Inhoud DEEL 1 ALGEMENE INLEIDING BOEKHOUDING EN RAPPORTERING... 1 HOOFDSTUK 1 HISTORISCHE EVOLUTIE EVOLUTIE VAN DE BEGRIPPEN...

Transcriptie

1 DEEL 1 ALGEMENE INLEIDING BOEKHOUDING EN RAPPORTERING... 1 HOOFDSTUK 1 HISTORISCHE EVOLUTIE EVOLUTIE VAN DE BEGRIPPEN ENKELE GESCHIEDKUNDIGE STAPPEN Belgische ondernemingen Internationale ondernemingen Verenigingen en stichtingen... 8 HOOFDSTUK 2 BASISMODEL VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN BOEKHOUDING ALS TAAL VOOR ONDERNEMEN HET ALGEMENE ACCOUNTINGMODEL OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE STAKEHOLDERS RELATIE TOT ALGEMEEN AANVAARDE BOEKHOUDBEGINSELEN EN RAPPORTERINGSSTANDAARDEN DEEL 2 BOEKHOUDBEGINSELEN EN RAPPORTERINGSSTANDAARDEN IN BELGIË 17 HOOFDSTUK 1 WETTELIJK KADER EN BASISSTRUCTUUR VAN HET BELGISCHE BOEKHOUD- EN JAARREKENINGRECHT, INCLUSIEF BEPALINGEN MET BETREKKING TOT (I)VZW S EN STICHTINGEN WET VAN 17 JULI 1975 OP DE BOEKHOUDING VAN DE ONDERNEMING EN UITVOERINGSBESLUITEN ix

2 2 WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN EN UITVOERINGSBESLUITEN Boek I: Inleidende bepalingen Boek II: Bepalingen gemeenschappelijk aan alle vennootschappen Boek III: De maatschap, de tijdelijke handelsvennootschap en de stille handelsvennootschap Boek IV: Bepalingen gemeenschappelijk aan de rechtspersonen geregeld in dit wetboek Boeken V tot en met VIII: Verschillende vennootschapsvormen Boek IX: Commanditaire vennootschap op aandelen Boek X: Vennootschappen met een sociaal oogmerk Boeken XI en XII: Herstructurering en omzetting van vennootschappen Boeken XIII en XIV: De landbouwvennootschap en het economisch samenwerkingsverband Boek XV: De Europese vennootschap Boek XVI: De Europese coöperatieve vennootschap Boek XVII: Diverse bepalingen en overgangsbepalingen VERBAND WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN EN BOEKHOUDWET WET VAN 2 MEI 2002 BETREFFENDE DE VERENIGINGEN ZONDER WINSTOOGMERK, DE INTERNATIONALE VERENIGINGEN ZONDER WINSTOOGMERK EN DE STICHTINGEN, EN UITVOERINGSBESLUITEN HOOFDSTUK 2 DE COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN DEEL 3 ALGEMEEN AANVAARDE BOEKHOUDBEGINSELEN EN RAPPORTERINGSSTANDAARDEN HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN AANVAARDE PRINCIPES BASISVERONDERSTELLINGEN BOEKHOUDKUNDIGE UITGANGSPUNTEN Ondernemingsentiteit Inleiding Welke theorie wordt nu in het Belgische boekhoudrecht toegepast? Is dit ook van toepassing op (internationale) verenigingen zonder winstoogmerk en stichtingen? Voorwerp van de boekhouding Definiëring naar grootte Uitdrukking in geldwaarde Bestendigheid Continuïteit x

3 2 VASTSTELLEN VAN DE GEBEURTENISSEN Inleiding Verantwoordingsstukken Volledigheid Niet-compensatie Toerekening van de kosten en opbrengsten aan de periode VASTSTELLEN VAN DE WAARDE VAN DE GEREGISTREERDE GEBEURTENISSEN Principe van de individuele waardering Omschrijving Wettelijke bepalingen Algemene regels inzake aanschaffingswaarde Omschrijving Aanschaffingsprijs Aankoopprijs in geval van ruil Ruilwaarde Vervaardigingsprijs Inbrengwaarde Geherwaardeerde aanschaffingswaarde Algemeen Soorten herwaarderingen Uitdrukking van de meerwaarde Waardedepreciatie van activa Definities Enkele algemene regels Terugneming van afschrijvingen Terugneming van waardevermindering Terugnemingen en het meerwaardestelsel van artikel 100 van het KB van 30 januari Waardecorrecties: voorzieningen voor risico s en kosten Algemene bepalingen Toepassingsveld Boekhoudkundige verwerking inzake voorzieningen voor risico s en kosten Waarderingsregels in het kader van fusies, splitsingen en inbrengen Wettelijke bepalingen in het kader van een fusie Boekhoudkundige verwerking van een fusie Wettelijke bepalingen in het kader van een grensoverschrijdende fusie Boekhoudkundige verwerking van een grensoverschrijdende fusie Wettelijke bepaling in het kader van een splitsing Boekhoudkundige verwerking van een splitsing Wettelijke bepalingen in het kader van partiële splitsingen Boekhoudkundige verwerking van partiële splitsingen Wettelijke bepalingen in het kader van grensoverschrijdende splitsingen Boekhoudkundige verwerking van grensoverschrijdende splitsingen Wettelijke bepalingen in het kader van grensoverschrijdende partiële splitsingen Boekhoudkundige verwerking van grensoverschrijdende partiële splitsingen xi

4 Wettelijke bepalingen in het kader van de inbreng van een bedrijfsgeheel Boekhoudkundige verwerking van de inbreng van een bedrijfsgeheel Waardering en vreemde valuta Problematiek Basisprincipes voor de omzetting van vreemde valuta Verwerking van de deviezenverrichtingen Verwerking van de wisselverrichtingen Bijzondere waarderingsregels geldend voor verenigingen en stichtingen Algemeen Schenkingen, legaten en subsidies Principe van de voorzichtigheid Principe van de objectiviteit Principe van de relevantie REGELS IN VERBAND MET DE RAPPORTERING Principe van de periodiciteit Principe van de vergelijkbaarheid Principe van het getrouwe beeld HOOFDSTUK 2 DE BALANS ACTIVA Vaste activa Oprichtingskosten Ondernemingen Oprichtingskosten Verenigingen en stichtingen Immateriële vaste activa Ondernemingen Immateriële vaste activa Verenigingen en stichtingen Materiële vaste activa Ondernemingen Materiële vaste activa Verenigingen en stichtingen Financiële vaste activa Ondernemingen Financiële vaste activa Verenigingen en stichtingen Vlottende activa Vorderingen op meer dan één jaar Ondernemingen Vorderingen op meer dan één jaar Verenigingen en stichtingen Voorraden en bestellingen in uitvoering Ondernemingen Voorraden en bestellingen in uitvoering Verenigingen en stichtingen Vorderingen op ten hoogste één jaar Ondernemingen Vorderingen op ten hoogste één jaar Verenigingen en stichtingen Geldbeleggingen Ondernemingen Geldbeleggingen Verenigingen en stichtingen Liquide middelen Ondernemingen Liquide middelen Verenigingen en stichtingen Overlopende rekeningen Ondernemingen Overlopende rekeningen Verenigingen en stichtingen xii

5 2 PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Ondernemingen Fondsen van de vereniging Verenigingen en stichtingen Uitgiftepremies Ondernemingen Uitgiftepremies Verenigingen en stichtingen Herwaarderingsmeerwaarden Ondernemingen Herwaarderingsmeerwaarden Verenigingen en stichtingen Reserves Ondernemingen Bestemde fondsen Verenigingen en stichtingen Overgedragen winst (verlies) Ondernemingen Overgedragen winst (verlies) Verenigingen en stichtingen Kapitaalsubsidies Ondernemingen Kapitaalsubsidies Verenigingen en stichtingen Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief Ondernemingen Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het nettoactief Verenigingen en stichtingen Voorzieningen (en uitgestelde belastingen) Voorzieningen voor risico s en kosten Ondernemingen Uitgestelde belastingen Ondernemingen Voorzieningen voor risico s en kosten en uitgestelde belastingen Verenigingen en stichtingen Schulden Schulden op meer dan één jaar Ondernemingen Schulden op meer dan één jaar Verenigingen en stichtingen Schulden op ten hoogste één jaar Ondernemingen Schulden op ten hoogste één jaar Verenigingen en stichtingen Overlopende rekeningen Ondernemingen Overlopende rekeningen Verenigingen en stichtingen HOOFDSTUK 3 DE RESULTATENREKENING BEDRIJFSOPBRENGSTEN ONDERNEMINGEN BEDRIJFSOPBRENGSTEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN BEDRIJFSKOSTEN ONDERNEMINGEN BEDRIJFSKOSTEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) ONDERNEMINGEN & VERENIGINGEN EN STICHTINGEN FINANCIËLE OPBRENGSTEN ONDERNEMINGEN xiii

6 7 FINANCIËLE OPBRENGSTEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN FINANCIËLE KOSTEN ONDERNEMINGEN FINANCIËLE KOSTEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING (VÓÓR BELASTING) ONDERNEMINGEN & VERENIGINGEN EN STICHTINGEN UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN ONDERNEMINGEN UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN UITZONDERLIJKE KOSTEN ONDERNEMINGEN UITZONDERLIJKE KOSTEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR (VÓÓR BELASTINGEN) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN (ONDERNEMINGEN) ONTTREKKING AAN, OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTINGEN ONDERNEMINGEN BELASTINGEN OP HET RESULTAAT ONDERNEMINGEN ONTTREKKING AAN, OVERBOEKING NAAR DE BELASTINGVRIJE RESERVES ONDERNEMINGEN HOOFDSTUK 4 DE RESULTAATVERWERKING ONDERNEMINGEN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN HOOFDSTUK 5 DE TOELICHTING ONDERNEMINGEN Staat van de oprichtingskosten (VOL 5.1) Staat van de immateriële vaste activa (VOL ) Staat van de materiële vaste activa (VOL ) Staat van de financiële vaste activa (VOL ) Inlichtingen omtrent deelnemingen (VOL ) Geldbeleggingen en overlopende rekeningen (activa) (VOL 5.6) xiv

7 1.7 Staat van het kapitaal en de aandeelhoudersstructuur (VOL 5.7) Voorzieningen voor overige risico s en kosten (VOL 5.8) Staat van de schulden en overlopende rekeningen (passiva) (VOL 5.9) Bedrijfsresultaten (VOL 5.10) Financiële en uitzonderlijke resultaten (VOL 5.11) Belastingen en taksen (VOL 5.12) Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen (VOL 5.13) Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (VOL 5.14) Financiële betrekkingen met (VOL 5.15) Afgeleide financiële instrumenten die niet gewaardeerd zijn op basis van de reële waarde (VOL 5.16) Verklaring betreffende de geconsolideerde jaarrekening (VOL 5.17) VERENIGINGEN EN STICHTINGEN Staat van de oprichtingskosten (VOL-vzw 4.1) Staat van de immateriële vaste activa (VOL-vzw ) Staat van de materiële vaste activa (VOL-vzw ) Staat van de financiële vaste activa (VOL-vzw ) Inlichtingen omtrent de deelnemingen (VOL-vzw ) Geldbeleggingen en overlopende rekeningen (activa) (VOL-vzw 4.6) Staat van de bestemde fondsen en voorzieningen (VOL-vzw 4.7) Staat van de schulden en overlopende rekeningen (passiva) (VOL-vzw 4.8) Bedrijfsresultaten (VOL-vzw 4.9) Financiële en uitzonderlijke resultaten (VOL-vzw 4.10) Taksen (VOL-vzw 4.11) Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen (VOL-vzw 4.12) Betrekkingen met verbonden entiteiten en met vennootschappen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (VOL-vzw 4.13) Financiële betrekkingen met (VOL-vzw 4.14) Afgeleide financiële instrumenten die niet gewaardeerd zijn op basis van de reële waarde (VOL-vzw 4.15) HOOFDSTUK 6 DE SOCIALE BALANS STAAT VAN DE TEWERKGESTELDE PERSONEN ONDERNEMINGEN & VERENIGINGEN EN STICHTINGEN TABEL VAN HET PERSONEELSVERLOOP TIJDENS HET BOEKJAAR ONDERNEMINGEN & VERENIGINGEN EN STICHTINGEN INLICHTINGEN OVER DE OPLEIDINGEN VOOR DE WERKNEMERS TIJDENS HET BOEKJAAR ONDERNEMINGEN & VERENIGINGEN EN STICHTINGEN xv

8 BIJLAGE 1 JAARREKENING VOLLEDIG MODEL VOOR ONDERNEMINGEN BIJLAGE 2 JAARREKENING: VOLLEDIG MODEL VOOR VERENIGINGEN ZONDER WINSTOOGMERK EN STICHTINGEN xvi