Via 2012 naar 2040 Perspectieven voor NO Overijssel op korte en lange termijn George Gelauff 5 januari 2012
Opzet Vooruitblik Nederland 2012 Decemberraming Sterkte / zwakte NO Overijssel Stad en land Scenario s 2040 The Netherlands of 2040
Groei eurogebied in 2012 fors neerwaarts bijgesteld 2,5 % 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Consensus Forecast OECD IMF EC CPB ECB 3
Volatiliteit aandelenmarkten al maanden weer hoog 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11 jul-11 Verenigde Staten eurogebied 4
Vertrouwen bedrijven en consumenten krijgt klap 10 0-10 -20-30 -40 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 producentenvertrouwen consumentenvertrouwen 5
Wereldhandel stagneert 150 2005=100 140 130 120 110 100 90 80 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 decemberraming MEV 6
Spreads Europese bedrijfsobligaties lopen weer op 10 %-punt 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 jan-07 jul-07 jan-08 jul-08 jan-09 jul-09 jan-10 jul-10 jan-11 jul-11 Verenigde Staten eurogebied 7
CPB conjunctuurindicator wijst op vertraging 6 % 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4-5 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 realisatie indicator 8
Nederlands sinds derde kwartaal weer in recessie 610 605 600 595 590 585 580 575 570 565 560 mld % I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV 2008 2009 2010 2011 2012 2 1 0-1 -2-3 bbp-groei (rechteras) bbp-volume prijzen 2010 (linkeras) 9
Stijging werkloosheid in 2011 door arbeidsaanbod 8900 x 1000 x 1000 500 8800 400 8700 300 8600 200 8500 100 8400 0 2007 2008 2009 2010 2011 beroepsbevolking (linker-as) werkloosheid (rechter-as) 10
Kerncijfers 2010 2011 2012 BBP-groei (%) 1,7 1½ ½ Werkloosheid (in duizenden) 390 385 475 EMU-saldo (% bbp) -5,1-4,6-4,1
Signaalwaarde overheidstekort overschreden in 2012 0 % bbp -1-2 -3-4 -5-6 2010 2011 2012 2013 2014 2015 EMU-saldo tijdpad Startnota raming nu signaalwaarde 12
Nederland: beleid IMF: Positief over ombuigingsplan kabinet flexibele uitvoering bij negatieve economische schok. Overheidstekort door signaalwaarde in 2012 Raming overheidstekort in 2013 bepalend voor begrotingsbeleid CPB raming voor 2013: februari Dan meer informatie, ook over Europese schuldencrisis Liever structurele maatregelen, die groei versterken dan korte termijn ingrepen
Opzet Vooruitblik Nederland 2012 Decemberraming Sterkte / zwakte NO Overijssel Stad en land Scenario s 2040 The Netherlands of 2040
Grondprijzen, postcode-4 niveau, prijspeil 2007 Bellingwedde 16 E/m2 Grachtengordel 3525 E/m2 Zwolle 234 E/m2 Ommen 32 E/m2
Grondprijzen, groei per gemeente, 1985 2007 Bellingwedde 2.8% Amsterdam 6.2% Zwolle 5.8% Twenterand 3,7%
Forensenstromen, aantallen werknemers
Gemiddeld loon index, data 2005 Bijdrage van cultureel aanbod aan grondprijzen
Locatiequotiënten industrie
Locatiequotiënten diensten
Opzet Vooruitblik Nederland 2012 Decemberraming Sterkte / zwakte NO Overijssel Stad en land Scenario s 2040 The Netherlands of 2040
Tijden veranderen
Toekomstverkenning Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s geven inzicht in onzekerheid Antwoord Slimme mensen en sterke steden
Productieketen vraagt om slimme mensen Brainstorm Verkoop Blueprint Verkoop Prototype Chips Productie Verpakking Verkoop Verkoop
Productieketen vraagt om sterke steden Verkoop Dallas Barcelona Stockholm Verkoop Tokio Productie Verpakking Verkoop Verkoop
Slimme mensen en sterke steden Slimme mensen zijn Specialist en schakeltje in de keten Generalist en autonoom Sterke steden zijn Groot en geconcentreerd Klein en verspreid over de ruimte
Four Scenarios Vier werelden Spreiding Talent Towns Egalitarian Ecologies Specialisatie Generalisatie Cosmopolitan Centres Metropolitan Markets Concentratie
Four Scenarios Vier werelden Spreiding Talent Towns Egalitarian Ecologies Specialisatie Generalisatie Cosmopolitan Centres Metropolitan Markets Concentratie
Four Scenarios Overijssel in vier werelden Spreiding Lokale kenniscentra > Hibertad Hardenberg Dienstverlening Bloei > creatieve industrie > agrarische dienstverlening > gezondheid Aantrekkelijke woonomgeving Specialisatie Generalisatie Grote schaal nodig > 2 of 3 clusters in Nederland Deel van achterland? Parijs, Londen > Amsterdam? Arm achterland Concentratie
Vestigingsplaatsbeleid TT CC EE MM Werknemers M A M A Ideeën M A M A Vraag M M A A Mobiliteit +++ + ++ 0 M = mobiele factor, A = aantrekkingskracht
Conclusie Vooruitzichten 2012: onzekerheid en recessie oplopende werkloosheid signaalwaarden overheidsbegroting overschreden Sterkte / zwakte NO Overijssel ligging en verbindingen: achterland loon onder gemiddelde en ver van cultuur specialisatie: industrie Scenario s 2040 Creëren van sterke steden Aantrekken en vasthouden van slimme mensen Kansen in scenario s met spreiding