KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 Veluws College Twello VMBOGT Plaats : Twello BRIN nummer : 02RA C4 BRIN nummer : 02RA 03 VMBOGT Onderzoeksnummer : 292441 Datum onderzoek : 14 maart 2017 Datum vaststelling : 5 september 2017
Pagina 2 van 10
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 maart 2017 een onderzoek uitgevoerd op de afdeling vmbo-gt van het Veluws College Twello, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling vmbo-gt van het Veluwe College Twello is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor De Staat van het Onderwijs 2016/2017. Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over het thema opbrengstgericht werken waarover we in De Staat van het Onderwijs 2016/2017 zullen rapporteren. Onderzoeksopzet Voor het onderzoek is een selectie gemaakt van indicatoren uit het Toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Het betreft indicatoren van het zogenoemde kernkader. Deze indicatoren gebruiken we ook om een beeld te krijgen van het opbrengstgericht werken op de school. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. - Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. - Wij hebben gesprekken gevoerd met leerlingen, docenten, mentoren, vaksectievoorzitters, de ondersteuningscoördinator en het management. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen uit het onderzoek besproken met de directie en een vertegenwoordiger van het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek Pagina 3 van 10
in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 10
2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op de afdeling vmbo-gt van het Veluws College Twello hebben uitgevoerd, leidt tot een toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de onderzochte afdeling is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling vmbo-gt van het Veluws College Twello het basisarrangement toe omdat zowel de onderwijsresultaten als de kwaliteit van het onderwijsproces op de afdeling van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 10
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-gt van het Veluws College Twello. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De vestiging Twello van het Veluws College is een kleine school die aansprekende resultaten behaalt. De school heeft een onrustige tijd achter de rug met nogal wat wisselingen in die leiding en de voorbereiding van een verhuizing naar een geheel nieuw schoolgebouw. Met de benoeming van een nieuwe directeur en na de verhuizing in mei kan de aandacht weer volledig op het onderwijs worden gericht. Het onderwijs is nu van voldoende kwaliteit, maar biedt ruimte voor verbetering vooral bij de afstemming op verschillen tussen leerlingen en een vergroting van de actieve betrokkenheid van de leerlingen. Voor het proces van verbetering beschikt de school over een goed systeem van kwaliteitszorg. De school heeft op verschillende manieren bewezen in staat te zijn tot een kritische zelfreflectie. Dat zij die reflectie benut voor een stapsgewijze benadering van het proces van vernieuwing lijkt ons een verstandige keus die past bij de cultuur van de school en haar omgeving. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en de oordelen hierover. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de onderwijsresultaten: 1. onder de norm 2. boven de norm Pagina 6 van 10
3. niet te beoordelen Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 R.1 Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool. (onderwijspositie t.o.v. advies po) R.2 Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2. (onderbouwsnelheid) R.3_GT Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 (bovenbouwsucces) voor de afdeling vmbo g/t EX_GT Gemiddeld cijfer Centraal Examen van alle vakken (examencijfers) voor de afdeling vmbo g/t. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 1 2 3 4 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten. Pagina 7 van 10
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4 12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces. 13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces. 13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Onderwijsresultaten De onderwijsresultaten (2016) van de school zijn meer dan bevredigend; op alle onderzochte indicatoren behaalt de school resultaten die ruim boven de inspectienorm liggen. De resultaten zijn al geruime tijd voldoende, maar zijn de laatste jaren nog verder verbeterd. Wat daarbij opvalt, is dat hoge scores voor onderbouw- en bovenbouwsnelheid niet ten koste gaan van de resultaten bij het Centraal Examen. Wat betreft de resultaten bij de Centrale Examens valt op dat de school in het schooljaar 2015-2016 voor zowel Nederlands als wiskunde behoorde tot de 10 procent best scorende scholen van Nederland. Onderwijsproces Het onderwijsproces beoordelen wij als voldoende. Eén indicator hebben we als onvoldoende beoordeeld: de actieve betrokkenheid van de leerlingen. De andere indicatoren zijn wel voldoende en de benutting van de onderwijstijd beoordelen we als goed. Om met dat laatste te beginnen: door een eenvoudige maatregel lukt het in deze kleine en overbevolkte school de aansluiting tussen de lesuren goed te laten verlopen. Er is eenvoudigweg tussen alle lessen een loop-pauze van 5 minuten ingelast. En het werkt: geen late binnenkomers, geen overhaast vertrek. Ook anderszins zorgen docenten ervoor dat geen tijd vermorst wordt met logistieke aangelegenheden. De lessen hebben een doelgerichte opbouw, met een duidelijke vermelding van lesdoel en veelal een afsluiting waarbij expliciet gerefereerd wordt aan dat lesdoel. Bij sommige docenten voelt de opbouw van de les nog wat onnatuurlijk, maar kennelijk zijn wel alle docenten overtuigd van nut en noodzaak van deze opbouw. Pagina 8 van 10
De uitleg is bij vrijwel alle docenten adequaat. Wel moeten sommige docenten nog wat nadrukkelijker de omvang van de uitleg afstemmen op de verwerking. In enkele gevallen overtrof de lengte van de uitleg het uithoudingsvermogen van de leerlingen. Ook de feedback is adequaat. Sommige docenten zijn op dat punt aan het experimenteren met een model waarbij de onderlinge feedback van leerlingen een belangrijke rol speelt. Er zijn twee aspecten waarop het onderwijs verbetering behoeft: de actieve betrokkenheid van leerlingen en de afstemming van het onderwijs op individuele verschillen. In de lesbezoeken is ons opgevallen in de gesprekken is deze waarneming bevestigd dat te vaak sprake is van een gebrekkige rust en concentratie bij de leerlingen. De cultuur van directheid die kennelijk hoort bij de school en de omgeving wordt in die gevallen niet genoeg begrensd, waardoor het pedagogisch-didactisch gezag van de docent op sommige momenten aangetast wordt. De meest problemen doen zich voor in het derde leerjaar maar zij blijven daartoe zeker niet beperkt. Mogelijk heeft de discontinuïteit in de leiding bijgedragen aan dit probleem. In dat geval is de verhuizing en de benoeming van de directeur het aangewezen moment de grenzen van toelaatbaar gedrag nog eens scherp vast te stellen. Van gerichte afstemming van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen is ons tijdens de lesbezoeken weinig gebleken. De school heeft dit ook zelf vastgesteld en heeft nieuwe hulpmiddelen ontwikkeld om de differentiatie in de klas te ondersteunen. Een scholing van nagenoeg alle docenten die net is gestart zal een intensievere afstemming op verschillen moeten ondersteunen. Juist het feit dat een deel van de leerlingen tot uitzonderlijke hoge prestaties in staat is, onderschrijft de noodzaak van die afstemming. Ondersteuning en begeleiding De ondersteuning en begeleiding op de school verdient een compliment. Er is een voorbeeldig systeem ontwikkeld voor de ondersteuning en begeleiding. Onderdeel daarvan is een zorgvuldige toelatingsprocedure (ook voor zijinstromers), met een warme overdracht, goede dataverzameling en intensief overleg met ouders. Tijdens de schoolloopbaan wordt gezorgd voor regelmatige toetsing met genormeerde toetsen. De uitkomsten van die toetsen worden benut voor het inzetten van ondersteuning met ondermeer steunlessen en Remedial Teaching. Vervolgens wordt het effect van de extra ondersteuning zorgvuldig in beeld gebracht om te beslissen over eventuele vervolgacties. Sociaal-emotionele en sociaal-maatschappelijke ondersteuning is in voldoende mate voor handen en Pagina 9 van 10
wordt op effectieve wijze ingezet. Waar de school nog stappen vooruit kan maken is bij de aansluiting van de zorg buiten de klas bij de ondersteuning in de klas. Reguliere vakdocenten zouden nog intensiever betrokken moeten worden bij de ondersteuning en begeleiding van leerlingen met specifieke hulpbehoeften. Nu is dat nog weinig zichtbaar. De voorgenomen inspanningen op het gebied van differentiatie kunnen ook op dit punt vruchten afwerpen. Kwaliteitszorg Ook op het gebied van de kwaliteitszorg verdient de school een compliment. In het bijzonder in de wijze waarop de school systematisch het onderwijsproces evalueert, onderscheidt zij zich van veel andere scholen. Dat geldt niet zozeer voor de reguliere HRM-gesprekkencyclus en daaraan gekoppelde lesbezoek. Dat vindt op adequate wijze plaats, maar dat is niet uitzonderlijk. Wel uitzonderlijk is de wijze waarop de school (ook bij de andere vestigingen) audits laat uitvoeren door een onafhankelijke organisaties en de wijze waarop de school in haar schoolplan op heldere en zelfkritische wijze haar eigen positie bepaalt. Audit en zelfevaluatie geven een zeer scherp beeld van de gerealiseerde kwaliteit, dat vrijwel geheel overeenkomt met het beeld van de inspectie. Hiermee legt de school een stevig fundament onder al haar vernieuwings-inspanningen. Ten aanzien van die vernieuwingen heeft de school gekozen voor een incrementele benadering: het gericht aanpakken van geconstateerde problemen, zonder grootschalige aanpassingen op basis van een geheel vernieuwde onderwijsvisie. Dit leidt tot praktische en controleerbare vernieuwingstrajecten en het vermijden van onoverzienbare risico s. Het past bovendien bij de cultuur van de school en haar omgeving. Opbrengstgericht werken Opbrengstgericht werken is op diverse plaatsen zichtbaar in de school zoals: TOP-uren, vanaf de brugklas ingroei in projectweken en vaste schooltijden. Voor de verdere analyse van onderwijsresultaten en sociaal- emotionele ontwikkeling heeft de school een instrument ontwikkeld waarin analyse op een overzichtelijke wijze vorm krijgt. Met dit instrument kan een docent ontwikkelingen analyseren om daarmee te sturen op klas- en leerlingniveau. De inzet van dit instrument verkeert nog in de implementatiefase, maar de randvoorwaarden voor verdere invulling van opbrengstgericht werken in relatie tot differentiatie in de klas zijn aanwezig. Pagina 10 van 10