendement van een individueel aandeel... 198 6.1.2. Het verwachte rendement en het risico van een individueel aandeel... 199 6.1.3. Risicoreductie en diversificatie d.m.v. een aandelenportefeuille. 201 6.2. De portefeuilletheorie... 206 6.2.1. Het efficiënt kiezen van portefeuilles... 206 6.2.1.1. De meetkundige vorm van de verzameling van efficiënte portefeuilles zonder een risicovrije belegging... 208 6.2.1.2. De meetkundige vorm van de verzameling van efficiënte portefeuilles met een risicovrije belegging. 209 xv
Financieel beheer 6.2.2. De Kapitaalmarktlijn (KML)... 213 6.3. Het Capital Asset Pricing Model (CAPM)... 216 6.4. Het dividendwaarderingsmodel... 222 6.4.1. Nulgroei der dividenden... 223 6.4.2. Constante groei der dividenden... 223 6.4.3. Niet-constante groei van de dividenden... 226 6.5. De P/W-methode... 232 6.6. Aandeelhouderswaardemethode... 234 6.7. Over- versus ondergewaardeerde aandelen.... 234 6.8. Empirische testen van het CAP-Model... 238 6.8.1. CAPM uitgebreid met dividend yield als verklarende variabele. 238 6.8.2. Andere effecten... 240 6.8.2.1. Het price/earningseffect... 241 6.8.2.2. Het size-effect... 241 6.8.2.3. Het liquiditeitseffect... 241 6.8.3. Besluit voor CAPM... 241 6.9. Factormodellen... 242 6.9.1. Aankondigingen, verrassingscomponenten en rendementen... 242 6.9.2. Systematisch en onsystematisch risico... 243 6.9.3. Systematisch risico en beta s... 243 6.9.4. Portefeuilles en factormodellen... 244 6.9.5. Arbitrage Pricing Theory... 245 6.9.5.1. Beta s en verwachte rendementen... 245 6.9.5.2. Het arbitrageproces... 246 6.10. Besluit... 248 Bijlage 6.1. Risico van een individueel effect in een aandelenportefeuille en risico van een goed gediversifieerde portefeuille... 250 Bibliografie... 252 Hoofdstuk 7. Waardering van opties... 257 7.1. Begrip en soorten... 257 7.2. Algemene kenmerken van optiemarkten... 258 7.2.1. Ontwikkeling van de optiemarkten... 258 7.2.2. Standaardisatie... 261 7.2.3. Over-the-countermarkten... 261 7.3. Opbrengstprofielen... 262 7.4. Eigenschappen van opties... 266 7.4.1. Determinanten van optiewaarden... 267 7.4.1.1. Aandelenprijs en uitoefenprijs... 267 7.4.1.2. Resterende looptijd... 267 xvi
Inhoudstafel 7.4.1.3. Volatiliteit... 268 7.4.1.4. De risicovrije rentevoet... 269 7.4.2. Boven- en ondergrenzen van de optiekoers... 269 7.4.2.1. Actoren op de financiële markten... 269 7.4.2.2. Boven- en ondergrenzen van de optiekoers... 270 7.4.3. Vervroegde uitoefening... 271 7.4.4. Put-callpariteit... 272 7.5. Waarderingsmodellen... 273 7.5.1. Binomiale optiewaarderingsmodellen... 273 7.5.1.1. Replicerende portefeuille... 273 7.5.1.2. Verloop van de aandelenkoers... 275 7.5.1.3. Binomiale waarderingsformule... 276 7.5.2. Black-Scholes-optiewaarderingsformule... 278 7.5.3. Invloed van dividenden... 281 7.6. Besluit... 285 Bijlage 7.1. Benedengrenzen voor Europese calls en puts... 287 Bijlage 7.2. Waarderen van valutaopties en indexopties... 288 Bijlage 7.3. Tabellen van de cumulatieve normaalverdeling... 289 Bijlage 7.4. Aangepaste Black-Scholes-formule voor trading en kalenderdagen. 291 Bibliografie... 292 Hoofdstuk 8. Informatie en efficiënte financiële markten... 293 8.1. Informatie en marktefficiëntie... 294 8.1.1. Verplichte informatieverstrekking (mandatory disclosure)... 294 8.1.2. Vrijwillige informatieverstrekking (voluntary disclosure)... 298 8.1.3. Andere informatiebronnen... 299 8.2. Efficiënte markten... 301 8.2.1. Enkele conceptuele inzichten met betrekking tot marktefficiëntie... 301 8.2.2. Enkele implicaties van marktefficiëntie voor het financieel beheer van ondernemingen... 304 8.2.3. Enkele empirische inzichten met betrekking tot marktefficiëntie 305 8.2.3.1. Voorspelbaarheid van aandelenreturns... 305 8.2.3.1.1. Random-walkmodel... 305 8.2.3.1.2. Mechanische beslissingsregels versus passieve strategie... 306 8.2.3.2. Tijdspatroon in aandelenreturns... 306 8.2.3.3. Event studies... 309 8.2.3.4. Anomalieën... 310 8.2.3.5. Sterke efficiëntie testen... 311 xvii
Financieel beheer 8.3. Het fenomeen handel met voorkennis... 312 8.3.1. Benadeling van de transactiepartij... 313 8.3.2. Informatiedoorstromingsproces... 315 8.3.3. Handel met voorkennis als verloningsysteem voor het management... 316 8.3.4. Opsporing en vervolging van handel met voorkennis... 317 8.4. Besluit... 319 Bibliografie... 320 Hoofdstuk 9. Beoordeling en selectie van investeringsprojecten... 325 9.1. Het investeringsbeslissingsproces... 326 9.2. Bepaling van de relevante kasstromen... 329 9.2.1. Basisprincipes bij de bepaling van kasstromen... 330 9.2.2. Componenten van de kasstromen... 332 9.2.2.1. Het initiële investeringsbedrag... 332 9.2.2.2. De kasstromen voortvloeiend uit het investeringsproject... 333 9.2.2.3. De kasstromen die op het einde van het project vrijkomen... 336 9.3. Methoden van investeringsselectie... 338 9.3.1. De terugverdientijd... 338 9.3.2. Het (gemiddeld) boekhoudkundig rendement... 341 9.3.3. De net-present-valuemethode... 342 9.3.4. Het interne rendement... 345 9.3.5. De winstgevendheidsindex... 346 9.3.6. De annuïteitenmethode... 347 9.3.7. De incremental-yieldmethode... 349 9.3.8. De beoordeling van investeringsprojecten in Belgische ondernemingen... 351 9.4. Vergelijking tussen de IRR- en de NPV-methode... 352 9.4.1. Het schaalprobleem... 353 9.4.2. Het tijdspatroon van de kasstromen... 353 9.4.3. Meervoudige interne rendementen... 354 9.4.4. Andere problemen... 355 9.5. Betekenis van het behalen van een positieve NPV... 356 9.6. De relevante actualisatievoet... 358 9.7. Vervangingsinvesteringen... 359 9.8. De beslissing maken of kopen... 360 9.9. Inflatie en de investeringscalculatie... 364 9.9.1. Projectevaluatie bij inflatie... 365 xviii
Inhoudstafel 9.9.1.1. Afwezigheid van belastingen en afschrijvingen... 366 9.9.1.2. Met belastingen en afschrijvingen... 367 9.10. Reële opties... 370 9.11. Besluit... 375 Bijlage 9.1. De relatie tussen de nominale en de reële kapitaalkost... 377 Bibliografie... 379 Hoofdstuk 10. Risicoanalyse van investeringsprojecten... 383 10.1. Relevant risico en investeringsbeslissingen... 383 10.2. Risicoanalyse van afzonderlijke projecten... 387 10.2.1. De waarschijnlijkheidsverdeling van net present values... 387 10.2.2. Sensitiviteitsanalyse... 391 10.2.3. Monte-Carlo-simulatieanalyse... 395 10.2.4. Beslissingsboomanalyse... 399 10.2.5. Risico-aangepaste discontovoeten... 405 10.2.6. Het verkorten van de maximum toegelaten terugverdientijd... 406 10.3. Portefeuilleanalyse vanuit het standpunt van de onderneming... 407 10.4. Portefeuilleanalyse vanuit het standpunt van goed gediversifieerde aandeelhouders... 417 10.5. Besluit... 419 Bijlage 10.1. Tabellen van de cumulatieve normaalverdeling... 420 Bijlage 10.2. De zekerheidsequivalentenmethode als methode voor risicoanalyse... 421 Bibliografie... 422 Hoofdstuk 11. Een overzicht van de financieringsvormen... 423 11.1. Enkele inleidende beschouwingen in verband met de financieringsvormen... 423 11.2. Interne financiering... 425 11.3. Externe financiering met eigen vermogen... 425 11.4. Externe financiering met vreemd vermogen op lange termijn... 429 11.4.1. De obligatielening... 430 11.4.2. De gewone lening... 431 11.4.3. Het investeringskrediet... 431 11.4.4. Het wentelkrediet... 432 11.4.5. Leasing... 432 11.4.6. Uitrustingsfinanciering (lening op afbetaling)... 434 11.4.7. Waarborgen en beschermde clausules... 435 11.4.8. Rentetarieven op lange termijn... 436 11.5. Externe financiering met vreemd vermogen op korte termijn... 436 11.5.1. Spontane financieringsvormen... 436 xix
Financieel beheer 11.5.2. Het kaskrediet... 438 11.5.3. Straight loans... 439 11.5.4. Commercial paper... 439 11.5.5. Discontokredieten... 440 11.5.6. Factoring... 441 11.5.7. Voorschot op facturen... 442 11.5.8. Rentetarieven op korte termijn... 443 11.6. Quasi-eigen vermogen... 443 11.6.1. De achtergestelde lening... 443 11.6.2. Converteerbare obligaties... 444 11.6.3. De obligatielening met warrant... 445 11.7. Off-balance-sheetfinanciering... 445 11.8. Projectfinanciering... 445 11.9. Besluit... 446 Bibliografie... 447 Hoofdstuk 12. Het vraagstuk van de optimale kapitaalstructuur... 449 12.1. Bespreking van een aantal basisbegrippen... 450 12.1.1. Het begrip marktwaarde... 451 12.1.2. Het begrip kapitaalkost... 452 12.1.3. Een uitdrukking voor de totale marktwaarde van de onderneming... 453 12.2. De traditionele benadering... 454 12.3. De Modigliani-Miller-benadering... 455 12.3.1. Inleiding en assumpties... 455 12.3.2. De invloed van de schuldfinanciering in een wereld zonder belastingen... 457 12.3.2.1. De invloed van de schuldfinanciering op de marktwaarde van de onderneming... 457 12.3.2.2. De invloed van schuldfinanciering op de kapitaalkost van de onderneming... 459 12.3.3. De invloed van schuldfinanciering in een wereld met vennootschapsbelastingen... 460 12.3.3.1. De invloed van schuldfinanciering op de marktwaarde van de onderneming... 460 12.3.3.2. De invloed van schuldfinanciering op de kapitaalkost van de onderneming... 463 12.3.4. Kritische bespreking van het MM-model... 465 12.4. De Static-Tradeoffbenadering... 467 12.4.1. Inleiding... 467 12.4.2. Persoonlijke belastingen... 468 xx
Inhoudstafel 12.4.3. Niet-interestgebonden belastingvoordelen... 470 12.4.4. Kosten verbonden aan financiële moeilijkheden... 471 12.4.5. Transactiekosten... 473 12.5. Agencykosten... 474 12.6. De Free-Cash-Flowbenadering... 476 12.7. Kosten van asymmetrische informatie en signaleringskosten... 477 12.8. De Pecking-Orderbenadering... 478 12.9. De Market Timing-theorie... 480 12.10.De Stakeholderbenadering... 480 12.11. Empirische studies over de relevantie van de kapitaalstructuurbeslissing... 482 12.11.1. Studies over het belang van marktimperfecties... 482 12.11.2. Empirie inzake determinanten van de kapitaalstructuur... 486 12.12. De financieringskeuze in de praktijk... 491 12.13.Besluit... 492 Bijlage 12.1. De traditionele benadering volgens Solomon (1963)... 495 Bijlage 12.2. Bewijs van de tweede stelling van MM (1958)... 497 Bijlage 12.3. Analytische afleiding van de kapitaalkost... 498 Bijlage 12.4. Bespreking van Millers visie op de kapitaalstructuurproblematiek... 502 Bibliografie... 505 Hoofdstuk 13. Dividendpolitiek en de waarde van de onderneming... 511 13.1. Op welke wijze kunnen de winsten naar de aandeelhouders doorstromen?... 512 13.2. De invloed van de dividendpolitiek op de waarde van de onderneming... 515 13.2.1. In perfecte kapitaalmarkten is de dividendpolitiek irrelevant... 517 13.2.2. De bird-in-the-hand theorie... 518 13.2.3. Dividendpolitiek en belastingen... 519 13.2.3.1. Litzenberger & Ramaswamy (1979)... 519 13.2.3.2. Het model van Brennan (1970)... 522 13.3. Andere factoren m.b.t. dividendbeslissingen... 524 13.3.1. Informatiewaarde van de dividendpolitiek... 524 13.3.2. Cliënteel -effecten... 525 13.3.3. Uitgiftekosten en transactiekosten voor de belegger... 527 13.3.4. Agencykosten... 527 13.4. Dividendpolitiek... 529 13.5. Besluit... 532 Bibliografie... 533 xxi
Financieel beheer Hoofdstuk 14. De kapitaalkost van de onderneming... 537 Inleiding... 537 14.1. Begripsomschrijving... 537 14.2. Toepassingsgebieden... 538 14.3. Methode... 539 14.3.1. De eerste stap : Bepaling van de marginale kosten van de verschillende financieringsbronnen... 539 14.3.1.1. De kost van het vreemd vermogen op lange termijn (k SL )... 539 14.3.1.2. De kost van het vreemd vermogen op korte termijn (k SK )... 540 14.3.1.3. De kost van het eigen vermogen (k e )... 541 14.3.1.3.1. Het dividendwaarderingsmodel... 542 14.3.1.3.2. Het Capital Asset Pricing Model (CAP-model)... 543 14.3.1.4. De kost van andere financieringsbronnen... 546 14.3.2. Tweede stap : Bepaling van de wegingsfactoren... 547 14.3.3. Derde stap : Berekenen van de gewogen gemiddelde kapitaalkost... 548 14.4. Beoordeling van investeringsprojecten met verschillende risicograden... 551 14.5. Besluit... 552 Bibliografie... 553 Hoofdstuk 15 : Alternatieve NPV-modellen... 555 Inleiding... 555 15.1. Overzicht van verschillende kasstroomdefinities... 555 15.1.1. Vrije operationele kasstromen... 556 15.1.2. Totale kasstromen... 557 15.1.3. Residuele kasstromen... 557 15.2. Alternatieve NPV-modellen... 558 15.2.1. De traditionele Net Present Value methode (NPV-methode)... 559 15.2.2. De totale kasstromen-methode (NPV(TK))... 560 15.2.3. De residuele kasstromen-methode (NPV(RK))... 561 15.2.4. De APV-methode (APV)... 561 15.3. Bepaling van de projectschulden... 563 15.4. Een uitgewerkt voorbeeld... 565 15.5. Beoordeling van de alternatieve NPV-modellen... 570 15.6. Besluit... 572 Bibliografie... 573 xxii
Inhoudstafel Hoofdstuk 16. Beheer van het nettobedrijfskapitaal... 575 16.1. De componenten van het nettobedrijfskapitaal... 576 16.2. Het niveau van het nettobedrijfskapitaal... 580 16.3. Het begrip Behoefte aan bedrijfskapitaal (BBK)... 587 16.4. Het thesauriebeheer in de onderneming... 594 16.4.1. Begripsomschrijving en doel... 594 16.4.2. Taakgebieden van het thesauriebeheer... 594 16.4.3. Cashmanagement en cashpooling... 595 16.5. Besluit... 596 Bibliografie... 597 Hoofdstuk 17. Debiteurenbeheer... 599 17.1. Situering en relevantie van het debiteurenbeleid... 599 17.2. Het vastleggen van een kredietpolitiek... 602 17.2.1. Componenten van een kredietpolitiek... 603 17.2.1.1. De kredietnorm... 603 17.2.1.2. De kredietvoorwaarden... 604 17.2.1.3. De incassopolitiek... 606 17.2.2. Effecten van wijzigingen in de kredietpolitiekvariabelen... 607 17.2.3. Evaluatie en optimalisatie van de kredietpolitiek... 610 17.2.3.1. Een uitgewerkt voorbeeld... 610 17.2.3.2. Enkele afsluitende bemerkingen... 612 17.3. De implementatie van de kredietpolitiek... 613 17.3.1. De verantwoordelijkheid voor de implementatie... 613 17.3.2. De kredietwaardigheidbeoordeling... 614 17.3.3. De kredietbeslissing... 615 17.3.4. De debiteurenbewaking... 618 17.3.5. De incassoactiviteiten... 621 17.4. Enkele andere aspecten van het debiteurenbeheer... 622 17.4.1. Factoring... 622 17.4.2. Kredietverzekering... 623 17.4.3. Het beheer van de float... 624 17.5. Besluit... 625 Bijlage 17.1. Dun & Bradstreet Evaluatierapport... 627 Bijlage 17.2. Credit scoring en falingspredictiemodellen... 629 Bibliografie... 632 Hoofdstuk 18. Beursintroducties en risicokapitaal... 635 18.1. Bronnen van eigen vermogen... 635 18.2. Business angels... 636 xxiii
Financieel beheer 18.3. Venture capital... 637 18.4. Beursintroducties... 640 18.4.1. Beursintroducties in België... 640 18.4.2. Motieven voor een beursintroductie... 643 18.4.3. Verloop en kenmerken van het introductieproces... 647 18.4.4. Underpricing van beursintroducties... 652 18.4.4.1. De impact van informatieasymmetrie tussen beleggersgroepen... 655 18.4.4.2. De relatie tussen de taken van de underwriter en underpricing... 655 18.4.4.3. Bescherming tegen gerechtelijke vervolging... 656 18.4.4.4. Signaalmodellen... 656 18.4.4.5. Underpricing en behoud van controle... 657 18.4.4.6. Underpricing van Belgische beursintroducties... 658 18.5. Besluit... 659 Bijlage 18.1.A. Overzicht van de beursintroducties in België sinds 1984... 660 Bijlage 18.1.B. Beursintroductie van Belgische vennootschappen op Euro.NM Belgium, Easdaq en Nasdaq van 1995 tot 1999... 663 Bijlage 18.2. Overzicht van internationale studies inzake de underpricing bij IPO s... 664 Bibliografie... 666 Hoofdstuk 19. De waardering van ondernemingen en fusies en overnames. 675 19.1. Overzicht van de diverse waarderingstechnieken... 677 19.1.1. Dividendwaarderingsmodellen... 677 19.1.2. Multiplicatormethode... 679 19.1.3. DCF-modellen... 681 19.1.4. Reële optiemodellen... 684 19.2. De waardering van fusies en overnames... 686 19.2.1. Economische implicaties van fusies... 686 19.2.2. Potentiële voordelen van fusies... 688 19.2.3. Enige misvattingen met betrekking tot de potentiële voordelen van een fusie... 689 19.2.4. Methodologie van de waardering van een potentiële overname. 691 19.3. Besluit... 692 Bijlage 19.1. Waardering van een onderneming die volledig met eigen eigen vermogen en met groeiopportuniteiten is gefinancierd... 693 Bijlage 19.2. Waardering van een onderneming die volledig met eigen vermogen gefinancierd is en een constante groei heeft die onbegrensd is... 696 xxiv
Inhoudstafel Bijlage 19.3. Waardering van een onderneming volledig gefinancierd met eigen vermogen die tijdelijk een abnormale groei heeft... 698 Bibliografie... 699 Hoofdstuk 20. Value-based management en de creatie van aandeelhouderswaarde... 701 20.1. Het toenemende belang van VBM... 701 20.2. Deelcomponenten van VBM... 702 20.3. Aandeelhouderswaardemodellen... 703 20.3.1. De SVA-methode van Rappaport... 703 20.3.2. Economic value added (EVA)... 706 20.4. Vergelijking van de SVA en EVA-methode... 710 20.4.1. Overeenkomsten... 710 20.4.2. Verschilpunten... 711 20.4.2.1. Managementbeloningssysteem... 711 20.4.2.2. Financieringsplanning... 712 20.4.2.3. Disincentive to invest... 712 20.4.2.4. Het gebruik door niet-ingewijden... 712 20.4.2.5. Vergelijkbaarheid tussen ondernemingen... 713 20.5. Een uitgewerkt cijfervoorbeeld van SVA en EVA... 713 20.6. Het gebruik van VBM in België... 716 20.6.1. De prestatiemeting... 717 20.6.2. Beoordeling en selectie van investeringsvoorstellen... 717 20.6.3. Waardebepaling... 718 20.6.4. Koppeling van de managementverloning aan waardecreatie... 719 Besluit... 720 Bibliografie... 721 xxv