Noordoostpolder Onverwacht veel

R e c r e a t i e v i s i e N o o r d o o s t p o l d e r 2 0 1 2-2 0 1 6 Vastgesteld door de raad op 13 oktober 2011

Noordoostpolder Onverwacht veel 2

Noordoostpolder, onverwacht veel Gemeente Noordoostpolder geeft u met dit document haar toeristisch en recreatief visitekaartje. Noordoostpolder een agrarische gemeente. Jazeker. Nationaal en internationaal bekend en beroemd om haar prachtige bloembollen en aardappelen. Noordoostpolder. Een recreatief en toeristische gemeente. Jazeker. De bloem is nog aan het uitkomen. Het produkt gaat nog groeien. De inwoners van Noordoostpolder weten het al. Veel bezoekers weten het al. Noordoostpolder, onverwacht veel! Steeds meer mensen ontdekken de ongekende mogelijkheden van dit prachtige gebied. Noordoostpolder. Land van pioniers. Land van mogelijkheden. Vroeger.Vandaag. Morgen. Zoveel ruimte, zoveel rust. Zoveel klasse. Zoveel keuze. Van de Rietveld architectuur van Nagele naar de cultuurhistorie en prachtige omgeving op Werelderfgoed Schokland. Van het Waterloopbos naar Brennels. Via de Zuyderzeeboulevard langs Viva Lavandula en Orchideeënhoeve naar het prachtige Kuinderbos. Van Kuinderburcht naar Wellerwaard waar prachtig recreatieve ontwikkelingen gaan plaatsvinden, en vandaar naar de Stad Emmeloord met haar veelzijdige uitgaansen verblijfsmogelijkheden. Zomaar even wat lijntjes getrokken door het gebied. Maar wat bent u inmiddels onderweg langs veel boerenerven in het groen gekomen die allerlei culturele en kunstzinnige ondernemingen herbergen. Het lijkt bijna onwerkelijk zoals hiervoor geschetst. Toch is dit het verhaal: Geen pioniers die alleen maar zeggen, doe maar gewoon dan doe je gek genoeg, maar vooral ook pioniers die bedreigingen omzetten in kansen. Zoveel ruimte, Zoveel rust! Zoveel klasse, Zoveel keuze! Geen pioniers die alleen maar volhouden, maar vooral ook pioniers die in dit prachtige nieuwe land vooruit denken, vooruit werken. Die rust, ruimte én avontuur aanbieden. Die luxe glamping, bungalows én eenvoudig kamperen aanbieden. In deze visie leest u de visie en ambitie van gemeente Noordoostpolder. Welke ontwikkelingen plaatsvonden en worden verwacht. Ook in groter, breder en verder perspectief! Dank aan allen die hebben meegedacht en meegeschreven. Van harte hoop ik dat deze visie bijdraagt aan een sterke ontwikkeling van de recreatief toeristische sector in Noordoostpolder. Van harte hoop ik dat deze visie bijdraagt aan de brede economische ontwikkeling van Noordoostpolder. Van harte hoop ik ten slotte dat deze visie zal bijdragen aan een goede en mooie samenwerking binnen en buiten Flevoland. Andries Poppe Portefeuillehouder Recreatie en Toerisme 3

4

Inhoudsopgave Inleiding...6 1. Een nieuwe Recreatievisie...8 1.1 Aanleiding...9 1.2 Ambitie...10 1.3 Doelstelling...11 1.4 Effecten...12 1.5 Methodiek...13 1.6 Leeswijzer...13 2. Analyse en kansen...14 2.1 Beleids- en marktontwikkeling...14 2.2 Trends...16 2.3 Doelgroepen en positionering...17 2.3.1 Doelgroepenonderzoek...17 2.3.2 Imago-onderzoek...18 2.4 Kansen...18 2.4.1 Doelgroepen en trends...19 2.4.2 Doelgroepen en marktontwikkelingen...20 3. Strategische visie...21 3.1 Visie...21 3.2 Beleidsuitgangspunten...22 3.2.1 Rol gemeente...23 3.2.2 Imago...24 3.2.3 Samenwerking...26 3.2.4 Productontwikkeling en innovatie...28 Conclusie...32 Bronnen...33 Colofon...33 5

Inleiding De toeristisch-recreatieve sector is een dynamische sector met veel trends en ontwikkelingen. Een nieuwe, hierbij aansluitende, recreatievisie is van belang. Daarom heeft onze gemeente toerisme en recreatie als een belangrijk speerpunt benoemd in het collegeprogramma 2010-2014. De toeristisch-recreatieve sector moet versterkt en ontwikkeld worden tot een belangrijke economische pijler van Noordoostpolder. In de aanloop naar deze visie hebben we een druk bezochte, interactieve bijeenkomst met de ondernemers en belangenbehartigers uit de toeristisch-recreatieve sector en de raadscommissie gehouden. Tijdens de bijeenkomst kwamen de volgende onderwerpen naar voren: verbetering van het imago informatievoorziening marketing en promotie regionale en grensoverschrijdende samenwerking productontwikkeling kwaliteit en snellere ruimtelijke procedures. Deze input in combinatie met de trends en ontwikkelingen, het marktonderzoek van Leisure Result, het imago-onderzoek en het onderzoek naar de bezoekersprofielen hebben we vertaald naar kansen. Deze kansen zijn bepalend geweest voor de vier SMART geformuleerde beleidsuitgangspunten waarvan, de uitwerking in het actieplan plaatsvindt. Op de volgende pagina is schematisch weergegeven hoe we de doelstelling willen behalen. 1. Rol gemeente Kwalitatief: Toeristisch ondernemerschap stimuleren. In 2016 heeft de gemeente de voorwaarden hiervoor gecreëerd door een meer faciliterende, regisserende en participerende rol in te nemen. Kwantitatief: In 2016 is er een stijging gerealiseerd van 20% in het aantal ondernemers dat de gemeente positief waardeert in een faciliterende, regisserende en participerende rol 2. Imago Kwalitatief: het imago van het toeristisch-recreatief product in Noordoostpolder is in 2016 sterk verbeterd. Het product kent meer samenhang en is daardoor beter herkenbaar. Hierdoor krijgt het gebied een eigen identiteit en de uitstraling van een aantrekkelijke toeristisch-recreatieve bestemming. Kwantitatief: Tot en met 2016 wordt jaarlijks minimaal 1 project opgezet en afgerond. Dit project maakt de samenhang van het toeristisch-recreatief product beter zichtbaar. 3. Samenwerking Kwalitatief: In 2016 is de samenwerking tussen de ondernemers onderling en tussen gemeente(n) en de ondernemers sterk verbeterd. Kwantitatief: In 2016 is er structureel inhoudelijk en constructief overleg tussen: gemeente Noordoostpolder en omringende gemeenten, de gemeente Noordoostpolder en ondernemers, en ondernemers onderling. De gemeente Noordoostpolder is actief in het aanpakken van projecten die uit deze samenwerking voortkomen. 4. Productontwikkeling en innovatie Kwalitatief: In 2016 beschikt de gemeente Noordoostpolder over een meer samenhangend en kwalitatief hoogwaardig toeristisch-recreatief aanbod. Kwantitatief: In 2016 is er een samenhangend netwerk van fiets- en wandelroutes. Daarnaast zijn minimaal 5 innovatieve initiatieven van de grond gekomen. 6

Ambitie De toeristisch-recreatieve sector versterken en ontwikkelen tot een belangrijke economische pijler van Noordoostpolder. Hierbij wordt rekening gehouden met het landschap, de natuur en de belangen van onze inwoners Markt Nederland profiteert van recessie Stijging aantal korte vakanties Stijging bestedingen in sector Wintervakantie in eigen land neemt toe in populariteit Verschuiving naar luxere vormen van verblijfstoerisme Wandelen en fietsen stijgen qua marktvolume Het bezoek aan attracties stijgt Groepsaccommodaties zijn een groeimarkt Groei overnachtingen Noordoostpolder blijft achter bij de rest van Flevoland Trends Lage bevolkingsgroei Vergrijzing Meer één en tweepersoonshuishoudens Digitalisering Globalisering Groeiend belang social media Mobiel internet wordt dominant Online boekingen en klantbeoordelingen Duurzaamheid Luxe, comfort en beleving Authenticiteit Wellness en glamping Doelgroepen Gezinnen met kinderen Senioren Groepen Stellen zonder kinderen Beleidsuitgangspunten (SMART) Rol gemeente In 2016 is er een stijging gerealiseerd van 20% in het aantal ondernemers dat de gemeente positief waardeert in een faciliterende, regisserende en participerende rol Imago Tot en met 2016 wordt jaarlijks minimaal 1 project opgezet en afgerond dat de samenhang van het toeristisch-recreatief product beter zichtbaar maakt. Samenwerking In 2016 is er structureel inhoudelijk en constructief overleg tussen de gemeente Noordoostpolder en omringende gemeenten, de gemeente Noordoostpolder en ondernemers, en ondernemers onderling. De gemeente Noordoostpolder is actief in het aanpakken van projecten die uit deze samenwerking voortkomen. Productontwikkeling In 2016 is er een samenhangend netwerk van fiets- en wandelroutes. Daarnaast zijn minimaal 5 innovatieve initiatieven van de grond gekomen. Doelstelling 5% groei per jaar in bestedingen en werkgelegenheid in de toeristischrecreatieve sector door meer toeristen en recreanten naar Noordoostpolder te trekken, de verblijfsduur te verlengen en de mogelijkheden om te besteden voor toeristen en recreanten te vergroten. 7

1. Een nieuwe recreatievisie Noordoostpolder: een gebied met kenmerken die duidelijk maken dat je, je in een unieke regio van Nederland bevindt. Een gebied met zijn eigen kwaliteiten. Onderscheidend door het agrarische karakter, nieuwe land, het unieke landschap, de natuur, de rust en de ruimte, de cultuurhistorie, werelderfgoed Schokland, de inwoners die bekend staan om de betrokken samenwerking en toegankelijkheid, de economische ontwikkeling en evenementen. In deze Recreatievisie is de visie geschetst van de gemeente en de sector op de toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden voor het toeristisch-recreatief product in Noordoostpolder. Deze visie bouwt voort op de beleidsnotitie Zicht op Recreatie en Toerisme (1998), het Toeristisch Recreatief Profiel, bouwsteen voor beleid (2005) en het beleidskader van de Structuurvisie, De Tweede Oplevering: Behoud door ruimte voor ontwikkeling (2010). Wel leggen we in deze Recreatievisie nieuwe accenten. De accenten komen voort uit trends en ontwikkelingen, ambities van ondernemers, non-profit organisaties en belangenbehartigers. Maar ook ontwikkelingen op andere beleidsterreinen die een raakvlak met de toeristisch-recreatieve sector hebben, zoals de ontwikkeling van gebiedspromotie, het horecabeleid, het cultuurbeleid en het evenementenbeleid. Een unieke regio 8

1.1 Aanleiding Toerisme en recreatie behoren tot de snelst groeiende sectoren in de wereldeconomie. Vanwege de groeipotentie vormt zij een belangrijke economische pijler voor onze gemeente. Daarom is in het collegeprogramma 2010-2014 benoemd een actuele visie op te stellen. Noordoostpolder blijft achter De toeristisch-recreatieve sector in onze gemeente ontwikkelt zich positief. Verblijfsgasten en dagbezoekers hebben in 2009 gezamenlijk 25,5 miljoen besteed in Noordoostpolder; een stijging van circa 107% ten opzichte van 2002. Toch blijkt uit onderzoek van Leisure Result dat de groei in bestedingen van de toeristisch-recreatieve sector in Noordoostpolder achter blijft bij die van de rest van Flevoland. De werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector is ten opzichte van 2002 ook met 107% gestegen en bedraagt in 2009 336fte*. Maar uit het onderzoek blijkt dat ook de werkgelegenheid in Noordoostpolder achter blijft bij die van de rest van Flevoland. De ontwikkeling van het aantal recreatieve voorzieningen in Noordoostpolder gaat gestaag. Om de groeitrend voort te kunnen zetten en aan te kunnen sluiten bij de groeidoelstelling van de provincie is een actuele visie voor de sector van belang. Actuele visie op recreatie en toerisme In de afgelopen jaren zijn diverse visies opgesteld die een raakvlak met toerisme en recreatie hebben. De gemeente heeft ook behoefte aan een actuele visie op het gebied van recreatie en toerisme waarin een beleidsvisie voor meerdere jaren geformuleerd is. In deze visie geven we de koers tot en met 2016 weer waarop alle betrokkenen (gemeente, toeristisch-recreatieve sector, bedrijfsleven, overige overheden en bevolking) kunnen varen. De trends en ontwikkelingen voor de sector worden gepresenteerd en we beschrijven hoe hier op ingespeeld kan worden. De onderbouwde visie bevat SMART geformuleerde beleidsuitgangspunten met hieraan gekoppeld een programma van actiepunten afgestemd op de ambitie. Trends De toeristisch-recreatieve markt is dynamisch en er doen zich belangrijke trends en ontwikkelingen voor. Het is belangrijk dat we een visie hebben die op de meest recente trends en ontwikkelingen afgestemd is. Nieuw beleid Een nieuwe visie is ook van belang omdat de huidige beleidsstukken verouderd zijn. Daarnaast zijn recreatie en toerisme belangrijke economische speerpunten die het grote landelijke gebied van Noordoostpolder levendig en vitaal houden. Ook is de Wet op de openluchtrecreatie vervallen per 1 januari 2008. * Zie bijlage 2. 9

1.2 Ambitie De toeristisch-recreatieve sector versterken en ontwikkelen tot een belangrijke economische pijler van Noordoostpolder. Hierbij wordt rekening gehouden met het landschap, de natuur en de belangen van onze inwoners. We zien recreatie en toerisme als een belangrijk middel voor economische groei. Verdere uitbouw van de sector dient in die zin het maatschappelijk belang. Naast een economische spinoff creëert een duurzaam ontwikkelde sector een aantrekkelijk woon- en leefklimaat voor de eigen bevolking en bevordert zij de sociale cohesie en de Quality of Life van inwoners en gasten. Ook zijn ze een belangrijke drager voor de ruimtelijke kwaliteit en stimuleren ze de leefbaarheid en vitaliteit van het gebied. Daarbuiten biedt zij kansen voor ondernemers en agrarische sector. Daarom zetten we in op verdere ontwikkeling en versterking van de toeristisch-recreatieve sector. Het aanbod komt tot stand in goede wisselwerking tussen de gemeente(n), gesubsidieerde instellingen, ondernemers en nonprofit organisaties. De gemeente wil de ontwikkeling van de sector stimuleren door te investeren in het toeristisch-recreatief beleid. We bouwen voort op wat belangenorganisaties, ondernemers en gebiedsbeheerders al bewerkstelligd hebben. 5% groei per jaar Het beleid richt zich op versterking van het bestaande aanbod en ontwikkeling van nieuw aanbod. Het nieuwe aanbod is (waar mogelijk) duurzaam, innovatief en onderscheidend. Het versterkt het bestaande aanbod en vergroot de belevingswaarde van het product. 10

1.3 Doelstelling¹ 5% groei per jaar in bestedingen en werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector door meer toeristen en recreanten naar Noordoostpolder te trekken, de verblijfsduur te verlengen en de mogelijkheden om te besteden voor toeristen en recreanten te vergroten. Dit willen we bewerkstelligen door in te zetten op het bestaande aanbod. Hierbij ligt de focus op: het verbeteren van het imago, kwaliteit en samenwerking Daarnaast zetten we in op verbreding van het toeristischrecreatieve product. Hierbij ligt de focus op: Het stimuleren van de ontwikkeling van nieuwe innovatieve activiteiten, die passen bij de gebiedskenmerken en die de beleving van het product versterken. We gaan uit van de kernwaarden die we in potentie in huis hebben. Het product heeft een duidelijk plattelandstoeristisch en cultuurhistorisch karakter met veel kleinschalige ondernemingen. Deze ondernemingen zijn gericht op, en hebben aansluiting met de kenmerken van het gebied. Er zijn veel ontwikkelingen en er is veel te beleven en ontdekken. Maar dit wordt lang niet altijd zo herkend. Daarom wordt er via de gebiedspromotie sterk ingezet op goede promotie en marketing van het gebied. Met deze visie sluiten we aan bij het voorgestelde concept van de gebiedspromotie. Daarnaast gaan we door met de ontwikkeling en verdere uitbouw van het product. Monitoren De groei in de sector gaan we monitoren op basis van de Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland die jaarlijks uitgebracht wordt door de provincie. ¹ Met deze doelstelling haken we aan bij de doelstelling van de provincie Flevoland. 11

1.4 Effecten Het bereiken van de doelstelling heeft een aantal effecten: Groeiende sector, economisch belang Toerisme en recreatie hebben een groeipotentie, zelfs in tijden dat het economisch slechter gaat. Omdat toerisme en recreatie tot de snelst groeiende sectoren in de wereldeconomie behoren en veel bestedingen en werkgelegenheid creëren zijn ze erg belangrijk voor de economie van het gebied. Imago en kwaliteit Daarnaast dragen ze bij aan de gewenste vestigings-, woon- en verblijfskwaliteit van het gebied. Ook stimuleert een bloeiende sector de leefbaarheid en vitaliteit van het platteland en creëert het een verbetering van het imago. Ook verbetering van de kwaliteit van leven voor inwoners en gasten en versterking van de sociale cohesie (doordat mensen samen vrijetijdsactiviteiten gaan ondernemen of elkaar ontmoeten) zijn belangrijke effecten. Met de Recreatievisie leggen we verbindingen met andere beleidsterreinen, zoals: het evenementenbeleid, cultuurbeleid, horecabeleid, economische beleid en de gebiedspromotie. 12

1.5 Methodiek Participatie en het creëren van draagvlak zijn voor de gemeente belangrijke begrippen geweest bij het opstellen van de Recreatievisie. De toeristisch-recreatieve sector is betrokken bij het opstellen van de visie. Tenslotte zijn de gemeente, belangenbehartigers, non-profit organisaties en gebiedsbeheerders gezamenlijk verantwoordelijk voor de verdere ontwikkeling van de sector. Interactieve bijeenkomst² Voor de totstandkoming van de visie hebben we gebruik gemaakt van input die vergaard is tijdens een geslaagde, interactieve bijeenkomst. Hierbij waren de raadscommissie, ondernemers, de VVV, Stichting Evenementen en Promotie Noordoostpolder (STEP), Recreatie Ondernemers Noordoostpolder (RONOP), Toerisme Flevoland, Stichting NORT Flevoland, HISWA, Natuurmonumenten, en Flevolandschap aanwezig. Gezamenlijk is een aantal thema s benoemd: verbetering van het imago informatievoorziening marketing en promotie regionale en grensoverschrijdende samenwerking productontwikkeling en kwaliteit snellere ruimtelijke procedures. Tijdens een tweede interactieve bijeenkomst met de sector wordt het actieprogramma, dat gekoppeld wordt aan onderhavige visie, getoetst. Een visie is erg belangrijk maar een visie alleen trekt geen toeristen en recreanten. Daarom moet de visie omgezet worden in een actieprogramma. Door deze methodiek toe te passen is de gezette koers in de visie een gezamenlijke koers van zowel de overheid als de toeristisch-recreatieve sector. Onderzoek Tijdens de uitvoeringsfase zijn onderzoeken uitgevoerd naar het imago en de positionering van Noordoostpolder, de bezoekersprofielen en relevante marktontwikkelingen³. Ook hebben we de trends en ontwikkelingen in kaart gebracht, is het toeristisch-recreatief profiel geschetst en is er een SWOT analyse gemaakt. Deze gegevens en de input vanuit de sector en de raadscommissie zijn de basis geweest voor de in deze Recreatievisie weergegeven doelstelling en beleidsuitgangspunten. De onderzoeken, uitwerking van de trends en ontwikkelingen, SWOT en toeristischrecreatief profiel zijn te vinden in het bij deze visie opgestelde verdiepingsdocument. 1.6 Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de analyse en kansen voor de ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector in Noordoostpolder in kaart gebracht. De analyse bevat een beschrijving van de beleids- en marktontwikkelingen en het onderzoek naar het imago en de bezoekersprofielen voor Noordoostpolder. Op basis van deze analyse en kansen is een strategische visie met beleidsuitgangspunten geformuleerd die we presenteren in hoofdstuk 3. ³ Zie bijlage 6. Rapport Noordoostpolder: Rust, ruimte en natuur, Leisure Result ² Voor het uitgebreide verslag zie bijlage 1. 13

2. Analyse en kansen 2.1 Beleids- en marktontwikkeling Rijks- en provinciaal beleid 4 Recreatie en toerisme worden gezien als economische drager van het platteland en hebben een groeipotentie. In het rijks- en provinciale beleid staat de verbetering van toeristischrecreatieve voorzieningen, voornamelijk in de groene ruimte buiten de steden en het platteland, centraal. De toegankelijkheid en recreatieve mogelijkheden van het landschap moeten vergroot worden. Het huidige aanbod voldoet onvoldoende (zowel kwalitatief als kwantitatief) aan de recreatiewensen van de samenleving. Verminderen van de regeldruk Er wordt ingezet op een aantal punten: recreatief uitloopgebied bij de kernen grootschalige attractieparken routegebonden recreatie groenblauwe-verbindingen in en om de stad verbetering van het landelijk routenetwerk voor wandelen en fietsen vergroting van openstelling van attractieve bos- en natuurgebieden attractieve stranden verbetering van de kwaliteit van bestaande verblijfsrecreatie. Versterking belevingswaarde Daarnaast wordt de nadruk gelegd op versterking van de belevingswaarde van Flevoland voor de recreant en ontwikkeling van nichemarkten op het gebied van archeologie en cultuurhistorie. Een combinatie van nieuwe impulsen met bestaande landschappelijke en cultuurhistorische waarden draagt bij aan een vitaal en aantrekkelijk platteland. Versterking van natuur- en landschapsbeleving speelt daarbij een rol. Vermindering regeldruk Om ontwikkelingen te kunnen faciliteren wordt ingezet op het verminderen van regeldruk in de sector door andere overheden te stimuleren om in streek- en bestemmingsplannen ruimte te bieden voor toeristisch-recreatief ondernemerschap. Voor ontwikkelingen geldt dat deze goed worden ingepast in het landschap met behoud van de bestaande kwaliteiten. 4 Voor een uitgebreide samenvatting per beleidsdocument zie verdiepingsdocument H4. 14

Marktontwikkeling Toerisme 5 Nederland profiteert van de economische crisis. Er is vaker gekozen voor een vakantie in eigen land. De duur van de vakantie wordt korter maar de bestedingen blijven op peil en de bestedingen per dag liggen zelfs iets hoger. Populair is de korte wintervakantie in eigen land. Daarnaast is er een verschuiving van kamperen naar luxere vormen van verblijf: bungalow- of hotelvakantie en glamping. De markt voor groepsaccommodaties in Flevoland lijkt te groeien. Zakelijk toerisme Door de recessie heeft het zakelijk toerisme de laatste jaren een verlies geleden. Bij een aantrekkende economie zal deze markt weer groeien. Omdat de bestedingen van de zakelijke gast hoog zijn en de markt complementair is op die van de toeristische markt, is zakelijk toerisme interessant. De toeristische maanden en weekenden zijn voor de zakelijke markt niet interessant en vice versa. Inspelen op de zakelijke markt betekent dus seizoensverbreding. Zakelijke gasten ondernemen tijdens het verblijf vaak sociale, sportieve of recreatieve activiteiten. Dagattractie Door de aard van het gebied en het aanbod attracties zijn de bestedingen van dagrecreanten in Noordoostpolder laag. Het ontwikkelen van een grote dagattractie draagt bij aan een stijging van de besteding en is daarom wenselijk. Marktontwikkeling Dagrecreatie Gemiddeld hebben we 45 uur vrije tijd* per week, waarvan 18 uur verdeeld over gemiddeld vijf activiteiten buitenshuis besteed wordt. Wandelen en fietsen (60% van alle buitenactiviteiten) zijn veruit de meest ondernomen dagtochten en zullen, mede door de vergrijzing, in marktvolume groeien. Voor de doelgroepen is het belangrijk dat er voldoende mogelijkheden zijn om deze activiteit dichtbij huis te kunnen ondernemen. De aanwezige infrastructuur is mede bepalend voor de populariteit van natuur- en recreatiegebieden. Daling vrijetijdsactiviteiten Het aantal ondernomen vrijetijdsactiviteiten in 2009 is met 11,8% gedaald ten opzichte van 2008. Oorzaken hiervan zijn de recessie en het toenemende belang van social media. Bestedingen per dagtocht In 2009 zijn er 3,57 miljard dagtochten ondernomen. Dit komt neer op een totaal van 50 miljard aan bestedingen. Er zijn grote verschillen in uitgaven per type dagtocht. Aan recreatief winkelen besteed men gemiddeld 36,75 terwijl er aan buitenrecreatie maar 3,13 besteed wordt. Reisafstand De meeste dagtochten worden op minder dan tien kilometer van het thuisadres ondernomen en de gemiddelde afgelegde afstand per dagtocht is 15,4 kilometer. De grootste reisbereidheid is er voor evenementen, cultuur en attracties. 44% van de activiteiten wordt in de eigen gemeente ondernomen. Vooral voor evenementen, attracties, cultuur en uitgaan is men bereid de gemeentegrenzen over te gaan. De auto is veruit het populairste vervoersmiddel gevolgd door de fiets (24%). Slechts in 5% van de gevallen kiest men voor het openbaar vervoer. *zie verdiepingsdocument H2. voor definitie 5 Voor de uitgebreide samenvatting per activiteit zie verdiepingsdocument H3.2.2. 15

2.2 Trends 6 De toeristisch-recreatieve sector is dynamisch en sterk in ontwikkeling. Op de sector zijn demografische, technologische, ecologische, economische en consumententrends van invloed. Ook zijn er trends zichtbaar in de dagrecreatie en verblijfstoeristische sector. Dagrecreatie In de dagrecreatie is een trend zichtbaar naar themarecreatie en arrangementen. Fietsen, wandelen, het bezoek aan golfbanen, wellnesscentra, attractieparken of bijvoorbeeld festivals nemen toe. Verblijfsrecreatie Wat verblijfsrecreatie betreft is een trend naar uitersten zichtbaar. Men kiest voor basic en authenticiteit of juist voor meer maatwerk, luxe en kwaliteit. Vakanties worden korter, maar luxer. De vraag naar seizoensplekken op campings daalt, terwijl de vraag naar luxe bungalows, hotels en bed&breakfast accommodaties stijgt. De natuur speelt een belangrijke rol in de recreatiewaarde van een gebied. Natuurgebieden zijn steeds vaker opengesteld voor het publiek en excursies en arrangementen zijn populair. Demografie Vergrijzing, grijze druk (%65-plussers van de potentiële beroepsbevolking) zal in 2040 bijna 50% zijn Aantal 65-plussers is in 2040 25% Lage bevolkingsgroei Meer één- en tweepersoonshuishoudens Toename aantal westerse en niet-westerse allochtonen (28% v.d. bevolking in 2050) 6 Voor een uitwerking per trend zie verdiepingsdocument H7. Technologie Mobiel internet wordt dominant (smartphones en applicaties) Digitalisering Vakantie wordt online geboekt (ook 50% van de senioren doet dit) Zoek en boekgedrag via internet, internet wordt steeds belangrijker in de oriëntatiefase Online klantbeoordelingen worden gezien als digitale vorm van mond tot mond reclame Elektrisch fietsen heeft een enorme vlucht genomen Belang social media Globalisering Economie Tekenen van herstel economie maar koopkracht daalt licht Toerisme levert Nederland jaarlijks 36,9 mld. op Wandelaars besteden 1,8 miljard euro per jaar China in 2015 grootste toeristische markt Ecologie 59% van de bevolking vindt aandacht voor duurzaamheid belangrijk Consumententrends Meer luxe, comfort en meer beleving zijn de trend Consument is op zoek naar meer beleving en authenticiteit (experience marketing), verschuiving van materieel naar immaterieel Toenemende behoefte aan ontspanning. Waardering uiterlijk, gezondheid en wellnessvakanties stijgt Bron: NRIT Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd 2009/2010 16

2.3 Doelgroepen en positionering 2.3.1 Doelgroepenonderzoek Leisure Result heeft onderzoek gedaan naar voor Noordoostpolder relevante bezoekersprofielen. Doelgroepen Uit dit in februari 2011 opgeleverde onderzoek blijkt dat, voor zowel verblijfsaccommodaties als dagrecreatie, gezinnen met kinderen de belangrijkste doelgroep zijn. Ook stellen zonder kinderen zijn belangrijk. Daarnaast zijn groepen voor Noordoostpolder interessant omdat deze een groei laten zien in bezoekersaantallen. Senioren zijn in het kader van de vergrijzing interessant als doelgroep. Herkomst Herkomst toeristen Zakelijke gasten Gasten met een Dagrecreanten vaste standplaats Flevoland 8% 23% 25% 24% Randstad 30% 29% 40% Rest van Nederland 33% 29% 32% 32% Buitenland 28% 48% 15% 4% 17

2.3.2 Imago-onderzoek In januari 2011 is voor de gemeente een imago-onderzoek naar het toeristisch-recreatief product uitgevoerd. Bewoners, bezoekers en potentiële bezoekers hebben hier aan deelgenomen. Uit dit onderzoek blijkt dat mensen die nog nooit een bezoek aan Noordoostpolder hebben gebracht denken dat de gemeente historisch, onaantrekkelijk, ongezellig en ver weg is. Daarentegen vinden de inwoners en de bezoekers de gemeente modern, aantrekkelijk, gezellig, dichtbij en met een mooi landschap. Daarnaast gaven de bezoekers en potentiële bezoekers aan te weinig te weten van de toeristische mogelijkheden binnen de gemeente. Willen we als Noordoostpolder dus in de toekomst meer toeristen en recreanten trekken, dan moeten de potentiële bezoekers een positiever beeld van het gebied krijgen en de promotie en informatievoorziening verbeterd worden. 2.4 Kansen Het koppelen van de doelgroepen aan de trends en marktontwikkelingen biedt voor Noordoostpolder kansen. De Noordoostpolder is mooi! 18

2.4.1 Doelgroepen en trends Fitte futter Door de vergrijzing in Nederland neemt het aantal senioren toe (bijna 50% in 2040). Senioren zijn voor Noordoostpolder interessant omdat zij over het algemeen veel vrije tijd en financiële middelen tot hun beschikking hebben en deze graag aan vrijetijdsactiviteiten besteden. De babyboomgeneratie vormt een nieuwe groep actieve, ondernemende ouderen die behoefte hebben aan ervaringen en ontspanning. De fitte futter, de jongere senior, is actief en vitaal. Vooral routegebonden recreatie is favoriet bij deze doelgroep. Er worden daarbij wel hoge eisen gesteld aan comfort en veiligheid. De Quality of Life is voor deze groep erg belangrijk. Door de routegebonden recreatie verder te ontwikkelen, door te werken aan kwaliteitsverbetering en door in te spelen op de zorgvraag kan deze doelgroep voor Noordoostpolder groeien in bezoekersaantallen. Onthaasten en wellness Het onthaasten en lichamelijk welzijn (stilte is luxe) zijn en blijven belangrijke trends. Door de vergrijzing en ontgroening moet een steeds kleinere groep werknemers de landelijke arbeidsproductiviteit op peil houden. Dit in combinatie met de globalisatie, informatisering en congestie draagt bij aan een gevoel van stress en een druk en vol leven. De behoefte aan ontspanning is hierdoor toegenomen. Rust, eenvoud en het gevoel van ruimte zijn sleutelwoorden. Het authentieke platteland beleven, genieten en ontspannen om de batterij weer op te laden. Het grote landelijke gebied van Noordoostpolder biedt hiervoor mogelijkheden. Om de onthaastende doelgroep te bedienen moet Noordoostpolder een aantal dingen doen: particuliere initiatieven faciliteren (zoals welnessfaciliteiten) inzetten op een kwalitatief hoogwaardig routegebonden netwerk, aangesloten op het grote landelijke gebied (fietsknooppuntensysteem, themaroutes en wandelpaden) het beter benutten en promoten van het bestaande aanbod; en de cultuurhistorie en de natuur toegankelijk en aantrekkelijk maken. Individualisering en groepen Groepsgebonden recreatie en toerisme zijn populair. Juist door de individualisering gaan steeds meer vriendengroepen en families er gezamenlijk op uit. Omdat de belangrijkste doelgroep voor Noordoostpolder gezinnen met kinderen en groepen is, ligt hier een kans voor de groepsaccommodaties, vakantieparken, campings en attracties. Social media Er ligt een kans in het toenemende belang van digitalisering en social media. Veel reizen en uitjes worden geboekt via internet. Online klantbeoordelingen worden gezien als een digitale vorm van mond tot mond reclame. Mobiel internet en het gebruik van smartphones worden dominant. Een goede ontsluiting van informatie via websites en applicaties (apps) is daarom van belang. 19

2.4.2 Doelgroepen en marktontwikkelingen Het koppelen van de voor Noordoostpolder interessante doelgroepen aan de marktontwikkelingen biedt ook kansen. Actief toerisme In het marktonderzoek, uitgevoerd door Leisure Result, is een aantal vrijetijdsactiviteiten uit het ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) onderzocht op reisbereidheid, bestedingen, marktvolume en de voor de activiteit interessante doelgroep. Voor senioren en gezinnen met kinderen, biedt een aantal activiteiten een kans. Gezinnen met kinderen Onder gezinnen met kinderen zijn vooral kanoën, roeien, zwemmen in een binnen- en buitenbad, wandelen, fietsen, recreëren aan het water, recreëren in een park of bos, bioscoopbezoek, bezoek aan monumenten en bezienswaardigheden en een attractiebezoek populair. Senioren Bij senioren zijn vooral roeien, vissen, wandelen, fietsen, golfen, museumbezoek en bezoek aan een atelier, monumenten en bezienswaardigheden populair. Marktvolume Voor de activiteiten die onder één van de twee doelgroepen populair zijn geldt dat recreëren in een park of bos, golfen, vissen, attractiebezoek en zwemmen in een binnen- en buitenbad het grootste marktvolume hebben. De mogelijkheden voor zwemmen, vissen en golfen zijn in Noordoostpolder in voldoende mate aanwezig of er wordt al aan gewerkt (Corridor/Wellerwaard). Bosgebieden Omdat recreëren in een bos ook een populaire activiteit is en Noordoostpolder hier mogelijkheden voor biedt, ligt er een kans in het aantrekkelijker en beleefbaar maken van deze gebieden. Attractie Een grote attractie heeft Noordoostpolder nog niet. De reisbereidheid hiervoor is groot en er wordt relatief veel aan besteed. Het faciliteren van een attractie biedt daarom voor Noordoostpolder een kans. Het is wenselijk een attractie te faciliteren die geen afbreuk doet aan de gebiedskwaliteiten en past bij de kenmerken van het gebied. Productontwikkeling wandelen en fietsen Wandelen en fietsen zijn bij beide doelgroepen populair. Deze activiteiten laten een stijging zien qua aantal ondernomen activiteiten. Ook hebben deze het grootste marktvolume. Productontwikkeling op deze activiteiten biedt daarom de meeste kansen om aan de groeidoelstelling te voldoen. 20

3. Strategische visie 3.1 Visie * Oostrand We leggen de nadruk wat betreft ontwikkeling in verblijfstoerisme en dagrecreatie op de oostrand. De Corridor inclusief de Wellerwaard en de bossen en meren zijn hier met name geschikt voor. Wandelen, fietsen, zwemmen en golfen staan in deze ontwikkeling centraal. De oostrand zien we als toeristisch-recreatief overloopgebied van de drukke toeristische regio s in zuidwest Friesland en de Wieden-Weerribben in Overijssel. In de Corridor is een zoeklocatie aangewezen voor de realisatie van een grootschalige attractie (een dierentuin of groene attractie etc.) of een grootschalig bungalowpark. Nagele-Urk-Schokland De driehoek Nagele-Urk-Schokland trekt voornamelijk recreanten en is minder gericht op verblijfstoerisme. Wel is in het beleidskader van de Structuurvisie aangegeven dat erfgoedlogies in cultuurhistorische panden mogelijk moeten zijn. In de oorspronkelijke bebouwing (zoals schokbetonschuren) moeten erfgoedlogies gerealiseerd kunnen worden als de agrarische functie verandert. De driehoek heeft wel een rol in het realiseren van groei van de toeristisch-recreatieve sector. Nagele is een project op zich waar in geïnvesteerd wordt en waar ontwikkelingen plaatsvinden. In het kader van het publieksparticipatieplan is ook flink in de promotie van Schokland geïnvesteerd, met als doel de bekendheid van het werelderfgoed te vergroten en daarmee de bezoekersaantallen en dus de bestedingen te vergroten. Er is een promotiecampagne gevoerd en er zijn nieuwe arrangementen ontwikkeld. Ook wordt er gewerkt aan een op kinderen afgestemde archeoroute. Om toeristen en recreanten te trekken moeten we Schokland, als unique sellingpoint, ook in de toekomst als marketing tool blijven gebruiken. Arrangementsontwikkeling moet bijdragen aan een langer verblijf van toeristen en recreanten in ons gebied. We willen het cultuurhistorisch erfgoed beter benutten voor een stimulans van de toeristisch-recreatieve sector. De gebiedspromotie wordt als middel gebruikt om het gewenste doel te bereiken. Achterland Vanuit de driehoek Nagele-Urk-Schokland via de oostrand van Noordoostpolder ligt er een logische link naar het achterland: Lemsterland en Steenwijkerland. Uitgangspunt is om de samenwerking met deze gemeenten en Urk meer op te zoeken bij de verdere ontwikkeling van de sector. Kernwaarden Ter versterking van het imago willen we de kernwaarden/ toeristische trekkers verbinden en versterken zodat er een samenhangend en beter herkenbaar product ontstaat. De gemeente faciliteert hierin door dit planologisch mogelijk te maken. Verder stimuleren we de sector samen met de VVV hier een bijdrage aan te leveren. De samenwerking binnen de sector moeten we versterken en stimuleren. Schokland blijft een marketing tool Duurzaamheid Van belang bij de ontwikkeling van de sector is dat dit gepaard gaat met het behouden van de natuur, het landschap en cultuurhistorische waarden en met respect voor onze inwoners. Het duurzaamheidprincipe People, Planet en Profit wordt in acht genomen bij de ontwikkeling van de sector. * Naar de uitgangspuntennotitie zoals vastgesteld in de b&w vergadering van 28-9-2010 21

3.2 Beleidsuitgangspunten Om de groeidoelstelling te behalen is een aantal SMART geformuleerde beleidsuitgangspunten opgesteld. De beleidsuitgangspunten worden verder uitgewerkt in projecten in het actieprogramma dat bij deze visie hoort. Bij de ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector gaan we uit van vier thema s. Deze thema s zijn bepaald op basis van het doelgroepenonderzoek, het imago-onderzoek, de trends en ontwikkelingen en de input die verkregen is tijdens de interactieve bijeenkomst met de toeristisch-recreatieve sector. Per thema is beschreven hoe de toekomstig gewenste ontwikkeling er uit moet zien om de doelstelling te bereiken. 22

3.2.1 Rol gemeente De ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector is een verantwoordelijkheid van zowel de gemeente als ondernemers, natuur- en landschapsorganisaties en toeristische nonprofit organisaties. De rol van de gemeente is voornamelijk faciliterend, participerend en regisserend. Kwalitatief: Toeristisch ondernemerschap stimuleren. In 2016 heeft de gemeente de voorwaarden hiervoor gecreëerd door een meer faciliterende, regisserende en participerende rol in te nemen. Kwantitatief: In 2016 is er een stijging gerealiseerd van 20% in het aantal ondernemers dat de gemeente positief waardeert in een faciliterende, regisserende en participerende rol. Faciliterende en regisserende rol De faciliterende en regisserende rol betekent dat we er voor zorgen dat er duidelijke regelgeving en kaders zijn en dat ruimtelijke procedures en vergunningverlening zo spoedig mogelijk verlopen. Een voorbeeld hiervan is dat we kampeerbeleid gaan opstellen. Het beleidskader van de Structuurvisie en de invoering van de Wabo voorzien al voor een gedeelte in het presenteren van duidelijke kaders. Door de invoering van de Wabo is de aanvraag van een vergunning voor ondernemers transparanter geworden doordat er één omgevingsloket is. In het beleidskader van de Structuurvisie zijn heldere kaders gepresenteerd voor toeristischrecreatieve ontwikkelingsmogelijkheden in de verschillende gebieden in Noordoostpolder. Daarnaast gaan we in bestemmingsplannen ruimte bieden voor ondernemerschap door agrariërs de ruimte te bieden voor nevenactiviteiten (kleinschalig kamperen en horeca) en door een wijzigingsbevoegdheid op te nemen. Ook faciliteren we een adequate toeristische infrastructuur, een open overleg structuur en stimuleren we de samenwerking binnen de sector. Participerende rol De participerende rol houdt in dat we participeren in ondernemersinitiatieven en -projecten en projecten van de non-profit organisaties, voor zover dit binnen het beleid en de financiële kaders past. Voorbeeld is NORT Flevoland. Zij zorgt voor individuele ondersteuning van bedrijven in de toeristischrecreatieve sector en economische- en kwaliteitsversterking van de regio. Taak sector De gemeente stimuleert toeristisch-recreatief ondernemerschap. Het is echter de taak van de ondernemers ervoor te zorgen dat de kwaliteit van het product verbetert, dat er nieuwe (innovatieve) activiteiten ontwikkeld worden die op de beleving inspelen en dat er meer aan productontwikkeling, evenementenorganisatie en arrangementontwikkeling gedaan wordt. Deze punten worden bij potentiële toeristen en recreanten onder de aandacht gebracht. Hierin speelt de VVV ook een belangrijke rol. Ondernemers moeten er voor zorgen dat het aanbod vergroot wordt. Gezamenlijk kunnen de gemeente, ondernemers en non-profit organisaties op deze manier het product versterken en het imago verbeteren. 23

3.2.2 Imago Uit een in januari 2011 opgeleverd imago-onderzoek van het toeristisch-recreatief product van Noordoostpolder, blijkt dat mensen die Noordoostpolder nog nooit bezocht hebben een negatief beeld hebben van het gebied. De doelstelling van de gemeente is een groei in bestedingen en werkgelegenheid mede door een stijging van het aantal toeristen en recreanten dat een bezoek brengt aan Noordoostpolder. Om de potentiële bezoekers naar de gemeente te trekken moet het imago verbeterd worden. Kwalitatief: het imago van het toeristisch-recreatief product in Noordoostpolder is in 2016 sterk verbeterd. Het product kent meer samenhang en is daardoor beter herkenbaar. Hierdoor krijgt het gebied een eigen identiteit en de uitstraling van een aantrekkelijke toeristisch-recreatieve bestemming. Kwantitatief: Tot en met 2016 wordt jaarlijks minimaal 1 project opgezet en afgerond. Dit project maakt de samenhang van het toeristisch-recreatief product beter zichtbaar. Karakter Noordoostpolder heeft geen duidelijk toeristisch-recreatief imago. Wel zijn de randvoorwaarden daarvoor aanwezig. Het product heeft een duidelijk plattelandstoeristisch en cultuurhistorisch karakter met veel kleinschalige ondernemingen die gericht zijn op de kenmerken van het gebied. Er zijn veel ontwikkelingen, en er is best veel te beleven en ontdekken, maar dit wordt lang niet altijd zo uitgedragen. Er zijn veel goed functionerende particuliere ondernemingen. Het beeld dat gasten na een bezoek dan ook vaak hebben is dat Noordoostpolder lang zo gek nog niet is en dat er onverwacht veel te beleven is. Door de schaalvergroting in de agrarische sector hebben veel agrarische bedrijven toeristischrecreatieve nevenactiviteiten ontwikkeld. Deze zijn bijvoorbeeld gericht op streekproducten. Plattelandstoerisme is van grote economische waarde en er liggen groeipotenties. Door de globalisering is er juist een toenemende behoefte aan het behouden en ontwikkelen van streekeigen identiteiten en authenticiteit die men wil ervaren en beleven. De ondernemers zorgen voor het aanbod en marketingorganisaties moeten het product promoten. Plattelandstoerisme is breder dan kamperen bij de boer. Recreatiekaart Het ontwikkelen van een recreatiekaart met daarop een totaalaanbod van toeristisch-recreatieve voorzieningen in het gebied draagt bij aan bijvoorbeeld het verbeteren van het imago. Overnachtingsmogelijkheden, restaurants, wandel-, vaar-, ruiter- en fietsroutes, natuurgebieden, stranden, musea en attracties zijn op deze kaart te vinden. Hierin kunnen ook attracties in de omringende gemeenten meegenomen worden. Aantrekkelijkheid Het aantrekkelijker maken van het toeristisch-recreatief product draagt ook bij aan de verbetering van het imago. Noordoostpolder heeft bijvoorbeeld nog geen grote slechtweer-accommodatie of dagattractie. In het beleidskader van de Structuurvisie zijn hier zoeklocaties voor aangewezen. De gemeente wil hiermee het particulier initiatief faciliteren. Innovatieve ontwikkelingen die de beleving van het product versterken dragen ook bij aan een verbetering van het imago. Onder het thema productontwikkeling wordt hier meer aandacht aan besteed. Samenhang Het leggen van verbindingen en het creëren van meer samenhang draagt ook bij aan de verbetering van het imago. Deze verbindingen moeten voornamelijk gezocht worden in het koppelen van de diverse accommodaties en attracties. Het rijgen van de parels om toeristen en recreanten langer vast te houden. Daarom wordt er ieder jaar een project uitgevoerd die de samenhang van het product zichtbaar maakt. Voorbeelden zijn het kampeerfestival en het knooppuntensysteem. Gebiedspromotie Het is van belang dat op basis van de kernwaarden gepromoot wordt waarom Noordoostpolder aantrekkelijk is voor toeristen en recreanten en wat voor accommodaties, attracties en activiteiten Noordoostpolder te bieden heeft. Dit gaan we doen onder de paraplu van de overkoepelende gebiedspromotie waarbij wonen, werken en recreëren centraal staan. 24

Een unieke beleving! Promotie cultuurhistorische driehoek Het bezoek aan musea en historische bezienswaardigheden en plaatsen tijdens het verblijf in Nederland is de afgelopen vijf jaar toegenomen. In 2005 lag het bezoek op 31% en in 2009 is dit gestegen naar 41%. Daarom biedt het een kans de driehoek Nagele-Urk-Schokland beter te benutten als promotiemiddel. Deze marketing tool moet er voor zorgen dat toeristen en recreanten naar het gebied getrokken worden. Wat de bezoeker wil is dat een activiteit interessant, uniek en betekenis vol is, waarbij het verhaal belangrijker is dan het object. De beleving wordt steeds belangrijker. Om een unieke beleving aan te bieden die mensen aanspreekt moet de activiteit: uitdagend zijn nieuwsgierig maken inspireren educatief zijn kwaliteit hebben emoties losmaken. In het kader van het publieksparticipatieplan wordt er gewerkt aan een archeoroute voor kinderen op Schokland. VVV We verstrekken een subsidie aan de VVV voor het verzorgen van de promotie van Noordoostpolder. De VVV heeft ook als taak producten te ontwikkelen en toeristen en recreanten van informatie over het gebied te voorzien. De trend is dat steeds meer mensen informatie van internet halen en dus niet meer speciaal de VVV bezoeken voor ze het gebied intrekken. Daarom is het belangrijk voor de toekomst te onderzoeken of het nodig is de informatievoorziening meer te digitaliseren en te bekijken of er efficiëntie voordelen te behalen zijn wat betreft de organisatie. Ontsluiting informatie Digitalisering en het internet zijn een belangrijke informatiebronnen en zullen dat ook blijven. In de toeristisch-recreatieve sector is sprake van consumenten en aanbieders van producten. Het is van belang dat deze elkaar kunnen vinden. Daarom moet er geïnvesteerd worden in een goede ontsluiting van toeristischrecreatieve informatie. 25

3.2.3 Samenwerking Om de sector verder te ontwikkelen is het belangrijk dat verantwoordelijke partijen effectief met elkaar samenwerken. Belangrijk hierbij is het delen van kennis, het uitwisselen van informatie en het verbinden van accommodaties en attracties tot aantrekkelijke arrangementen: het rijgen van de parels. Een effectief opererende organisatie is essentieel. Dit creëert eenheid en draagvlak. Kwalitatief: In 2016 is de samenwerking tussen de ondernemers onderling en tussen gemeente(n) en de ondernemers sterk verbeterd. Kwantitatief: In 2016 is er structureel inhoudelijk en constructief overleg tussen: gemeente Noordoostpolder en omringende gemeenten, de gemeente Noordoostpolder en ondernemers, en ondernemers onderling. De gemeente Noordoostpolder is actief in het aanpakken van projecten die uit deze samenwerking voortkomen. Stuurgroep Om dit te bereiken stellen we een stuurgroep Toeristische ontwikkeling samen. Deze stuurgroep wordt vertegenwoordigd door ondernemers uit de sector, non-profit organisaties en de gemeente. De stuurgroep krijgt een basisformatie, en wordt, afhankelijk van de te bespreken onderwerpen uitgebreid, met meer expertise. Het doel van het opzetten van de stuurgroep is partijen die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling van de sector twee keer per jaar bij elkaar te laten komen om: informatie uit te wisselen initiatieven en aanbod op elkaar af te stemmen arrangementen te ontwikkelen eventueel gezamenlijk projecten op te starten. De communicatie is tweezijdig: dus niet enkel vanuit de gemeente. De non-profit organisaties en ondernemers houden de gemeente op de hoogte van ontwikkelingen binnen de sector en de gemeente houdt de sector op de hoogte van haar bezigheden. De bijeenkomsten van de stuurgroep worden geïnitieerd door de gemeente. Het voordeel van een stuurgroep is dat er eerder ingespeeld kan worden op uit de sector en non-profit organisaties voortkomende initiatieven. Ideeën en signalen vanuit de sector worden sneller opgepikt. Nu zijn er vaak in de begroting geen middelen beschikbaar en moet er achteraf financiering geregeld worden. Door initiatieven in een vroeg stadium met de stuurgroep te bespreken kunnen er, mits we het initiatief ondersteunen en het binnen de kaders past, financiële of andere middelen beschikbaar worden gesteld. 26

Samenwerking ondernemers De ondernemers en de VVV hebben samen al een belangrijke stap gezet in het bevorderen van de samenwerking. Zij hebben het initiatief tot het ontwikkelen van het fietsknooppuntensysteem genomen en hebben het kampeerweekend: Uit-jeTent bedacht en opgezet. Hiervoor zijn co-financiering van de gemeente en subsidie beschikbaar gesteld. Uit deze initiatieven kunnen weer nieuwe arrangementen voortkomen. Het is de bedoeling het kampeerweekend jaarlijks te organiseren. De gemeente stimuleert dit initiatief. Grensoverschrijdende samenwerking Toeristen en recreanten kiezen qua bestemming over het algemeen niet voor een gemeente maar voor een gebied. Regio s moeten niet te klein zijn. Belangrijk daarbij is samenwerking. De omringende gemeenten Steenwijkerland en Lemsterland trekken jaarlijks vele duizenden toeristen en recreanten. Door projecten en ontwikkelingen beter op elkaar af te stemmen en door gezamenlijk projecten te ontwikkelen kunnen we van elkaar profiteren. Doel van de samenwerking is, vooruitlopend op de gebiedsontwikkeling Zuyderzeerand, te kijken naar welke projecten er gezamenlijk ontwikkeld kunnen worden om de regio te versterken. Urk trekt jaarlijks veel recreanten. Hier kan Noordoostpolder ook van profiteren. Omdat de gemeente meer de nadruk wil leggen op cultuurtoerisme en de driehoek Nagele-Urk-Schokland beter wil benutten gaan we vaker met Urk overleggen om het product te versterken. Te denken valt aan het gezamenlijk ontwikkelen van arrangementen. Het knooppuntensysteem is een voorbeeld van een project dat we samen ontwikkelen. Kampeerweekend Uit-Je-Tent Om deze doelstelling te bereiken zal structureel en constructief overleg gevoerd worden met de omringende gemeenten. Ook wordt er bij de ontwikkeling van projecten bekeken of samenwerking gewenst is. Hier kunnen ook (kosten)efficiëntie voordelen mee behaald worden. 27

3.2.4 Productontwikkeling en innovatie Productontwikkeling komt ten goede aan de verbetering van het imago en de identiteit van het toeristisch-recreatief aanbod. We leggen verbindingen om meer samenhang te creëren. Deze verbindingen zitten hem voornamelijk in het koppelen van de diverse accommodaties en attracties. Daarnaast willen we graag het particulier initiatief voor nieuwe innovatieve ontwikkelingen stimuleren. Kwalitatief: In 2016 beschikt de gemeente Noordoostpolder over een meer samenhangend en kwalitatief hoogwaardig toeristisch-recreatief aanbod. Kwantitatief: In 2016 is er een samenhangend netwerk van fiets- en wandelroutes. Daarnaast zijn minimaal 5 innovatieve initiatieven van de grond gekomen. Ondernemersinitiatieven Uit voorbeelden als Op de Kuierlatten, het fietsknooppuntensysteem en het kampeerweekend blijkt dat het ondernemend vermogen binnen onze gemeente groot is. Het is belangrijk dat de gemeente hier op aan blijft sluiten door te participeren, middelen beschikbaar te stellen, de juiste randvoorwaarden te creëren en door beleid aan te laten sluiten bij de wensen van ondernemers. Initiatieven uit de samenleving zijn vaak succesvol omdat er breed draagvlak voor is. Om ondernemers te stimuleren met nieuwe innovatieve initiatieven te komen gaat de gemeente jaarlijks Idols voor ondernemers organiseren. Dit is een pitch waarbij ondernemers hun ideeën kunnen presenteren. Het project dat binnen de door de gemeente opgestelde kaders past en door de gemeente gekozen wordt, wordt ondersteund bij de ontwikkeling. Projecten die de kwaliteit van het bestaande product verbeteren, de beleving van de gebiedskwaliteiten versterken en innovatieve initiatieven met betrekking tot onderstaande thema s hebben de voorkeur. Wellness De vraag naar wellness neemt toe vanwege de toenemende aandacht voor het lichamelijk welzijn, onthaasten en authenticiteit. De karakteristieken van het gebied Noordoostpolder (natuur, rust en ruimte), en dan voornamelijk in de oostrand, sluiten hierbij aan. Om deze reden stimuleren we het particuliere initiatief tot het oprichten van wellnessactiviteiten, eventueel in combinatie met (luxe) verblijfsaccommodaties. Attractie In het beleidskader van de Structuurvisie voor Noordoostpolder zijn zoeklocaties aangewezen voor een grootschalige attractie. De reisbereidheid voor attractiebezoek is groot en er wordt gemiddeld veel aan besteed. Omdat er in Noordoostpolder relatief weinig besteed wordt door dagrecreanten (ook door de aard van het gebied), is een attractie die relatief veel bestedingen oplevert wenselijk. Daarom stimuleert de gemeente het particulier initiatief voor het oprichten van een grootschalige (>250.000 bezoekers) leisurevoorziening met landelijke uitstraling. De voorkeur gaat uit naar een weersonafhankelijke attractie die past bij de gebiedskwaliteiten van Noordoostpolder: openheid, groene ruimte en het agrarische karakter. Verblijfsaccommodaties Wat in Noordoostpolder ontbreekt is een gedifferentieerd aanbod aan verblijfsaccommodaties. Vooral het luxe en innovatieve segment is schaars. Ook zijn de verblijfsaccommodaties weinig gedifferentieerd qua grootte. De trend in de verblijfssector is dat toeristen kiezen voor back to basic en authenticiteit of voor luxe en beleving; het zogenaamnde glamping. Omdat het luxe segment in Noordoostpolder schaars is stimuleert de gemeente het particulier initiatief voor luxe verblijfsaccommodaties. Met luxe worden ook verblijfsconcepten bedoeld die innovatief en uniek zijn en op de beleving inspelen. Omdat in 2008 de Wet op de openluchtrecreatie vervallen is, is het wenselijk kampeerbeleid op te stellen waarbij ingegaan wordt op differentiatie en kwaliteitsvebetering in de verblijfssector. Inspiratiesessies Om de kwaliteit van het bestaande product te verbeteren en ondernemers te stimuleren duurzame en innovatieve initiatieven te ontwikkelen, worden er ter ondersteuning jaarlijks inspiratiesessies georganiseerd. Kernthema s zijn: kwaliteit, duurzaamheid, en innovatie. 28