KOERSNOTITIE. Van afvalinzameling. naar grondstofsturing. Februari 2013 Gemeente Ede. Kijken naar Afval februari 2013 1 van 12



Vergelijkbare documenten
Kilogram gescheiden ingezameld per inwoner per jaar Landelijke doelstelling. Resultaat Lingewaard 2011

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst

Van afval naar grondstof. Informatieavond voor inwoners

Informatieve raadsbijeenkomst

Afvalbeleid Waardlanden-Gemeenten 2014 en verder. Discussiëren over de toekomst

In het kader van het actualiseren van het gemeentelijk afvalbeleid is een enquête gehouden onder de inwoners van gemeente Bunnik.

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Deelsessie 3 Inzameling en recycling van grof huisvuil

Burgemeester en wethouders

Van afval naar grondstof in Goirle

BIJLAGE 2: Scenario's afvalbeleidsplan Nieuwegein

Op weg naar een circulaire economie

Nederland Circulair Hoe draagt Papendrecht bij?

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Optimalisatie onderzoek. Afvalinzameling in het Land van Cuijk en Boekel

Systematiek inzameling huishoudelijk afval

Verlaging van afvalstoffenheffing door uitvoering van de Raamovereenkomst verpakkingen

- 3 - Datum vergadering: Nota openbaar: Ja,

Respons Van de 779 benaderde panelleden hebben 544 de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 70%.

Gemeente IJsselstein

Huishoudelijk afval in Bunnik: Visie en Doelstellingen

Afvalmonitor / effectmeting Gemeente Purmerend

Discussienotitie afvalbeleid en circulaire economie

Verbetering afvalscheiding in. Oegstgeest. Waar staan we nu, en hoe verder? Beeldvormende raad gemeente. Oegstgeest.

Grondstof voor een beter milieu

Afvalmonitor / effectmeting Brielle

VENRAY RIJK AAN GRONDSTOFFEN. Kadernota afvalbeleid

Resultaat gescheiden afvalinzameling 2018 In vergelijking tot gemeente Drimmelen

Voorstel voor de Raad

Bestuursmonitor Gemeente Twenterand. Zwolle, 15 mei 2013

Memo. de leden van de gemeenteraad. het college. Datum: 5 mei scenario s het nieuwe inzamelen. Geachte leden van de raad,

Meer huishoudelijk afval recyclen

Van afval naar grondstof

: Commissie SOB : P.L. van Meekeren : 19 maart 2019 : Afvalmonitor / Effectmeting 2018 : rapportage Afvalmonitor 2018

Nou jaaaa! Wijzigingen afvalinzameling Veenendaal per 1 januari Een folder om te bewaren Hou m apart!

Doorrekening scenario s afvalbeheer gemeente Montfoort

Meer kunststoffen recyclen!

WELKOM 15 oktober 2015 NVRD Regio bijeenkomst. Link bedrijfsfilm:

Onderzoek Omgekeerd Inzamelen tweede fase

Verbeterplan Afvalscheiding/inzameling

NissewaardPanel over grondstoffenbeleid, november Figuur 1: Aandeel afval dat nu apart wordt gehouden van het restafval (Nmax=709)

De schillenboer komt terug

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Naar een afval(heffing)loze samenleving?

Monitor 2013 ROVA. Zwolle, 16 mei 2014

SESSIE Marktplaats Nederland uur

Jaarplan 2014 gemeente Velsen

Meer waarde uit afval. Oriëntatie commissie Papendrecht 10 februari 2016, Dion van Steensel

Voorstel voor de Raad

VANG Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof:

gemeentebestuur Aan de gemeenteraad datum 28 februari 2017 uw kenmerk betreft Afvalmonitor 2016

Veelgestelde vragen Proef inzameling van plastic, blik en drinkpakken Beverwijk

afvalinzameling Benchmarkanalyse Peiljaar 2012 Status: definitief 1,5 Grondstoffen Restafval

HET NIEUWE INZAMELEN IN SLIEDRECHT

Notitie inzameling huishoudelijk afval 2010

Meer huishoudelijk afval recyclen

Onderzoek Afvalsamenwerking Twente

93% papier en karton 86% flessen /glas 85% gft (groente/fruit/tuinafval) klein chemisch afval / elektrische apparaten 68% 66% textiel / kleding 55%

NVRD-BENCHMARK AFVALINZAMELING MANAGEMENTSAMENVATTING

Stadsenquête Leiden 2004

Naam en telefoon Portefeuillehouder

Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling

Benchmark Huishoudelijk Afval Peiljaar 2013

Postbus AA Bezoekadres Stadsplein LZ IBAN: NL49 BNGH BIC: BNGHNL2G

Raadsvoorstel agendapunt

NVRD Benchmark Afvalinzameling 2011

Benchmark Huishoudelijk Afval Peiljaar 2013

Stadsenquête Leiden 2003

Afval inzameling in Houten

Afvalscheiding in Den Haag

inzamelen Wat levert het op?

Verkenning toekomstscenario's huishoudelijk afvalen grondstoffenbeheer gemeente Enschede

Heerhugowaaĩtf Stad van kansen

Afvalbeleidsplan Eruit halen wat erin zit!

Geef afval waarde. Samen naar een duurzaam Westvoorne

Evaluatie wijzigingen afvalinzameling Gemeente Werkendam

- 3 - Beoogd effect Voor 2020 minimaal 65 procent van het huishoudelijk afval te hergebruiken.

Zeg ook JA tegen afval scheiden.

Uw afval verdient beter OPINIE INWONERS PAPENDRECHT OVER VERANDERING IN AFVALINZAMELING

Enschede zonder afval

Voorstel aan de raad. Kenmerk Vergaderdatum 9 juni Afval is Grondstof. Beleidsnota

Benchmark Afvalscheiding

*Z02AEE14D7B* Startnotitie. "Afval is waardevol. Weggooien is geen optie meer. Afval kan dienen als grondstof voor een ander product.

Beantwoording vragen CDA en progressief Woerden naar aanleiding van het. raadsvoorstel: afvalinzameling 15R.00074

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen

Deelsessie 1 Inzameling voor recycling

Nieuw afvalbeleidsplan gemeente Maastricht. NVRD workshop grondstoffenbeleidsplan schrijven Panningen, 5 april 2016

Stadsenquête Leiden 2001

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden

Monitor Gemeente Twenterand. Zwolle, 24 juni 2014

Onderzoek naar de invoering van Diftar in het kader van de verordening ex 213a Gemeentewet

Gescheiden gft inzameling Nesselande

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer

De raad van de gemeente Zoetermeer; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 27 november 2018

Afvalbeleidsplan

Voorkeurenonderzoek afvalscheiding GFT Gemeente Harlingen AHA! marktonderzoek en marketingadvies

Grondstoffenplan. Afval Anders. Verbetering inzameling grondstoffen Gemeente Kaag en Braassem

Afvalscheiding in Sliedrecht

Transcriptie:

KOERSNOTITIE Van afvalinzameling naar grondstofsturing Februari 213 Gemeente Ede Kijken naar Afval februari 213 1 van 12

Inhoudsopgave SAMENVATTING...3 1. KIJKEN NAAR AFVAL...4 Aanleiding...4 Inleiding...4 Uitgangspunten Afvalbeheer...4 Missie4 Beleidskaders Afvalbeheer...4 Landelijk Afvalbeheerplan...5 Europese Kaderrichtlijn...5 Producentenverantwoordelijkheid...5 2. ANALYSE...6 Gezien vanuit de burger...6 Afvalstoffenheffing (Ash)...6 Afvalverwerking...7 Afvalsturing...8 3. Aan welke knoppen willen/kunnen we draaien?...9 Concrete zaken...9 Dilemma s...9 4. BIJLAGE...1 Overzicht Haal- en brengsysteem in Ede...1 Resultaten per afvalsoort...11 Kijken naar Afval februari 213 2 van 12

SAMENVATTING Voorliggende notitie is opgesteld om inzicht te verschaffen in ontwikkelingen binnen afvalbeheer in het algemeen en de afvalinzameling Ede in het bijzonder. De notitie dient als onderlegger bij de bespreking met de raadscommissie BFO over kaders en hoofdlijnen van een toekomstig afvalbeheer. In het najaar van 213 komt het College met een uitgewerkt Plan van Aanpak. Dit plan zal mede gebaseerd zijn op de uitkomsten van deze bespreking. Op Europees en nationaal niveau is afvalbeleid sterk in ontwikkeling. De toenemende schaarste en hoge prijzen van grondstoffen maakt hergebruik van materialen en grondstoffen uit afval niet alleen aantrekkelijk, maar ook noodzakelijk. Europese richtlijnen worden omgezet in nationale wet- en regelgeving. Producenten worden meer en meer verantwoordelijk gesteld voor grondstofterugwinning uit (eigen) producten nadat deze in het afvalstadium zijn beland. Om grondstoffen uit afval daadwerkelijk te kunnen hergebruiken is ondermeer een verwijderingsbijdrage en verpakkingsbelasting ingesteld. Hiermee worden onder andere de kosten voor inzameling en sortering vergoed. Voor een optimaal hergebruik is het van belang dat de kwaliteit van de gescheiden ingezamelde afvalstromen goed is. Dit stelt eisen aan het gedrag van de burger en de wijze van inzamelen. Kortom, het eindstadium van afval is niet langer de verbrandingsoven, maar onderdeel van de grondstofkringloop, dat het waard maakt om afval te scheiden, op te werken, her te gebruiken en te recyclen. Afval = grondstof geworden. De ketenbenadering en kringloop van afval, grondstoffen en producten is sterk in ontwikkeling en zal in de nabije toekomst een omwenteling betekenen; afvalbeheer wordt grondstoffenbeheer. Onderstaand schema geeft de diverse partijen en rollen weer. Om deze ontwikkelingen te kunnen faciliteren is een hoger hergebruik van grondstoffen uit afval noodzakelijk. Ede scoort goed in vergelijking met soortgelijke gemeenten 1. Na diverse aanpassingen zoals invoering van gescheiden inzameling van GFT, oud papier, plastic verpakkingsafval en Afvalpas steeg het aandeel hergebruik. Echter de laatste jaren blijft dit voor bronscheiding schommelen rond de 58%. De landelijke richtlijn voor 215 ligt op 65%. Elke procent meer hergebruik staat in Ede gelijk aan ruim 24.kg. Er is dus een aanzienlijk extra inspanning nodig om deze hoeveelheid om te buigen van restafval naar hergebruik. 1 Benchmark 21 Agentschap.nl Kijken naar Afval februari 213 3 van 12

1. KIJKEN NAAR AFVAL Aanleiding - Beleidslijnennotitie is geruime tijd geleden vastgesteld en inmiddels geheel geïmplementeerd. - Vanwege geopolitiek en grondstoffenschaarste zetten Europeseen landelijke ontwikkelingen meer en meer in op Afval = Grondstof. - Landelijk afvalbeleid is verwoord in de brief van Atsma (212), waarbij gemeenten tenminste 65% bronscheiding dienen te halen in 215. - World Watch Instituut verwacht verdubbeling hoeveelheid afval in 225 als gevolg van meer welvaart en verstedelijking. Inleiding De centrale vraag, die voorligt en we ter bespreking voorleggen aan de raadscommissie BFO, is: Hoe gaat de gemeente Ede voldoen aan de landelijke stelling van 65% nuttige toepassing van huishoudelijk afval in 215? Afval = Grondstof Enkele voorbeelden van een duurzaam Edes afvalbeleid: 1% van het gescheiden ingezamelde GFT wordt vergist. Het restant wordt compost. Met de vergisting wordt energie opgewekt. Laagwaardige houtachtige biomassa uit afval en openbare ruimte dient als energieopwekker (warmte) voor productieprocessen en stadsverwarming. De notitie biedt zicht op afvalinzameling en -verwerking vanuit verschillende invalshoeken; - door de ogen van de burger (hoe ervaart de burger de afvalinzameling?) - vanuit de inzameling (op welke wijze zamelen we het afval in?) - wat levert het op (welk resultaat levert de inzameling op?) - zijn er verbeterpunten (aan welke knoppen kunnen we draaien? En wat is daarvan het effect?) Uitgangspunten Afvalbeheer Vanuit afvalbeheer hanteren we de volgende uitgangspunten: - AFVAL = GRONDSTOF - minimaal 65% van het huishoudelijk afval wordt hergebruikt - vervuiler betaalt / afval scheiden loont - voor burger zo laag mogelijke kosten - kostenneutraal verbeterpakket - meer hergebruik minder restafval - dienstverlening op nivo Missie De gemeente Ede wil de hoeveelheid restafval verminderen door de afvalinzameling zo aan te passen, dat het voor huishoudens aantrekkelijker en eenvoudiger wordt om herbruikbare afvalsoorten aan te bieden. Daarbij wordt het aanbieden van restafval ontmoedigd. Afval = voedsel Om in onze behoeften te voorzien hebben we technische grondstoffen nodig zoals metalen, verdunners en andere stoffen die inherent niet in een biologische cyclus terecht mogen komen. Enerzijds omdat het de biologische processen beschadigt, anderzijds omdat biologisch materiaal de kwaliteit van de technische grondstof vermindert. Om "waste equals food" te laten werken, moeten biologische en technische voedingsstoffen te scheiden zijn, en elk in een eigen cyclus worden herverwerkt. Bron: Wikipedia.nl Beleidskaders Afvalbeheer DUURZAAMHEID De gemeente Ede wil een duurzame gemeente zijn op velerlei gebied. Gemeentelijk afvalbeheer kan daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Door huishoudelijk afval in te zamelen dient het weer als (gelijkwaardige) grondstof in de keten en beperken we het gebruik van primaire grondstoffen. De komende decennia zullen grondstoffen schaarser worden. Dit vergroot de noodzaak voor preventie en hergebruik van afval. Door duurzaamheideisen op te nemen bij aanbestedingen stuurt de gemeente op duurzaamheid. Meer afvalpreventie en -hergebruik leiden ook tot meer C2C De centrale gedachte van de cradle to cradle (wieg tot wieg) filosofie, is dat alle gebruikte materialen na hun leven in het ene product, nuttig/gelijkwaardig kunnen worden ingezet in een ander product. Het eerste verschil met conventioneel hergebruik is dat er geen kwaliteitsverlies is, en geen restproducten die alsnog gestort worden. energiebesparing en CO2-reductie. Vooral de gescheiden inzameling van papier en karton, plastic en grof huishoudelijk afval dragen bij aan een beperking van CO2-uitstoot. Kijken naar Afval februari 213 4 van 12

LANDELIJK AFVALBEHEERPLAN Het landelijk afvalbeleid is vastgelegd in het Landelijk Afvalbeheerplan 29-221 (LAP-2). Ook dit plan gaat uit van het zoveel mogelijk sluiten van grondstof- en materiaalketens. Het gaat dan om meer dan alleen de afvalketen, maar ook de gehele productcyclus van winning tot en met de verwerking in het afvalstadium (C2C). In het LAP-2 is een stelling opgenomen dat tenminste 6% van het huishoudelijk afval nuttig moet worden toegepast in 215. Medio 212 heeft staatssecretaris Atsma een brief aan de Tweede Kamer gezonden, waarin hij aangeeft dat vanaf 215 tenminste 65% van het huishoudelijk afval hergebruikt moet worden. Ladder van Lansink EUROPESE KADERRICHTLIJN In 28 is een nieuwe Europese Kaderrichtlijn voor afvalstoffen gepubliceerd. Het Europese afvalbeleid zet sterk in op het bevorderen van hergebruik en recycling van huishoudelijk afval. Deze richtlijn is geïmplementeerd in de nationale wetgeving (Wet milieubeheer). PRODUCENTEN VERANTWOORDELIJKHEID In toenemende mate is sprake van producenten verantwoordelijkheid binnen het afvalbeheer. Producenten zijn (financieel) verantwoordelijk voor het gescheiden inzamelen en herverwerken van (hun) producten als ze in de afvalfase zijn beland. AFVALBELEID GEMEENTE EDE Het huidige afvalbeleid van de gemeente Ede is vastgelegd in de Beleidslijnennotitie Afval in Ede (23). Uitgangspunt is dat vanaf 26 tenminste 6% van het huishoudelijk afval wordt hergebruikt. Vanwege actueel Europees en landelijk beleid en omdat Ede (± 58%) nog niet (geheel) voldoet aan deze stelling stellen wij deze koersnotitie op om te werken aan aanscherping van deze stelling. (tenminste 65% hergebruik in 215). Cascadering Mede als reactie op de grove indeling van de Ladder van Lansink en als gevolg van een steeds verfijnder en hoogwaardiger verwerking/hergebruik van afval is het begrip cascadering ontstaan. Het t, binnen elke sport van de Ladder, op een zo hoogwaardig mogelijke manier van verwerken en hergebruik van grondstoffen uit afval. Voorbeeld 1. Na gescheiden inzameling wordt textiel uitgesorteerd in verschillende kwaliteiten, c.q. toepassingen, waarbij A een zo hoogmogelijke en F het meest laagwaardige verwerking/hergebruik is: A. producthergebruik (verkoop zonder iets aan het artikel te veranderen) B. materiaalhergebruik (grondstoffen uit gebruikt textiel worden hergebruikt voor nieuwe textielproducten) C. lager hergebruik (textiel wordt hergebruikt in andere producten als poetslappen en vulling van zitmeubilair) D. verbranding (niet herbruikbare textiel) met energieterugwinning E. verbranding zonder energieterugwinning F. storten Kijken naar Afval februari 213 5 van 12

2. ANALYSE Gezien vanuit de burger In het gemeentelijk onderzoek Inwoners aan het woord 212 staat het volgende vermeld: Met de winkels voor dagelijkse boodschappen en de wijze waarop het afval wordt ingezameld zijn de inwoners het meest tevreden: bijna 9% is hier (zeer) tevreden over (in 21 respectievelijk 88% en 81%). Hoe scoort Ede ten opzichte van andere gemeenten? Wat betreft de tevredenheid met voorzieningen in de buurt is een vergelijking gemaakt met soortgelijke gemeenten. Hieruit blijkt dat Ede relatief hoog scoort op de wijze waarop het afval wordt ingezameld en het schoonhouden van de buurt. Afvalstoffenheffing (Ash) Hoge(re) inzamelkosten of lage(re) verwerkingskosten dan gemiddeld leiden niet per definitie tot een hogere afvalstoffenheffing voor de burger. Ook van invloed is de mate waarin de afvalstoffenheffing kostendekkend is/moet zijn (zie Nijmegen, 41% dekking). En welke kosten in welke mate worden doorberekend ten laste van het product Algemene Afvalinzameling. In Ede ligt het dekkingspercentage van de afvalstoffenheffing rond 1%. (wettelijk mag afvalstoffenheffing niet leiden tot winst of worden aangewend voor andere zaken dan gerelateerd aan inzameling en verwerking van huishoudelijk afval) Het door producenten vergoeden van kosten voor inzameling van bepaalde afvalstromen, draagt bij aan een zekere verschuiving binnen de afvalstoffenheffing. Waar oorspronkelijk uitsluitend de burger werd aangesproken om de kosten van de afvalinzameling te dragen, komt nu de consument meer en meer in beeld. Door aankoop van een product draagt de consument indirect bij aan vergoeding van inzameling. Tegelijkertijd wordt hierdoor de burger ontlast door een geringere stijging van de afvalstoffenheffing. Circulaire versus lineaire economie Circulaire economie is een algemene term voor een industriële economie, die bij ontwerp en productie uitgaat van een gesloten materiaalketen. Er worden twee verschillende materiaalstromen onderscheiden; biologische stromen, die opnieuw en veilig worden opgenomen in de biosfeer en technische stromen, die binnen een kwalitatief hoge kringloop circuleren zonder in de biosfeer terecht te komen. Een lineaire economie is gebaseerd op het industriële proces productie ->gebruik - >weggooien. Bij ontwerp en productie worden eindige grondstoffen gebruikt, welke uiteindelijk terecht komen op afvalstort of in afvalverbrandingsoven. Bron: Wikipedia.org AFVALSTOFFENHEFFING EDE IN VERGELIJKING MET ANDERE GEMEENTEN (212) Gemeente Meerpersoonshuishouden Eenpersoonshuishouden EDE 234 193 APELDOORN 273 187 VEENENDAAL 274 25 BARNEVELD 295 177 WAGENINGEN 295 189 EMMEN 3 266 NIJMEGEN* 82 131 Tabel 1 * dekkingpercentage Nijmegen 41% Kijken naar Afval februari 213 6 van 12

Afvalinzameling In 212 werd ruim 58% van het huishoudelijk afval in Ede gescheiden ingezameld. Inclusief 5% nascheiding (ARN) werd 63% hergebruikt / nuttig toegepast. In onderstaande grafiek is te zien dat dit hergebruikpercentage al enige jaren blijft schommelen rond deze waarde. Zie onderstaande tabel. % Bronscheiding Ede percentage bronscheiding 62, 6, 58, 56, 54, 52, 5, 48, 25 26 27 28 29 21 211 212 Tabel 2. Percentage bronscheiding huishoudelijk afval Ede Wanneer uitsluitend wordt uitgegaan van bronscheiding, wat het uitgangspunt is van het landelijk afvalbeleid, dan zou Ede nog 7% extra gescheiden moet gaan inzamelen. Dat komt neer op ruim 1.7 ton. De meest kansrijke afvalstromen om het hergebruikpercentage mee op te krikken zijn: kunststof verpakkingen, drankkartons, oud papier, textiel en GFT. De benchmark 21 van Agentschap.nl waaraan Ede deelnam, geeft aan dat wij een hoger dan gemiddelde dienstverlening kennen; Afvalpas met gratis punten, ruime openingstijden Afvalbrengstation, acceptatie van veel afvalsoorten op Afvalbrengstation, een hoge dichtheid van brengcontainers voor oud papier, het op verzoek aan huis ophalen van grof (tuin)afval, extra gratis restafvalcontainer voor huishoudens bestaande uit meer dan 5 personen/ op medische indicatie, e inzameling van kringloopgoederen. In vergelijking met andere gemeenten is onze dienstverlening omvangrijk. Zowel de haal- als brengfaciliteiten scoren hoog. De containerdichtheid voor glas en papier ligt hoog. Helaas vertaalt dit zich nog niet in een beter dan gemiddelde afvalscheiding. Door een dienstverlening op nivo liggen de totale afvalbeheerskosten per aansluiting hoger dan gemiddeld binnen de benchmark. De laatste jaren is en wordt de inzameling efficiënter door het optimaliseren van routes en meer inzet van zijbeladers. In 213 nemen alle ACV-gemeenten en Food Valley gemeenten deel aan deze benchmark met als om er in gezamenlijkheid van te leren. Afvalverwerking De gemiddelde verwerkingskosten waren per aansluiting lager dan binnen de benchmark (29). Voor het verbranden van restafval en GFT gelden inmiddels lagere tarieven dan in 29 (benchmarkjaar). Als aandeelhouder van de ARN kent de gemeente met de overige regiogemeenten gedeelde (financiële) verantwoordelijkheden en plichten. De aanleverplicht van restafval bij de ARN plaatst gemeenten in een zeker spagaat: enerzijds geldt het aandeelhoudersbelang van een vaste aanvoer van brandbaar afval, anderzijds de plicht tot optimale scheiding. Daarnaast werkt deze situatie belemmerend om het (rest)afval vrij in de markt aan te bieden (tegen marktconforme tarieven). Het restafval dient in ieder geval tot 22 bij de ARN te worden aangeboden. De afvalbranche is nog volop in ontwikkeling als het gaat om het optimaal verwerken, sorteren, opwerken en recyclen van afvalstromen. De beste basis om afval zo hoogwaardig mogelijk te hergebruiken is om het gescheiden en zo zuiver mogelijk in te zamelen, c.q. in de markt aan te bieden. Omdat het laaghangend fruit inmiddels wel geoogst is, wordt nu een aanzienlijk grotere inspanning gevraagd om de nog resterende 7% hergebruik te kunnen realiseren. De vraag daarbij is in welke mate de burger belast / gestimuleerd kan /mag / wil worden om zijn/haar afval optimaal te scheiden. En wat mag het kosten? Kijken naar Afval februari 213 7 van 12

Uitgebreidere mogelijkheden om afval gescheiden aan te bieden leiden over het algemeen tot (sterk) hogere inzamelkosten. Slim(mer) inzamelen kan kostenverlagend werken. Lagere verwerkingstarieven kunnen hogere (inzamel)kosten deels weer compenseren. Ook betere scheiding van afval biedt kansen en compensatiemogelijkheden. Landelijke pilots op dit gebied betreffen: * het inleveren van bepaalde afvalsoorten waarvoor een vergoeding wordt gegeven; * het gecombineerd inzamelen van bepaalde afvalsoorten om inzamelkosten en ruimte bij huis te sparen. Deze worden achteraf via nascheiding verwerkt. * het omgekeerd inzamelen: restafval moet worden weggebracht en ander herbruikbaar afval wordt aan huis opgehaald. In Wageningen start voor de zomer een proef met omgekeerd inzamelen en in Veenendaal in het najaar met diftar. Wij volgen deze pilots met belangstelling en zullen daar waar nuttig en mogelijk de resultaten mee laten wegen in ons nog op te stellen Plan van aanpak. Het huidig beleid gaat (al) uit van een zo hoogwaardig en duurzaam mogelijke verwerking van huishoudelijk afval, naar de stand der techniek en tegen marktconforme tarieven. Afvalsturing Sturing van afvalbeheer heeft betrekking op de mix Kosten, Milieu en Service. De sturing kan plaatsvinden vanuit meerdere invalshoeken, zoals: - hergebruik - gewicht - volume - kosten - dienstverlening/service - beperken CO2 Kijken naar Afval februari 213 8 van 12

3. Aan welke knoppen willen/kunnen we draaien? Concrete zaken Onderstaand geven we een aantal voorbeelden van concrete maatregelen met invloed op de output: - het gemakkelijker maken van het aanbieden van herbruikbare afvalstromen en ontmoedigen van het aanbieden van restafval (bijvoorbeeld door: halen van herbruikbaar afval en brengen van restafval of restafval drie-/vierwekelijks inzamelen en/of gecombineerd inzamelen van bepaalde herbruikbare stromen) Knelpunt: hoogbouw / ondergrondse restafvalcontainers - optimaliseren van principe de vervuiler betaalt - al dan niet e inzameling van drankkartons - verlaging van de frequentie voor ophalen grofvuil aan huis - Klein Chemisch Afval op afroep ophalen aan huis (geen Milieubus meer) - belonen goede afvalscheiding (bijvoorbeeld: bijschrijven punten op Afvalpas, vergoeding voor minder aanbiedingen restafval/ meer aanbiedingen GFT/Oud papier/plastic verpakkingen, afvalstoffenheffing o.b.v. volumes of aanbiedingen ) - maandelijks plastic inzamelen in buitengebied met mini-container (geen verzamelcontainers meer in buitengebied) - zoveel mogelijk inzetten van zijbeladers bij inzameling - optimaliseren Oud papier inzameling - Onderzoek naar (consequenties) gescheiden inzameling Oud Papier door derden - laagdrempelige voorzieningen maken voor herbruikbare afvalstromen - zo duurzaam / hoogwaardig mogelijke verwerking van afvalstromen (loopt = huidig beleid)) - meer controle/handhaving van correcte aanbieding afvalstromen - voorlichting burger (preventie, nut en noodzaak afvalscheiding) - educatie (bijvoorbeeld over preventie en beter afvalscheiding bij voedselverspilling) Nagegaan is van welke maatregel welk effect verwacht mag worden. De landelijke pilots geven hierin (nog) onvoldoende duidelijkheid, omdat omstandigheden anders zijn dan in Ede of omdat een pilot tussentijds werd aangepast etc. Een redelijk betrouwbare indicatie geeft onderstaand overzicht. Dit is gebaseerd op jarenlange resultaten van sorteerproeven bij ruim tweehonderd kleine, gemiddelde en grote gemeenten. Maatregel Verwacht effect Inzameling plastic via mini-container 2 tot 3kg/inw/jaar (nu ± 7,5kg/in./jr.) Aparte inzameling Groente/Fruit en Tuin afval Aparte inzameling tuinafval met container zelfde resultaat Gescheiden afval halen / restafval brengen Maximaal 75% minder restafval (i.c.m. diftar) Alleen betalen voor aanbieden restafval 2% minder restafval Betalen voor aanbieden GFT en restafval 2% minder restafval en 4% minder GFT Invoering kleiner formaat restafvalcontainer Zonder flankerende maatregelen minimaal effect Inzamelen restafval eens per 3 weken 1% minder restafval Inzamelen restafval eens per vier weken 25% minder restafval Spaarpunten Afvalpas Geen gegevens; meestal beperkt effect Tabel 3. Verwacht effect van een bepaalde maatregel Dilemma s Voor de verdere uitwerking van het gemeentelijk afvalbeleid is het van belang een antwoord te vinden op drie onderstaande richtinggevende aandachtspunten, welke we graag willen bespreken met de leden van de raadscommissie BFO: 1. Uitgangspunt kosten-neutraal (ja, mits / nee, tenzij ) 2. Doelstelling 65% hergebruik in 216 (harde afspraak, ambitie?) 3. Sturen op prijsprikkel? 4. Sturen op service 5. Sturen op prijsprikkel en service? Kijken naar Afval februari 213 9 van 12

4. BIJLAGE Overzicht Haal- en brengsysteem in Ede In tabel 4 staat welke afval met welke frequentie wordt ingezameld (halen aan huis) Tabel 5 geeft aan welk afval waar gebracht kan worden. afvalstroom Middel Aanbiedfrequentie Opmerking Restafval Mini-container Bovengrondse container Ondergrondse container Om de week Container afhankelijk GFT Mini-container Om de week Oud Papier & Karton Mini-container Om de week Kunststof Zak Om de week Alleen binnen woonkernen verpakkingen Texiel Zak Per kwartaal Gratis Wit- en Bruingoed Op afspraak halen Op verzoek 25,- (max 2 app. Per keer) Grofvuil Op afspraak halen Op verzoek Gratis met max Groftuinafval Op afspraak halen Op verzoek Gratis met max Kringloopgoederen Op afspraak halen Op verzoek Gratis Tabel 4. Overzicht HALEN (huis-aan-huis) Afvalstroom Middel aanbiedfrequentie Opmerking Glas (bont/blank) Verzamelcontainer Dagelijks Textiel Verzamelcontainer Dagelijks Kunststof verpakkingen Verzamelcontainer Dagelijks Alleen Hoogbouw en buitengebied Asbest Brengen ABS Max 35m2/jaar Banden Brengen ABS Op werkdagen Bouw- en sloopafval Brengen ABS Op werkdagen Huisraad/Kringloopgoederen Brengen ABS Op werkdagen Gips Brengen ABS Op werkdagen Grof huishoudelijk afval Brengen ABS Op werkdagen Grof tuinafval Brengen ABS Brengen op enkele Op werkdagen 5x / jaar locaties (najaaractie) Grond Brengen ABS Op werkdagen Hout Brengen ABS Op werkdagen Oud papier & karton Brengen ABS Brengen vrijw. Org. Op werkdagen Bep. tijden/dagen Kunststofverpakkingen Brengen ABS Op werkdagen KCA Brengen ABS Brengen Milieubus Op werkdagen Halteplaatsen Steenpuin Brengen ABS Op werkdagen Vloerbedekking Brengen ABS Op werkdagen Dakafval ed Brengen ABS Op werkdagen Platglas Brengen ABS Op werkdagen Vetten, spijsolie Brengen ABS Op werkdagen Wit- en bruingoed Brengen ABS Brengen bij detailhandel Brengen Milieubus Op werkdagen openingsuren Halteplaatsen Tabel 5. Overzicht BRENGEN Kijken naar Afval februari 213 1 van 12

Resultaten per afvalsoort De hoeveelheid afval per inwoner is relatief hoog maar komt overeen met het landelijk gemiddelde. De hoeveelheid gescheiden afval ligt een stuk hoger dan het landelijk gemiddelde. Van geen enkele afvalsoort wordt het landelijke streefpercentage voor hergebruik gehaald. In de praktijk blijkt de bebouwingsoort van grote invloed op de mate waarin afval gescheiden wordt. Hoe groter de gemeente hoe lager over het algemeen het scheidingspercentage. Beloning leidt veelal tot betere afvalscheiding. Hoeveelheid rest- en gescheiden afval Ede 6 5 kg/inwoner 4 3 2 1 rest 25 26 27 28 29 21 211 212 Tabel 6. Overzicht Gescheiden / niet gescheiden ingezameld huishoudelijk afval (kg/inwoner/jaar) kg/inw kg/inw 212 kg/inw GFT 76 19 13 Oud papier 19 56 64 plastic verpakk. 22 8 13 Glas 7 18 23 Metalen 8 4 1 Textiel 8 5 6 Puin 12 15 hout 8 22 9 Klein chem. afval 1 1 1 Elektrische app. 1 5 5 Tabel 7. Overzicht Afvalstromen Gescheiden / niet-gescheiden (kg/inw). 212 % % % GFT 41 59 75 Oud papier 26 74 85 plastic verpakk. 74 26 44 Glas 29 71 9 Metalen 64 36 85 Textiel 63 37 5 Puin 45 55 hout 28 72 29 Klein chem. afval 31 69 9 Elektrisch app. 21 79 85 Tabel 8. Overzicht Afvalstromen. Percentages gescheiden / niet-gescheiden/jaar Kijken naar Afval februari 213 11 van 12

Apart NL ẋ Doel stelling Ede 212 % % GFT 41% 59% 54% 75% Oud Papier & Karton 26% 74% 79% 85% Plastic verpakkingen 74% 26% 31% 44% Glas 29% 71% 81% 9% Metalen 64% 36% xx 85% Textiel 63% 37% 36% 5% Puin 43% 57% nb - hout 28% 72% nb 29% Klein chemisch afval 3% 7% 83% 9% Elektrische apparatuur 21% 79% xx 85% Tabel 9. Overzicht Afvalstromen (gescheiden/niet-gescheiden) in % Ede t.o.v. landelijk gemiddelde en stelling In tabel 1 wordt Ede vergeleken met enkele andere gemeenten (gegevens over 21) Gemeente restafval per inwoner Bronscheiding % Totaal scheiding % Apeldoorn (diftar) 166 59 58 Arnhem 243 34 42 Barneveld 22 54 58 Ede 222 47 52 Nijkerk (diftar) 153 51 64 Renkum 211 48 56 Rhenen 222 48 5 Scherpenzeel 185 57 Veenendaal 216 44 48 Wageningen 178 47 55 Tabel 1. Hoeveelheden restafval per inwoner, percentage ingezameld en hergebruikpercentage bij enkele gemeenten Onderstaande tabellen geven per afvalsoort weer de hoeveelheid gescheiden, en (in kg/inw) GFT Oud Papier kg/inw 25 2 15 1 5 28 28 21 21 212 212 12 1 8 6 4 2 28 28 21 21 212 212 Verpakkingsglas Text iel 3 2 25 2 15 1 5 28 28 21 21 212 212 15 1 5 28 28 21 21 212 212 Plastic verpakkingsafval Klein Chem isch Afval 4 3 kg/inw 3 2 1 28 28 21 21 212 212 2,5 2 1,5 1,5 28 28 21 21 212 212 Kijken naar Afval februari 213 12 van 12