Sociaal Jaarverslag 2015
Voorwoord Een gezonde geest in een gezond lichaam luidt het gezegde. En.. dat is zeker waar. Voor het goed functioneren van mensen in een organisatie is vitaliteit van hoofd en hart van groot belang. Immers, iemand die letterlijk en figuurlijk goed in zijn of haar vel zit, gaat met plezier naar het werk en is ook in staat om zijn/haar taken goed uit te voeren. Wel zijn er verschillen in belasting. Werk op kantoor vraagt andere vaardigheden dan werkzaamheden die in de buitendienst moeten worden uitgevoerd. In het laatste geval kan fysieke belasting, vooral op latere leeftijd, tot problemen leiden. Het is daarom van groot belang dat er door de werkgever zorg en aandacht wordt besteed aan de gezondheidsaspecten van medewerkers in de organisatie. Dit is primair een taak van de leidinggevenden, die moeten faciliteren en signaleren. Een hulpmiddel hierbij is onder andere het zogenaamde IZA bedrijfszorgpakket. IZA bedrijfszorg helpt medewerkers gezond te blijven. Het gaat hierbij om preventie, psychosociale en fysieke belasting, zorgservice en inzetbaarheid. Een andere aspect dat van groot belang is voor een vitale organisatie is opleiding en ontwikkeling. In onze dynamische samenleving, waarbij de rol van de (gemeentelijke) overheid voortdurend aan het veranderen is, is het blijven leren voor medewerkers van groot belang. Het kan hierbij gaan om sociale vaardigheden, maar ook het bijblijven op diverse vakgebieden is noodzakelijk. Uit het thans voorliggende jaarverslag blijkt echter dat in 2015 meer dan de helft van het budget voor opleiding en scholing niet gebruikt is. Dit geeft op zijn minst stof tot nadenken, zeker omdat de feitelijke kosten in 2013 en 2014 aanmerkelijk hoger waren. Het tweetal hiervoor genoemde zaken - gezondheidsmanagement en opleiding en ontwikkeling zullen de komende jaren extra aandacht van de directie vragen en moeten krijgen. De medewerkers verdienen het! Jan Wibier Secretaris/algemeen directeur 2
Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave... 3 Samenvatting... 4 1. Formatie en Bezetting... 5 2. Instroom, Doorstroom, Uitstroom... 7 3. Ziekteverzuim... 8 4. Opleiding en ontwikkeling... 12 5. Arbeidsvoorwaarden... 13 6. Medezeggenschap... 16 7. Tot slot... 17 3
Samenvatting Algemene cijfers Gemeente Ameland 2011-2015 2011 2012 2013 2014 2015 Totale formatie (fte) 76,1 73,7 72,75 71,17 69,54 Totale loonsom 3.992.587 4.009.124 3.783.838 3.855.690 3.862.281 Aantal medewerkers 82 81 80 79 76 Gemiddelde leeftijd 46,2 46,8 46,5 47,1 47,6 Aantal fulltimers 62 55 53 52 51 Aantal deeltijders 20 26 27 27 25 Totaal 82 81 80 79 76 Fulltimers % 75,61% 67,90% 66,25% 65,82% 66,23% Parttimers % 24,39% 32,10% 33,75% 34,18% 33,77% Aantal mannen 64 61 60 59 56 Aantal vrouwen 18 20 20 20 20 Mannen% 78,05% 75,31% 75,00% 74,68% 73,68% Vrouwen% 22,95% 24,69% 25,00% 25,31% 26,32% Instroom medewerkers 2 2 2 0 4 Uitstroom medewerkers 4 5 3 1 7 Ziekteverzuim 5,32% 2,17% 3,35% 3,01% 4,32% Meldingsfrequentie 0,87 0,93 0,94 0,81 0,9 De peildatum van deze cijfers ligt telkens op 31 december. Alleen medewerkers met een arbeidsovereenkomst met de Gemeente Ameland zijn meegerekend. Uitzendkrachten, gedetacheerden, stagiaires, vrijwillige brandweer, raadsleden, burgemeester en wethouders zijn in dit overzicht buiten beschouwing gelaten. De loonsom stijgt door salarisverhogingen, jubilea, pensioenpremies en vernieuwde CAO afspraken. 4
1. Formatie en Bezetting Ontwikkeling van bezetting Gemeente Ameland 2011-2015 Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 In personen 82 81 80 79 76 In fte's 76,1 73,7 72,75 71,17 69,54 In 2015 zien we opnieuw een daling in het aantal medewerkers. Verhouding man/vrouw Gemeente Ameland 2011-2015 Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 Mannen 64 61 60 59 56 Vrouwen 18 20 20 20 20 Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 Mannen% 78,05% 75,31% 75,00% 74,68% 73,68% Vrouwen% 22,95% 24,69% 25,00% 25,31% 26,32% Het aantal vrouwelijke werknemers binnen gemeente Ameland blijft al een aantal jaren gelijk. Door de afname van het aantal mannelijke werknemers stijgt het deel vrouwelijke werknemers ten opzichte van het totale personeelsbestand in procenten uitgedrukt. Leeftijdsanalyse en leeftijdsopbouw Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 Gemiddelde leeftijd 46,2 46,8 46,5 47,1 48,5 Leeftijdsopbouw peildatum 31 december 2014 Gemeente Ameland 0-24 25-34 35-44 45-49 50-54 55-59 60-65 Totaal Mannen % 1,32% 1,32% 15,79% 15,79% 9,21% 21,05% 9,21% 73,68% Vrouwen % 0 3,95% 10,53% 6,58% 0,00% 3,95% 1,32% 26,32% 5
Landelijk gezien is er sprake van een sterke oververtegenwoordiging van mannen in de leeftijdsklasse >50 jaar. Ook binnen onze organisatie is dit het geval. In 2015 bedroeg het percentage 39,47% (2013: 37,5% en 2014: 43,0%) Komende jaren wordt uiteraard met bovenstaande constatering rekening gehouden voor wat betreft het personeelsbeleid. Het voeren van een levensfasebewust personeelsbeleid heeft de aandacht en de daar voor benodigde personeelsinstrumenten zijn in voldoende mate aanwezig. In 2015 heeft de Ondernemingsraad zich gericht op het zogenaamde Generatiepact en werd een initiatiefvoorstel voorbereid. 6
2. Instroom, Doorstroom, Uitstroom Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 Instroom medewerkers 2 2 2 0 4 Uitstroom medewerkers 4 5 3 1 7 *bron: Persmaster voor de Overheid; Personeel Informatiesysteem Gemeente Ameland In-, door- en uitstroom in 2015 In 2015 zijn 4 personen ingestroomd in de Gemeente Ameland. Deze instroom was het gevolg van vervulling van een viertal vacatures. Deze dienstverbanden werden conform beleid eerst voor 6 maanden vormgegeven via een payroll constructie. Vervolgens zijn allen vast aangesteld. In 2015 hebben 7 personen de organisatie verlaten. Een drietal personen heeft een functie elders aanvaard. Drie medewerkers konden kiezen voor ABP Keuze Pensioen. Tenslotte zijn wij helaas ook in 2015 opgeschrikt door een sterfgeval en hebben we opnieuw afscheid moeten nemen van een gewaardeerde collega/medewerker. Naast genoemde uitstroom heeft tevens één medewerker ervoor gekozen de omvang van de aanstelling te wijzigen; het zogenaamde deeltijdontslag. Ten slotte hebben een 3-tal medewerkers in 2015 een structurele uitbereiding van hun aanstelling ontvangen als gevolg van uitstroom, deze ontstane vacature/formatie is dus intern verdeeld. Bij deze cijfers worden stagiaires en gedetacheerden buiten beschouwing gelaten. Gemeente Ameland kijkt, vanuit financieel perspectief, kritisch naar de noodzaak vacatures te vervullen. Uit de cijfers is een duidelijk daling van fte s waarneembaar. Stagiaires én trainees in 2015 De Gemeente Ameland staat zeer positief tegenover stagiaires, maar voert geen actief wervingsbeleid. Het initiatief om zijn of haar stage binnen de Gemeente Ameland vorm te geven wordt bij de student gelaten. Tijdens het jaar 2015 waren er in totaal 5 stagiaires werkzaam voor gemeente Ameland, waarvan 2 op MBO niveau, 2 op HBO niveau en 1 op WO niveau. Daarnaast zijn we in 2015 gestart met een tweetal trainees binnen onze organisatie. Deze jonge ambitieuze high potentials werd beiden een tweejarig werk- en leertraject aangeboden vormgegeven via BAN Personeelsdiensten. 7
3. Ziekteverzuim Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 Verzuimpercentage 5,32% 2,17% 3,35% 3,01% 4,32% Meldingsfrequentie 0,87 0,93 0,94 0,81 0.9 Aantal ziekte gevallen (afgerond) 72 81 74 60 65 Gemiddelde verzuimduur in dagen 18,65 8,02 12,36 13,46 26,08 Totaal aantal verzuimdagen 1771 649 919 808 1103 Landelijk verzuimpercentage vergelijkbare gemeenten 5% 4,70% 4,40% 4,40% 5,10% *bron: Verzuimsignaal Arbo Unie Het ziekteverzuim percentage bedroeg in 2015 4,32% exclusief vangnetgevallen, waaronder zwangerschaps- en bevallingsverlof. Het percentage nul- verzuim, het deel van de organisatie dat zich in 2013/2014 niet ziek gemeld heeft, bedroeg in 2015 51,22% (2013 39,51% 2014 48,75%) Voor een verdere analyse van de verzuimcijfers verwijs ik u graag naar het Jaarverslag Ziekteverzuim 2015. In de volgende grafieken zijn bovenstaande cijfers in beeld gebracht. Verzuimpercentage 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 2012 2013 2014 2015 Verzuimpercentage 8
0,95 Meldingsfrequentie 0,9 0,85 0,8 Meldingsfrequentie 0,75 0,7 2012 2013 2014 2015 Zwangerschaps- en bevallingsverlof In 2015 is er 2 maal zwangerschapsverlof toekend. In beide gevallen is door middel van de inzet van een uitzendkracht voor vervanging gezorgd. 9
Arbo beleid In 2012 is voor de periode 2013-2016 een nieuw arbobeleidsplan geschreven. Het college vind een goede ARBO-zorgstructuur van groot belang voor het functioneren van de medewerkers binnen de Gemeente Ameland. De arbobeleidscyclus zorgt voor de systematische aanpak. Deze cyclus is dan ook de leidraad voor de uitvoering van het Arbobeleid. Weten De risico-inventarisatie en evaluatie geeft inzicht in de gevaren die zich binnen de organisatie kunnen voordoen en de kans dat zij optreden. Door het in kaart brengen van deze mogelijke gevaren kunnen aanpassingen worden gedaan waardoor het welzijn en veiligheid van de werknemers wordt gehandhaafd. Wegen Het jaarlijks opstellen van een plan van aanpak als onderdeel van de risico-inventarisatie en evaluatie heeft als doel de taken die in het betreffende jaar moeten worden uitgevoerd in kaart te brengen. Werken Na het opstellen van het plan van aanpak is het zaak dat dit beleid wordt uitgevoerd. Hierbij is het van belang dat de werkgevers, leidinggevenden en de werknemers worden voorgelicht over hun taken bij de uitvoering van het beleid. Waken Het Arbobeleid dient regelmatig te worden bijgesteld op grond van nieuwe ontwikkelingen en gewijzigde risico s. Waken Weten Werken Wegen 10
Door het gezamenlijk uitvoeren van de beleidsregels kan een veilige en gezonde werkomgeving worden gecreëerd. Concrete handelingen op het gebied van het arbobeleid zijn de volgende onderzoeken : Gehooronderzoek voor de medewerkers van de buitendienst Ogentest voor de beeldschermwerkers Onderzoek lichamelijke belasting voor de medewerkers van de buitendienst Asbestkeuring voor de medewerkers van de buitendienst Onderzoek naar de werkdruk onder alle medewerkers Deze onderzoeken worden elk om de drie jaar uitgevoerd. In 2015 heeft een lichamelijk onderzoek in de buitendienst plaatsgevonden, uitgevoerd door de Arbo Unie. De resultaten worden met de bedrijfsarts besproken door de leden van het Directieteam. Indien noodzakelijk worden maatregelen genomen. 11
4. Opleiding en ontwikkeling Gemeente Ameland 2011 2012 2013 2014 2015 Opleidingskosten per medewerker per jaar 417,- 712,- 587,- 970,- 309,- In 2015 is 23.500,- aan opleidingskosten besteed. ( 49.935,- in 2013 en 69.251,- in 2014) Hoewel er voor 2015 58.500,- aan opleidingskosten begroot waren is er slechts 23.500,- aan opleidingen gespendeerd. In de loop van het jaar is dan ook 20.000,- afgeraamd. Sinds 1 januari 2014 is Gemeente Ameland aangesloten bij De Leerkaart. De Leerkaart is een opleidingendatabase voor alle ambtenaren in Nederland en helpt medewerkers bij het vinden van een opleiding, cursus of training die past bij de wensen. Daarnaast is Gemeente Ameland uiteraard ook nog aangesloten bij Werken in Friesland, een virtueel mobiliteitscentrum waarbinnen niet alleen (interne) kandidaten en (interne) vacatures gepubliceerd worden, maar waarin ook door medewerkers zelf een actieve rol kan worden vervuld, doordat deze in vergaande mate in staat zijn zichzelf te bedienen bij het zoeken naar nieuwe carrièremogelijkheden maar ook naar trainingen en opleidingen. Het grote voordeel van door Werken in Friesland aangeboden opleidingen/trainingen is, naast het kostenaspect, ook de locatie. Gezien de geografische ligging van onze gemeente is het prettig dat de opleidingen in Friesland kunnen worden gevolgd. 12
5. Arbeidsvoorwaarden Loongebouw en functiewaardering 17,11% 39,47% schaal 4-6 43,42% schaal 7-9 schaal 10-12 *peildatum 31 december 2015 Er zijn 30 (39,47%) medewerkers werkzaam in schaal 4-6 Er zijn 33 (43,42%) medewerkers werkzaam in schaal 7-9 Er zijn 13 (17,11%) medewerkers werkzaam in schaal 10-12 Fulltime/Parttime 2,63% 28,95% deeltijd 0-50% 68,42% deeltijd >50%-<100% voltijd 100% *peildatum 31 december 2014 13
Er werken binnen de Gemeente Ameland 52 personen fulltime (68,42%) Dit houdt in dat zij zijn aangesteld voor 36 uur per week. 24 medewerkers werken parttime (31,58) Deze doelgroep kan nog worden gesplitst in een parttime dienstverband <50% (2,63%) en >50%- <100% (28,95%) Naast de keuze om fulltime/parttime te werken worden medewerkers tevens in de gelegenheid gesteld ADV op te bouwen door in plaats van 36 uren per week 38 uren per week te werken. 95% van de medewerkers bouwt naast regulier verlof, ADV op. CAR UWO In 2015 zijn een aantal wijzigingen van de CAR UWO vastgesteld. Herstellen van redactionele onvolkomenheden bij de uitwerking van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2013-201 Tekst nieuwe hoofdstuk 3 Beloningshoofdstuk CAR UWO Eenmalige uitkering van 0.74% als gevolg van de vrijval van pensioenpremie in het Pensioenakkoord van november 2014 Rechtspositie gemeenteambtenaren die een aanstelling krijgen op grond van de banenafspraak voor arbeidsbeperkten. Flexibilisering qua werkzaamheden Flexibilisering en flexibel werken is vandaag de dag een belangrijk speerpunt voor zowel werkgevers en werknemers. Plaats- en tijdsonafhankelijk werkzaamheden kunnen verrichten is niet meer weg te denken uit onze huidige maatschappij. Ook Gemeente Ameland faciliteert deze ontwikkeling tot op zekere hoogte. Indien noodzakelijk voor de werkzaamheden wordt door de werkgever een ipad/tablet verstrekt al dan niet vergezeld met een telefoon(abonnement). Ook een remote-account behoort tot de mogelijkheden om elders in te kunnen loggen en je eigen bestanden te kunnen benaderen. Ten slotte is Gemeente Ameland aangesloten bij deelstoel.nl een netwerk waarbij je een werkplek kunt reserveren in een ander overheidsgebouw. Hoewel er niet veel gebruik van wordt gemaakt is het wel een faciliteit welke kan worden geboden en welke kan bijdragen aan flexibel werken. 14
IZA ziektekostenverzekering De VNG heeft op het gebied van ziektekostenverzekeringen collectieve contracten afgesloten met IZA en Zilveren kruis. Deze Gezondsamenpolis is o.a. bestemd voor (oud) medewerkers van Gemeenten, Provincies en Waterschappen. Een groot deel van Gemeente Ameland heeft zich bij deze zorgverzekeraars aangesloten. 53 medewerkers laten de maandelijks verschuldigde nominale premie inhouden op hun salaris. Daarnaast zijn er nog een aantal verzekerden die via automatische incasso hun premie voldoen. IZA bedrijfszorgpakket Naast de zorgverzekering voor medewerkers biedt het IZA aan Gemeenten het zogenaamde IZA bedrijfszorgpakket. Verzuim en vitaliteit van medewerkers is voor werkgevers een belangrijk aandachtspunt. Sinds enige tijd is het IZA bedrijfszorgpakket ook beschikbaar voor medewerkers van Gemeente Ameland. IZA Bedrijfszorg helpt medewerkers gezond te houden, verzuim bij klachten te voorkomen en wordt preventief ingezet bij dreigend verzuim. De producten die onder het IZA Bedrijfszorgpakket vallen liggen op het gebied van preventie, psychosociale en fysieke arbeidsbelasting, zorgservice, inzetbaarheid en zelfmanagement. Ouderschapsverlof Op grond van de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) hebben medewerkers recht op ouderschapsverlof om werk en zorg voor kinderen jonger dan 8 jaar goed te kunnen combineren. Vanaf 1 januari 2009 is het recht op ouderschapsverlof verlengd van 13 naar 26 maal de wekelijkse arbeidsduur. Daarnaast kent de CAR UWO een regeling betaald ouderschapsverlof waarbij de medewerker aanspraak kan maken op 50% doorbetaling van opgenomen ouderschapsverlofuren tot maximaal 13 maal de geldende arbeidsduur. In 2015 heeft 1 persoon gebruik gemaakt van de ouderschapsverlofregeling. Nationaal Fietsplan Medewerkers van de gemeente Ameland kunnen deelnemen aan het Nationale Fietsplan. Voorwaarde is wel dat de fiets wordt gebruikt bij het woon-werkverkeer. Door het inleveren van een deel van het brutoloon of één of meerdere brutoloonbestanddelen is het fiscaal voordelig een fiets aan te schaffen. In 2015 hebben 9 medewerkers deelgenomen aan de fietsprivé-regeling. 15
6. Medezeggenschap OR Ondernemingsraad De ondernemingsraad (OR) bestaat uit werknemers die de belangen van het personeel behartigen. De OR mag ook meepraten over bedrijfseconomische beslissingen van de directie. De OR van Gemeente Ameland komt maandelijks bij elkaar en heeft zich in 2015 met de volgende zaken bezig gehouden: Vaste agendapunten: Organisatieontwikkeling en Waddensamenwerking incl OR o Beschikbaarheidsregeling buitendienst o Werktijdenregeling buitendienst o Werkkostenregeling o Generatiepact o Jaarverslag ziekteverzuim 2014 o IZA bedrijfszorgpakket o Individueel keuzebudget o Regeling stages gemeente Ameland o Vertegenwoordiging WSW o Aanwijzing verplichte ATV dagen 2016 o Onderzoek buitendienst o Onderzoek financiën o Dienstverleningsconcept o Jaarverslag ziekteverzuim 2014 GO Georganiseerd Overleg Het Georganiseerd Overleg in een gemeente bespreekt 'de aangelegenheden van algemeen belang voor de rechtstoestand van ambtenaren met inbegrip van de algemene regels volgens welke het personeelsbeleid zal worden gevoerd'. Het GO is in 2015 twee keer bijeen gekomen en heeft gesproken/ingestemd met de voorstellen met betrekking tot de volgende onderwerpen: Vaste agendapunten: Samenwerking de Waddeneilanden en organisatieontwikkeling o Jaarverslag ziekteverzuim 2014 o Sociaal statuut o Wijzigingen CAR UWO inzake IKB en nieuw beloningshoofdstuk 3 o Plan van Aanpak in de Buitendienst o Werktijdenregeling buitendienst incl roosteren en jaarplanning o Generatiepact 16
7. Tot slot De cijfers zoals gepresenteerd in dit Sociaal Jaarverslag zijn de cijfers zoals ze waren op 31 december 2015. Judith Kiewiet Team P&O en Organisatie Gemeente Ameland Ballum, 1 september 2016 17