Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA"

Transcriptie

1 Verklaring van Beleggingsbeginselen Joachim Aelvoet CBFA 17 maart 2011

2 Onderzoek 29 IBP's +/- 4,5 miljard euro vermogen +/ aangeslotenen methode: eerste analyse individueel gesprek conclusies 2

3 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 3

4 Doel van de SIP Beleggingsstrategie bepalen Risicomanagement bepalen Transparantie verhogen voor stakeholders Houvast in tijden van crisis 4

5 Algemeen kader Wetgevend kader Prudent person Algemeen kader Type plan Formeel vastleggen 5

6 Algemeen kader: resultaten 6

7 Algemeen kader: DON'Ts "De SIP dient herzien te worden na 5 jaar." "De beleggingsdoelstellingen beogen het minimaliseren van de financieringskosten op lange termijn..." "Terdege rekening te houden met de belangen van de bijdragende ondernemingen wat betreft het niveau en de frequentie van de bijdragen." 7

8 Algemeen kader: DO's " De SIP is opgesteld...met art 95 van de wet van 27/10/06..." " De activa wordt belegd op basis van het prudent person principle." " De activa worden belegd in het belang van de aangeslotenen en de begunstigden..." " De RvB zal dit document binnen de maand na bekrachtiging overmaken aan de CBFA." 8

9 Algemeen kader: DO's " DB-plan met een duration van de verplichtingen van jaar." " Open DC-plan // gesloten DB-plan " " Dit beleggingsbeleid werd opgesteld door de RvB gehouden op 1/04/09 en werd bekrachtigd door de AV van 30/04/09." " Deze SIP zal minstens om de 3 jaar herzien worden maar ook wanneer de vermogensbeheerder..." 9

10 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 10

11 Risico-identificatie Duidelijk, concreet & volledig Evaluatie- methode Risico- identificatie Beleggingsbeperkingen Beheermethode 11

12 Risico-identificatie: resultaten 12

13 Risico-identificatie: DON'Ts "De RvB erkent dat aan elke beleggingstrategie voor de activa risico's verbonden zijn." "De portefeuille moet voldoende gediversifieerd worden door gebruik te maken van beveks" "Muntrisico moet beperkt zijn voor obligaties." "Het bevoegde operationele orgaan zorgt ervoor dat de beleggingsrisico's worden geschat." 13

14 Risico-identificatie: DO's "Valutarisico: Er is gekozen om dit risico volledig in te dekken door...". Diversificatie: De correlatie tussen... dient kleiner te blijven dan..., indien niet dan zal de SAA opnieuw bekeken worden. Renterisico: Het maximumverlies op de totale portefeuille van een rentestijging van X% mag niet meer zijn dan Y%. "Kredietrisico: Posities in obligaties met een creditrating onder BBB bij Moody's dienen besproken te worden in het Investeringscomité." 14

15 Risico-identificatie: DO's "Aandelenrisico: sectorallocatie mag niet meer dan X% verschillen van de benchmark." "Securities lending is niet toegestaan". "Niet meer dan X% van de portefeuille mag belegd worden in effecten die geen deel uitmaken van de benchmark." 15

16 Risico-identificatie: DO's "Enkelvoudige investment grade bedrijfsemittent max Z%; Enkelvoudige hoogrentende bedrijfsemittent max...". " actief beheer voor... een excess return opleveren van... met een tracking error van niet meer dan..." "De ALM provider zal jaarlijks een document aanleveren dat het Investeringscomité en de RvB toelaat om de assumpties van de ALM-studie te evalueren." 16

17 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 17

18 Strategische Asset Allocatie Definitie Benchmark Strategische Asset Allocatie Coherentie met financieringsplannen Praktijk 18

19 Strategische Asset Allocatie: resultaten 19

20 Strategische Asset Allocatie: DON'Ts Aandelen 40% / Obligaties 60% Som strategische Asset allocatie is groter dan 100% Asset allocatie vermogensbeheerder is verschillend Obligaties met een return van 4% in ALM-studie vs High yield obligaties in portefeuille "Onroerend goed: Lokale benchmark" 20

21 Strategische Asset Allocatie: DO's Activaklasse Type activa Min Strategische Max Benchmark 30% 40% 50% Aandelen Europese aandelen 20% 25% 30% MSCI... Amerikaanse aandelen 10% 15% 20% MSCI... Obligaties Vastgoed Alternatieven 30% 40% 50% Overheidsobligaties 20% 30% 40% JPM... Bedrijfsobligaties 10% 20% 30% JPM... High Yield obligaties 0% 10% 20% JPM... 0% 10% 20% Direct 0% 5% 10% Barclays... Vastgoedcertificaten 0% 5% 10% Barclays... 0% 10% 20% Private Equity 0% 5,00% 10% DJ... Hedge funds 0% 5,00% 10% HFR... Gestructureerd Producten 0% 2,50% 5% S&P... Commodities 0% 2,50% 5% DJ AIG... 21

22 Strategische Asset Allocatie: DO's "Verwacht rendement van X% met een verwachte volatiliteit van Y% ten opzichte van een actualisatievoet van Z%." "De benchmark van de Europese aandelenportefeuille is de MSCI Euro Equity index. De tracking error..." Vermogensbeheerder is rekenschap verschuldigd aan de vooraf bepaalde benchmark die geschikt, meetbaar en ondubbelzinnig moet zijn. 22

23 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 23

24 Organisatie Structuur Adequaat Organisatie Rebalancingbeleid Frequentie van de vergaderingen 24

25 Organisatie: resultaten 25

26 Organisatie: DON'Ts De organisatie is niet afgestemd op de werkelijkheid. Het beheer van de beleggingen hangt teveel van een enkele persoon af. "bij een beslissing tot rebalancing wordt rekening gehouden met de kosten en met het risico dat verbonden is aan de afwijking van de strategische asset allocatie" "Jaarlijkse vergadering om de beleggingen te bespreken" "Dit behoort tot de verantwoordelijkheid van de beheerder" 26

27 Organisatie: DO's Beschrijving van de verantwoordelijkheden van de RvB, van het investeringscomité, van de beheerder en van om het even welk ander betrokken orgaan. Regelmatige geformaliseerde vergaderingen Indien er verschillende vermogensbeheerders zijn, wordt er een investeringscomité ingesteld Gebruik van een derde-depositaris 27

28 Organisatie: DO's "indien er een marge wordt overschreden, wordt de allocatie verlaagd tot op het strategisch niveau... Het actief wordt herverdeeld...". "Er wordt een maandelijkse rapportering bezorgd aan de leden van de RvB" "Driemaandelijkse besprekingen tussen de vermogensbeheerder en het investeringscomité" "de vermogensbeheerders komen eenmaal per jaar toelichting verschaffen aan de RvB..." 28

29 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 29

30 Controle Frequentie Informatie Controle Vermogensbeheerder Onafhankelijk 30

31 Controle: resultaten 31

32 Controle: DONT's Het verslag van de vermogensbeheerder vermeldt enkel het globaal rendement van de portefeuille "geografische diversificatie: Europa 60%; 40% bevek" geen informatie over de veranderingen in de tactische asset allocatie "Het bevoegd operationeel orgaan is verantwoordelijk voor het regelmatig toezicht op de activiteiten die verband houden met de belegging van activa" 32

33 Controle: DO's de beheerder challengen rechtvaardiging van de gerealiseerde return ten opzichte van die van de benchmark gedetailleerde informatie over de risico's die het pensioenfonds neemt en over de uitgevoerde transacties " de externe despositaris verstuurt een verslag met een controle van de strategische allocatie, een gedetailleerde berekening van het rendement en een controle van de beleggingslimieten" 33

34 Controle: DO's Obligatie rendement is x%; dit rendement is samengesteld uit a% coupon; b% kredietspread... De volatiliteit van de aandelenportefeuille is x% (de verwachte volatiliteit was Y% en die van de benchmark Z%). De correlatie tussen de aandelenportefeuille en de obligatieportefeuille is toegenomen tot X% (de ALM-hypothese is Y%). Gebruik van risicometingen zoals: Sharpe ratio, Information ratio, Max Drawdown, Tracking Error, Modified Duration, Alfa, Beta,... 34

35 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 35

36 Concrete informatie: resultaten 36

37 Concrete informatie: DOs Het fonds is nettobelegger voor de komende drie jaar "De beheerder voor de aandelenportefeuille is... hij heeft een mandaat voor...via een actief beheer met een maximum tracking error van..." "Het investeringscomité bestaat uit 5 personen, waaronder..." "Jaarlijkse bijdrage van x mio..." 37

38 Criteria Algemeen kader Risico-identificatie Strategische Asset Allocatie Organisatie Controle Concrete informatie Ethische aspecten 38

39 Ethische aspecten: resultaten 39

40 Ethische aspecten: DOs Vermelden welke beslissing de RvB hierover heeft genomen. "de RvB verzoekt de vermogensbeheerder rekening te houden met maatschappelijk verantwoorde criteria en de genomen beslissingen eenmaal per jaar te bespreken" " Van de vermogensbeheerders wordt verwacht dat ze regelmatig verslag uitbrengen aan de RvB over de uitoefening van de stemrechten" Informatie over het beleid op het vlak van de belangenconflicten die verband houden met het beleggingsbeheer 40

41 Conclusies Risico's Challenger SIP Werkelijkheid Verantwoordelijkheid 41

Statement of Investment Principles

Statement of Investment Principles Statement of Investment Principles Inhoud Pagina 1. Algemeen 2 2. Doelstelling 2 3. Bestuur 3 4. Beleggingsprincipes 5 Bijlage I: 7 Strategische Asset Allocaties Verboden Beleggingen Benchmarks Bijlage

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG. Vaste Prestatie pensioenplan - sectie DuPont België Jaar Inleiding

TRANSPARANTIEVERSLAG. Vaste Prestatie pensioenplan - sectie DuPont België Jaar Inleiding TRANSPARANTIEVERSLAG Vaste Prestatie pensioenplan - sectie DuPont België Jaar 2017 Inleiding Het OFP DuPont European Pension Fund (hierna DEPF) is een pan-europees pensioenfonds dat pensioenplannen van

Nadere informatie

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen BELEGGINGSSTATUUT Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen A. ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Doelstelling van Fonds 1818 Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen heeft als doel het verhogen van de

Nadere informatie

INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN

INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN Informatie voor werkgevers Ingangsdatum 1 januari 2016 Als uw werknemer niet kiest voor een gegarandeerde uitkering wordt zijn premie belegd. Dit

Nadere informatie

PODIUM 8. ProBeleggen Symposium VOC Fonds Rob Stuiver

PODIUM 8. ProBeleggen Symposium VOC Fonds Rob Stuiver PODIUM 8 ProBeleggen Symposium 2018 VOC Fonds Rob Stuiver Ondernemend beleggen: VOC Fonds Rob Stuiver Amsterdam, 8 juni 2018 Uw spreker van vanmiddag Rob Stuiver Fund Manager VOC Fonds Blogger VOCbeleggen.nl

Nadere informatie

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen A. ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Doelstelling van Fonds 1818 Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen heeft als doel het verhogen van de kwaliteit van de

Nadere informatie

Woordenlijst Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index aangeeft, rekening houdend

Nadere informatie

Beleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid

Beleggingsstatuut. 1. Algemene Richtlijnen. 2. Richtlijnen inzake het beleggingsbeleid Beleggingsstatuut 1. Algemene Richtlijnen 1. Statutaire doelstelling De Hartstichting strijdt tegen hart- en vaatziekten. Zij investeert in onderzoek naar harten vaatziekten in Nederland. Zij geeft hoogwaardige

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016

Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 Beleggingsstatuut Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds Vastgesteld 9 februari 2016 I Inleiding De Stichting Sophia Kinderziekenhuis Fonds (het Fonds ) heeft ten doel: (i) de financiele ondersteuning

Nadere informatie

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Joost van Leenders, oktober 2013 Bouw uw eigen beleggigsportefeuille I oktober 2013 I 2 Agenda Strategisch versus tactisch beleggingsbeleid Spreiding, waarom ook alweer?

Nadere informatie

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen A. ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Doelstelling van Fonds 1818 Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen heeft als doel het verhogen van de kwaliteit van de

Nadere informatie

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds Oncologie Holland. April 2015. Beleggingsstatuut SFOH 30 april 2015, pag. 1

BELEGGINGSSTATUUT. Stichting Fonds Oncologie Holland. April 2015. Beleggingsstatuut SFOH 30 april 2015, pag. 1 BELEGGINGSSTATUUT Stichting Fonds Oncologie Holland April 2015 30 april 2015, pag. 1 Inhoudsopgave I Beleid.... 3 Algemeen 4 Hefbomen 4 Restricties....4 II Middelenverdeling......5 Strategische asset allocatie

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy investment academy Welkom bij de Investment Academy OpleIdIngen voor pensioenfondsbestuurders In 2013 investment academy Investment Academy Kennis en deskundigheid met u delen BNP Paribas Investment Partners

Nadere informatie

Strategy-prospectussen dd. 5 februari 2015 van:

Strategy-prospectussen dd. 5 februari 2015 van: Strategy-prospectussen dd. 5 februari 2015 van: O&E Fixed Income Strategy (pagina 2) O&E Fixed Income Strategy Multi Asset (pagina 5) O&E Global Equity Strategy (pagina 8) O&E Hedge Fund Strategy (pagina

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator

Nadere informatie

Verklaring Beleggingsbeginselen

Verklaring Beleggingsbeginselen 03-03-2014 Verklaring Beleggingsbeginselen Strategische normportefeuille De strategische normportefeuille wordt jaarlijks geëvalueerd en is begin 2016 gewijzigd. Indien het Pensioenfonds gedurende het

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index aangeeft, rekening houdend

Nadere informatie

VERVANGENDE FONDSEN VOOR DE BLACKROCK FUNDS OF ISHARES

VERVANGENDE FONDSEN VOOR DE BLACKROCK FUNDS OF ISHARES ONDERZOEK NAAR VERVANGENDE FONDSEN VOOR DE BLACKROCK FUNDS OF ISHARES NOVEMBER 2014 Met dank aan: Naar aanleiding van het besluit van BlackRock om per 31 december 2014 de Funds of ishares op te heffen

Nadere informatie

Hoe meet je de beleggingsperformance van een pensioenuitvoerder?

Hoe meet je de beleggingsperformance van een pensioenuitvoerder? Hoe meet je de beleggingsperformance van een pensioenuitvoerder? Jack Borremans, LNBB actuarissen + pensioenconsultants www.lnbb.nl @lnbb_nl Initiatiefnemer van Penformance In samenwerking met AF Advisors

Nadere informatie

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel risicobeheer op 1 A4 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel Risicobeheer op 1 A4 en in 5 stappen 1 Bepaal en controleer pijngrens en fijngrens 2 Bepaal en controleer omvang risicobudget

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het

Nadere informatie

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij april 2017 Dit document heeft 5 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 BAC 11 april 2017 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave Strategisch beleggingsbeleid

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017 STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking

Nadere informatie

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Per 1 augustus 2016 voert de beheerder van de Aegon Funds, de AEAM Funds en de Aegon Paraplu 1 Funds, Aegon Investment

Nadere informatie

Vergelijking Nederland-België

Vergelijking Nederland-België Vergelijking Nederland-België Anne Claes BELGIUM Mei 2008 2 Vergelijking Nederland - België Prudentiële regels Financiering Beleggingen Solvabiliteit Afzonderlijke vermogens Belastingen Communicatievereisten

Nadere informatie

Het bestuur onderbouwt dat het strategisch beleggingsbeleid en het beleggingsplan passen binnen de prudent person regel.

Het bestuur onderbouwt dat het strategisch beleggingsbeleid en het beleggingsplan passen binnen de prudent person regel. 4.4 Beleggingsbeleid Beleggingsdoelstelling In de Verklaring Beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de doelstellingen, beleggingsovertuigingen, risicotolerantie en beperkingen gedefinieerd waarop

Nadere informatie

Verklaring van beleggingsbeginselen

Verklaring van beleggingsbeginselen Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt

Nadere informatie

Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Verklaring inzake beleggingsbeginselen Verklaring inzake beleggingsbeginselen 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van Stichting Bedrijfspensioenfonds

Nadere informatie

AG Protect+ Ethical Europe Equity Index 06/01/2014-21/02/2014

AG Protect+ Ethical Europe Equity Index 06/01/2014-21/02/2014 AG Protect+ Ethical Europe Equity Index 06/01/2014-21/02/2014 1 1 16/12/2013 2 16/12/2013 Kapitaalsbescherming: 100% Index van 30 aandelen geselecteerd op basis van zowel ethische als financiële criteria

Nadere informatie

BI CARMIGNAC PATRIMOINE

BI CARMIGNAC PATRIMOINE BI CARMIGNAC PATRIMOINE Beleggingsdoelstelling Het compartiment belegt in het fonds Carmignac Patrimoine A (acc) EUR (ISIN: FR0010135103). Dit fonds behoort tot de categorie gediversifieerd en heeft als

Nadere informatie

Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds

Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Locatie: Woudschoten Conferentiecentrum te Zeist Module 1 Wetgeving en beleid Dag 1: donderdag 3 april 2014 09.00 09.30 uur Ontvangst 09.30 10.00 uur Inleiding

Nadere informatie

VIVIUM BALANCED FUND FACT SHEET 31 december 2017

VIVIUM BALANCED FUND FACT SHEET 31 december 2017 FACT SHEET 31 december 2017 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een matig risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

2018: lagere rendementen hogere volatiliteit

2018: lagere rendementen hogere volatiliteit 2018: lagere rendementen hogere volatiliteit Rob Stuiver & Tycho Schaaf Amsterdam, 5 juni 2018 Uw sprekers van vanavond Rob Stuiver Tycho Schaaf Fund Manager VOC Fonds Beleggingsexpert LYNX Blogger VOCbeleggen.nl

Nadere informatie

VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012

VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012 VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN 18 JUNI 2012 INHOUD 1. Inleiding... 1 2. Organisatie... 2 2.1 Het fonds... 2 2.2 Organisatie... 2 2.3 Toeslagenbeleid... 3 3. Beleggingsbeleid... 4 3.1 Doel van het

Nadere informatie

Verklaring beleggingsbeginselen

Verklaring beleggingsbeginselen Verklaring beleggingsbeginselen Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft een samenvatting van de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds Hoogovens (het fonds). Deze

Nadere informatie

VIVIUM STABILITY FUND FACT SHEET 31 december 2017

VIVIUM STABILITY FUND FACT SHEET 31 december 2017 FACT SHEET 31 december 2017 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een matig risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

LEXICON. Beta adjusted duration. Doel van het compartiment - 1 -

LEXICON. Beta adjusted duration. Doel van het compartiment - 1 - Alpha Asset allocatie Asset Test (%) Beleggingsfonds Beleggingshorizon Beta Beta adjusted duration Break-even niveau orrelatie ut-off time yclische consumptie Distributie-aandelen Doel van het compartiment

Nadere informatie

Beleggingsplan. Stichting pensioenfonds VNU

Beleggingsplan. Stichting pensioenfonds VNU Beleggingsplan Stichting pensioenfonds VNU November 2014 Inleiding Het beleggingsplan behandelt de vastlegging van het strategisch beleggingsbeleid van Stichting Pensioenfonds VNU (het fonds).het beleggingsplan

Nadere informatie

Benchmark Benchmark matching portefeuille. Benchmark matching portefeuille

Benchmark Benchmark matching portefeuille. Benchmark matching portefeuille Bijlage 5 srichtlijnen A. srichtlijnen Ingangsdatum: 1 januari 2014 Beheerder dient de beleggingsrestricties ten aanzien van de samenstelling van de portefeuille en de toelaatbare risico's ln acht te nemen,

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 1. Introductie Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Doelstelling en basis voor dit document Dit document ("de Verklaring") beschrijft

Nadere informatie

Vastgoed in ALM context

Vastgoed in ALM context Vastgoed in ALM context april 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Nieuw uitgevoerde ALM analyses... 4 2.1 Huidige economische basisset... 4 2.2 Direct OG in goed gespreide portefeuille... 5 2.3 Beursgenoteerd

Nadere informatie

Addendum. Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V.

Addendum. Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V. Addendum Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V. 1 augustus 2018 Inhoudsopgave 1 Wijziging Hoofdstuk 11, Supplementen, paragraaf 11.2.1 Beleggingsbeleid RZL Azië Aandelenfonds' 2 Wijziging

Nadere informatie

Beleggingsbeginselen. Inleiding Waarom een Verklaring Beleggingsbeginselen?

Beleggingsbeginselen. Inleiding Waarom een Verklaring Beleggingsbeginselen? Beleggingsbeginselen Inleiding Waarom een Verklaring Beleggingsbeginselen? Voor een goed pensioen is het noodzakelijk om door middel van beleggen rendement te behalen om daarmee uitzicht te hebben op indexatie.

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 Conform artikel 42 van de Wet betreffende de Aanvullende Pensioenen (WAP) vindt U hierna het jaarlijks verslag dat informatie verstrekt over het door Pensio TL uitgevoerde beheer

Nadere informatie

Beleggingsbeginselen

Beleggingsbeginselen Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Versie april 2015 Deze Verklaring beleggingsbeginselen maakt onderdeel uit van het beleggingsbeleid van het pensioenfonds en is aangepast

Nadere informatie

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 31 maart 2017

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 31 maart 2017 FACT SHEET 31 maart 2017 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een hoog risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

CROSS BORDER PENSIONS Bedreiging, opportuniteit of realiteit? Organisme voor de Financiering van Pensioenen en Prudentieel toezicht

CROSS BORDER PENSIONS Bedreiging, opportuniteit of realiteit? Organisme voor de Financiering van Pensioenen en Prudentieel toezicht CROSS BORDER PENSIONS Bedreiging, opportuniteit of realiteit? Organisme voor de Financiering van Pensioenen en Prudentieel toezicht 27 mei 2008 Lut Sommerijns BVPI Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen

Nadere informatie

Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017

Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM

Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM Verklaring inzake beleggingsbeginselen nettopensioenregeling Amstelveen, juni 2019 N méåëáçéåñçåçësäáéöéåçméêëçåééähij msl^_qklomnvlàìåálîéêëáénukm Inhoud

Nadere informatie

Workshop Riskmanagement & Governance van beleggen VIIP congres. Amstelveen, 17 april 2012

Workshop Riskmanagement & Governance van beleggen VIIP congres. Amstelveen, 17 april 2012 Workshop Riskmanagement & Governance van beleggen VIIP congres Amstelveen, 17 april 2012 Agenda 1. Ontwikkelingen risicobeheersing beleggingen 2. DNB bevindingen en toezichtthema s 2012 3. Maatregelen

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Stichting Elisabeth Strouven

Beleggingsstatuut Stichting Elisabeth Strouven Beleggingsstatuut Stichting Elisabeth Strouven 1. Algemeen 1.1. Maatschappelijk kader Stichting Elisabeth Strouven (hierna ES) is zich terdege bewust van haar maatschappelijke positie in verband waarmee

Nadere informatie

Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Gasunie

Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Gasunie Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Gasunie Deze Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen ( de verklaring ) beschrijft op beknopte wijze de uitgangspunten van het beleggingsbeleid

Nadere informatie

HOOFDSTUK I - BEHEERSREGLEMENT VAN HET INTERNE BELEGGINGSFONDS ALLIANZ RENDEMENT 2017.

HOOFDSTUK I - BEHEERSREGLEMENT VAN HET INTERNE BELEGGINGSFONDS ALLIANZ RENDEMENT 2017. Inhoudstafel HOOFDSTUK I - BEHEERSREGLEMENT VAN HET INTERNE BELEGGINGSFONDS ALLIANZ RENDEMENT 2017... 3 HOOFDSTUK II ANDERE BEPALINGEN VOOR HET INTERNE BELEGGINGSFONDS... 6 1. Beheer van het fonds... 6

Nadere informatie

CONCEPT ACTIVE BOND SELECTION. Actief inspelen op een rentemarkt in beweging

CONCEPT ACTIVE BOND SELECTION. Actief inspelen op een rentemarkt in beweging CONCEPT ACTIVE BOND SELECTION Actief inspelen op een rentemarkt in beweging Buy-and-hold strategie heeft goed gerendeerd Het doel van de obligatiebelegger is genieten van een regelmatige maar zekere inkomstenstroom

Nadere informatie

Deutsche Bank Wealth Management 0

Deutsche Bank Wealth Management 0 0 Standaard risicoprofielen Bandbreedtes Vermogensbeheer Risico Profielen Conservative Core Growth Min Target Max Min Target Max Min Target Max Aandelen 0% 20% 40% 20% 40% 60% 40% 60% 80% Vastrentende

Nadere informatie

1. Het pensioenfonds loopt beleggingsrisico. Dat betekent dat in het MVEV een bijdrage van 4% van de technische voorzieningen (TV) is opgenomen.

1. Het pensioenfonds loopt beleggingsrisico. Dat betekent dat in het MVEV een bijdrage van 4% van de technische voorzieningen (TV) is opgenomen. Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen 1 BIJLAGE: VASTSTELLING MVEV EN VEV Vaststelling minimaal vereist eigen vermogen Op grond van artikel 126 van de Wet verplichte beroepspensioenregeling dient

Nadere informatie

Beleggingsbeginselen 2012

Beleggingsbeginselen 2012 Beleggingsbeginselen 2012 1 Verklaring inzake beleggingsbeginselen Algemeen Beleggingsbeginselen vormen de fundamenten en richtlijnen voor het vermogensbeheer van het Pensioenfonds. Het Bestuur moet bereid

Nadere informatie

Informatie Care IS Beleggingsportefeuille

Informatie Care IS Beleggingsportefeuille Informatie Care IS Beleggingsportefeuille Onderstaande informatie is samengesteld op14 juni 2013 Inleiding Binnen de beleggingsportefeuilles van Care IS wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende beleggingscategorieën:

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 31 december 2016

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 31 december 2016 FACT SHEET 31 december 2016 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een hoog risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011

VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 19 APRIL 2011 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS AVEBE 1.1 Het beleggingsproces Het beleggingsproces vormt de randvoorwaarden

Nadere informatie

1. Organisatie BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA. ABTN 2014 versie 21-3-2014 1. Stichting Pensioenfonds Achmea

1. Organisatie BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA. ABTN 2014 versie 21-3-2014 1. Stichting Pensioenfonds Achmea BIJLAGE I: VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN Introductie Deze Verklaring inzake beleggingsbeginselen (hierna: Verklaring) beschrijft op beknopte wijze de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van SPA.

Nadere informatie

Inhoudstafel. Beheersreglement van de interne beleggingsfondsen Allianz Invest V873 NL Ed. 09/12 2

Inhoudstafel. Beheersreglement van de interne beleggingsfondsen Allianz Invest V873 NL Ed. 09/12 2 Inhoudstafel HOOFDSTUK I - BEHEERSREGLEMENT VAN DE INTERNE BELEGGINGSFONDSEN... 3 1. AI Europe... 3 2. AI Court Terme... 3 3. AI Patrimoine... 4 4. AI Emergents... 5 HOOFDSTUK II - GEMEENSCHAPPELIJKE BEPALINGEN

Nadere informatie

Tactische Activa Allocatie IBS Capital Allies

Tactische Activa Allocatie IBS Capital Allies Tactische Activa Allocatie IBS Capital Allies Waarom TAA? Vier portefeuilles met hetzelfde gemiddelde jaarrendement Portefeuille A B C D Jaar 1 6% -4% -25% -50% Jaar 2 6% 10% 21% 30% Jaar 3 6% 12% 22%

Nadere informatie

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds VBA ALM congres 6 november 2014 Philips Pensioenfonds Philips Pensioenfonds in een notedop Beleggingen Verplichtingen

Nadere informatie

Wijs & van Oostveen VISIE Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie. drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer

Wijs & van Oostveen VISIE Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie. drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer Wijs & van Oostveen VISIE 2014 Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer Driebergen - Rijsenburg, 22 januari 2014 Programma Visie 2013 - Programma Robert

Nadere informatie

Beleggingsaanbod a.s.r. Presentatie Astra Zeneca 27 oktober 2015

Beleggingsaanbod a.s.r. Presentatie Astra Zeneca 27 oktober 2015 Beleggingsaanbod a.s.r. Presentatie Astra Zeneca 27 oktober 2015 Onderdeel van a.s.r. a.s.r. is de Nederlandse verzekeringsmaatschappij voor alle verzekeringen. Bij a.s.r. werken ruim 3.900 medewerkers

Nadere informatie

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen Samenhang en voorbeelden Ronald Janssen, Ortec Finance 1 Klant centraal stellen: Doelstelling Managen van de verwachtingen van onze cliënten Hoe kunnen we dat doen?

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 WOORDENLIJST A ABS - Asset-Backed Securities: Effecten gedekt met onderpand. Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index.

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 WOORDENLIJST A ABS - Asset-Backed Securities: Effecten gedekt met onderpand. Active Return: Verschil tussen het rendement

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 31 32 33 WOORDENLIJST A ABS - Asset-Backed Securities: Effecten gedekt met onderpand. Active Return: Verschil tussen het rendement

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 WOORDENLIJST A ABS - Asset-Backed Securities: Effecten gedekt met onderpand. Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage

Nadere informatie

WOORDENLIJST A ABS - Asset-Backed Securities: Effecten gedekt met onderpand. Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de

Nadere informatie

Portefeuilleoverzicht. Voorbeeld

Portefeuilleoverzicht. Voorbeeld Portefeuilleoverzicht Voorbeeld Portefeuillerapportage 31 december 2011 Portfolio Review Meerweg 7 1405 BA Bussum Rekening(en) Voorbeeld rapportage Rekeningnaam Service Hoofdrekening Depotbank 1 Voorbeeld

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 De financiële termen worden toegelicht in de woordenlijst achteraan deze brochure 25 De financiële termen worden toegelicht in de woordenlijst

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN

STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN 22 september 2016 Beleggingsbeginselen De beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de uitgangspunten ten aanzien van beleid en uitvoering,

Nadere informatie

Berekenmethode Vereist Eigen Vermogen Bijlage J bij ABTN

Berekenmethode Vereist Eigen Vermogen Bijlage J bij ABTN Berekenmethode Vereist Eigen Vermogen Bijlage J bij december 2017 Dit document heeft 7 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 KPMG 1 november 2010 Herijkte versie V2.0 KPMG 20 juli 2011

Nadere informatie

VIVIUM BALANCED FUND FACT SHEET 31 maart 2017

VIVIUM BALANCED FUND FACT SHEET 31 maart 2017 FACT SHEET 31 maart 2017 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een matig risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

Vermogensbeheerrapportage

Vermogensbeheerrapportage A.B. Stier en/of C.D. Stier-Jansen NL01BINK0123456789 256500 Kerkstraat 1 1000 AB Amsterdam Nederland Care IS vermogensbeheer Mgr. Cornelis Veermanlaan 1G 1131 KB Volendam Tel: 0299-720961 Email: info@care-is.nl

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 17 september 2009 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Onderbouwing van de rendementsverwachtingen

Onderbouwing van de rendementsverwachtingen Onderbouwing van de rendementsverwachtingen 2013 Portfolio Management Ostrica BV Februari 2013 Rendementsverwachtingen Ostrica 2013 In dit document wordt een onderbouwing gegeven van de rendementsverwachtingen

Nadere informatie

Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds

Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds Worksheet A Factsheets Fondsen Flexibel Spaarpensioen Stichting GE Pensioenfonds Datum: ultimo juni 2009 In het kader van het Flexibel Spaarpensioen zijn door uw pensioenfonds 8 fondsen geselecteerd, waarin

Nadere informatie

2. DOELSTELLING BELEGGINGSBELEID

2. DOELSTELLING BELEGGINGSBELEID Verklaring beleggingsbeginselen d.d. 12 december 2018 1. INLEIDING Deze Verklaring Beleggingsbeginselen is de schriftelijke vastlegging van de meerjarige beleggingsdoelstelling ten behoeve van het beheer

Nadere informatie

VBA RISICO- STANDAARDEN BELEGGINGEN 2017

VBA RISICO- STANDAARDEN BELEGGINGEN 2017 VBA RISICO- STANDAARDEN BELEGGINGEN 2017 Het rapport VBA Risicostandaarden Beleggingen 2017 bevat de aanbevelingen van VBA beleggingsprofessionals (VBA) met betrekking tot de te hanteren risicoparameters,

Nadere informatie

Actief beleggen sluit indexbeleggen niet uit Bob Hendriks

Actief beleggen sluit indexbeleggen niet uit Bob Hendriks Actief beleggen sluit indexbeleggen niet uit Bob Hendriks Oktober 2012 Een nieuwe wereld 2 Agenda BlackRock? Actief versus indexing Actief nader bekeken Indexing nader bekeken Waar beleg ik eigenlijk in?

Nadere informatie

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 30 september 2017

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 30 september 2017 FACT SHEET 30 september 2017 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een hoog risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Anna Timmermans 27 september 2007 www.ingim.com Agenda Huidig Mandaat bij ING IM Performance, Beleid en Vooruitzichten 2 Huidig

Nadere informatie

Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening?

Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening? Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening? Welke principes vormen de basis voor het beleggingsbeleid en

Nadere informatie

Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009

Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009 Persbericht Financiële positie ABP versterkt in tweede helft 2009 Hoofdpunten: Rendement in 2009 20,2% Dekkingsgraad stijgt in tweede halfjaar Gestegen levensverwachting heeft drukkend effect op dekkingsgraad

Nadere informatie

Pensioen Laboratorium Een interactief onderzoek voor de leergierige Pensioenspecialist

Pensioen Laboratorium Een interactief onderzoek voor de leergierige Pensioenspecialist Pensioen Laboratorium Een interactief onderzoek voor de leergierige Pensioenspecialist Het Pensioen Laboratorium van Zwitserleven Een interactief Werklab waar u samen met uw collega s pensioenadviseurs

Nadere informatie