Raadsvoorstel *ti IJsselstein agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 116350 Datum : 3 februari 2015 Programma WMO, Jeugd, Werk en Inkomen Blad : 1 van 7 Cluster : Samenleving Portefeuillehouder: dhr. V.G.M. van den Berg informatie bij M.J. van Zon E-mailftel.nr. : m.v.zon@ijsselstein.nl/1673 Evaluatiedatum Onderwerp Meerjarenbeleidsplan WIL 2014-2018 versie 2.0 Samenvatting De eerste kamer heeft op 1 juli 2014 de Participatiewet vastgesteld die per januari 2015 is ingegaan. In december 2014 zijn nog nieuwste wijzigingen van wet- en regelgeving in het kader van deze wet vastgesteld. Uw raad heeft in september 2014 ingestemd met de zienswijze op het Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 WIL versie 1.0. Inversie 1.0 van het Meerjarenbeleidplan is door WIL aangegeven te komen met een geactualiseerde versie 2.0. Deze actualisatie was nodig met het oog op de komst van de Participatiewet. Aangezien er ten tijde van het maken van de 1.0 versie nog veel onduidelijk was. Voorligt het, met het oog op de Participatiewet, geactualiseerde Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 WIL. Het Meerjarenbeleidsplan 2.0 heeft geen gevolgen voor de begroting. WIL heeft de gemeente verzocht een zienswijze te geven op het plan. Voorgesteld wordt om in te stemmen met de zienswijze zoals beschreven in dit voorstel. Toelichting 1. inleiding De raad heeft in september 2014 de zienswijze op het Meerjarenbeleidsplan en de meerjarenbegroting 2014-2018 van WIL vastgesteld. De Participatiewet die per januari 2015 is ingegaan maakt een aanpassing van het Meerjarenbeleidsplan noodzakelijk. In versie 1.0 van het Meerjarenbeleidplan is door WIL aangegeven met een actualisering te komen gelet op de concrete invulling van de Participatiewet (die voor de zomer van 2014 nog niet helder was), de samenwerkingsafspraken en -praktijk in de arbeidsmarktregio Utrecht Midden. Deze geactualiseerde versie is in december 2015 door WIL ter zienswijze naar de gemeente gezonden. In de gemeenschappelijke regeling WIL is vastgelegd dat het dagelijks bestuur van WIL haar Meerjarenbeleidplan vóór vaststelling door het algemeen bestuur ter kennisneming van de gemeenten voorlegt. Het bestuur van WIL is niet verplicht om het Meerjarenbeleidplan ter zienswijze naar de gemeente te zenden. Het bestuur heeft hier echter wel voor gekozen, vanwege de aanpassingen die de Participatiewet met zich meebrengt en de samenhang met de begroting. In het voorliggende Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 versie 2.0 is tegelijk met de actualisering op bovenstaande punten ook de gehele tekst geredigeerd op actualiteit. Ook zijn de teksten die betrekking hebben op de sociale interfaces en de uitvoering van het minimabeleid en de Wwb bijgesteld op de nieuwe werkelijkheid per 1 januari 2015. Het grootste deel van het plan is ongewijzigd is. WIL is ingericht en neergezet met de Wet Werken naar Vermogen als leidraad. De Participatiewet is hiervoor in de plaats gekomen; in de kern is het gedachtegoed van de Wet Werken naar Vermogen evenwel blijven staan. WIL was en is daarom in belangrijke mate al geruime tijd "Participatiewetproof". De actualisering van het Meerjarenbeleidsplan
Raadsvoorstel eiad 2 van 7 (MJBP) heeft niets gewijzigd aan de prioriteiten en/of volgorde daarin die eerder is vastgesteld, de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden, de ambities en de bedrijfsvoering. Het doel van de Participatiewet is meer mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, naar vermogen aan de slag. De focus is werk. De klantgroepindeling die gehanteerd wordt door WIL bij de Participatiewet is daarom gebaseerd op verdienvermogen. Voor een goed begrip van de veranderingen is het goed deze indeling te kennen. De klantgroepindeling is als volgt: Klantgroep 1: 'vandaag aan de slag" Deze mensen kunnen direct aan de slag qua gezondheid, opleiding en werkervaring. Het aanbod van WIL betreft trainingen, workshops, e-portfolio, proefplaatsing. Gevolgen P-wet gering. Klantgroep 2: ":aan de slag maar niet vandaag" deze mensen kunnen aan de slag, maar niet direct. Ze hebben te weinig recente werkervaring of opleiding om makkelijk aan het werk te kunnen. Ook kunnen er nog andere tijdelijke belemmeringen zijn. Het aanbod van WIL aan deze groep ligt meer in de lijn van participatieplaatsen (werkervaringsplaatsen, waarbij de kandidaat werkt, maar ook een vergoeding ontvangt), leerwerkstages en vrijwilligerswerk. Gevolgen P-wet voor deze groep gering. Klantgroep 3: "aan de slag met ondersteuning" dit zijn mensen met een arbeidsbeperking, maar die wel kunnen werken: ze beschikken over een 'loonwaarde'. Voor het deel, waarvoor ze geen 'loonwaarde' hebben, worden nieuwe instrumenten ingezet, zoals garantiebanen, loonkostensubsidie, no-riskpolis, job-coaching. Voor degenen die zeer moeilijk plaatsbaar zijn, kunnen gemeenten 'beschut werk' realiseren. Gevolgen P-wet groot, toename groep, nieuwe instrumenten. Klantgroep 4: "aan de slag geen optie" deze mensen hebben geen of een zeer beperkte verdiencapaciteit door persoonlijke, psychische sociale of lichamelijke beperkingen/belemmeringen. De gemeente is verantwoordelijk voor ondersteuningsaanbod, WIL zorgt alleen voor inkomen. Gevolgen P-wet indirect door verandering van lokaal zorgaanbod (via sociaal team) 2. De Belangrijkste wijzigingen in het Meerjarenbeleidsplan (MJBP) WIL 2014-2018 De wijzigingen in het MJBP hebben vooral betrekking op en zijn een gevolg van de Participatiewet (In bijlage 3 van het MJBP staat een overzicht van de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van versie 1). Hieronder wordt kort ingegaan op de belangrijkste wijzingen. De Participatiewet brengt de meeste veranderingen voor de klantgroep 3. Voorheen konden mensen met een arbeidsbeperking doorstromen richting Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) en Wajong, die beiden werden uitgevoerd door het UWV. Vanaf 1 januari is geen nieuwe instroom meer mogelijk in de Wsw. Omdat de huidige Wsw-ers hun rechten behouden, zal deze constructie slechts langzaam aflopen totdat er geen klanten meer in deze regeling zitten. De Wajong (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten), die bedoeld is voor mensen die op relatief jonge leeftijd (jonger dan 30 jaar) duurzaam aan het arbeidsproces worden onttrokken door ziekte of handicap, wordt deels afgesloten: enkel Wajongers die duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn mogen nog in de Wajong instromen. Voor deze "nieuwe" doelgroep krijgt de gemeente ook nieuwe instrumenten ter beschikking. Nieuwe instrumenten o garantiebanen: landelijk heeft het rijk ingezet op 125.000 banen voor mensen met een arbeidsbeperking in 2026; indien de partijen (werkgevers, gemeenten, UWV, etc.) dit niet halen, zal er een quotum komen). De ambitie voor de arbeidsmarktregio is om per 1-1-2017 1.200 nieuwe banen te realiseren. o Loonkostensubsidie, job-coaching en no-risk polis UWV: dit zijn instrumenten waarmee werkgevers verleid kunnen worden om mensen met een beperking in dienst te nemen. De loonkostensubsidie is een bijdrage voor de werkgever die een arbeidsgehandicapte in dienst neemt, zodat deze alleen betaalt voor het arbeidsvermogen van de werknemer. De no-
Raadsvoorstel Blad: 3 van 7 o o riskpolis is een verzekering tegen ziekte en uitval van de werknemer en job-coaching is de begeleiding op het werk. (nieuw) beschut werk: Werk in dienstbetrekking voor mensen die uitsluitend in een beschutte omgeving, met begeleiding op een aangepaste werkplek kunnen werken nieuwe samenwerkingsvormen: Er worden in heel Nederland 'Werkbedrijven' ingericht. Dit zijn samenwerkingsverbanden bestaande uit gemeenten, werkgevers, UWV en vakbonden. Het werkbedrijf van de arbeidsmarkt Utrecht Midden, waar WIL onder valt en aan deel neemt, heet de Utrechtse Werktafel. In het MJBP wordt ingegaan op deze instrumenten en de beleidsvoornemens van WIL (zie MJBP, pagina's 43-48): Tegenprestatie en aanpassingen bijstandsregelingen o aanscherping bijstandsregels: er verandert veel op het gebied van inkomen (bv. de invoering van de kostendelersnorm en de afschaffing van de alleenstaande oudertoeslag) en de verplichting om arbeid te accepteren wordt aangescherpt, o studietoeslag jonggehandicapten: dit is een toeslag voor studenten met een beperking die niet in staat zijn om bij te verdienen, o tegenprestatie: het is belangrijk om te bevorderen dat mensen meedoen naar vermogen en dat ze niet in een sociaal isolement terecht komen. WIL zet, net als veel andere sociale diensten, dit instrument vrijwillig: klanten worden eerder verleid dan gedwongen om een tegensprestatie te leveren. In dit kader kunnen de klanten zelf de inhoud van de tegenprestatie bepalen. De kemprestatie indicatoren (KPI's). Bij de oprichting van WIL hebben de partijen afgesproken om een hoog ambitie niveau aan te houden: WIL zou ernaar streven om te belanden in de top drie van de 'Beste Sociale Dienst van Nederland'. Nu deze verkiezing is afgeschaft, wil de organisatie de prestaties afzetten tegen de benchmark van Divosa. WIL moet haar administratie hiervoor inrichten. De prestatie indicatoren dienen in lijn (dus vergelijkbaar) te worden gebracht met de benchmark van Divosa. 3 Zienswijze gemeente op MJBP WIL 2014-2018 Het college heeft de zienswijze op het MJBP mede gebaseerd op opmerkingen die zijn gemaakt over dit thema tijdens het cluster samenleving en tijdens de thema bijeenkomst over beschutwerk in januari jl.. Voorgesteld wordt de volgende zienswijze kenbaar te maken aan het bestuur van WIL: Geacht bestuur, Op 19 december 2014 hebben wij uw Meerjarenbeleidsplan 2014-2018, versie 2.0 ontvangen. Met deze 2.0 versie heeft u de belangrijkste wijzigingen van de Participatiewet verwerkt inde 1.0 versie, waarop de gemeenteraad in september 2014 een zienswijze heeft geformuleerd. De zienswijze, die wij eerder op uw meerjarenbegroting en uw meerjarenbeleidsplan 2014-2018 (versie 1.0) hebben geformuleerd, staat nog steeds overeind. Hierbij ontvangt u onze zienswijze op het geactualiseerde Meerjarenbeleidsplan WIL 2014-2018 2.0. In zijn algemeenheid vinden wij het een helder plan en ondersteunen wij uw beleidsvoornemens. We zijn verheugd te constateren dat deze geen gevolgen hebben voor uw en onze Programmabegroting. Ook willen wij benadrukken dat WIL zich een professionele en flexibele partner toont in deze tijden van transformatie van het sociale domein. Wij zijn met name content met de wijze waarop de
Raadsvoorstel Blad: 4 van 7 samenwerking tussen WIL en het sociaal team met WIL-generalisten vorm knjgt. Lokale aanhaking en samenwerking door WIL binnen het lokale sociaal domein is van belang. Binnen het sociaal team vindt integrale diagnosestelling plaats en wordt de ondersteuningsbehoefte van mensen vastgesteld. Het domein werk en inkomen vervult hierbinnen een belangrijke rol. Met de generalisten van WIL ontstaat een goede schakel tussen WIL en het lokaal sociaal domein. De ambities en afspraken op dit punt zijn veelbelovend. Wij maken graag in 2015 op basis van de ervaringen en evaluaties afspraken over de definitieve borging en invulling hiervan in de toekomst. Met de Participatiewet is de gemeente direct verantwoordelijk voor mensen met een arbeidsbeperking die voorheen onder de Wajong of Wsw zouden vallen. Ook in de toekomst dienen deze mensen in staat te worden gesteld om deel te nemen aan de samenleving, bij voorkeur door het doen van toonvormende arbeid. Als belangrijk instrument hiervoor zien wij de garantiebanen voor deze groep. Met het oog op het realiseren en het vervullen van deze garantiebanen is de Utrechtse Werktafel opgezet. In het Meerjarenbeleidsplan beschrijft u hoe deze Werktafel wordt opgezet en welke afspraken/uitgangspunten er gelden ten aanzien van specifieke instmmenten voor deze groep. Wij delen de hierbij gehanteerde uitgangspunten en de wijze waarop dit vorm krijgt. Wij verzoeken u om ook, samen met ons, lokale ondernemers hierbij te betrekken. De accountmanagers werkgeversbenadering van het werkgeversservicepunt Lekstroom dienen hierbij een brugfunctie te vervullen. Voorkomen moet worden dat kansen en mogelijkheden die er liggen bij (kleinere) lokale ondernemers onbenut blijven. Lokale participatieteams zoals u beschrijft kunne hierbij een goed middel zijn. Wij zien nieuw beschutwerk als één van de instrumenten die er aan kunnen bijdragen dat een persoon op de juiste plek komt. Eén van de instrumenten die kunnen bijdragen aan dat mensen deel kunnen nemen aan de samenleving. Voor ons is nieuw beschutwerk een instrument en niet een doel op zich. Het is een instrument in de totale "instrumentenkoffer" waarmee maatwerk kan worden geboden in de specifieke situatie van een persoon. Het moet ingezet worden op een zinvolle en verstandige wijze. Alleen indien er een werkplek is, bij (sociale) werkgevers of een SW bedrijf. Een beschut werkplek moet een goede "businesscase" hebben zowel inhoudelijk als financieel. Onze uitgangspunten sluiten aan bij de uitgangspunten zoals genoemd in uw beleidsplan. In 2015 willen wij, samen met u, verder visie ontwikkelen en invulling geven aan het beschut werk en aan het totale aanbod van klantgroep 3. De genoemde uitgangspunten zijn hierbij het vertrekpunt. Het op de Participatiewet geactualiseerde Meerjarenbeleidsplan WIL 2014-2018 heeft geen gevolgen voor de programmabegroting van WIL. Wel zullen binnen de kaders van deze begroting nieuwe keuzes worden gemaakt over de inzet van budgetten en andere accenten worden gelegd. Zo zullen er bijvoorbeeld nieuwe keuzes worden gemaakt over de inzet van het re-integratie budget ten behoeve van instrumenten. Wij verzoeken u ons hierover te informeren. Ten opzichte van de versie 1.0 van uw beleidsplan is de versie 2.0 ten aanzien van de jongerenaanpak nagenoeg ongewijzigd. Desondanks willen wij hierover het volgende opmerken. Geen jongeren in de uitkering is de ambitie zoals beschreven in uw Plan. In 2015 beschikt u vanuit de investeringsagenda over extra middelen om de jongerenaanpak in het jongerenloket goed op te zetten en te intensiveren. Wij gaan er vanuit dat deze jongerenaanpak vanaf 2015 structureel geborgd wordt. Wij ondersteunen uw voornemen om extra in te zetten op jongeren. Als gevolg van de Participatiewet zullen meer jongeren die uitstromen vanuit het VSO of Pro onderwijs een beroep doen op begeleiding en ondersteuning van WIL. Dit geldt ook voor jongeren die uitvallen uit de entree opleiding. We verwachten dat WIL deze jongeren ondersteuning biedt bij het verkrijgen of behouden van een werkplek, ookjongeren die geen beroep doen op een inkomensvoorziening. De Jongerenaanpak dient goed ingericht te worden op deze groep en prioriteit te geven aan deze groep.
Raadsvoorstel Blad: 5 van 7 Bij een aantal KPI's benoemt u bij doorlooptijden dat deze gelijk of beter zijn dan de benchmark. Wij gaan er hierbij vanuit dat de benchmark lager is dat de wettelijke afhandelingstermijn. De wettelijke termijnen zien wij als ondergrens. Uw ambitie dient minimaal te zijn om aanvragen af te handelen, of diensten te leveren, binnen wettelijke termijn. Met als uiteindelijke ambitie om het beter en sneller te doen dan de wettelijke termijnen. Hoogachend, Wat willen we bereiken? We willen dat mensen meedoen aan de samenleving en voorzien in hun eigen bestaan bij voorkeur door deelname aan de reguliere arbeidsmarkt. Dit doen we door het realiseren van een efficiënte en doelmatige uitvoering van de Participatiewet door WIL. Waarom willen we dit? 1. Argumenten Het bestuur van WIL heeft de gemeente verzocht een zienswijze te geven op het MJBP 2014-2018 versie 2.0. Het geven van deze zienswijze is een mogelijkheid van de gemeente om invloed uit te oefenen op het beleid van WIL. 2. Alternatieven Niet van toepassing. 3. Kanttekeningen Geen. Wat gaat het kosten? Het Meerjarenbeleidplan van WIL heeft geen gevolgen voor de Programmabegroting van WIL en derhalve ook geen gevolgen voor de gemeentebegroting. Wat gaan we daarvoor doen? De zienswijze van de gemeente kenbaar maken aan het bestuur van WIL. Communicatie voortraject Het Meerjarenbeleidsplan van WIL is ter advies voorgelegd aan de Cliëntenraad van WIL. De Cliëntenraad van WIL consulteert hierover ook lokale cliënten- adviesraden/platforms. Het bestuur van WIL neemt het advies van de Cliëntenraad mee bij de definitieve vaststelling van het Meerjarenbeleidsplan.
Raadsvoorstel Blad: 6 van 7 Communicatie besluit Het bestuur van WIL wordt per brief door de gemeente geïnformeerd over de zienswijze van de gemeente. Voorstel 1. In stemmen met de in dit voorstel beschreven zienswijze op het Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 van WIL. Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN IJSSELSTEIN, De secretaris, de burgemeester. J, van Delden drs. P.C. van den Brink Overzicht bijlagen: 1. Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 WIL
Raadsbesluit blad : 7 van 7 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 februari 2015, zaaknummer 116350 en het ter vergadering ingediende en door alle fracties ondertekende amendementsvoorstel; BESLUIT: In stemmen met de in dit voorstel beschreven zienswijze op het Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 van WIL, waarbij het gedeelte rond beschutwerk alleen geldt voor 2015 of zoveel eerder als een nieuwe visie rondom beschutwerk ontwikkeld is. Aldus besloten ipf de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 5 maart 2015 dei de vooraltter, J.A.M. Kleene drs.